9 راه جلوگیری از پارگی رباط مچ پا

رباط‌های مچ پا، بافت‌های نوارشکلی هستند که استخوان‌های مچ را به استخوان‌های ساق پا متصل می‌کنند. آسیب به رباط های مچ پا، زیاد اتفاق می‌افتد و می‌تواند از خفیف تا شدید باشد. اگر آسیب بدی به مچ پای شما وارد شده، با یک پزشک مشورت کنید. تشخیص و درمان مناسب می‌تواند به جلوگیری از درد و آسیب‌های بعدی کمک کند.

پزشک آسیب مچ پای شما را بر اساس شدت آن و علائمی که دارید ارزیابی می‌کند. در ادامه این مقاله از مجله ژین طب به بیان علت پارگی رباط مچ پا، طبقه‌بندی پارگی رباط مچ پا، درمان پارگی رباط مچ پا و مدت زمان آن و پاسخ به سوال‌هایی نظیر اینکه آیا پارگی رباط مچ پا نیاز به عمل دارد و برای ترمیم رباط مچ پا چه بخوریم؛ می‌پردازیم و در مورد درمان پارگی رباط مچ پا در طب سنتی نیز صحبت خواهیم کرد.

علت پارگی رباط مچ پا

رباط مچ پا ممکن است در صورت حرکت در جهت اشتباه، کشش بیش از حد یا پارگی آسیب ببیند. پارگی رباط مچ پا برای افراد در هر سن و سطح سلامتی می‌تواند اتفاق بیفتد.

پارگی رباط مچ پا معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که مچ پا بپیچد مثلا:

• افتادن یا از دست دادن تعادل
• کسی پا روی پای شما بگذارد و باعث ایجاد وضعیت و فشار غیرطبیعی روی پای شما شود
• انجام ورزش‌هایی که نیاز به چرخاندن پا یا برش سریع در جهات مختلف دارد مثلاً بسکتبال، فوتبال و تنیس
• راه رفتن یا دویدن روی سطوح ناهموار

سه نوع اصلی پیچ خوردگی و پارگی رباط مچ پا

سه نوع اصلی پیچ خوردگی و پارگی رباط مچ پا عبارتند از:

• چرخیدن مچ پا به سمت داخل

این اتفاق باعث آسیب رباط‌های جانبی می‌شود. این وضعیت، شایع‌ترین نوع پیچ خوردگی و پارگی رباط مچ پا است زیرا رباط‌های جانبی ضعیف‌تر از سایر رباط‌های مچ پا هستند.

• چرخیدن مچ پا به سمت بیرون

این اتفاق به رباط‌های داخلی آسیب می‌رساند. این نوع پیچ‌خوردگی و پارگی رباط مچ پا شایع نیست اما شاید در حین دویدن یا پریدن، به خصوص در سطوح ناهموار رخ دهد.

بیشتر بدانید: پیچ خوردگی مچ پا؛ مراقب مچ پاهایتان باشید

• وارد شدن ضربه محکم به مچ پا

این نوع آسیب، رباط‌های سندسموتیک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این معضل معمولاً در ورزشکاران فعال در رشته‌های ورزشی پربرخورد که ضربات محکم به مچ پا یا حرکات پیچشی شدید را تجربه می‌کنند، رخ می‌دهد. این مشکل به ویژه در افرادی که در فوتبال آمریکایی، بسکتبال، هاکی، فوتبال و اسکی روی برف شرکت می‌کنند، شایع است.

پارگی رباط مچ پا چگونه طبقه‌بندی می‌شود؟

آسیب درجه یک به رباط مچ پا، یک پیچ خوردگی جزئی است. این بدان معنی است که یک رباط بیش از حد کشیده شده یا فقط کمی پاره شده است. در هنگام ایجاد کشیدگی درجه یک مچ پا؛ کمی درد، تورم و شاید کبودی را تجربه خواهید کرد. اما همچنان می‌توانید روی پای آسیب‌دیده بایستید و مچ پا را خم کنید و بچرخانید.

آسیب درجه دو، یک پارگی متوسط رباط است. علائم شامل کبودی، تورم و مقداری درد است. در زمان وقوع آسیب درجه دو، در ایستادن روی پا مشکل خواهید داشت. همچنین احتمال دارد که در خم کردن یا چرخش مچ پا مشکل داشته باشید.

آسیب درجه سه، پارگی کامل رباط مچ پا است. در این سطح آسیب؛ کبودی شدید، تورم و درد خواهید داشت. در چنین شرایطی، شما نمی‌توانید روی پای آسیب‌دیده بایستید و مچ پا را خم کنید یا بچرخانید.

درمان پارگی رباط مچ پا

درمان آسیب رباط مچ پا بسته به موارد زیر می‌تواند بسیار متفاوت باشد:

• شدت آسیب رباط مچ پا
• درد یا مشکل در حرکت مچ پا در زندگی شما اختلال ایجاد می‌کند یا خیر
• آیا در آینده در معرض آسیب‌های بیشتر مچ پا خواهید بود یا خیر

بیشتر بدانید: پارگی رباط زانو؛ آسیبی که زود باید درمان شود

پزشک پس از بررسی، نوع درمان را برای آسیب شما توصیه می‌کند که شامل یک یا چند گزینه از موارد زیر خواهد بود:

• استراحت
• کمپرس یخ
• فشرده‌سازی با استفاده از باند الاستیک
• بالا نگه داشتن پا
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
• استفاده از وسایل کمکی مثل عصا برای کمک به کاهش وزن روی مچ پا
• ثابت نگه داشتن مچ پا با آتل، گچ یا بریس
• فیزیوتراپی برای تقویت مچ پا و بهبود تعادل

در صورت نیاز پس از درمان و قبل از رفتن به خانه، پزشک شاید پمادهای گیاهی و بانداژ را روی ناحیه آسیب‌دیده اعمال کند. این کار می‌تواند فواید زیر را داشته باشد:

• کاهش التهاب
• کاهش فشارها، تورم و درد
• تقویت گردش خون
• تقویت ترمیم شکستگی استخوان و مفصل
• فعال کردن اقدامات حفاظتی سیستم ایمنی و تحریک بهبودی طبیعی

پس از پارگی حاد رباط مچ پا به ندرت نیاز به جراحی است. گاهی اوقات، افراد شاید مکرراً دچار پارگی رباط مچ پا شوند. امکان دارد در چنین شرایطی برای ترمیم رباط‌های مچ پا نیاز به جراحی وجود داشته باشد.

بیشتر بدانید: رگ به رگ شدن پا؛ درگیری رباط‌ها و اختلال در فعالیت‌های روزانه

چگونه می‌توانم از آسیب‌دیدگی رباط مچ پا جلوگیری کنم؟

نمی‌توان از همه آسیب‌های مچ پا جلوگیری کرد. اما می‌توانید برای ایمن‌تر نگه داشتن رباط‌های مچ پا به‌ویژه در حین ورزش، اقداماتی را انجام دهید:

1. از حرکت روی سطوح ناهموار که می‌تواند باعث چرخیدن یا پیچ‌خوردگی مچ پا شود، خودداری کنید
2. انعطاف‌پذیری بدن و قدرت حفظ تعادل خود را بهبود بخشید. انجام این کار به بدن شما کمک می‌کند تا بدون اینکه به مچ پا فشار بیاورید، در زمان زمین خوردن یا بر هم خوردن تعادل، واکنش نشان دهید
3. برای داشتن انعطاف‌پذیری بهتر، اغلب حرکات کششی انجام دهید و برای حفظ تعادل، ایستادن روی یک پا را تمرین کنید
4. مچ پاهای خود را با ورزش‌هایی مانند بلندکردن پاشنه پا در حالت ایستاده، اسکوات، اسکوات پرشی و لانژ تقویت کنید
5. کمر خود را تقویت کنید تا به بدن‌تان کمک کنید تا در صورت نیاز، واکنش نشان دهد و به سرعت به حفظ تعادل در زمان زمین خوردن یا از دست دادن تعادل، یاری رساند
6. وزن مناسب خود را حفظ کنید تا فشار کمتری به مچ پا وارد شود
7. برنامه تمرینی خود را با ترکیب تمرینات با وزنه و فعالیت‌های هوازی (کاردیو) ترکیب کنید
8. قبل از ورزش، بدن خود را گرم کنید، شدت آن را به تدریج افزایش دهید و سپس کشش دهید
9. کفشی بپوشید که برای فعالیت‌های‌تان مناسب باشد.

آیا پارگی رباط مچ پا نیاز به عمل دارد؟

جراحی معمولاً تنها در صورتی توصیه می‌شود که پارگی رباط باعث آسیب به سایر ساختارهای مچ پا شده باشد یا منجر به بی‌ثباتی بلند‌مدت یا خطر بیماری‌های دیگر مانند آرتریت شده باشد.

بیشتر بدانید: عمل رباط صلیبی، آخرین راه برای بازگشت ثبات به زانو

طول درمان پارگی رباط مچ پا چقدر است؟

طول درمان پارگی رباط مچ پا بسته به میزان پارگی یعنی جزئی تا کامل و تعداد جلسات و مدت‌زمان فیزیوتراپی که می‌توانید انجام دهید، شاید از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. اگر ترمیم رباط مچ پا انجام شده باشد، احتمالا بعد از 4 تا 6 ماه بتوانید به انجام ورزش‌های پر فشار بازگردید.

برای ترمیم رباط مچ پا چه بخوریم؟

• پروتئین
• سبزی‌های برگ‌دار
• لوبیا
• کلم بروکلی
• تخم‌مرغ
• غذاهایی که با افزودن ریزمغذی‌ها، غنی شده‌اند
• آجیل
• شیر سویا
• غلات کامل

درمان پارگی رباط مچ پا در طب سنتی

برای پیچ‌خوردگی مچ پا و سایر آسیب‌ها، درمان‌های سنتی بر استفاده از روش‌های طبیعی تمرکز دارند و به دنبال اهداف زیر هستند:

• کاهش درد و علائم
• تقویت ناحیه آسیب‌دیده
• فرآیندهای بازیابی طبیعی بدن را برای تسریع روند بهبودی تحریک کنند

طب سوزنی برای درمان پارگی رباط مچ پا

طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن‌های نازک در نقاط خاصی از بدن برای تحریک جریان انرژی است. احتمال دارد که برای پیچ‌خوردگی مچ پا، طب سوزنی جهت کاهش درد، التهاب و افزایش سرعت بهبودی استفاده شود. امکان دارد که نقاط مربوط به نواحی آسیب‌دیده مورد هدف قرار گیرند.

بیشتر بدانید: درمان قطعی زانو درد با طب سنتی: از زالودرمانی تا حجامت

گیاهان چینی برای درمان پارگی رباط مچ پا

امکان دارد که فرمولاسیون‌های گیاهی چینی برای کمک به کاهش درد پس از درمان تجویز شوند. موادی مانند کندر، مر یا myrrh (نوعی صمغ یا سقز طبیعی) و زردچوبه معمولاً به دلیل خواص ضدالتهابی استفاده می‌شوند.

ماساژ توئینا برای درمان پارگی رباط مچ پا

ماساژ توئینا (Tuina) شامل تکنیک‌های مختلف ماساژ و منوال‌تراپی (manipulation) شامل درمان به صورت دستی یا با استفاده از ابزار کمکی جهت دستکاری عضله‌ها و سایر بافت‌های نرم است.

ماساژ توئینا برای تحریک جریان خون، کاهش تورم و تسکین درد است. در این ماساژ شاید تکنیک‌های خاصی در ناحیه مچ پا برای بهبود تحرک و انعطاف‌پذیری اعمال شود.

بادکش یا cupping therapy برای درمان پارگی رباط مچ پا

بادکش شامل قرار دادن ظرفی شبیه فنجان روی پوست برای ایجاد مکش، بهبود گردش خون و کاهش التهاب است. برای پیچ‌خوردگی و پارگی رباط مچ پا، بادکش را می‌توان در اطراف ناحیه مچ پا برای کاهش درد و تسریع روند بهبودی انجام داد.

موکسیبوستیون (moxibustion) برای درمان پارگی رباط مچ پا

در این روش، گیاهان دارویی را در نزدیکی نقاط خاصی که در طب سوزنی مشخص شده، می‌سوزانند. اعتقاد بر این است که این کار، گردش خون را تحریک می‌کند و پاسخ درمانی بدن را تسریع می‌بخشد.

درمان خانگی پارگی رباط مچ پا چیست؟

• استراحت: روی پای خود نایستید تا سنگینی وزن به مچ پا فشار نیاورد و به اندازه کافی بخوابید
• کمپرس یخ: روزی چند بار کمپرس یخ را روی مچ پای خود بگذارید
• فشرده‌سازی یا Compression: از بانداژ برای فشرده‌سازی یا به آرامی فشار دادن ناحیه آسیب‌دیده جهت کاهش تورم استفاده کنید
• بالا نگه داشتن پا: این روش به این معنی است که قسمت دردناک بدن را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. انجام این کار باعث کاهش درد، ضربان و تورم می‌شود. اگر دچار پیچ خوردگی یا پارگی رباط مچ پا شده‌اید، می‌توانید در حالی که روی زمین دراز کشیده‌اید، پای خود را روی بالش قرار دهید تا بالا بیاید

سوالات متداول در ارتباط با پارگی رباط مچ پا