قرص فیناستراید؛ دوز مصرفی و عوارض آن را بدانید

قرص فیناستراید یک داروی ژنریک است که برای ریزش مو با الگوی مردانه و هیپرتروفی خوش‌خیم پروستات (BPH) تجویز می‌شود. این دارو همچنین با نام تجاری داروهای پروپشیا (Propecia) و پروسکار (Proscar) در دسترس است. فیناستراید به صورت قرص خوراکی عرضه می‌شود و برای استفاده در مردان بالغ مورد تایید FDA است.

قرص فیناستراید در دو دوز یک میلی‌گرم و پنج میلی‌گرم وجود دارد. دو نام تجاری قرص فیناستراید بر اساس عملکرد دارویی برای درمان وضعیت‌های زیر استفاده می‌شوند:

• پروپشیا: فقط برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه تایید شـده و تنها در دوز یک میلی‌گرم عرضه خواهد شد
• پروسکار: فقط برای درمان هیپرتروفی خوش‌خیم پروستات تایید شـده و تنها در دوز پنج میلی‌گرم عرضه می‌شود.

باتوجه به فراوانی استفاده قرص فیناستراید مجله سلامت ژین طب به بررسی این موضوع پرداخت تا مصرف‌ کنندگان از عوارض و ابعاد آن آگاه شوند.

قرص فیناستراید برای چیست؟

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروهای تجویزی مانند قرص خوراکی فیناستراید را برای درمان برخی بیماری‌ها تایید می‌کند. هدف از تجویز این دارو درمان و مدیریت دو وضعیت در مردان است که عبارتند از:

قرص فیناستراید برای ریزش مو در مردان

داروی خوراکی فیناستراید برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه تایید شـده است. ریزش مو معمولا در بالاترین نقطه پوست سر اتفاق می‌افتد. همچنین در قسمت جلویی کنار سر و نزدیک شقیقه‌ها رخ می‌دهد. دور از ذهن نیست که ژنتیک در این نوع ریزش مو نقش داشته باشد.

ریزش موی مردانه امکان دارد به دلیل پاسخ غیرعادی به هورمون‌هایی به نام آندروژن باشد. فیناستراید با کاهش مقدار آندروژن‌های خاص در بدن به جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: درمان خانگی ریزش مو؛ نکته‌های باریکتر از مو برای زیبایی

قرص فیناستراید برای درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات

فیناستراید برای درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) در مردان بالغ تجویز می‌شود. با BPH، پروستات بیش از حد بزرگ می‌شود و باعث کند شـدن یا مسدود شـدن عبور ادرار از مجرای ادرار می‌شود. غده پروستات بخشی از دستگاه تناسلی مردانه است و در تولید منی و هورمون‌ها نقش کلیدی دارد. همچنین به تنظیم جریان ادرار کمک خواهد کرد.

پزشکان معتقدند که در اغلب مواقع هورمون‌هایی به نام آندروژن مسئول ایجاد BPH هستند. قرص فیناستراید با کاهش مقدار آندروژن‌های خاص در بدن به درمان BPH کمک می‌کند. علائم هیپرپلازی خوش خیم پروستات عبارتند از:

• نیاز به دفع ادرار بیشتر از حد معمول
• اصرار ناگهانی برای ادرار کردن
• زور زدن برای تخلیه ادرار
• جریان ادرار ضعیف یا قطع شـده
• بیدار شـدن مکرر در شب به دلیل تکرر ادرار

دوز مصرفی قرص فیناستراید برای ریزش مو و مدیریت غده پروستات

دوز قرص خوراکی فیناستراید که پزشک تجویز می‌کند به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. اطلاعات زیر دوزهایی را که معمولا استفاده می‌شود به اطلاع می‌رساند. اما در واقع باید دوز تجویز شـده توسط پزشک مصرف گردد چون پزشک معالج بهترین دوز را متناسب با نیاز بیمار تعیین خواهد کرد.

• فیناستراید در دو دوز یک و پنج میلی‌گرمی ارائه خواهد شد. دوز یک میلی‌گرمی آن برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه و یک بار در روز است.
• مقدار مصرفی این دارو برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات قرص پنج میلی‌گرمی و یک بار در روز توصیه می‌گردد.

عوارض قرص فیناستراید در مردان

قرص خوراکی فیناستراید همانند بسیاری از داروها همراه عوارض جانبی خفیف یا جدی به همراه دارد. لیست‌ زیر حاوی برخی از عوارض جانبی کلیدی است که ممکن است در حین مصرف این دارو رخ دهد. ناگفته نماند که موارد زیر همه عوارض جانبی احتمالی را در بر نمی‌گیرد.

عوارض جانبی خفیف قرص فیناستراید

• اختلال در نعوظ
• از دست دادن میل جنسی
• اختلال در انزال، مانند کاهش حجم انزال
• ژنیکوماستی (رشد غیر طبیعی سینه در مردان)
• حساسیت سینه
• کهیر

بیشتر این عوارض جانبی معمولا در عرض چند روز یا چند هفته از بین می‌روند. اما اگر شدیدتر شـدند یا از بین نرفتند، باید حتما به پزشک معالج اطلاع داد.

عوارض جانبی جدی قرص فیناستراید

عوارض جانبی جدی ناشی از قرص‌های خوراکی فیناستراید رایج نیست. معمولا اگر این دارو برای مشکلات پروستات مصرف شود عوارض در راستای این بیماری بروز می‌یابد.

عوارض قرص فیناستراید هنگام مصرف برای بزرگی غده پروستات عبارتند از:

• سوزش یا ادرار دردناک
• خون در مایع منی یا ادرار
• انزال دردناک
• مشکل در ادرار کردن
• جریان ادرار ضعیف یا بریده بریده
• نیاز مکرر به تخلیه ادرار، بخصوص در شب
• واکنش آلرژیک
• افسردگی
• سندرم پس از فیناستراید

آیا قرص فیناستراید با سایر داروها تجویز می‌شود؟

با توجه به شرایط درمانی بیمار، فیناستراید ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر داروها تجویز گردد. برای درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)، ممکن است پزشک فقط مصرف فیناستراید را توصیه کند. یا امکان دارد از بیمار بخواهد آن را با داروی دیگری به نام دوکسازوسین مصرف کند. دوکسازوسین نوعی دارو به نام آلفا بلوکر و برای درمان BPH تایید شـده است.

انجمن اورولوژی آمریکا (AUA) ‌ترکیبی از مهارکننده 5 آلفا ردوکتاز مانند فیناستراید و آلفا بلوکر را به عنوان یک گزینه درمانی برای BPH توصیه می‌کند.

آیا برای قرص فیناستراید جایگزین وجود دارد؟

داروهای دیگری در دسترس هستند که می‌توان از آن به عنوان درمان به جای فیناستراید بهره برد. برخی از این داروها امکان دارد تاثیر بهتر و بیشتری نسبت به فیناستراید داشته باشند. داروهای جایگزین فیناستراید عبارتند از:

• جایگزین فیناستراید برای ریزش مو: ماینوکسیدیل و تریامسینولون استونید
• جایگزین فیناستراید برای هیپرپلازی خوش خیم پروستات: دوتاستراید، آلفوزوسین، دوکسازوسین، تامسولوسین و ترازوسین.

چقدر طول می‌کشد تا قرص فیناستراید اثر کند؟

هر چند در همه زمان‌های روز ممانعتی با مصرف آن وجود ندارد ولی بهترین زمان مصرف قرص فیناستراید شب و بعد از شام است. به محض مصرف یک دوز شروع به کار می‌کند. اما امکان دارد تاثیر آن حس نشود. البته برای پی‌بردن به میزان تاثیرگذاری داروهایی امثال فیناستراید باید چندین ماه زمان بگذرد تا اثرات کامل آن تجربه گردد.

برای درمان BPH، احتمالا باید فیناستراید را حداقل به مدت 6 ماه مصرف کرد تا تاثیر آن برای بیماری مورد نظر روشن گردد. برای درمان ریزش مو، معمولا باید حداقل 3 ماه قرص فیناستراید مصرف شود تا نشانه‌های بهبودی به نمایش در آید.  زمان اثرگذاری این مخدل داروها برای افراد مختلف متفاوت است.

هشدارها و عوارض قرص فیناستراید بر کبد

خانم‌های باردار نباید از قرص‌های خوراکی فیناستراید که خرد یا شکـسته شـده‌اند استفاده کنند. به‌این دلیل که حتی تماس پوست با قرص‌های فیناستراید خرد یا شکـسته می‌تواند به جنین آسیب برساند. در صورت تماس با پوست، بلافاصله ناحیه آغشـته را با آب و صابون بشویید.

فیناستراید اغلب از طریق پوست منتقل خواهد شد. خانم‌های باردار و زنانی که قصد بارداری در آینده نزدیک دارند، نباید از این دارو استفاده کنند چون امکان نقص مادرزادی در جنین افزایش می‌یابد.

افراد مبتلا به بیماری کبدی نباید این دارو را مصرف کنند. اگر فردی بیماری کبدی داشته باشد احتمالا این دارو به کندی در کبد او پردازش شود و موجب تجمع دارو می‌گردد. تجمع فیناستراید امکان اخلال در عملکرد کبدی را محتمل می‌سازد.

اگر از فیناستراید برای ریزش موی مردانه استفاده می‌کنید می‌تواند شانس رشد سریعتر یا شکل نامنظم سرطان پروستات را افزایش دهد. اگر سرطان پروستات دارید یا داشته‌اید، این دارو امکان دارد وضعیت آن را بدتر کند پس مدام با پزشک معالج باید در ارتباط بود. قبل از شروع مصرف فیناستراید برای ریزش موی مردانه، از سلامت پروستات خود مطمئن باشید.

نگاهی کلی به تجربیات قرص فیناستراید

معمولا از قرص فیناستراید باید یک بار در روز قرص برای درمان ریزش مو و مشکلات پروستات استفاده کرد. قبل از مصرف فیناستراید برای ریزش مو از سلامت پروستات خود حتما اطمینان حاصل کنید. اگر پروستات فرد مشکل داشته باشد مصرف قرص فیناستراید امکان ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می‌دهد.

عوارض جانبی که با مصرف فیناستراید امکان رویارویی با آن وجود دارد از دست‌دادن علاقه به رابطه جنسی و مشکل در نعوظ است. همچنین این دارو وارد مایع منی شـده و می‌تواند به جنین آسیب برساند. پس اگر همسرتان باردار است یا امکان بارداری دارد، هنگام رابطه جنسی باید حتما از کاندوم استفاده کرد.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، قرص‌های فیناستراید له شـده یا شکـسته نباید لمس گردد. چون فیناستراید می‌تواند از پوست عبور کند و به کودک آسیب برساند. پس مهم است بدانید که چه کسانی می‌توانند این دارو را مصرف کنند.

قرص فیناستراید برای مردان بالای 18 سال قابل استفاده است. برای زنان و کودکان به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. افرادی که مشکلات شدید مثانه و کبد دارند باید از مصرف فیناستراید دوری کنند. برای دستیابی به اطلاعات جامع در خصوص میزان تاثیر و عوارض قرص فیناستراید به متن مقاله رجوع کنید.

سوالات متداول