تشخیص کبد چرب در منزل با 10 روش ساده شایعه نیست
تشخیص کبد چرب در منزل راحت و سریع است. کبد یکی از مهمترین اعضای بدن انسان محسوب میشود که وظیفه بسیار مهمی در حفظ سلامت و کارکرد صحیح بدن ایفا میکند به همین دلیل طبیعی است که اهمیت زیادی داشته باشد. یکی از مشکلاتی که بسیاری از مردم این روزها با آن درگیرند ابتلا به بیماری کبد چرب است. جالب است بدانید این بیماری جزو بیماریهای خاموش به حساب میآید، به این معنی که نشانههای آن ظاهری و مشخص نیستند و شما متوجه آنها نمیشوید. به همین دلیل اغلب افرادی که دچار کبد چرب میشوند، بعد از رسیدن به وضعیت وخیم کبد از این بیماری مطلع خواهند شد.
مصرف بیش از اندازه غذای مضر، چرب و فست فود میتواند باعث بیماری کبد چرب شود. بهترین راه برای تشخیص این بیماری انجام آزمایش خون است. اما ما در این مقاله از مجله پزشکی ژین طب در کنار شما هستیم تا راههای مختلف تشخیص کبد چرب در منزل را به شما بیاموزیم. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
آشنایی با بیماری کبد چرب برای تشخیص راحترتر این بیماری خاموش
کبد چرب بیماریای است که در طی آن کبد فرد بر اثر تجمع بیش از حد چربی بزرگ میشود. وظیفه اصلی کبد خارج کردن مواد سمی از خون است. به نوعی میتوان گفت کبد مانند یک تصفیه کننده و فیلتر در بدن انسان عمل مینماید. همچنین از دیگر وظایف کبد در بدن تامین انرژی مورد نیاز بدن برای سوختوساز است.
اگر فرد بیش از مقدار توانایی کبد برای متابولیزه کردن چربی آن را مصرف نماید یا بیش از حد از الکل استفاده کند، به این بیماری مبتلا میشود. بیماری کبد چرب در انواع مختلفی بروز میکند که هر یک از آنها علت و علائم خاصی دارند.
عوامل مختلفی موجب تجمع این چربیها در کبد میشود که مهمترین آنها عبارتند از:
- چاقی
- دیابت نوع ۲
- مقاومت به انسولین
- نوشیدن بیش از حد الکل
- سندرم متابولیک
- سطوح بالای چربی به خصوص تری گلیسیرید در خون
علائم کبد چرب در بدن چیست؟ آیا این علائم در همه یکسانند؟
کبد چرب باعث آسیب و بروز علائم زیر میشود:
- درد شکم
- از دست دادن اشتها
- ضعف یا خستگی
- خارش پوست
- زردی پوست و چشم
- کبودی پوست و خونریزی آسان
- ادرار تیرهرنگ
- کمرنگ یا بیرنگ شدن مدفوع
- ضایعات خوشهای قابل مشاهده از رگهای خونی زیر پوست
- بزرگشدن سینه در مردان
بروز این علائم در افراد مختلف با توجه به سطح چربی در کبد و مقاومت بدن شخص متفاوت است. در ادامه شما را با روشهای تشخیص کبد چرب در منزل آشنا میکنیم.
راههای تشخیص کبد چرب در منزل؛ تشخیص کبد چرب از روی دست، زبان یا رگها
استفاده از برخی تکنیکهای تشخیص کبد چرب در منزل میتواند به افراد کمک کند تا بفهمند که به این بیماری مبتلا هستند یا خیر. اما برای تشخیص قطعی نیاز به مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم است. برخی از روشها و تکنیکهای رایج برای تشخیص کبد چرب در منزل عبارتند از:
1- تشخیص کبد چرب با آبغوره؛ بهترین روش خانگی برای تشخیص این بیماری خاموش
یکی از روشهای تشخیص کبد چرب در منزل، همین روش است. استفاده از آبغوره میتواند نه تنها به تشخیص کبد چرب کمک کند، بلکه برای تشخیص قند خون بالا، چربی خون بالا و فشار خون بالا هم مفید است. برای انجام این تست، یک استکان آبغوره طبیعی بنوشید و ۵۰ ثانیه صبر کنید. سپس
- اگر دهان شما آب افتاد، احتمالا قند خون شما بالاست.
- اگر دهان شما خشک شد، مشکلی در کبدتان وجود دارد.
- اگر دهان شما کفناک یا چسبناک شد، احتمالا چربی خون بالا دارید.
- اگر سردرد گرفتید، احتمالا فشار خون بالا دارید.
لازم به ذکر است که تشخیص نهایی و قطعی برای بیماریهایی مانند کبد چرب نیاز به مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات دقیق دارد.
2- تشخیص کبد چرب در منزل؛ توجه به دردهای شکمی
اگر از شما بپرسند که کبد در کجای بدن قرار دارد، باید به سمت بالا و راست شکم خود اشاره کنید. پس طبیعتا احساس درد و گرفتگی در این ناحیه میتواند نشان دهنده وجود مشکلی در کبد باشد. اگر این درد را در فواصل زمانی کوتاه یا دائما حس میکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا در صورت وجود کبد چرب، اقدام لازم برای درمان در دستور کار قرار گیرند.
3- تشخیص کبد چرب از روی رگهای بدن؛ روشی خاص برای تشخیص بیماری
اگر رگهای عنکبوتی یا وریدهای نخی روی قفسه سینه، پشت و شانهها ایجادشده یا رگهای خونی در صورت حالت شکسته و نمایان باشند. احتملا زمان آن فرا رسیده که برای اطمینان از سلامت کبد خود به پزشک مراجعه کنید. بیرونزدن این وریدهای کوچک ممکن است نشانهای از بیماری کبد چرب باشد.
رگهای عنکبوتی زمانی ایجاد میشوند که چربی در کبد به دلیل بیماری کبد چرب تجمع مییابد. متعاقبا انباشته شدن چربی در بدن کیفیت جریان خون در پوست را تحت تاثیر قرار میدهد.
4- تشخیص کبد چرب در منزل از روی زبان هم ممکن است
با کمک علائم زیر در اجزای دهان میتوان کبد چرب را در خانه تشخیص دهید:
- بوی بد دهان: زبان یکی از شاخصهای عالی برای پی بردن به سلامت دستگاه گوارش و کبد است. اگر روی زبان خود یک لایه رنگی میبینید احتمالا به این معنی است که هضم غذا به درستی انجام نمیشود. در این حالت مخمرها و باکتریهای بد در روده تکثیر شدهاند یا عملکرد کبد تحت تاثیر قرار گرفته است. این حالت همچنین باعثبوی بد دهان میشود که میتواند نشانهای برای تشخیص کبد چرب در منزل باشد.
- زبان پوشیده و زنگی: داشتنزبان پوشیده و رنگی معمولا نشاندهنده آن است که غذا به خوبی هضم نمیشود و به همین دلیل باکتریهای بد روده و مخمرهایی مانند کاندیدا اجازه رشد بیش از حد در دستگاه گوارش پیدا کردهاند.
- نفخ و خستگی: کبد با تولید صفرا به هضم چربی کمک میکند. اگر مشکلات کبدی یا کیسه صفرا وجود داشته باشد عموما صفرای کافی برای هضم غذا تولید نمیشود. این حالت علاوه بر رنگی شدن زبان میتواند احساس نفخ و خستگی را نیز به همراه داشته باشد.
- مشکل هضم و رنگ زرد زبان: اگر اخیرا دچار مشکل هاضمه یا مشکل کبدی و صفراوی شده باشید، ممکن است زبان شما دارایپوششی سفید، زرد یا قهوهای شود.
این عارضه باعث میشود که غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت، غذاهای دریایی و تخممرغ در دستگاه گوارش به درستی هضم نشوند. بنابراین غذاها برای مدت طولانیتری در معده باقی خواهند ماند و از این رو احساس نفخ و سنگینی بیشتری به شما دست خواهد داد. این روند آسیبزا باعث تجمع بیشتر باکتریهای بد در دستگاه گوارش میشود که اثرات آن در زبان نیز قابل مشاهده خواهد بود.
5- تشخیص کبد چرب در منزل از روی خارش بدن در مواقع خاص
هر خارشی نمیتواند نشان دهنده ابتلا به کبد چرب باشد. این علامت هنگامی ناشی از بیماری کبدی خواهد بود که در زمانهای خاصی شدت بگیرد. خارش به عنوان یکی از علائم کبد چرب در طول شب و به ویژه اواخر شب بروز پیدا میکند و در شرایط استرسزا تشدید میشود.
6- تشخیص کبد چرب از روی ریزش مو سخت است
ریزش غیرطبیعی مو، میتواند به دلیل کبد چرب ایجاد شود. اما با توجه به اینکه به هم خوردن تعادل بسیاری از فاکتورهای بدن باعث ریزش مو میشود، نمیتوان هر ریزش مویی را به کبد چرب نسبت داد. این علامت به عنوان یک راه تشخیص به تنهایی نمیتواند نشان دهنده ابتلا به کبد چرب باشد. اما همراه شدن ریزش مو با سایر علامت ها به شناسایی مشکلات کبدی کمک میکند.
7- تشخیص کبد چرب از روی زردی پوست یا یرقان
یرقان یا زردی پوست یکی از شایعترین علائم بیماری کبد چرب است. در این حالت، علاوه بر زردی پوست سفیدی چشمها نیز به زردی متمایل میشود. زردی پوست یکی از نشانههای مهم ابتلا به کبد چرب است که در اثر اختلال کبد بروز میکند.
8- جوش صورت میتوان نشانهای از کبد چرب شما باشد
یکی از علائم رایج کبد چرب، جوش صورت است. وظایف کبد تنها به حذف سموم از بدن ختم نمیشود؛ بلکه وظیفه تجزیه چربیها را نیز به عهده دارد. وقتی عملکرد کبد انسان به دلیل بیماری کبد چرب با اختلال مواجه میشود، چربیها وارد جریان خون میشوند. معمولا غدد چربی روی پوست تلاش میکنند این چربیها را استفاده کنند. متاسفانه استفاده از سموم محلول در چربی توسط پوست برای چربیسازی میتواند سبب مشکلات زیادی شود. این چربیها، چربی طبیعی روی پوست را به علت اینکه حاوی سموم التهابی هستند، ناکارآمد میکنند.
کیفیت چربیهای موجود در جریان خون میتواند کیفیت چربی پوستی را تحت تاثیر قرار دهد. هرچه چربی پوست سمیتر و ضخیمتر میشود، بیشتر منافذ پوستی دچار انسداد میشوند. اگر در رژیم غذایی فرد مقادیر بالایی چربی مضر باشد (مانند مواد غذایی سرخکردنی، شکلات، مارگارین یا سایر مواد غذایی مشابه)، تاثیر آنها روی پوست شدیدتر خواهد بود.
9- تشخیص کبد چرب از روی دست و علائم خاصی در این ناحیه
به دو روش میتوان کبد چرب را از روی دست تشخیص داد. این دو روش عبارتند از:
- اولین روش تشخیص، خارش و قرمزی دست است. کبد همانند کلیه در دفع سموم نقش دارد. بنابراین اختلال در عملکرد کبد، منجر به عدم دفع مناسب سموم بدن خواهد شد. این موضوع باعث میشود که بعضی از نقاط بدن مانند دستها، با خارش و قرمزی به این موضوع واکنش نشان دهند.به رنگ پوست دستها هم توجه کنید در کنار علامت خارش و قرمزی، زردی رنگ پوست تحت تاثیر کبد چرب نیز نشانهای از ابتلا به این بیماری است.
- در روش دوم، برای تشخیص کبد چرب از رگ دستها کمک میگیریم. بین انگشت چهارم و پنجم دست راست، یک رگ وجود دارد. اگر این رگ متورم و برجسته باشد، نشان دهندهی بیماری کبدی است. دست راست خود را مشت کنید و با دست چپ، بین انگشت چهار و پنج دست مشت شدهی خود را لمس کنید. اگر برجستگی رگ را حس کردید، شما بیماری کبدی دارید.
اما باید بدانید شکم و وریدهای پا ابتدا متوم میشوند. بعد از آن در مراحل انتهایی ابتلا به کبد چرب، وریدهای دست چپ و راست متورم میشوند. به همین علت این آزمایش خانگی برای شناسایی کبد چرب، ارزش تشخیصی ندارد. زیرا اگر نتیجه آزمایش خانگی مثبت باشد بیماری در مراحل پیشرفته است و بهتر است هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید و به دنبال تشخیص در خانه نباشید.
10- تشخیص کبد پرب ار روی ناخن ها و لکههای آن
کبد چرب باعث ایجاد نقطهها و لکههایی روی ناخن ظاهر میشود. این لکهها ممکن است بر اثر سایر بیماریها مثل اختلالات کبدی و قلبی ایجاد شوند و نشانه کبد چرب باشند. همچنین گاهی تغییر شکل ناخن نیز میتواند نشانهای برای تشخیص کبد چرب در منزل باشد.
کبد چرب در چه کسانی شایعتر است؟
هر بیماری در گروه خاصی از افراد بیشتر از بقیه شیوع پیدا میکند. بیماری کبد چرب هم در افراد زیر شایعتر از بقیه افراد است.
- کسانی که مبتلا بهدیابت هستند.
- کسانی که اضافه وزن دارند.
- کسانی که مبتلا به پرفشاری خون یاچربی خون هستند.
- کسانی که چربی دور شکم دارند.
سخن پایانی در زمینه تشخیص کبد چرب در منزل
آشنایی با تشخیص کبد چرب در منزل لازم است، اما واقعیت این است که نتایج حاصل از آن قابل اعتماد نیست. عملکرد نامناسب کبد میتواند باعث بروز مشکلات عدیده در بدن شود. چرا که بدن تلاش میکند سموم را از راههای دیگر دفع کند.
بهترین روشهای تشخیص کبد چرب در منزل، ابتدا توجه به علائم کبد چرب در صورت و اندامهاست. همچنین توجه به کاهش وزن و اشتها در کنار سایر علائم احتمال ابتلا به کبد چرب را پر رنگ میکند. در میان تستهای تشخیص کبد چرب، آنهایی که به محرز شدن علائم کبد چرب کمک میکنند مانند تست آبغوره میتوانند گزینه خوبی باشند. این روشها تنها به دلیل در دسترس بودن میتوانند به اقدام به موقع بهبودی و تشخیص قطعی کمک کنند. در صورتی که بیماری کبد جدی گرفتـه نشود، عوارض سخت و دردناکی به همراه خواهد داشت.
سوالات متداول در زمینه تشخیص کبد چرب در منزل
1. کبد چرب چیست و به چه علت اتفاق میافتد؟
تجمع چربی بیش از حد در کبد، باعث بروز التهاب و در نتیجه زخم و آسیب به این ناحیه از بدن میشود.
2. بهترین روش تشخیص کبد چرب در منزل کدام است؟
تست آبغوره
3. آیا لک صورت و کبد از نظر علمی با هم مرتبط هستند؟
بیماریهای مربوط به کبد منجر به بروز لک صورت نخواهد شد و لک صورت و کبد با هم درارتباط نیستند.