کنترل میل جنسی در نوجوانان و مراقبت‌های لازم در دوران بلوغ
میل جنسی در نوجوانان یکی از نشانه‌های بلوغ در این گروه سنی است. بیداری جنسی نوجوانان با تغییر در رفتار و احساسات آنها اتفاق می افتد. عموما گرایش به رفتارهای جنسی در این سن، تماشای صحنه‌های هم‌آمیزی و تلاش برای ارتباط با جنس مخالف باعث بروز نگرانی در والدین می‌شود.
والدین ممکن است برای مدیریت رفتارهای جنسی نوجوان و بحران‌های گوناگون این دوره مانند بحران ۱۷ سالگی دست به اقدامات محدود کننده بزنند. شاید مهمترین کاری که والدین می‌توانند انجام دهند، حمایت از نوجوانی است که در سن بلوغ قرار دارد و هر روز شاهد تغییراتی در جسم و عواطف خود می‌باشد. در این شرایط ناپایدار شناخت نیاز جنسی نوجوان و مدیریت غریزه جنسی او ماثر تر از اقدامات کنترلی خواهد بود.
بلوغ جنسی در دختران از سن 8 تا 13 سالگی و پسرها از سن 9 تا 14 سالگی رخ میدهد. در این دوره نوجوان به دنبال شناخت هویت جنسی خود است. گفتگو با نوجوان درباره تغییرات جنسی و آگاهی او درباره علت بروز رفتارهای جدید، به مدیریت بهتر نیازهای جنسی کمک میکند.
تغییرات بلوغ جنسی در دختران
دختر از چه سنی ارضا می شود؟ در دوران بلوغ جنسی، اولین نشانه در دخترها جوانه زدن سینه‌ها و رشد آنها است. پس از گذشت مدت‌زمان کوتاهی موهای زائد در قسمت ناحیه تناسلی و زیربغل رشد می‌کنند. قد دختران تا پایان بلوغ به بیشترین حد خود می‌رسد.
تغییرات بلوغ جنسی در پسرها
توجه به آنچه که یک پسر نوجوان باید بداند بسیار مهم است. تغییرات جنسی در پسران معمولا با افزایش اندازه بیضه‌ها و افزایش طول آلت‌تناسلی شروع می‌شود. سپس با رشد موهای زائد در ناحیه تناسلی و زیربغل همراه است. برخی از پسرها در این دوره، سینه‌هایشان رشد میکند، اما جای نگرانی نیست؛ چراکه پس از چند سال این مشکل به خودی‌خود برطرف خواهد شد. در این دوران پسرها قد بلندتر و نسبت به دخترها لاغرترند.
بررسی تغییرات در احساسات
دوران بلوغ جنسی نه تنها روی اندام‌ها، بلکه در خلق‌وخوی نوجوانان هم تأثیر می‌گذارد. احساس عصبانیت، پرخاشگری، استرس و اضطراب، گوشه‌گیری و افسردگی، احساس گناه و شرم، از تغییرات روحی دوران بلوغ جنسی است. در این دوران نوجوانان به تماشای محتواها و ایجاد تخیلات جنسی روی می‌آورند؛ نظارت بر رفتار نوجوان و مراقبت از او بهترین کاری است که والدین برای فرند خود در دوران بلوغ انجام میدهند.
تغییرات هورمونی و بلوغ جنسی
مغز با تولید هورمونی به نام گنادوتروپین و ارسال آن به سمت غده هیپوفیز، تغییرات دوران بلوغ را آغاز میکند. غده هیپوفیز دو هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) را از طریق جریان خون به بخش‌های خاصی از بدن دختران و پسران می‌فرستد. این هورمون‌ها در پسران روی بیضه‌ها اثر میگذارند و تولید تستوسترون و اسپرم را آغاز می‌کنند.
در دخترها این دو هورمون تخمدان‌ها را هدف قرار میدهند که حاوی تخمک‌هایی هستند که از بدو تولد وجود داشته‌اند. این هورمون‌ها به‌عنوان محرک تخمدان‌ها برای تولید هورمون استروژن هستند. استروژن همراه با FSH و LH در دوران بلوغ، دختران را برای شروع قاعدگی و همچنین بارداری آماده می‌کنند.
بلوغ جنسی و آسیب‌پذیری نوجوان
نوجوان در دوران رشد جنسی به سمت جاذبه‌های جنسی تحریک و درباره آنها کنجکاو می‌شوند. این مسائل فرزندانتان خطرپذیر، و امکان صدمه دیدن او را افزایش می‌کنند؛ بنابراین شما باید درباره موضوع کنترل میل جنسی در نوجوانان آموزش ببینید تا بتوانید راهنمای خوبی باشید.
تأثیر روابط نابرابر قدرت با همسالان، نوجوانان با همسالان خود روابط بسیار نزدیکی دارند و این ارتباط برای آنها خیلی مهم است. با توجه به اهمیت نفوذ همسالان، این قدرت نوجوانان را به سمت ریسک پذیری بیشتر یا کمتر سوق میدهد. به‌طوری که نوجوانان تمایل دارند رفتار جنسی خود، از جمله زمان شروع رابطه جنسی و… را با آنچه که همسالان خود انجام میدهند، مطابقت دهند. اعتیاد به مصرف الکل و داشتن رابطه‌های جنسی پرخطر را میتوان از نمونه این تلاشهای تطبیقی دانست.
آسیب‌پذیری عاطفی، در دوران بلوغ، نوجوانان نه‌تنها از نظر جسمی بلکه از نظر روحی هم آسیب‌پذیر می‌شوند. بلوغ جنسی با تغییرات هورمونی همراه است؛ پس این تغییرات در مسائل روانی و عاطفی نوجوانان تأثیر میگذارند. برای مثال احساس تنهایی، گوشه‌گیری، ترس از قضاوت اطرافیان، افسردگی و اضطراب، سردی احساسات، خیال‌بافی، بی‌نظمی و عدم کنترل میل جنسی در نوجوانی، از آسیب‌های عاطفی در دوران بلوغ به حساب می‌آیند.
بیماری‌های مقاربتی، کنترل میلی جنسی در نوجوانان در کاهش بیماری‌های مقاربتی موثر است. شاید با خواندن این جمله این سؤال برایتان پیش بیاید که بیماری‌های مقاربتی که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند، چگونه درنوجوانان به وجود می‌آیند؟ برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که بسیاری از نوجوانان با جنس مخالف خود رابطه جنسی دارند. به همین‌خاطر در معرض بیماری‌هایی چون زگیل تناسلی، سوزاک، عفونت و… قرار می‌گیرند. والدین باید راه مناسبی برای کنترل میل جنسی در نوجوانان بیابند.
حاملگی در دختران نوجوان، حاملگی ناخواسته دختران نوجوان از پیامدهای عدم مدیریت جنسی نوجوان است. بسیاری از نوجوانان در دوران بلوغ نمی‌توانند نیازهای جنسی خود را کنترل کنند. به همین‌خاطر در پی برقرای ارتباط با جنس مخالف هستند و ممکن است در این مسیر باردار شوند.
رشد جنسی همراه با وظایف جدید
رشد اندام‌های جنسی و تغییر در احساسات، گرایش به برقراری رابطه عاطفی و امور جنسی را در نوجوان فعال میکند. برآورده کردن خواسته‌های جدید نوجوان ناشی از دگرگونی‌های بلوغ، نیاز به ایجاد و توسعه مهارت‌های رفتاری جدید و همزمان مسئولیت پذیری و تعهد نسبت به خود و جامعه، دارد. نوجوانی که توانایی برقراری ارتباط اجتماعی سالم دارد، کمتر به رفتارهای ضد اجتماعی یا پرخطر متوسل می‌شود.
مهارت‌های عاطفی، تضادها و احساسات درونی، عواطف، استرس و… باعث می‌شوند نوجوانان در برابر خانواده و فشارهمسالان مقاومت نشان دهند؛ بنابراین مهم است که به نوجوانان آموزش دهیم خود را بشناسند و بتوانند احساسات و غرایز خود را کنترل کنند. زمانی که فرد نوجوان نسبت به شخصیت، نقاط قوت و ضعف، خواسته‌هایش و… به خودآگاهی برسد، می‌تواند تشخیص دهد چه زمانی تحت استرس و فشار است. در نتیجه مشکلاتش را به خوبی کنترل و مدیریت مینماید؛ بنابراین یادگیری مهارت‌های عاطفی در کنترل میل جنسی در نوجوانان مؤثر خواهد بود.
مهارت‌های ارتباطی، یادگیری مهارت‌های ارتباطی به نوجوانان کمک میکند تا به بهترین شکل با اطرافیان خود ارتباط برقرار کنند؛ بنابراین می‌توانند به صورت کلامی یا غیرکلامی، نیازها، خواسته‌ها، ترس‌ها و احساسات خود را بگویند. برای مثال اگر نوجوانی در دوران بلوغ جنسی، درباره رفع نیازها و غرایزش آگاهی نداشته باشد، از راه گفت‌وگو با خانواده یا مشاور مشکل خود را برطرف میکند. پس میتوان گفت مهارت‌های ارتباطی هم در کنترل میل جنسی نوجوانان موثر است.
جلوگیری از سوء استفاده جنسی، مسائل مربوط به سوء استفاده جنسی روان فرد نوجوان (دختر یا پسر) را تحت تأثیر قرار میدهد؛ بنابراین با آموزش مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و… در دوران بلوغ، نوجوانان یاد می‌گیرند در مقابل رفتار اطرافیان چه واکنشی نشان دهند.
مسئولیت‌های والدین در کنترل میل جنسی در نوجوانان
بسیاری از والدین نمی‌دانند که گفت‌وگو با نوجوانان بسیار تأثیرگذار است. در دوران بلوغ، نوجوان علاوه‌بر شناخت خود و برقراری ارتباط با دنیای بیرون، با برقراری روابط عاطفی، هویت جنسی خود را کشف میکند. بنابراین والدین نقش مهمی در کنترل میل جنسی در نوجوانان دارند. برخی مسئولیت‌هایی که به‌عنوان والد در این دوران برعهده دارید، عبارتند از:
اجتناب از قضاوت، در دوران بلوغ اگر فرزند شما درباره مسائل جنسی با شما صحبت کرد به جای قضاوت زودهنگام، ابتدا به حرف‌های او گوش دهید. درک رفتار جنسی نوجوانان یکی از مسئولیت‌های مهم والدین در این دوران است.
گوش دادن به جای نصیحت، معمولا نصیحت کردن باعث دوری فرزندتان از شما می‌شود. پس بهتر است هنگام گفت‌وگو به جای نصیحت، با ایجاد یک محیط دوستانه به صحبت‌های فرزندتان گوش دهید.
به اشتراک گذاشتن تجربیات خود از دوران بلوغ، تمامی پدر و مادرها دوران بلوغ را پشت‌سر گذاشته‌اند. به اشتراک گذاشتن نگرانی‌ها و تجربیات به عادی‌سازی تغییرات دوران بلوغ کمک میکند و به فرزندتان حس حمایت میدهد.
اجتناب از ایجاد شرایط تنش‌زا، شما به‌عنوان والدین باید محیطی دور از تنش و استرس برای فرزندتان ایجاد کنید. دادن اطلاعات درباره عاقبت رابطه جنسی و عواقب احتمالی آن باعث می‌شود والدین به وظایف خود به‌خوبی عمل کنند.
بروز رفتارهای جدید
ممکن است در این دوره شاهد رفتارهای جدیدی از نوجوانتان باشید که این رفتارها هشدارهای قبل از وقوع بحران است.
متأسفانه رفتارهای جنسی پرخطر، باعث بروز مشکلات روحی و روانی در نوجوانان می‌شود؛ بنابراین نیاز به درمان دارد.
برخی ویژگی‌های نوجوانانی که مستعد رفتارهای جنسی پرخطر هستند عبارتند از:
- لمس کردن اندام دیگران
- داشتن رابطه جنسی نامطمئن
- برقراری زیاد رابطه جنسی
- تماشای بیش‌ازاندازه محتواهای جنسی و خودارضایی
- مصرف بیش‌ازحد الکل یا سیگار
- پرخاشگری و عصبانیت
ذکر مثالی درباره رفتارهای جنسی پرخطر در نوجوانان
در دوران بلوغ میل جنسی در نوجوانان هم ایجاد می‌شود. برای مثال در این دوران، اکثر نوجوانان به معاشقه و در آغوش گرفتن علاقه‌مند هستند. با غفلت از کنترل میل جنسی در نوجوانان، به مرور زمان این حس افزایش می‌یابد؛ به‌طوریکه فرد نوجوان برای رفع نیازهای جنسی خود به روابط نامشروع روی میآورد که می‌تواند عواقب بدی به همراه داشته باشد.
درمانگر رفتارهای جنسی پرخطر نوجوانان
همان‌طور که گفتیم رفتارهای ناسالم جنسی در دوران بلوغ اگر نادیده گرفته شوند، مشکلات روحی و روانی بسیاری برای فرد نوجوان پیش میآید. در صورت مشاهده چنین رفتارهایی، والدین باید فرزند خود را نزد پزشک روانشناس متخصص ببرند.
آموزش بلوغ جنسی به نوجوان
والدین و مدرسه باید اطلاعاتی را در اختیار نوجوانان قرار دهند. برای برخی افراد این سؤال به وجود میآید که این اطلاعات چه مواردی را شامل می‌شوند؟
مراقبت‌های جنسی، دوران نوجوانی با بلوغ شروع می‌شود و تغییراتی در ظاهر و احساسات به وجود میآید. در این دوره باید درباره تغییرات بدنی، اندام‌های جنسی، رابطه جنسی و اینکه نوجوانان چگونه می‌توانند میل جنسی را کنترل کنند اطلاعات کاملی در اختیار آنها قرار دهید.
بیماری‌های جنسی، می‌دانیم که بیماری‌های مقاربتی و انواع عفونت‌ها از طریق رابطه جنسی قابل انتقال هستند؛ بنابراین باید درباره بیماری‌های جنسی و عوارض آن اطلاعات جامعی در اختیار نوجوانان قرار دهید.
آموزش نحوه رفتار به والدین
بسیاری از والدین از صحبت در باره مسائل جنسی در دوران بلوغ میپرهیزند و عصبانی می‌شوند که این رفتار اشتباهی است. برخی دیگر از خانواده‌ها می‌پرسند که چگونه با نوجوان درباره مسائل جنسی صحبت کنیم؟
- در مورد بلوغ واحساسات ناشی از تغییرات آن به‌طور کامل توضیح دهید
- فضای صحبت درباره مسائل جنسی را به یک محیط دوستانه تبدیل کنید
- هنگام گفت‌وگو از زبان بدن (تماس چشمی) استفاده نمایید
- تجربیان خود را در اختیار فرزندتان قرار دهید
- اگر اطلاعات کافی در این زمینه ندارید از مشاور کمک بگیرید
پاسخ همه مسائل در موضوعات روانشناسی و رفتاری وجود ندارد. گاهی با تغییر در سبک زندگی میتوان به بهبود وضعیت نوجوان کمک کرد. یکی از این موارد برنامه غذایی خانواده و تغذیه نوجوان برای مراقبت از او در برابر تغییرات جنسی است. مصرف یا عدم مصرف برخی خوراکی‌ها به هدایت غریزه جنسی کمک میکند، که از جمله :
- غذاهای شیرین، لبنیات، قهوه و سبوس میل جنسی نوجوان را کاهش میدهد.
- انجام فعالیت‌های ورزشی
یادداشت پایانی
والدین برای کنترل میل جنسی در نوجوانان نقش کلیدی دارند؛ بنابراین باید با کسب آموزش و افزایش اطلاعات خود در این زمینه، به فرزندشان کمک کنند.
