حساسیت به مولتی ویتامین با 3 علامت نادر و خاص مشخص می‌شود
شاید برای شما هم عجیب باشد که در برخی افراد حساسیت به مولتی ویتامین دیده شود. مگر ممکن است که بدن به مواد مغذی مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی که برای فعالیت‌های خود به آن‌ها نیاز مبرم دارد، واکنش نشان دهد. در جواب به این سوال باید بگوییم که بدن این افراد به مواد معدنی و ویتامین‌ها واکنش نمی‌دهد، بلکه احتمالا علائم حساسیت به دلیل وجود مواد افزودنی، طعم‌دهنده‌ها و شیرین‌کننده مصنوعی در مولتی ویتامین‌ها باشد. از طرفی دیگر گاهی برخی افراد به دلیل مصرف بیش از حد دچار حساسیت به مولتی ویتامین می‌شوند.
باید اشاره کنیم که طبق آمار گزارش شده از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی آمریکا تقریبا 65 درصد از حساسیت‌ها یا موارد استفاده بیش از حد از مولتی ویتامین‌ها مربوط به کودکان است. پس حتما در مصرف داروها و حتی مولتی ویتامین‌ها برای کودکان و بزرگسالان دقت کنید. در این مقاله از مجله سلامت ژین طب به بررسی حساسیت به مولتی ویتامین خواهیم پرداخت.
علائم و عوارض مصرف بیش از حد مولتی ویتامین در افراد مختلف
از علائم ناشی از مصرف مولتی ویتامین‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاهش اشتها یا افزایش آن
- ریزش مو
- پوسته پوسته شدن صورت و بدن
- احساس خارش در دهان یا اطراف آن
- تغییر دوره‌های قاعدگی
- وجود خون در ادرار
- رنگ پریدگی پوست
این علائم در صورت مصرف بیش از حد مقادیر بین‌المللی برای ویتامین‌ها و مواد معدنی ایجاد خواهد شد. در اغلب موارد این علائم با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شوند و افراد متوجه آن نخواهند شد.
علائم ناشی از حساسیت به مولتی ویتامین‌ها؛ علائم نادر و خاص
عوارض جانبی نادر مولتی ویتامین‌ها عبارتند از:
1. حساسیت پوستی به مولتی ویتامین‌ها گاهی دیده می‌شود
در مواردی برخی افراد با مصرف بیش از حد مولتی ویتامین‌ها یا به دلیل مواد افزودنی در آن‌ها دچار حساسیت یا واکنش آلرژیک پوستی می‌شوند. در این حالت پوست آن‌ها در برخی نقاط قرمز و خارش‌دار خواهد شد. معمولا این نوع حساسیت‌ها به دلیل حساسیت به ویتامین B12 رخ می‌دهد.
2. تورم در صورت، دهان، زبان و مجاری تنفسی که باید سریع درمان شود
یکی از علائم خطرناک در واکنش‌های آلرژیک تورم صورت و مجاری تنفسی است که امکان خفگی فرد وجود دارد. با تورم در ناحیه زبان و گلو، مجاری تنفسی بسته شده و تنفس دچار مشکل می‌شود. به همین دلیل باید سریع درمان شود تا از خطرهای بعدی جلوگیری شود.
3. علائم کلی حساسیت به مولتی ویتامین ها در افراد مختلف
از دیگر علائمی که هنگام مصرف بیش از حد یا حساسیت به مواد افزودنی در مصرف مولتی ویتامین‌ها رخ می‌دهد، باید به موارد زیر اشاره کرد.
- سردرد
- خونریزی بینی
- بیخوابی
- نقرس
این علائم به ندرت در بین افراد ایجاد می‌شوند، به ویژه اگر دوز مواد معدنی و ویتامین‌ها در مولتی ویتامین مصرفی در حد دوز ایمن روزانه باشد. با این حال باید بگوییم که برخی افراد با توجه به رژیم غذایی که دارند، با مصرف مولتی ویتامین‌ها به بدن مواد مغذی و ویتامین بیش از حد نیاز می‌رسانند. این موضوع ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی شود.
البته باید اشاره کنیم که در مواردی علت ایجاد حساسیت به مولتی ویتامین‌ها مواد افزودنی، طعم‌دهنده‌ها و این گونه مواد است که توسط شرکت تولیدکننده اضافه می‌شوند. مواد مصنوعی در اغلب موارد عامل مهم در ایجاد واکنش‌های آلرژیک و حساسیت به شمار می‌روند.
آیا عوارض مولتی ویتامین بر کبد و دیگر اندام‌های بدن خطرناک است؟
بدن برای عملکرد صحیح نیاز به مصرف منظم حداقل 13 ویتامین و 16 ماده معدنی دارد. یک رژیم غذایی متعادل بهترین راه برای به دست آوردن این مواد مغذی است. مولتی ویتامین‌ها منبع جایگزین خوبی برای کسانی هستند که نمی‌توانند نیازهای غذایی خود را تنها از طریق رژیم غذایی تامین کنند.
مولتی ویتامین‌هایی که تا 100 درصد از مصرف روزانه مرجع غذایی (DRIs) را تامین می‌کنند، به طور کلی بی‌خطر و اغلب بدون عوارض جانبی در نظر گرفته می‌شوند. البته تا زمانی که این مولتی ویتامین‌ها را طبق دستور مصرف کنید. باید اشاره کنیم که برخی افراد ممکن است در هنگام مصرف مولتی ویتامین‌ها عوارض جانبی کمی داشته باشند. برخی از رایج‌ترین عوارض شایع مولتی ویتامین‌ها عبارتند از:
- یبوست
- اسهال
- ناراحتی معده
- حالت تهوع
این عوارض جانبی مربوط به روده عموما جزئی و اغلب موقتی هستند و حتی گاهی به کبد فشار می‌آورند. باید اشاره کنیم که مصرف بیش از حد مولتی ویتامین‌ها منجر به تشدید اختلالات کبدی خواهد شد. البته باید بگوییم که با عادت کردن بدن به مصرف مولتی ویتامین، عوارض گوارشی روده از بین می‌روند. اما در صورت عدم توقف این علائم به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض مولتی ویتامین در نوزادان و کودکان؛ رابطه مولتی ویتامین و اسهال نوزادان
عوارض جانبی در کودکان مشابه عوارضی است که بزرگسالان ممکن است تجربه کنند. با این حال کودکان احتمالا این عوارض را با دوزهای بیشتری به بزرگسالان تجربه می‌کنند. با این حال علائم دیگری مانند موارد زیر در هنگام حساسیت نوزاد به مولتی ویتامین ها دیده می‌شود از جمله:
- قرمزی یا دون دون شدن پوست
- اسهال شدید
به عبارت دیگر کودکانی که مولتی ویتامین مصرف می‌کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای مصرف سطوح بسیار بالای مواد مغذی باشند. این موضوع می‌تواند منجر به مصرف بیش از حد مواد مغذی و حتی مرگ در موارد شدید شود. به همین دلیل برخی از شرکت‌ها مولتی ویتامین‌هایی را مخصوص کودکان تولید می‌کنند.
طبق مطالعات جدید تا 65 درصد از مواردی که برای مصرف بیش از حد و دوز بالای مولتی ویتامین‌ها ثبت شده‌است، برای کودکان است. این موضوع احتمال دارد توضیح دهد که چرا کارشناسان گزارش می‌دهند کودکانی که مولتی ویتامین مصرف می‌کنند در معرض خطر بالای دوز مصرفی، به ویژه برای ویتامین A، اسید فولیک و روی هستند.
دادن مولتی ویتامین حاوی آهن در زمانی که کودک به آن نیاز ندارد، ممکن است باعث تجمع بیش از حد آهن در او شود. دانشمندان این را عامل اصلی مسمومیت در کودکان 6 سال و کمتر می دانند. برای کاهش خطر عوارض جانبی یا مصرف بیش از حد سمی مولتی ویتامین‌ها، قبل از دادن به کودک خود حتما با پزشک خود مشورت کنید.
میزان مصرف روزانه مواد مغذی برای زنان و مردان؛ عوارض مصرف بیش از حد مولتی ویتامین ها با زیاده‌روی در دوز روزانه
میزان مورد نیاز از هر ماده ویتامینی و معدنی برای زنان و مردان مشخص شده است. در جدول زیر برخی از این اعداد را معرفی خواهیم کرد.
|
ویتامین‌ها و مواد معدنی |
مقدار مصرفی برای مردان بالغ |
مقدار مصرفی برای زنان بالغ |
سطوح بالای رایج یا UL |
|
ویتامین A |
900 mg |
700 mcg |
3000 IU بین‌المللی |
|
ویتامین D3 |
16 mg |
14 mg |
35 mg |
|
ویتامین B6 |
1.3 mg |
1.3 mg |
100 mg |
|
ویتامین B9 |
400 mcg |
400 mcg |
100 mcg |
|
ویتامین C |
90 mg |
75 mg |
2000 mcg |
|
ویتامین D |
600 IU |
600 IU |
4000 IU |
|
ویتامین E |
15mg |
15 mg |
1000 mg |
|
ویتامین K |
120 mcg |
90 mcg |
میزان بین المللی تعیین نشده است. |
|
مس |
900 mcg |
900 mcg |
10000 mcg |
|
ید |
150 mcg |
150 mcg |
1100 mcg |
|
آهن |
10 mg |
18 mg |
45 mg |
|
منیزیم |
420 mg |
320 mg |
350 mg |
|
سلنیوم |
55 mcg |
55 mcg |
400 mcg |
|
زینک |
11 mg |
8 mg |
40 mg |
توجه داشته باشید که ویتامین B9 یا فولات در جدول بالا، نمونه طبیعی این ویتامین است که می‌توانید از مواد غذایی طبیعی تهیه کنید. همچنین باید اشاره کنیم که مصرف بیش از حد UL مشخص شده باعث بروز عوارض جانبی مانند آسیب کبدی و حتی در مواردی مشکلات جدی‌تر می‌شود.
علائم ناشی از حساسیت به مولتی ویتامین ها؛ هر ویتامین منجر به چه مشکلاتی می‌شود
طبق تحقیقات انجام‌شده هر کدام از ویتامین‌ها و مواد معدنی نوع خاصی از علائم و عوارض جانبی را نشان می‌دهند. برخی از آن‌ها به صورت زیر هستند:
|
مواد معدنی |
نوع واکنش آلرژیک آن‌ها |
|
آهن، روی و مس |
کهیر و واکنش‌های آلرژیک |
|
ویتامین‌هایی مانند A، E، D و K |
حالت تهوع، استفراغ و اسهال |
به صورت کلی باید بگوییم که ویتامین‌های محلول در آب به دلیل عدم ماندگاری در بدن عوارضی ایجاد نمی‌کنند. معمولا عوارض مولتی ویتامین به دلیل تجمع ویتامین‌های محلول در چربی و مینرال‌هاست.
جمع‌بندی نهایی این مطلب
مولتی ویتامین‌ها به طور کلی بی‌خطر هستند تا زمانی که سطوح مناسب مواد مغذی در آن‌ها رعایت شود. لازم به ذکر است که برخی افراد بعد از شروع مولتی ویتامین دچار عوارض مربوط به روده می‌شود که بعد از مدتی خودبه‌خود رفع خواهد شد. اما امکان دارد که دسته‌ای دیگر از افراد به دلیل وجود مواد خاصی مانند افزودنی‌ها و مواد مصنوعی دچار حساسیت به مولتی ویتامین شوند.
سوالات متداول در مورد حساسیت به مولتی ویتامین
1. علائم حساسیت نوزاد به مولتی ویتامین چیست؟
مشکلات گوارشی مانند اسهال، یبوست، در درد و سر درد.
2. عوارض مصرف بیش از حد مولتی ویتامین‌ها چیست؟
بروز مشکلات گوارشی مانند اسهال یا یبوست، خونریزی بینی، بیخوابی و مشکلات کبدی.
3. چه کسانی باید مولتی ویتامین بخورند؟
افرادی که رژیم غذایی مناسبی ندارد و ویتامین‌ها و مواد مغذی بدن آن‌ها تامین نمی‌شود. البته ورزشکاران، مادران باردار یا شیرده نیز باید از مولتی ویتامین مصرف کنند.
