13 دلیلی که باعث سردرد زنان همراه با حالت تهوع می‌شود
سردرد زنان را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن برخی عوامل تعریف و بررسی کرد. در واقع این عبارت کلی می‌تواند ناشی از چندین عامل منحصر به فرد باشد که آن‌ها باید مورد ارزیابی قرار گیرند. پس در وهله اول علت سردرد در زنان بسیار مهم است. برای مثال یکی از عوامل را این‌طور می‌توان تشریح کرد؛ زنان به دلیل ساختار بدنی که دارند نسبت به مردان بیشتر دچار سردرد می‌شوند.
در گذشته سردرد زنان به ناتوانی زنان در مقابله با استرس و نوعی هیستری نسبت داده می‌شد. اکنون کارشناسان شروع به کشف عواملی کرده‌اند که علل سر درد در گذشته را رد می‌کنند. به طور مثال امروزه دانشمندان می‌دانند که میگرن در بسیاری از زنان وجود دارد، اما نه به آن مفهوم قدیمی. میگرن بر اساس بیولوژیک است و خود را به عنوان موجی از فعالیت الکتریکی در سراسر مغز نشان می‌دهد.
در ادامه قصد داریم مطالبی را در ارتباط با سردرد زنان عنوان کنیم. با مجله پزشکی ژین طب همراه شوید.
علت سردرد زنان چیست؟
یک محقق عصب شناسی در مورد سر درد می‌گوید مولد میگرن به طور مستقیم با عصب پنجم که عصب میگرن نیز نام دارد، در ارتباط است. عصب میگرن به آزاد راه درد در صورت و سر شناخته می‌شود.
هنگامی که هورمون‌های استروژن (ES-truh-jen) و پروژسترون (pro-JES-tuh-rohn) که نقش کلیدی در تنظیم چرخه قاعدگی و بارداری دارند بر مواد شیمیایی تاثیر می‌گذارند و مواد شیمیایی سمی و التهابی روی رگ‌های مغز می‌ریزند و رگ‌های خونی شروع به فعالیت می‌کنند که این فعالیت باعث ایجاد ضربان در سر می‌شود.
سر دردهای هورمونی
چهار مورد وجود دارد که باعث بروز نوسانات شدید هورمونی در زنان می‌شود و در نهایت منجر به سردرد زنان می‌شود که عبارتند از:
- قبل از پریود: بسیاری از زنان گزارش می‌دهند که درست قبل از شروع قاعدگی و در چند روز اول که سطح استروژن کاهش می‌یابد، میگرن دارند. بنابراین به آن دسته ازر زنانی که با سندروم پیش از قاعدگی رو به رو می‌شوند توصیه می‌کنیم با پزشک خود در مورد داروهای پیشگیرانه صحبت کنند تا در وهله اول دچار میگرن نشوند. همچنین زنان می‌توانند از قرص‌های ضدبارداری برای کمک به تنظیم افت هورمون‌های خود استفاده کنند
- استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری: روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی، مانند قرص‌های ضدبارداری، چسب‌ها یا حلقه‌های واژینال، می‌تواند الگوی سردرد زنان را تغییر دهد، گاهی باعث حاد شدن و در مواردی هم باعث بهبود سردرد زنان شود. برای برخی پیشگیری از بارداری هورمونی می‌تواند با به حداقل رساندن کاهش استروژن مرتبط با چرخه قاعدگی، به کاهش فراوانی و شدت میگرن‌های مرتبط با قاعدگی کمک کند.
استفاده از روش پیشگیری از بارداری هورمونی برای جلوگیری از میگرن‌های مرتبط با قاعدگی نیز می‌تواند برای زنانی که با استفاده از روش‌های دیگر بهبود نیافته‌اند و برای زنانی که میگرن همراه با اورا ندارند، مناسب باشد
میگرن همراه اورا با اختلالات حسی مانند فلاش نور، ایجاد‌هاله یا سایر تغییرات بینایی همراه است. احساس سوزن سوزن شدن در دست یا صورت و به ندرت اختلال زبانی یا ضعف در یک طرف بدن نیز از دیگر علائم میگرن با اورا است
- بارداری: در دوران بارداری، سطح استروژن به سرعت افزایش می‌یابد و تا زمان تولد نوزاد بالا باقی می‌ماند. بسیاری از زنان می‌گویند که میگرن آن‌ها در دوران بارداری بهبود یافته است. با این حال زنان باردار اغلب هنوز انواع دیگر سردردها از جمله سردرد تنشی را تجربه می‌کنند
- بعد از زایمان: با کاهش شدید سطح استروژن بعد از تولد نوزاد، هورمون‌ها دوباره جابجا می‌شوند. مادران تازه وارد، در اغلب موارد زیاد نمی‌خوابند و تحت استرس زیادی قرار می‌گیرند که این موارد از محرک‌های اصلی میگرن هستند
- پیش از یائسگی: سال‌های منتهی به یائسگی (پیرای یائسگی) می‌تواند برای مبتلایان به میگرن چالش‌برانگیز باشد، زیرا هورمون‌ها بدون قابلیت پیش‌بینی بالا و پایین می‌روند
شواهد نشان داده که درمان جایگزینی هورمونی (HRT) سردرد را در برخی زنان بهبود می‌بخشد، در برخی دیگر آن‌ها را بدتر می‌کند و گاهی اوقات هیچ تاثیری ندارد. برای یافتن بهترین درمان باید با پزشک خود مشورت کنند
پس از یائسگی زمانی که قاعدگی و نوسانات هورمونی همراه با آن متوقف می‌شود، بسیاری از زنان متوجه می‌شوند که میگرن آن‌ها بهبود می‌یابد، اما سردرد تنشی بدتر می‌شود
سایر علل بروز سردرد زنان
گفتنی است که هورمون‌ها تنها دلیل بروز سر درد در زنان نیستند، بلکه میگرن، سردردهای خوشه‌ای و سردردهای تنشی می‌توانند بر اثر استرس شدید یا پریشانی عاطفی بروز پیدا کنند. علل دیگر عبارتند از:
اضطراب، هنگامی که زنان بر اثر فشار‌های زیاد و تحمل استرس مضطرب می‌شوند، احتمال بیشتری دارد که غذاهای ناسالم بخورند، برنامه خواب منظمی نداشته باشند و رفتارهای دیگری انجام دهند که می‌تواند سردرد را تداوم بخشد
- تابش خیره کننده: روشنایی صفحه نمایش کامپیوتر، نور خورشید یا نورهای بالای سر نیز می‌تواند سر نیز می‌تواند منجر به سر درد شود.
- سر و صدا: صدای بلند، صدای کم، صداهای مداوم و تکراری می‌تواند باعث سردرد شود
- الگوهای غذا خوردن و خوابیدن: گرسنه بودن، کم‌خوابی، خواب زیاد نیز می‌تواند باعث سردرد شود
- دارو: مصرف بعضی از داروها می‌تواند باعث سردرد شود
- ضربه مغزی: سردرد یکی از علائم شایع ضربه مغزی است
- فعالیت بدنی: فعالیت بیش از حد می‌تواند باعث تورم رگ‌های خونی در سر، گردن و پوست سر شود و در نهالیت به سر درد بیانجامد
- عدم فعالیت بدنی: سبک زندگی بی‌تحرک نیز می‌تواند باعث سردرد شود. گفتنی است که قرار گرفتن در وضعیت بدنی خاص(صاف نشستن) جریان خون را حفظ می‌کند و می‌تواند به فرد در جلوگیری از سردرد کمک کند
- حساسیت‌های غذایی: انواع خاصی از غذاها و نوشیدنی‌ها انتقال دهنده‌های عصبی را آزاد می‌کنند که می‌تواند منجر به سردرد شود. محرک‌های رایج عبارتند از: آسپارتام، کافئین، شکلات، الکل و پنیرهای کهنه مانند پارمزان
- کم آبی بدن: کمبود مایعات می‌تواند باعث بروز انواع سردرد شود، بنابراین توصیه می‌شود برای جلوگیری از سردرد زنان هیدراته بمانند و مقدار زیادی آب بنوشند
چرا زنان بیش از مردان دچار سردرد می‌شوند؟
سردرد می‌تواند به دلایل زیادی در زنان رخ دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان سه برابر بیشتر از مردان دچار سردرد می‌شوند. نوسان سطح استروژن در زنان می‌تواند به ایجاد سر درد مزمن یا میگرن منجر شود.
پزشکان در این رابطه تحقیقاتی را انجام داده‌اند که نشان می‌دهد در دوران کودکی، میگرن در پسران شایع‌تر است. اما هنگامی که تاثیر استروژن شروع می‌شود، آن زمان است که شیوع آن در زنان افزایش می‌یابد. این موضوع می‌تواند یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین عواملی باشد که باعث بروز سردر در زنان می‌شود.
استروژن سیستم تناسلی زنان را تنظیم می‌کند و همچنین مواد شیمیایی موجود در مغز را کنترل می‌کند که بر احساس درد تاثیر می‌گذارد. کاهش سطح استروژن می‌تواند باعث سردرد شود. تعیین نوع سردرد و یافتن محرک‌ها نقش مهمی در درمان و تسکین درد فرد دارد.
علت بروز میگرن در خانم‌ها چیست؟
آنچه باعث میگرن می‌شود تقریبا به اندازه خود میگرن پیچیده است. تغییرات محیطی مانند: صدا، نور، بو و حرکت، عوامل ژنتیکی و عوامل وراثتی می‌توانند باعث بروز میگرن خفیف تا مزمن در زنان شود.
اما یک محرک اصلی وجود دارد و به همین دلیل است که زنان بسیار بیشتر از مردان میگرن دارند. یک متخصص مغز و اعصاب در این باره می‌گوید که میگرن می‌تواند به دلیل نوسانات هورمونی ایجاد شود. میگرن در پسران کمی بیشتر از دختران است، اما تا زمانی که دوران قاعدگی دختران آغاز شود. هنگامی که قاعدگی دختران آغاز می‌شود و هورمون‌ها شروع به نوسانات بالا و پایین می‌کنند، سر دردهای میگرنی در آن‌ها شروع می‌شود و در آن‌هایی که دچار میگرن بوده‌اند افزایش می‌یابد.
سردرد و حالت تهوع در زنان؛ دلیل بروز سر درد و حالت تهوع در زنان چیست؟
بسیاری از زنانی که سر دردهای میگرنی دارند در بسیاری از موارد به طور همزمان دچار مشکلات معده نیز می‌شوند. طبق مطالعات انجام شده از هر 10 نفری که مبتلا به میگرن هستند، از حالت تهوع نیز رنج می‌برند. این نیز گفتنی است که احساس سر درد و حالت تهوع در زنان بیشتر دیده می‌شود و این گروه بیشتر در پی علت سردرد و حالت تهوع هستند.
برخی از شرایط مرتبط با میگرن که باعث ایجاد سردرد همراه با حالت تهوع می‌شوند. شامل موارد زیر هستند:
- میگرن با‌هاله: در اغلب موارد زنانی که میگرن فاقد‌هاله دارند دچار سر درد شدید، حساسیت به نور و حالت تهوع می‌شوند. سردرد و حالت تهوع در افرادی که میگرن همراه با اورا دارند بیشتر دیده می‌شود و معمولا 20 دقیقه تا 1 ساعت قبل از شروع سردرد علائم هشداردهنده‌ای مانند: حالت تهوع، مشکلات بینایی و سرگیجه دارند
- میگرن شکمی: شواهد نشان می‌دهد که کودکان در مواردی نادر دچار میگرن می‌شوند که خود را به جای سردرد با بروز درد معده نشان می‌دهد. بنابراین میگرن در کودکان نیز می‌تواند با حالت تهوع و سردرد همراه باشد
- سرگیجه حمله‌ای خوش خیم: این نوع از سر درد می‌تواند پیش درآمد میگرن در کودکان باشد، اما ممکن است در هر فردی حتی بدون سابقه میگرن رخ دهد. این حالت معمولا برای زنان بالای 60 سال اتفاق می‌افتد. آن‌ها اغلب احساس می‌کنند اتاق در حال حرکت یا چرخش به دور سرشان است. در این صورت از ناحیه معده بیمار می‌شوند یا استفراغ می‌کنند
- سندرم استفراغ چرخه‌ای: معمولا کودکان، دوره‌هایی از حالت تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنند که می‌تواند ساعت‌ها یا روزها طول بکشد. این عارضه نوعی میگرن نیست، اما به نظر می‌رسد این دو به هم مرتبط هستند. بسیاری از زنانی که در بزرگسالی به میگرن مبتلا شده‌اند در دوران کودکی خود سندرم استفراغ چرخه‌ای داشته‌اند
- مصرف الکل: مصرف الکل می‌تواند با سردرد و حالت تهوع، استفراغ یا درد معده شود. این امکان نیز وجود دارد که زنان در هنگام ترک الکل سردرد و حالت تهوع همراه با استفراغ را تجربه کنند
- سرماخوردگی، آنفولانزا یا آنفولانزای معده: این بیماری‌های ویروسی می‌توانند حالت تهوع و سردرد بدی برای همه افراد به خصوص زنان ایجاد کند. اما برخلاف سردردهای میگرنی، زنان علائم دیگری نیز خواهند داشت، مانند آبریزش بینی، اسهال، لرز، بدن درد و تب. وجود هر کدام از آن‌ها به نوع ویروس موجود در بدن بستگی دارد
- آلرژی: غذاها، محرک شناخته شده برای سردرد هستند. زنان مبتلا به آلرژی احتمالا درد را در اطراف سینوس‌های خود احساس خواهند کرد. درد می‌تواند ضربان‌دار باشد و حالت تهوع ایجاد کند. نور خورشید نیز می‌تواند آن را بدتر کند
- قند خون.: زمانی که زنان یک وعده غذایی را حذف می‌کنند ی با افت قند خون مواجه می‌شوند. این مورد می‌تواند زنان را با حالت تهوع و سردرد مواجه کند. گاهی موارد دیگری مانند: غش، عرق کردن و گیج شدن را به همراه دارد. سردرد نیز می‌تواند نشانه قند خون بالا باشد. در صورت درمان نشدن قند خون بالا یک بیماری جدی به نام کتواسیدوز دیابتی ایجاد خواهد شد که باعث تهوع و استفراغ، همراه با ضعف، گیجی یا کما می‌شود
- نیکوتین: مصرف بیش از حد نیکوتین می‌تواند منجر به سردرد و حالت تهوع، همراه استفراغ یا بدون آن شود. همچنین امکان دارد ضربان قلب سریع، سفتی در قفسه سینه و مشکلات تنفسی به وجود آید
- تغییرات در سطح هورمون: باعث ایجاد سردرد می‌شود که معمولا 2 روز قبل یا در 3 روز اول پریود زنان بروز پیدا می‌کند. احتمالا ضربان در یک طرف سر فرد همراه با حالت تهوع و حساسیت به نور از علائم آن است
- بارداری: برخی از زنان ممکن است در دوران بارداری به میگرن مبتلا شوند. در این حالت در یک طرف سر خود احساس درد خواهند کرد و ممکن است حالت تهوع نیز داشته باشند. گفتنی است که برخی از زنان باردار در حالی که انتظار ندارند، کمتر دچار میگرن می‌شوند و برخی دیگر متوجه افزایش تعداد سردردها خواهند شد
- کم آبی بدن: ناشی از حالت تهوع مرتبط با بارداری نیز می‌تواند منجر به سردرد شود
- پره اکلامپسی: این وضعیت با فشار خون بالا در زنان باردار به وجود می‌آید. برخی از زنان هیچ علامتی را متوجه نمی‌شوند اما برخی دیگر سردرد شدید، تغییرات بینایی، درد شکم، حالت تهوع، استفراغ یا ادرار کمتر از حد معمولی را دارند
سردرد زنان؛ آنچه زنان باید درباره سردرد و انواع آن بدانند
عوامل زیادی در ایجاد سردرد زنان نقش دارد. اگرچه تغییر سطح هورمون می‌تواند بر الگوهای سردرد تاثیر بگذارد، اما زنان کاملا تحت تاثیر هورمون‌های خود نیستند و موارد دیگری نیز می‌تواند سبب بروز سردرد زنان شود از جمله: تغییر سطح هورمون‌ها، سابقه خانوادگی، سن، استرس
لازم به ذکر است که داشتن سطوح ثابت استروژن می‌تواند سردرد را بهبود بخشد، در حالی که کاهش یا تغییر سطح استروژن نیز می‌تواند سردرد را بدتر کند.
در این نوشتار سعی کردیم مطالبی را پیرامون سردرد زنان بیان کنیم. امیدواریم مفید واقع شده باشد.
