کمر درد صبحگاهی؛ 6 علت اصلی را بدانید تا درمان راحت انجام شود

کمر درد صبحگاهی اغلب ناشی از مشکل در وضعیت خواب، تشک یا بالش بد است. ولی کمر درد صبحگاهی گاهی اوقات می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی مانند بیماری دژنراتیو دیسک یا فیبرومیالژیا باشد. از زاویه‌ دیگر، کمر درد صبحگاهی امکان دارد ناشی از کاهش جریان خون در هنگام خواب یا سفتی پس از استراحت طولانی باشد. هنگامی‌که فرد بایستد و شروع به حرکت کند، علائم فروکش و رو به بهبودی خواهد کرد.

برخی از افراد دوره‌های نامنظم کمر درد صبحگاهی را تجربه می‌کنند، در حالی که برای برخی دیگر، کمر درد صبحگاهی یک مشکل مزمن به حساب می‌آید. کمر درد مداوم با استرس فیزیکی، وضعیت نامناسب و شرایط پزشکی زمینه‌ای همراه است. تعیین علت کمر درد صبحگاهی کمک می‌کند تا راه‌هایی بیشتری برای مدیریت آن پیدا کرد.  

این مقاله از مجله سلامت ژین طب برخی از دلایل احتمالی بیدار شدن از خواب با کمردرد را به همراه گزینه‌های درمانی مرتبط با آن‌ها بیان می‌کند. برای یادگیری نکاتی در مورد چگونگی تسکین کمر درد صبحگاهی و زمان تماس با پزشک، ادامه مطلب را بخوانید.

علت کمر درد صبحگاهی چیست؟

کمر درد در صبح اغلب نشانه التهاب یا تغییرات ساختاری در ستون فقرات است که به دلیل انقباض فضای اطراف دیسک‌ها یا اعصاب ایجاد می‌شود. اگر مشکلی که باعث درد می‌شود موقتی باشد یا اصلاح شود، ممکن است زمانی که فرد از خواب بیدار می‌شود و شروع به حرکت بدن می‌کند، درد کاهش می‌یابد.

بیشتر بخوانید: کمردرد چرا ایجاد می‌شود؟ ۱۵ علت و چندین روش درمانی برای کمر درد

1.وضعیت بد خوابیدن، نخستین عامل کمر درد هنگام خوابیدن به پشت

کمر درد صبحگاهی که هر روز رخ می‌دهد، به خصوص در حالت دراز کشیدن، دور از ذهن نیست که با وضعیت خواب مرتبط باشد. وضعیت بد خوابیدن به ستون فقرات فشار وارد می‌کند و انحنای طبیعی ستون فقرات را به چالش می‌کشد. فشار ناخوشایند روی عضلات یا رباط‌های کمر منتهی به کشیدگی کمر خواهد شد. برای مثال افرادی که به طور منظم روی شکم می‌خوابند اغلب کمردرد را تجربه می‌کنند. این ناراحتی حتی گاهی خواب را هم مختل می‌سازد.

تغییر وضعیت خواب به ارتقای سلامت ستون فقرات و خواب آرام‌تر کمک می‌کند. در برخی موارد، بهبود وضعیت خواب به طور کامل کمر درد صبحگاهی را تسکین می‌دهد. یک تغییر ظریف مانند قرار‌دادن یک بالش حمایتی در اطراف بدن کمک می‌کند تا ستون فقرات در هنگام خواب به درستی ‌تراز می‌شود.

برای افرادی که به پهلو می‌خوابند، قراردادن بالش بین پاها با همسو کردن ستون فقرات و باسن، کمردرد را کاهش می‌دهد. به طور مشابه، اگر فردی به پشت می‌خوابد، باید یک بالش زیر زانو قرار دهد. کسانی که روی شکم می‌خوابند قراردادن یک بالش زیر شکم یا لگن، حمایت بیشتری را فراهم می‌کند که با برداشتن فشار از ستون فقرات، کمر درد صبحگاهی را هدف قرار می‌دهد.

بیشتر بخوانید: آمپول کمر درد؛ درمانی سریع اما محدود

2. تشک‌های بد؛ علت درد کمر و پهلو در زنان و مردان

تشک کهنه یا تشکی که پشتیبان مناسبی برای کمر ندارد، می‌تواند منجر به وضعیت بد خوابیدن و همچنین کمردرد در صبح شود. عدم حمایت باعث فشار بیش از حد بر ستون فقرات و همچنین امکان دارد منجر به جابجایی مکرر بدن در تلاش برای راحت ماندن در طول شب خواهد شد.

توصیه می‌شود در صورت وجود آسیب دیدگی، فرورفتگی یا افتادگی، تشک حداقل هر 10 سال یا زودتر تعویض گردد. چون تشک جدیدتر و حمایت‌کننده‌تر کمر درد صبحگاهی را بهبود می‌بخشد و کیفیت خواب را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: قرص ضد التهاب دیسک کمر؛ جدیدترین داروهای ۲۰۲۳ برای کمر درد

3. آسیب دیسک ستون فقرات و رد پای آن در کمر درد صبحگاهی

دلیل دیگری بیدار شدن افراد با کمر درد صبحگاهی آسیب در دیسک ستون فقرات است. فرآیند طبیعی هیدراتاسیون دیسک که در هنگام خواب اتفاق می‌افتد، منجر به انبساط دیسک شده و فشار بر لایه خارجی دیسک آسیب‌دیده را افزایش می‌دهد، در نتیجه به کمر درد صبحگاهی منتهی می‌گردد.

هیدراتاسیون دیسک منجر به انبساط شده و فشار بیشتری بر لایه بیرونی دیسکی که قبلا آسیب‌دیده وارد می‌کند. این انبساط موجب فشار و تحریک طناب نخاعی و در نتیجه کمر درد صبحگاهی هنگام بیدار شدن خواهد شد. وقتی فردی بلند می‌شود و شروع به حرکت می‌کند، دیسک مقداری از محتوای آب خود را از دست می‌دهد. این امر فشار وارد شده بر لایه بیرونی دیسک را کاهش و متعاقبا باعث کاهش درد کمر خواهد شد.

علائمی ‌که معمولا به دلیل این بیماری رخ می‌دهد عبارتند از:

ضعف عضلانی در پاها، سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی در بازوها و پاها، دردی که هنگام خم‌شدن به عقب، ایستادن، راه‌رفتن یا بلندکردن بدن بدتر ‌شود. مسکن‌ها یا تزریق استروئید اغلب برای درمان ناراحتی ناشی از تحلیل دیسک توصیه می‌شود. فیزیوتراپی نیز یک رویکرد سودمند است.

بیشتر بخوانید: قرص برای کمر درد؛ معرفی موثرترین داروهای مسکن در

4. بارداری علت کمر درد صبحگاهی در زنان

کمردرد معمولا با بارداری همراه است. برخی از زنان گزارش می‌دهند که پهلوهایشان در صبح و همچنین کمرشان درد می‌کند. درد گاهی از هفته هشتم شروع می‌شود، اگرچه معمولا بین ماه پنجم و هفتم خود را نشان می‌دهد. همانطور که کودک رشد می‌کند و بدن به تدریج برای سازگاری با بارداری تغییر می‌کند، ماهیچه‌های کمر تحت فشار قرار می‌گیرند. علاوه بر این، کمردرد ممکن است در صبح بدتر شود، به خصوص بعد از خواب طولانی مدت به دلیل سفتی عضلات.

قراردادن بالش در اطراف بدن یا بین پاها به کاهش ناراحتی کمک می‌کند. کشش پاها و ایستادن گاهی اوقات فشار روی کمر را کاهش می‌دهد. کمپرس گرم روی پشت نیز به کاهش درد کمر کمک خواهد کرد. با توجه به‌اینکه تعداد زیادی از مسائل وجود دارد که می‌تواند منجر به کمردرد در صبح شود، تعیین منبع دقیق درد مستلزم ارزیابی عوامل مختلف زیادی است.

بیشتر بخوانید: تغذیه برای کمر درد؛ معرفی ۱۰ ماده مفید و رژیم غذایی یک روز

5. زیاده‌روی در ورزش روز قبل علتی کمتر شایع برای کمر درد صبحگاهی

ورزش منظم می‌تواند به تقویت کمر و کاهش کمر درد صبحگاهی کمک کند. با این حال، زیاده روی در باشگاه یا در حین انجام ورزش می‌تواند منجر به کمردرد و سفتی صبحگاهی شود.

مهم است که فرد در حین و بعد از هر فعالیت بدنی شدید به وضعیت بدن خود توجه کند. گرم کردن و سرد کردن مناسب بدن نیز در کاهش کمر درد صبحگاهی و سفتی عضلات در روز بعد کمک کننده است.

6. فیبرومیالژیا؛ بیماری مزمنی که موجب کمر درد صبحگاهی می‌شود

فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن همراه با دردهای عضلانی و اسکلتی گسترده است. درد کل بدن مشخصه فیبرومیالژیا است، جایی که حتی پهلوها نیز درد می‌کنند. این درد با خواب آلودگی، خستگی، خواب بی‌قرار، مشکلات حافظه، اضطراب، افسردگی، نوسانات خلقی، سردردهای تنشی و مشکلات گوارشی همراه است. اعتقاد بر این است که مسائل عصبی با تغییر روشی که مغز سیگنال‌های درد را پردازش می‌کند و همچنین سیگنال‌هایی که نباید دردناک باشند، احساسات درد را تقویت می‌کنند.

به دلیل سیگنال دهی نامناسب درد، افرادی که فیبرومیالژیا دارند صبح‌ها پس از بیدار شدن از خواب، کمردرد شدیدی را تجربه می‌کنند. داروهای ضد درد به تسکین علائم مختلف از جمله کمر درد صبحگاهی کمک می‌کند. از خواب بهتر نیز پشتیبانی می‌کند. متأسفانه، هیچ درمانی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، با این حال، ممکن است فیزیوتراپی برای کمک به افراد برای مقابله با این بیماری و بهبود کیفیت زندگی توصیه شود.

سایر علائم احتمالی فیبرومیالژیا عبارتند از:

• خستگی
• مشکل در خوابیدن
• مشکلات حافظه و تمرکز، که مردم گاهی از آن‌ها به عنوان مه فیبرو یاد می‌کنند.
• سردرد
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• بی حسی و گزگز در بازوها و پاها

درمان فیبرومیالژیا به علائم فرد بستگی دارد، اما معمولا شامل موارد زیر است:

• مسکن‌ها
• داروهای ضد التهاب
• تغییرات سبک زندگی مانند ورزش منظم، خوب غذا خوردن و ایجاد تغییرات مناسب در محیط کار

درمان‌های مکمل، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ماساژ درمانی
• طب سوزنی
• درمان‌های کایروپراکتیک

برخی از اقداماتی که افراد مبتلا به فیبرومیالژیا می‌توانند برای کاهش کمر درد صبحگاهی انجام دهند عبارتند از:

• انجام حرکات کششی قبل از بلند شدن از رختخواب، مانند کشیدن زانوها به سمت قفسه سینه یا رسیدن به هر بازو در جلو و سراسر بدن.
• گرفتن دوش آب گرم بلافاصله پس از بلند شدن از رختخواب برای کمک به بهبود گردش خون و آزادسازی عضلات سفت.
• اطمینان از اینکه اتاق خواب در دمای مناسبی قرار دارد
• استفاده از بالش برای قرار دادن بدن به گونه‌ای که فشار روی کمر به حداقل برسد

درمان کمر درد صبحگاهی؛ پلاتینر یا فیزیوتراپی، کدام مفید‌تر است؟

راهبردها و تمرینات زیر برای کاهش و در برخی موارد به طور کامل از بین بردن کمر درد صبحگاهی مفید به نظر می‌رسد.

کمربند پلاتینر؛ بهترین درمان کمر درد صبحگاهی

پلاتینر به واسطه مجهز بودن به سه تکنولوژی پیشرفته با نام‌های اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس در عرصه درمان کمر درد صبحگاهی قدم‌های شایان توجهی برداشته است. تقویت و افزایش گردش خون در بافت‌های آسیب‌دیده کمر، همچنین ترمیم، بازسازی، تسکین درد و کاهش التهاب از تاثیرات مهمی است که این کمربند برقی در اختیار بیمار قرار می‌دهد.

با توجه به اینکه خدمات دریافتی کمربند پلاتینر مشابه و هم سطح با فیزیوتراپی است بسیاری از پزشکان آن را جایگزین مناسبی برای فیزیوتراپی به حساب می‌آورند. هزینه پایین، استفاده همیشگی و آزاد بودن سایز آن از مزایایی مهمی است که این محصول را نسبت به سایر روش‌ها ارجح‌تر می‌کند.

مسکن‌های بدون نسخه؛ اولین اقدام برای درمان سریع کمر درد صبحگاهی

کمردرد شدید صبحگاهی که می‌تواند کل روز را مختل کند، اغلب نیاز به تسکین سریع دارد. برای کمردرد مزمن، پزشک داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا آسپرین را پیشنهاد می‌کند. این نوع مسکن‌ها همچنین التهاب را هدف قرار داده و در رفع ‌این ناراحتی نیز کمک می‌کنند. استامینوفن که بیشتر با نام تیلنول شناخته می‌شود، گزینه موثر دیگری برای کمردردهای گاه به گاه صبحگاهی در صورت عدم مصرف NSAID‌ها است.

پمادهای موضعی نیز باعث تسکین موقت درد می‌شوند. این شامل کرم‌هایی می‌شود که حاوی مواد ضد التهابی یا حتی روغن‌های ضروری مانند نعناع یا زردچوبه هستند. با این حال، این نوع روغن‌ها باید در روغن‌های حامل مانند زیتون، جوجوبا یا روغن بادام رقیق شوند تا از تحریک پوست جلوگیری شود.

ورزش برای کمر درد صبحگاهی سالم‌ترین روش درمان

ورزش منظم یکی از کلیدهای تجربه بهبود طولانی مدت کمر درد صبحگاهی است. یک ورزش بهینه پیاده‌روی است. این فعالیت ساده کمر و گردش خون را تقویت می‌کند و از ماهیچه‌های سالم در سراسر بدن از جمله پشت حمایت به عمل می‌آورد. افرادی که مشاغل اداری یا موقعیت‌هایی دارند که شامل نشستن طولانی مدت هستند، برای جلوگیری از سفتی ماهیچه‌ها باید مرتبا بایستند. ایستادن هر 20 تا 30 دقیقه و کشش باعث شل شدن رباط‌ها و ماهیچه‌های پشت می‌شود که به کاهش تنش‌هایی که ممکن است در شب ایجاد شود کمک می‌کند.

استفاده از میز ایستاده همچنین فشار روی کمر را در طول روز کاهش می‌دهد تا از کمردرد صبح روز بعد جلوگیری شود.‌ ترکیب یک کفپوش ارگونومیک با یک میز ایستاده یا معمولی نیز پشتیبانی ایده آلی از پشت را فراهم می‌کند.

پلانک شکل دیگری از ورزش است که کل بدن، به ویژه عضلات مرکزی را درگیر می‌کند. با قوی‌تر شدن عضلات پشت و شکم، احتمال کشیدگی کمر کمتر می‌شود. انجام پلانک همچنین می‌تواند درد جزئی کمر را تسکین دهد.

فیزیوتراپی سنگ بنای درمان کمر درد صبحگاهی

فیزیوتراپی یک رویکرد درمانی غیرجراحی است که شامل استفاده از دستکاری فیزیکی، دستی و بافت نرم (تحرک) برای درمان درد حاد یا مزمن است. ممکن است برای مدت معینی (به عنوان مثال، 4 تا 6 هفته) برای رفع کامل علائم و جلوگیری از عود بیشتر توصیه شود. استراتژی‌های درمانی استفاده شده با هدف کاهش درد (به عنوان مثال، کمردرد)، بازیابی عملکرد عضلات، بهبود تحرک و افزایش دامنه حرکتی است.

علاوه بر هدف قرار دادن درد، فیزیوتراپی همچنین شامل آموزش راهبردهای نگهداری است که خطر مشکلات بعدی کمر را کاهش می‌دهد.

آنچه که باید در یک نگاه درباره درد گودی کمر در صبح بدانید

کمر درد صبحگاهی موضوعی خسته‌کننده است که بلندشدن از رختخواب را دشوار می‌سازد. کمر درد صبحگاهی معمولا نشانه این است که در طول شب فشار غیرطبیعی بر ستون فقرات وارد آمده است. با این حال، شرایط خاصی مانند بیماری دیسک دژنراتیو و فیبرومیالژیا با افزایش کمر درد در صبح به دلیل سفتی که هنگام خواب ایجاد می‌شود، همراه است.

استفاده از کمربند پلاتینر، تغییرات سبک زندگی مانند انتخاب یک موقعیت خواب متفاوت، استفاده از بالش‌های حمایتی و گرفتن تشک جدیدتر در درمان کمر درد صبحگاهی نقش موثری دارند. فیزیوتراپی می‌تواند با استفاده از تکنیک‌های درمانی برای کاهش درد، بهبود تحرک و ورزش‌های پشت که باعث تقویت ستون فقرات می‌شود، به هدف قرار دادن کمر درد صبحگاهی کمک کند.

یک فیزیوتراپ حتی ممکن است بتواند وضعیت‌های خوابیدن، ایستادن، راه رفتن و بلند کردن بدن را نشان دهد که میزان فشار وارد شده به کمر را به حداقل برساند. ‌ترکیب این راهکارها امکان دارد کمر درد را برای برخی افراد به طور کامل تسکین دهد.

سوالات متداول