بلوغ پسران؛ دورانی چالش برانگیز برای نوجوانان+7 نشانه اصلی آن

بلوغ پسران معمولا در سنین 9 تا 11 سالگی رخ ‌می‌دهد. مطمئنا بسیاری از ما نشانه‌های آشکار بلوغ پسران مانند رشد مو در مکان‌های جدید، بوی بدن، تغییر صدا و غیره را می‌دانیم، اما شاید با دلیل علمی تمام این تغییرات آشنا نباشیم.

نوع تغییرات بلوغ در هر نوجوانی متفاوت است. برخی پسران دچار بلوغ زودرس ‌می‌شوند و برخی دیگر نسبت به همسالان خود در سنین بالاتری بلوغ را تجربه ‌می‌کنند. باید به خاطر داشت کوچک‌تر یا بزرگ‌تر بودن (از نظر جسمانی) نسبت به پسران دیگر طبیعی است. هر نوجوانی با سرعت خاص خود دوران بلوغ را طی ‌می‌کند.

در ادامه این مطلب از مجله پزشکی ژین طب قصد داریم مواردی را درباره بلوغ پسران عنوان کنیم. با ما همراه شوید.

نگاهی سریع به مقاله بلوغ پسران

• بلوغ پسران معمولا در سنین 9 تا 14 سالگی رخ ‌می‌دهد
• اولین نشانه بلوغ پسران رشد اندام تناسلی آن‌ها است
• تغیرات در دوران بلوغ پسران به رشد جسمی ختم ‌نمی‌شود، بلکه آن‌ها نوسانات خلقی و تغییرات روحی روانی را تجربه ‌می‌کنند

بلوغ چگونه رخ ‌می‌دهد؟

معمولا بعد از تولد 8 سالگی بلوغ دختران و پس از 9 یا 10 سالگی بلوغ پسران آغاز ‌می‌شود. بلوغ زمانی شروع ‌می‌شود که ناحیه‌ای از مغز به نام هیپوتالاموس شروع به ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH)‌ می‌کند. هنگامی که GnRH به غده هیپوفیز (غده کوچکی در زیر مغز که هورمون‌هایی را تولید می‌کند که سایر غدد بدن را کنترل می‌کند) می‌رود، دو هورمون دیگر بلوغ را ترشح می‌کند، هورمون لوتئینه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH)

مرحله بعدی بلوغ بستگی به جنسیت دارد:

• بلوغ پسران: هورمون‌ها از طریق جریان خون به بیضه‌ها می‌روند و سیگنال شروع تولید اسپرم و هورمون تستوسترون را ‌می‌دهند
• بلوغ دختران: هورمون‌ها به تخمدان‌ها (دو عضو بیضی شکلی که در سمت راست و چپ رحم قرار دارند) می‌روند و باعث بلوغ و آزاد شدن تخمک‌ها و تولید هورمون استروژن ‌می‌شوند که بدن زن را بالغ و او را آماده باروری ‌می‌کند

تقریبا در همان زمان، غدد آدرنال پسران و دختران شروع به تولید گروهی از هورمون‌ها به نام آندروژن‌های آدرنال ‌می‌کنند. این هورمون‌ها رشد موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل را در هر دو جنس تحریک ‌می‌کنند.

علائم بلوغ  پسران چیست؟

پسرها کمی ‌کندتر از دختران بالغ ‌می‌شوند. بلوغ پسران به طور متوسط ​​از 11 سالگی شروع ‌می‌شود، اگرچه شروع از سن 9 سالگی یا تا اواخر 14 سالگی کاملا طبیعی تلقی ‌می‌شود.

برخی از پسران سریع‌تر از همسالان خود بالغ ‌می‌شوند و برخی تغییرات فیزیکی ممکن است تدریجی‌تر از دیگران باشد. تعدادی از این تغییرات فیزیکی بسیار شخصی هستند. در بسیاری از موارد والدین متوجه تغییرات نخواهند شد، اما خود پسران تغییرات را احساس ‌می‌کنند. برخی از این تغییرات برای پسران تجربیات شرم‌آوری هستند و ترجیح ‌می‌دهند بسیاری از این موارد را خصوصی نگه دارند. بعضی از علائم و تغییرات بلوغ پسران عبارتند از:

رشد آلت تناسلی و بیضه

اولین علامت بلوغ پسران در واقع با رشد بیضه‌ها و کیسه بیضه شروع ‌می‌شود که حجم آن‌ها بیش از دو برابر خواهد شد. آلت تناسلی با رشد در طول و به دنبال آن عرض شروع ‌می‌شود. حدود یک سوم پسران برجستگی‌های مرواریدی کوچکی به نام پاپول روی آلت تناسلی خود دارند. این برجستگی‌ها شبیه جوش و طبیعی و بی‌ضرر و البته دائمی هستند.

تغییر در فرم بدن

از نظر ظاهری به یکباره بدن پسران شروع به رشد ‌می‌کند، اما درست قبل از اینکه این اتفاق بیفتد، ممکن است کمی وزن اضافه کنند. بعد از آن یک جهش رشد در قد رخ ‌می‌دهد که اغلب این جهش قدی در حدود سن 13 سالگی است. شانه‌های باز شده و عضلات رشد چشمگیری ‌می‌کند.

عرق کردن، رشد مو و آکنه

بهداشت شخصی احتمالا یکی از بزرگ‌ترین تغییرات بلوغ پسران جوان است. ممکن است وادار کردن آن‌ها به شستن دست‌ها یا دوش گرفتن سخت بوده باشد، اما اکنون باید به این موارد توجه کنند، زیرا در این سنین تعریق بیشتر شده و ایجاد بوی بدن ‌می‌کند.

هورمون‌های چربی بیشتری روی پوست تولید می‌کنند و ممکن است مستعد بروز آکنه باشند؛ اکنون زمان مناسبی است تا آن‌ها را با روال‌های مراقبت از پوست آشنا کنید.

نعوظ و ارگاسم شبانه

در دوران بلوغ پسران بدن آن‌ها شروع به ساختن اسپرم ‌می‌کند. منی که از اسپرم و سایر مایعات بدن تشکیل شده است، ممکن است در حین نعوظ آزاد شود. به این حالت انزال می‌گویند.

گاهی اوقات ممکن است این اتفاق در زمانی رخ دهد که نوجوان خواب است. به این خواب مرطوب (گسیل شبانه) می‌گویند. این یک بخش طبیعی از بلوغ است.

هنگامی که اسپرم ساخته شد و انزال اتفاق افتاد، پسران نوجوانی که رابطه جنسی دارند ‌می‌توانند فردی را باردار کنند. نعوظ‌های غیر ارادی بخش بزرگ دیگری از بلوغ مردان است و ‌می‌تواند در هر زمان و بدون هیچ دلیلی رخ دهد.

والدین باید به فرزند خود توضیح دهند که ممکن است برای مدتی این اتفاق بیفتد و کنترل کمی روی آن خواهد داشت، اما با بزرگ‌تر شدن اوضاع بهتر ‌می‌شود.

تغییر صدا

صدای پسران در زمانی که جهش رشد کمی کاهش یافته است، تغییر ‌می‌کند. این به این دلیل رخ ‌می‌دهد که تارهای صوتی و صدای آن‌ها (حنجره) نیز حجم پیدا ‌می‌کند. قبل از اینکه صدای آن‌ها کاملا تغییر کند، ممکن است اوج بگیرد و به سرعت از بالا به پایین برسد.

رشد سینه

در دوره بلوغ پسران امکان دارد بافت سینه آن‌ها برای یک یا دو سال کمی متورم شود، زیرا برخی از هورمون‌های آن‌ها به استروژن تبدیل ‌می‌شوند. برای اکثر پسران، این امر موقتی است اگرچه، در برخی از پسران، به خصوص اگر اضافه وزن داشته باشند، رشد سینه‌ها ملموس‌تر خواهد بود.

اگر ناحیه سینه پسری بیش از حد متورم به نظر می‌رسد یا تورم قبل از بلوغ یا بعد از بلوغ اتفاق می‌افتد، توصیه می‌کنیم به پزشک مراجعه شود. امکان دارد که از یک تغییر هورمونی فراتر رفته و یک مشکل پزشکی وجود داشته باشد که باعث این تورم شده.

نوسانات خلقی

مانند دختران، پسرها نیز به لطف تغییرات هورمونی، فیزیکی و احساسی که تجربه ‌می‌کنند، ‌می‌توانند نوسانات خلقی داشته باشند. صبور باشید و درک کنید.

مراحل رشد جنسی در بلوغ پسران

مراحل خاصی از بلوغ پسران وجود دارد که آن‌ها از نظر جسمی رشد ‌می‌کنند که اغلب به آن مراحل Tanner گفته ‌می‌شود. این مراحل عبارتند از:

• رتبه بندی بلوغ جنسی 1: (مرحله پیش از بلوغ پسران) بیضه‌ها کوچک هستند و فالوس (آلت تناسلی) کودک مانند است. موهای ناحیه تناسلی وجود ندارد
• رتبه بندی بلوغ جنسی 2: (از 10 سالگی تا 15 سالگی) در این مرحله از بلوغ پسران حجم و اندازه بیضه‌ها رشد ‌می‌کند. آلت تناسلی بزرگ شدن جزئی ندارد. کیسه بیضه قرمز، نازک‌تر و بزرگ‌تر ‌می‌شود. چند تار بر ناحیه تناسلی نمایان ‌می‌شود که بلند، صاف و کمی تیره هستند
• رتبه بندی بلوغ جنسی 3: (از 10 سالگی تا 16 سالگی) در این مرحله از بلوغ پسران بیضه‌ها همچنان از نظر حجم و اندازه رشد ‌می‌کنند. آلت تناسلی بلندتر ‌می‌شود. کیسه بیضه به بزرگ شدن ادامه ‌می‌دهد. موهای ناحیه تناسلی تیره‌تر و مجعدتر و بیشتر ‌می‌شوند
• رتبه بندی بلوغ جنسی 4: (از 12 سالگی تا 17 سالگی) در این مرحله از بلوغ پسران بیضه‌ها به رشد خود ادامه ‌می‌دهند. آلت تناسلی به رشد طولی خود ادامه ‌می‌دهد و ضخیم‌تر ‌می‌شود. کیسه بیضه بزرگ‌تر و همچنین تیره ‌خواهد شد. علاوه بر این موهای ناحیه تناسلی مانند موهای بالغ درشت، ضخیم‌ و مجعد هستند، اگرچه موهای کمتری نسبت به یک بزرگسال وجود دارد
• رتبه بندی بلوغ جنسی 5: در این مرحله از بلوغ پسران اندازه بیضه‌ها بالغ شده (حجمی بیش از 20 میلی‌لیتر). کیسه بیضه و آلت تناسلی در اندازه و فرم بزرگسالان هستند و موهای ناحیه تناسلی دارای توزیع و حجم طبیعی در بزرگسالان است

درک دوران بلوغ پسران چگونه است؟

سال‌های نوجوانی و دوران بلوغ پسران نه تنها از نظر جسمی، بلکه از نظر روحی و اجتماعی تغییرات زیادی را به همراه دارد. در این سال‌ها، نوجوانان توانایی خود را در تفکر انتزاعی و در نهایت برنامه‌ریزی و تعیین اهداف بلندمدت افزایش ‌می‌دهند. هر نوجوانی با سرعت‌های متفاوتی پیشرفت ‌می‌کند و دیدگاه متفاوتی نسبت به جهان نشان ‌می‌دهد. به طور کلی، موارد زیر بعضی از تغییرات فکری اجتماعی است که در برخی نوجوان ایجاد ‌می‌شود:

• توسعه توانایی تفکر انتزاعی
• توجه به فلسفه، سیاست و مسائل اجتماعی
• مقایسه خو د با دیگران به ویژه همسالان
• فکر در مورد آینده
• تعیین اهداف

تاخیر در بلوغ پسران

اگر بلوغ پسران تا سن 14 سالگی شروع نشود، یعنی تغییری در بیضه‌ها و آلت تناسلی ایجاد نشده باشد، بلوغ تاخیری محسوب ‌می‌شود. بیش از دو سوم پسران این امر را از یک یا هر دو والدین خود به ارث می‌برند که آن‌ها نیز دچار بلوغ دیررس بوده‌اند.

نشانه تاخیر در بلوغ پسران این است که در مقایسه با پسران همسال خود کوتاه قد هستند، اما این موضوع فقط به این دلیل است که آن‌ها هنوز جهش رشدی نداشته‌اند.

اگر پسری به بیماری مزمنی مانند بیماری سلول داسی شکل، بیماری التهابی روده یا فیبروز کیستیک مبتلا باشد، بلوغ نیز ممکن است دیرتر از حد طبیعی شروع شود.

درمان تاخیر در بلوغ پسران

تعداد کمی از پسران به بیماری به نام کمبود گنادوتروپین ایزوله (IGD) مبتلا هستند که نشان دهنده این است که آن‌ها مقادیر کافی از هورمون‌های LH و FSH را تولید نمی‌کنند. این وضعیت معمولا از بدو تولد شروع ‌می‌شود و معمولا با تزریق تستوسترون درمان خواهد شد.

بررسی دلیل تاخیر در بلوغ پسران

والدینی که نگرانی در مورد چگونگی پیشرفت پسر خود در دوران بلوغ دارند، بهتر است با پزشک صحبت کنند. پزشک ‌می‌تواند تشخیص دهد که آیا نوجوان مطابق انتظار در حال رشد و توسعه است یا خیر و به والدین در درک زیست‌شناسی این موضوع کمک کند.

در مورد مشکوک به بلوغ تاخیری، این امکان وجود دارد که آلت تناسلی و بیضه پسران به تدریج شروع به بزرگ شدن کند و آن‌ها متوجه نشده باشد. پزشک ‌می‌تواند با معاینه فیزیکی این مورد را تشخیص دهد و برای اطمیان از وجود مشکل ‌می‌تواند آزمایش‌هایی را روی هورمون‌های انجام داده تا ببیند آیا مشکلی وجود دارد یا خیر.

تعداد کمی از پسران دچار مشکلی در بیضه‌هایشان می‌شوند که باعث تاخیر در بلوغ را در پی خواهد داشت. البته که تستوسترون درمان اصلی برای مشکلاتی از این دست است.

نقش والدین در بلوغ پسران

بلوغ پسران با تغییراتی همراه است که احتمال دارد بازگو کردن آن‌ها برای والدین کار دشوار و البته شرم‌آوری باشد. در دوران بلوغ پسران، نقش والدین بسیار مهم است. در این زمان والدین باید در مورد چگونگی تغییراتی بدنی که به دنبال بلوغ پسران رخ ‌می‌دهد با  فرزند خود صحبت کنند.

• صحبت‌های والدین باید آن‌ها را برای مواجه با انواع تغییرات و رخ داد‌های دوران بلوغ پسران آماده کند
• یک پسر باید قبل از سن دوازده سالگی در مورد رشد طبیعی آلت تناسلی، نعوظ، و انزال‌های شبانه اطلاعاتی داشته باشد
• این نکته نیز مهم است که با نوجوان در مورد اتفاقاتی که برای اعضای جنس مخالف می‌افتد صحبت کنند
• به طور ایده آل زمانی که نوجوان شروع به پرسیدن سوالات در مورد اعضای بدن ‌می‌کند؛ هر بار که با او صحبت ‌می‌کنند، بسته به سطح بلوغ و علاقه به موضوع، جزئیات بیشتری ارائه دهند
• اگر سوالی دارد صادقانه به آن پاسخ دهند.

یادداشت آخر

تغییرات فیزیکی بلوغ پسران معمولا با بزرگ شدن بیضه‌ها و جوانه زدن موهای ناحیه تناسلی شروع ‌می‌شود و به دنبال آن جهش رشد بین 10 تا 16 سالگی رخ ‌می‌دهد.

بازوها، پاها و دست‌ها در دوران بلوغ پسران نیز سریع‌تر از بقیه بدن رشد ‌می‌کنند. معمولا با بزرگ شدن شانه‌ها و افزایش وزن و عضله، شکل بدن آن‌ها نیز تغییر ‌می‌کند.

این موارد تنها تغییرات فیزیکی دوران بلوغ پسران است، والدین باید در این دوران چالش‌برانگیز نوجوانان از نظر روحی و روانی نیز در کنار فرزندان خود باشند و آمادگی‌های لازم را در ارتباط با بلوغ پسران به آن‌ها بدهند.

ما در این مقاله سعی کردیم پیرامون بلوغ پسران مطالبی را عنوان کنیم. امیدواریم مفید واقع شده باشد.