ام آر آی کمر؛ نتایج به چه معناست و چقدر طول می‌کشد؟

ام آر آی کمر یک ابزار تشخیصی غیرتهاجمی ‌است که از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیق از داخل بدن استفاده می‌کند. پزشکان از این تصاویر برای معاینه ستون فقرات یا ناحیه کمر و بافت‌های اطراف آن استفاده می‌کنند.

این تکنولوژی از دسته فناوری‌های ایمن است چون از پرتوهایی کشنده سلول‌ها استفاده نمی‌کند. به همین دلیل این پرتوها آسیبی به فرد نمی‌رساند و بیمار میدان مغناطیسی یا امواج رادیویی را احساس نمی‌کند. البته مواردی وجود دارد که قبل از انجام ام آر آی باید در نظر گرفت.

در این مقاله از مجله سلامت ژین طب، نحوه استفاده پزشکان از MRI برای معاینه کمر، نحوه آماده‌سازی و آنچه در طول MRI اتفاق می‌افتد را مورد بحث قرار می‌دهیم. همچنین خطرات MRI و میزان زمانی که فرد می‌تواند انتظار دریافت نتایج را داشته باشد در این نوشتار پوشش می‌دهیم.

ام آر آی کمر و لگن چه چیزی را می‌تواند تشخیص دهد؟

متخصصان پزشکی به دلایل مختلفی MRI کمر را به بیماران توصیه می‌کنند. اگر فردی در ناحیه کمر احساس درد کند، پزشک امکان دارد MRI کمر را برای کمک به تشخیص منبع درد توصیه کند.

دلایل اصلی که پزشک انجام MRI را توصیه می‌کند، عبارتند از:

• کمردرد: می‌تواند ناشی از کشیدگی عضلات، آسیب مفاصل یا دلایل دیگر مانند فتق دیسک باشد.
• سیاتیک: درد حادی را به دنبال دارد و اغلب ناشی از تحریک ریشه عصبی، به دلیل التهاب یا تغییرات ساختاری ستون فقرات خواهد بود.
• لنگش: مشکلاتی که منجر به مشکلات حرکتی و درد مبهم یا درد در اندام تحتانی شود. لنگش می‌تواند عروقی باشد، بر رگ‌های خونی تاثیر بگذارد، یا عصبی باشد و اعصاب را درگیر سازد.
• جراحی: دور از ذهن نیست که پزشک برای انجام عمل جراحی کمر MRI کمر را تجویز کند. در این شرایط، تیم جراحی بر اساس نتایج ام آر آی کمر برنامه‌ریزی عمل را انجام می‌دهند.

ام آر آی کمر را برای چه مواردی به کار می‌برند

• بررسی تراز ستون فقرات
• تشخیص ناهنجاری‌های مهره‌ها یا نخاع
• بررسی فتق دیسک کمر که می‌تواند منجر به درد پا شود
• ارزیابی هرگونه التهاب نخاع یا اعصاب
• بررسی وجود تومور روی نخاع یا اطراف آن
• نظارت بر آسیب به ستون فقرات پس از آسیب
• نظارت بعد از عمل بر ستون فقرات

علل مختلف کمردرد که نیاز به ام آر آی کمر دارند

پزشک معمولا در طی 6 هفته اول که فرد درد را تجربه می‌کند، MRI کمر انجام نمی‌دهد، مگر اینکه فرد دارای موارد زیر باشد:

• کمردرد ناگهانی که همراه با تب رخ می‌دهد
• جراحت یا‌تروما
• کمردرد ناگهانی همراه با حساسیت ستون فقرات، که احتمالاً با سرطان، پوکی استخوان یا مصرف استروئید مرتبط است.
• بی اختیاری روده یا مثانه
• یک بیماری زمینه‌ای جدی، مانند سرطان

به گفته AAFP، دلیل تاخیر در MRI کمر این است که اکثر موارد کمردرد در عرض چند هفته برطرف می‌شوند. فتق دیسک نیز معمولا در عرض هشت هفته دوباره رو به بهبودی خواهد رفت و انجام MRI کمر خیلی زود هزینه‌های غیر ضروری و اضطراب به بیمار وارد خواهد کرد.

چگونه نتایج ام آر آی کمر را درک کنیم؟

ام آر آی کمر دلیلی را که فرد در کمر، ساق پا یا انواع دیگر دردها تجربه می‌کند نشان خواهد داد. از جمله مواردی که در ام آر آی کمر قابل شناسایی است عبارتند از:

• نوعی نقص مادرزادی یا رشدی یا ویژگی که فرد از بدو تولد ایجاد کرده یا داشته است
• تغییرات دژنراتیو، مانند فتق دیسک یا دیسک شکسته شده که به آن شقاق حلقوی می‌گویند.
• التهاب یا عفونت
• تومور خوش‌خیم یا بدخیم
• تنگی کانال مهره مرکزی، که در آن تنگی رخ می‌دهد و منجر به فشرده شدن عصب در ستون فقرات می‌شود.
• اسپوندیلیت آنکیلوزان که شامل التهاب و تغییر شکل ستون فقرات خواهد شد
• اسپوندیلولیستزیس، که در آن مهره از جای خود می‌لغزد و بر ‌تراز ستون فقرات تاثیر می‌گذارد.
• تغییرات دیگر، مانند آبسه

نکته قابل توجه‌ اینکه هیچ فناوری تشخیصی کاملا قابل اعتماد نیست، اگرچه برخی مطالعات تا 100 درصد میزان موفقیت را برای MRI کمری که فتق دیسک را تشخیص می‌دهد، پیشنهاد کرده‌اند.

ام آر آی قطعا نشان نمی‌دهد که یک فرد مشکل خاصی دارد و ممکن است فرد نیاز به آزمایشات بیشتری داشته باشد. علاوه بر این، احتمال یک نتیجه مثبت کاذب وجود دارد، جایی که اسکن ام آر آی کمر مشکلی را نشان می‌دهد در حالی که وجود ندارد.

چه مدت ام آر آی کمر طول می‌کشد و چه زمانی باید انتظار نتایج را داشت؟

اسکن MRI معمولا 15 تا 90 دقیقه طول می‌کشد. البته بستگی به‌این دارد که فرد در کجا اسکن را انجام می‌دهد و چه تصاویری را می‌گیرد. افراد پس از اسکن MRI می‌توانند به خانه رفته و به کارهای روزمره خود بپردازند.

اگر بیمار داروی آرام‌بخش مصرف کرده‌ تا در طول عمل آرام باشد، احتمالا به کسی برای همراهی و ترخیص نیاز دارد. پس از معاینه، رادیولوژیست نتایج را تفسیر کرده و گزارشی را برای ارسال به پزشک می‌نویسد. سپس پزشک یافته‌ها را با فرد در میان می‌گذارد. آن‌ها همچنین نتایج MRI را به پرونده پزشکی فرد اضافه می‌کنند.

ام آر آی کمر چگونه انجام میشود؟

قبل از مراجعه به ام آر آی، فرد معمولا می‌تواند طبق معمول غذا بخورد، بنوشد و داروهای خود را مصرف کند، مگر اینکه پزشک خلاف آن را مشخص کرده باشد. با این حال، برای یک فرد مهم است که در موارد زیر به پزشک اطلاع دهد:

• هر گونه‌ ایمپلنت فلزی مانند ضربان ساز یا تعویض مفصل ران یا زانو داشته باشد
• زنان در صورتی که باردار باشند
• بیمار سابقه واکنش‌های آلرژیک داشته باشد،

اجسام فلزی می‌توانند بر ایمنی و اثربخشی اسکن MRI تاثیر می‌گذارند. قبل از شروع معاینه، تکنسین MRI از فرد می‌خواهد که هرگونه اقلام فلزی را که پوشیده خارج کند، مانند:

• جواهرات
• ساعت
• پیرسینگ بدن
• دندان مصنوعی

برای MRI کمر، فرد همچنین باید لباس خود را درآورد و روپوش بیمارستانی بپوشد. تکنسین همچنین از فرد می‌خواهد که یک پرسشنامه پزشکی یک فرم رضایت نامه را امضا کند.

MRI شامل دراز کشیدن در یک اتاقک بدون پنجره برای مدت طولانی است. بنابراین افرادی که کلاستروفوبیا را تجربه می‌کنند این روش را ناراحت‌کننده یا حتی ‌ترسناک می‌دانند. در این صورت، پزشک یک داروی ضد اضطراب یا آرام بخش تجویز می‌کند تا فرد در طول اسکن آرامش لازم را داشته باشد.

در طول ام آر آی کمر چه انتظاری باید داشت؟

دستگاه MRI شبیه یک دونات غول پیکر است. رادیولوژیست یا تکنسین MRI از فرد می‌خواهد که روی میزی که به دهانه دستگاه می‌لغزد دراز بکشد. اگر تکنسین ام آر آی کمر را انجام دهد، این کار را زیر نظر یک رادیولوژیست که متخصص اشعه ‌ایکس و فرآیندهای پرتویی است، انجام می‌دهد. تکنسین بیرون از اتاق می‌ماند و از طریق میکروفن با فردی بیمار ارتباط کلامی ‌برقرار می‌کند.

گاهی اوقات، تکنسین‌های ام آر آی نیز از گادولینیوم، که یک رنگ کنتراست است، برای به دست آوردن تصویر واضح‌تر بهره می‌برند. تا تفسیر جواب ام آر آی کمر به بهترین حالت ممکن انجام بگیرد.

آن‌ها رنگ کنتراست را قبل از اسکن از طریق یک خط داخل وریدی به ورید دست یا بازوی فرد تزریق می‌کنند.

نحوه عملکرد ام آر آی کمر در حین اسکن

دستگاه MRI از یک میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌کند که ذراتی به نام پروتون را در بدن‌ تراز کرده و تحریک می‌کند و سپس آن‌ها را مجبور خواهد کرد که از ‌تراز خارج شوند.

هنگامی‌که تکنسین میدان مغناطیسی را متوقف می‌کند، پروتون‌ها به روش معمول خود شروع به چرخش می‌کنند. در حین انجام این کار، انرژی‌ای را که دستگاه ام آر آی تشخیص می‌دهد، منتشر می‌کنند. دستگاه MRI این اطلاعات را ثبت و یک کامپیوتر داده‌ها را پردازش می‌کند تا تصویری دقیق از ناحیه بدن بدست دهد.

نکات مهمی که باید در حین ام آر آی کمر مد نظر داشت

برای تولید تصاویر با کیفیت بالا، ثابت ماندن فرد در طول اسکن ضروری است. رادیولوژیست یا تکنسین اطمینان حاصل می‌کند که فرد قبل از شروع تا حد امکان راحت است.

صدای دستگاه می‌تواند بسیار زیاد باشد و رادیولوژیست یا تکنسین معمولا گوش‌گیر یا هدفون را به افراد می‌دهد. یک سیستم ارتباطی دو طرفه به فرد این امکان را می‌دهد که در فواصل زمانی اسکن با رادیولوژیست یا تکنسین صحبت کند.

عوارض ام آر آی کمر که باید دانست

اگرچه پزشکان اسکن ام آر آی کمر را یک روش بسیار ایمن می‌دانند، اما برخی از نگرانی‌های ایمنی وجود دارد که باید آن‌ها را در نظر گرفت.

میدان مغناطیسی قوی داخل دستگاه باعث جذب اجسام فلزی مانند جواهرات می‌شود. اگر این اجسام خیلی نزدیک به اسکنر باشند، میدان مغناطیسی ممکن است باعث شود آن‌ها با سرعت حرکت کنند. این فلزات به اسکنر آسیب رسانده یا حتی به فردی که تحت اسکن قرار می‌گیرد آسیب برساند. به همین دلیل قبل از شروع معاینه، حذف هر گونه اجسام فلزی ضروری است.

برای افرادی که ‌ایمپلنت‌های فلزی مانند ضربان ساز یا پین‌های کاشته شده با جراحی دارند، خطراتی وجود دارد. باز هم، چون دستگاه MRI یک میدان مغناطیسی قوی ساطع می‌کند، می‌تواند باعث حرکت ایمپلنت‌های فلزی در داخل بدن شود.

با این حال، داشتن ایمپلنت فلزی همیشه مانع از انجام اسکن MRI نمی‌شود. پزشکان خطر را به صورت فردی ارزیابی می‌کنند.

به دلیل قدرت میدان مغناطیسی، دستگاه ام آر آی ممکن است صدای ضربه زدن مکرر ایجاد کند. اگر از محافظ گوش مناسب استفاده نکنند، این ممکن است بر شنوایی افراد تاثیر منفی بگذارد.

عوارض جانبی اسکن MRI نادر است، اما رخ دادن آن دور از ذهن نیست. برخی از عوارض جانبی MRI عبارتند از:

• صدمات حرارتی، مانند سوختگی درجه دو
• صدمات ناشی از تبدیل شدن اجسام فلزی به پرتابه
• سقوط
• کاهش شنوایی یا وزوز گوش

در موارد نادر، افراد امکان دارد عوارض جانبی ناشی از رنگ کنتراست را تجربه کنند، مانند:

• درد در محل تزریق
• حالت تهوع
• سردرد
• خارش یا سوزش چشم
• کهیر که یک بثورات ناهموار و شدید خارش‌دار است

هزینه ام آر آی کمر سال 1400 چند است؟

هزینه ام آر آی کمر به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:

• جایی که درمان انجام می‌شود
• وسعت ناحیه‌ای که نیاز به اسکن دارد
• آیا اسکن به رنگ کنتراست نیاز دارد
• آیا فردی برای کمک به ثابت ماندن بیمار و کمک به آرامبخشی او نیاز دارد یا خیر
• در برخی موارد، بیمه تمام یا بخشی از هزینه را پوشش خواهد داد.

کلیاتی درباره ام آر آی کمر

ام آر آی کمر یک روش غیر تهاجمی برای تشخیص بیماری و مشکلات کمر ‌است. پزشکان برای کمک به تشخیص کمردرد، برنامه‌ریزی برای جراحی کمر، نظارت بر شرایط پزشکی پیشرونده مانند مولتیپل اسکلروزیس از آن استفاده می‌کنند. این روش بدون درد و عوارض جانبی یا خطرات بسیار کمی ‌دارد. ام آر آی کمر یک روش سرپایی است، بنابراین فرد معمولا پس از معاینه آزاد است که بیمارستان یا کلینیک را‌ ترک کند.

سوالات متداول