عفونت دستگاه تناسلی مردان؛ عفونت دستگاه تناسلی تنها برای بانوان نیست!

عفونت دستگاه تناسلی مردان را نمی‌توان به عنوان بیماری‌های رایج آن‌ها دانست، چراکه عفونت‌ها اغلب به عنوان یک مشکل سلامت زنانه در نظر گرفته می‌شوند، اما واقعیت این است که این بیماری‌ها می‌تواند هر فردی از جمله مردان را تحت تاثیر قرار دهد. لازم به ذکر است که عفونت دستگاه تناسلی مردان اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به طیف گسترده‌ای از علائم دردناک و ناراحت کننده شود. همچنین اگر عفونت به مجرای دستگاه تناسلی سرایت کند، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.

داروهای بدون نسخه (OTC) پزشکان می‌توانند اغلب عفونت‌ها را از بین ببرند. بعضی از اقدامات و جلوگیری‌های اولیه نیز به مردان در پیشگیری ازابتلا به عفونت دستگاه تناسلی مردان کمک می‌کند.

در ادامه سعی داریم مطالبی را در ارتباط با عفونت دستگاه تناسلی مردان عنوان کنیم. با مجله پزشکی ژین طب همراه شوید.

چه مواردی باعث بروز عفونت دستگاه تناسلی مردان می‌شود؟

عفونت قارچی توسط قارچی به نام کاندیدا ایجاد می‌شود. معمولا مقدار کمی کاندیدا روی بدن وجود دارد، اما رشد بیش از حد آن است که باعث بروز عفونت دستگاه تناسلی مردان می‌شود. به طوری که یک محیط مرطوب برای گسترش کاندیدا ایده‌آل است.

یکی از شایع‌ترین علل عفونت قارچی آلت تناسلی، رابطه جنسی محافظت نشده با زنی است که عفونت قارچی واژن دارد. البته که عفونت دستگاه تناسلی مردان گاهی بدون فعالیت جنسی نیز ایجاد می‌شود.  به عنوان مثال: بهداشت ضعیف می‌تواند مردان را در برابر عفونت قارچی آسیب‌پذیر کند.

علائم عفونت دستگاه تناسلی مردان چیست؟

علائم اولیه عفونت آلت تناسلی اغلب شامل بثورات قرمز و گاهی لکه‌های سفید و براق روی آلت تناسلی است. پوست آلت تناسلی ممکن است مرطوب باشد و یک ماده سفید غلیظ در زیر پوست ختنه گاه یا دیگر چین‌های پوست دیده شود. همچنین ممکن است برخی مردان خارش و احساس سوزش در آلت تناسلی خود را تجربه کنند.

قرمزی، خارش و درد در آلت تناسلی می‌تواند نشانه‌ای از سایر بیماری‌های جدی‌تر از جمله برخی بیماری‌های مقاربتی (STD) باشد، بنابراین توصیه می‌شود مردان علائم را پس از ظاهر شدن نادیده نگیرند. یک متخصص اورولوژی یا پزشک مراقبت‌های اولیه می‌تواند این بیماری را اغلب در یک جلسه تشخیص دهد.

عوامل خطر برای عفونت دستگاه تناسلی مردان چیست؟

به غیر از رابطه جنسی با شریکی که عفونت دارد، چندین عامل خطر دیگر می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت دستگاه تناسلی مردان را افزایش دهد. ختنه نشدن یک عامل خطر اصلی است، زیرا ناحیه زیر پوست ختنه گاه می‌تواند محل پرورش کاندیدا باشد.

اگر مردان به طور منظم حمام نکنند یا اندام تناسلی خود را به درستی تمیز نکنند، خود را نیز در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار می‌دهند. سایر عوامل خطر شامل استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک‌ها و همچنین ابتلا به دیابت یا چاقی است. اگر به دلیل درمان سرطان، اچ‌آی‌وی یا دلایل دیگر، سیستم ایمنی بدن مرد ضعیف شده باشد، در معرض خطر ابتلا به عفونت دستگاه تناسلی مردان قرار می‌گیرد.

عفونت دستگاه تناسلی مردان چگونه قابل تشخیص است؟

پزشک دستگاه تناسلی مرد را معاینه کرده و علائم موجود را بررسی خواهد کرد. برخی از مواد سفیدی که روی آلت تناسلی تشکیل می‌شوند ممکن است زیر میکروسکوپ بررسی شوند یا برای تایید نوع قارچی که باعث علائم او می‌شوند، کشت شوند.

توصیه می‌شود هرچه زودتر مشکل تشخیص داده و درمان شروع شود تا بتوانند از عوارض جلوگیری کنند. بهتر است مردان خود به تنهایی عفونت را تشخیص ندهند و درمان را شروع نکنند و اگر علائم عفونت دستگاه تناسلی مردان وجود دارد، باید به پزشک مراجعه کنند.

عفونت دستگاه تناسلی مردان را چگونه درمان می‌کنند؟

در بیشتر موارد پمادها و کرم‌های ضد قارچ موضعی برای از بین بردن عفونت کافی است. بسیاری از کرم‌های ضد عفونتی که برای عفونت دستگاه تناسلی مردان توصیه می‌شوند عبارتند از:

• میکونازول
• ایمیدازول
• کلوتریمازول

بیشتر این‌ها به عنوان داروهای OTC در دسترس هستند، به این معنی که برای تهیه آن‌ها نیازی به نسخه ندارند. عفونت‌های جدی‌تر یا طولانی ‌مدت ممکن است نیاز به یک داروی قوی داشته باشد.

فلوکونازول خوراکی (دیفلوکان) و کرم هیدروکورتیزون ممکن است در عفونت‌های جدی، مانند عفونت‌هایی که به یک بیماری بالقوه جدی به نام بالانیت تبدیل شده‌اند، توصیه ‌شود.

گاهی اوقات عفونت‌های مخمری پس از درمان ظاهر می‌شوند. اگر این اتفاق بیفتد، پزشک احتمالا درمان‌های هفتگی را برای چند ماه پس توصیه می‌کند.

اکثر کرم‌های ضد قارچ به راحتی استفاده می‌شوند و به احتمال زیاد هیچ عارضه جانبی جدی به همراه ندارند. با این حال بهتر است بروشور داخل جعبه را بررسی کنند و از پزشک و داروساز خود بپرسند که در صورت بروز هرگونه واکنش چه کاری انجام دهند.

اگر عفونت دستگاه تناسلی مردان به خوبی به دارو‌ها پاسخ نمی‌دهد و فرد ختنه نشده است، ممکن است به آن‌ها توصیه شود که برای رفع عفونت ختنه کند. اگرچه این روش جراحی معمولا روی نوزادان انجام می‌شود، اما می‌توان آن را با خیال راحت در مردان در هر سنی انجام داد.

در کنار استفاده از کرم دارویی، باید بهداشت را نیز رعایت کنند تا از بروز عفونت در طولانی مدت جلوگیری شود. عواملی مانند دیابت و ضعف در سیستم ایمنی ممکن است در عفونت دستگاه تناسلی مردان نقش داشته باشند.

اگر فرد دچار دیابت باشد باید پزشک خود اطلاع دهد تا پزشک برای مدیریت و کنترل قندخون اقدامات لازم را انجام دهد؛ اگر هم سیستم ایمنی فرد دچار ضعف باشد پزشک می‌تواند روش‌هایی برای کمک به حفظ سلامت ایمنی بدن توصیه کند.

عوارض عفونت قارچی آلت تناسلی چیست؟

یکی از عوارض احتمالی عفونت دستگاه تناسلی مردان بالانیت است. بالانیت التهاب پوست ختنه‌گاه یا سر آلت تناسلی است. دیابت می‌تواند خطر بالانیت را افزایش دهد.

اگر بالانیت به طور موثر درمان نشود، ممکن است زخم در پوست ختنه‌گاه ایجاد شده و همچنین می‌تواند باعث ایجاد چسبندگی در آلت تناسلی شود. گاهی این وضعیت دردناک وعلت سوزش دستگاه تناسلی مردان هنگام ادرار خواهد شد.

در صورت عدم درمان، بالانیت تورم و درد غدد و همچنین ضعف و خستگی را در پی دارد. گفتنی است که این امکان نیز وجود دارد که عفونت وارد جریان خون شود. این وضعیت به عنوان کاندیدمی یا کاندیدیازیس مهاجم شناخته می‌شود و بیشتر در مردانی دیده شده که درمان را تا زمانی که عفونت به خارج از آلت تناسلی گسترش یابد به تاخیر انداخته‌اند. البته ضعف سیستم ایمنی در ابتلا به این بیماری نقش دارد.

مردانی که به تازگی در بیمارستان بوده‌اند و از کاتتر برای ادرار کردن استفاده کرده‌اند، احتمال دارد با کاندیدیازیس تهاجمی مواجه شوند. این شکل پیشرفته عفونت قارچی بسیار جدی است. در این حالت مصرف داروهای ضد قارچ خوراکی برای چند هفته و در بعضی موارد نیز داروها به صورت داخل وریدی تجویز می‌شوند.

درمان عفونت دستگاه تناسلی مردان چقدر زمان می‌برد؟

اگر عفونت دستگاه تناسلی مردان به موقع درمان شود و به داروهای ضدعفونت پاسخ خوبی بدهد، می‌تواند ظرف یک هفته برطرف شود.

به مردانی که از نظر جنسی فعال هستد توصیه می‌شود؛ شریک زندگی‌شان نیز برای عفونت قارچی تحت درمان قرار گیرد تا از عفونت مجدد جلوگیری شود. شریک زندگی باید بدون توجه به اینکه آیا عفونت از او به مرد سرایت کرده است یا خیر، تحت درمان قرار گیرد.

اگر مردان دچار عفونت‌های قارچی مکرر می‌شوند و دلایلی مانند بهداشت و تماس جنسی را رد می‌کنند، بهتر است با پزشک خود در مورد سایر علل احتمالی صحبت کنند. ممکن است یک بیماری زمینه‌ای مانند دیابت داشته باشند.

مردان معمولا بسیار کمتر از زنان به عفونت قارچی مبتلا می‌شوند، اما مهم است که بدانند چگونه چنین عفونتی ایجاد می‌شود و چگونه علائم معمول را تشخیص دهند.

چگونه از عفونت دستگاه تناسلی مردان جلوگیری می‌شود؟

مردان باید با اجتناب از تماس جنسی با شریکی که دارای عفونت است، از عفونت دستگاه تناسلی خود جلوگیری کنند. همچنین در زمانی که عفونت قارچی فعال دارند، باید از برقراری رابطه جنسی خودداری کنند.

برای جلوگیری از ابتلا به عفونت دستگاه تناسلی مردان یا انتقال آن، رعایت موارد زیرتوصیه می‌شود:

• مردانی که ختنه نشده‌اند زیر پوست ختنه‌گاه خود را با آب و صابون تمیز کنند و بعد از برقراری رابطه جنسی پوست ختنه گاه خود را به حالت معمول خود بازگردانند
• برای کاهش خطر ابتلا به عفونت دستگاه تناسلی مردان، تک همسری جنسی توصیه می‌شود
• بهداشت رعایت و آلت تناسلی و اندام تناسلی تمیز و خشک نگه داری شود
• برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت دستگاه تناسلی مردان از کاندوم استفاده شود

عفونت‌های مقاربتی چیست؟

اصطلاح بیماری‌های مقاربتی یا عفونت‌های مقاربتی برای اشاره به وضعیتی به کار می‌رود که عفونت از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. یک فرد می‌تواند با داشتن رابطه جنسی محافظت نشده واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که مبتلا به عفونت است، به همان عفونت مبتلا شود.

این بدان معنا نیست که رابطه جنسی تنها راه انتقال عفونت‌های مقاربتی است. عفونت‌ها ممکن است از طریق سوزن‌های مشترک و شیردهی نیز منتقل شوند.

علائم عفونت‌های مقاربتی در مردان چیست؟

امکان ابتلا به عفونت‌های مقاربتی بدون ایجاد علائم وجود دارد. اما برخی از بیماری‌های مقاربتی علائم آشکاری ایجاد می‌کنند. علائم رایج عفونت دستگاه تناسلی مردان از طریق مقاربت عبارتند از:

• زخم، برآمدگی یا بثورات روی یا اطراف آلت تناسلی، بیضه‌ها، مقعد، باسن، ران‌ها یا دهان
• درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی یا ادرار
• ترشح یا خونریزی غیر معمول از آلت تناسلی
• بیضه‌های دردناک یا متورم

این نیز گفتنی است که علائم خاص با توجه به نوع عفونت و بیماری‌های تناسلی مردان متفاوت است.

انواع عفونت‌های مقاربتی در مردان کدام‌اند؟

انواع مختلفی از عفونت‌ها می‌توانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند. شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی که می‌توانند سلامت مردان را به خطر بیاندازند عبارتند از:

کلامیدیا

نوع خاصی از باکتری باعث ایجاد کلامیدیا می‌شود. منبع معتبر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) اشاره می‌کند که این عفونت  شایع‌ترین عفونت مقاربتی گزارش شده در میان غربی‌ها است.

بسیاری از افراد مبتلا به کلامیدیا علائم قابل توجهی ندارند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، اغلب عبارتند از:

• درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی یا ادرار
• ترشح سبز یا زرد از آلت تناسلی
• درد در قسمت پایین شکم

در صورت عدم درمان، کلامیدیا می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• عفونت مجرای ادرار، غده پروستات یا بیضه‌ها
• بیماری التهابی لگن
• ناباروری

HPV   یا ویروس پاپیلومای انسانی

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ویروسی است که می‌تواند از طریق تماس پوست به پوست یا برقراری تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل شود. انواع مختلفی از این  ویروس وجود دارد. بعضی از آن‌ها خطرناک‌تر از بعضی دیگر هستند. شایع‌ترین علامت HPV یا زگیل در ناحیه تناسلی، دهان یا گلو است.

برخی از گونه‌های عفونت HPV می‌توانند منجر به سرطان شوند، از جمله:

• سرطان دهان
• سرطان دهانه رحم
• سرطان فرج
• سرطان آلت تناسلی
• سرطان رکتوم

گفتنی است که اکثر موارد HPV سرطانی نمی‌شوند، اما بعضی از گونه‌های ویروس بیشتر از سایرین باعث ایجاد سرطان می‌شوند. بر اساس منبع معتبر موسسه ملی سرطان، بیشتر موارد سرطان مرتبط با HPV در ایالات متحده ناشی از HPV 16 و HPV 18 است. این دو سویه HPV 70درصد از کل موارد سرطان دهانه رحم را تشکیل می‌دهند.

هیچ درمانی برای HPV وجود ندارد. با این حال، عفونت‌های HPV اغلب خود به خود از بین می‌روند. همچنین واکسنی برای محافظت در برابر بعضی از خطرناک‌ترین سویه‌ها از جمله HPV 16 و HPV 18 وجود دارد.

سیفلیس

سیفلیس یکی دیگر از عفونت‌های باکتریایی است. این عفونت دستگاه تناسلی مردان اغلب در مراحل اولیه خود مورد توجه قرار نمی‌گیرد. معمولا اولین علامت ظاهر شده از آن یک زخم گرد کوچک است که به عنوان شانکر شناخته می‌شود. این زخم ممکن است در ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان ایجاد شود. لازم به ذکر است که زخم سیفلیس بدون درد اما بسیار عفونی است.

علائم بعدی سیفلیس می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد مفاصل
• کاهش وزن
• ریزش مو
• راش
• خستگی
• تب
• سردرد

در صورت عدم درمان، سیفلیس در مراحل پایانی می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• عفونت‌های مغز یا نخاع
• از دست دادن بینایی
• از دست دادن شنوایی
• از دست دادن حافظه
• بیماری روانی
• بیماری قلبی
• مرگ

سیفلیس به راحتی با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. با این حال عفونت سیفلیس در یک نوزاد تازه متولد شده می‌تواند کشنده باشد. به همین دلیل برای همه زنان باردار مهم است که از نظر سیفلیس غربالگری شوند. هرچه سفلیس زودتر تشخیص داده و درمان شود، آسیب کمتری وارد می‌کند.

اچ آی وی

HIV  می‌تواند به سیستم ایمنی آسیب برساند و خطر ابتلا به ویروس‌ها یا باکتری‌های دیگر و ایجاد سرطان‌های خاص را افزایش دهد. این عفونت دستگاه تناسلی مردان اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به مرحله 3 HIV شود که به عنوان ایدز شناخته می‌شود. اما با وجود درمان‌های امروزی، بسیاری از افراد مبتلا به HIV هرگز به ایدز مبتلا نمی‌شوند.

در مراحل اولیه یا حاد، به راحتی می‌توان علائم HIV را با علائم آنفولانزا اشتباه گرفت. به عنوان مثال، علائم اولیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تورم غدد لنفاوی
• حالت تهوع
• گلو درد
• سردرد
• بثورات تب
• لرز

این علائم اولیه معمولا در عرض یک ماه یا بیشتر از بین می‌روند. از آن نقطه به بعد یک فرد می‌تواند حامل HIV باشد بدون اینکه علائم جدی یا پایدار برای چندین سال ایجاد کند. افراد دیگر ممکن است علائم غیر اختصاصی مانند:

• خستگی مکرر
• مشکلات معده
• سردرد
• تب

هنوز هیچ درمانی برای HIV وجود ندارد، اما گزینه‌های درمانی برای مدیریت آن در دسترس هستند. درمان مناسب می‌تواند شانس انتقال اچ آی وی به شریک جنسی را کاهش دهد. در واقع درمان به طور بالقوه می‌تواند میزان HIV را در بدن فرد به سطوح غیرقابل تشخیص کاهش دهد.

بعضی تحقیقات انجام شده در این مورد نشان می‌دهند که در سطوح غیرقابل شناسایی،HIV  نمی‌تواند به افراد دیگر منتقل شود. بدون آزمایش معمول، بسیاری از افراد مبتلا به HIV متوجه نمی‌شوند که به آن مبتلا هستند. برای ترویج تشخیص و درمان زودهنگام بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که همه افراد بین 13 تا 64 سال حداقل یک بار آزمایش دهند. افرادی که در معرض خطر ابتلا به HIV هستند باید حداقل سالی یک بار آزمایش شوند، حتی اگر علائمی نداشته باشند. این نیز قابل ذکر است که با پیشرفت‌های اخیر در آزمایش و درمان، می‌توان زندگی طولانی و سالمی با HIV داشت.

سوزاک

سوزاک یکی دیگر از عفونت‌های مقاربتی باکتریایی رایج است. بسیاری از افراد مبتلا به سوزاک هیچ علامتی ندارند. اما در صورت وجود سوزاک، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ترشحات سفید، زرد، بژ یا سبز رنگ از آلت تناسلی یا واژن
• درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی یا ادرار
• تکرر ادرار بیشتر از حد معمول
• خارش اطراف اندام تناسلی
• گلو درد

در صورت عدم درمان، سوزاک می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• عفونت مجرای ادرار، غده پروستات یا بیضه‌ها
• بیماری التهابی لگن
• ناباروری

لازم به ذکر است که سوزاک معمولا با آنتی بیوتیک قابل درمان است.

اقدامات بهداشت جنسی

بعضی از روش‌ها می‌تواند مانع خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی شود. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از کاندوم‌های خارجی یا داخلی برای مقاربت یا دخول
• استفاده از کاندوم یا سدهای دندانی برای رابطه جنسی دهانی
• استفاده از دستکش برای تحریک دستی یا نفوذ

رعایت بهداشت قبل و بعد از تماس جنسی نیز می‌تواند به جلوگیری از انتقال عفونت‌های مقاربتی کمک کند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ادرار کردن بعد از رابطه جنسی برای پیشگیری از عفونت‌های دستگاه ادراری
• شستن دست‌ها قبل از هرگونه تماس جنسی
• شستشو بعد از تماس جنسی

یادداشت پایانی

قارچ، ویروس، باکتری و غیره می‌توانند باعث ایجاد عفونت دستگاه تناسلی مردان شوند. عفونت دستگاه تناسلی مردان انواع مختلفی دارند، بعضی از آن‌ها خفیف و سطحی هستند و به سادگی درمان می‌شوند، اما بعضی دیگر به بیماری‌هایی مزمن و دردناک تبدیل خواهند شد. بنابراین توصیه می‌شود ضمن مراقبت‌های بهداشتی ویژه برای جلوگیری از ایجاد هرگونه عفونت، به محض مشاهده هر علائمی به پزشک متخصص مراجعه شود تا با شروع به موقع درمان از بروز بیماری‌های دستگاه تناسلی مزمن پیشگیری شود.

در این نوشتار سعی کردیم مطالبی را پیرامون عفونت دستگاه تناسلی مردان بیان کنیم. امیدواریم مفید واقع شده باشد.