قولنج کمر، دلایل ابتلا و راه‌های درمان خانگی آن را یاد بگیرید

قولنج کمر نوعی تنش عضلانی است که عضلات کمر را درگیر و دامنه حرکتی را به حداقل می‌رساند. افراد هنگام ابتلا به قولنج کمر برای آزادسازی عضلات به شکستن قلنج کمر روی می‌آورند. به صورت کلی شکستن قولنج کمر یا آزاد کردن مفاصل ستون فقرات رفتار مضر و خطرناکی محسوب نمی‌شود، به شرطی که شکتن قولنج کمر به شیوه‌ای درست و کنترل شده انجام گیرد. مهم است که شکستن قولنج کمر را در راستای حرکت معمول ستون فقرات انجام داد.

شکستن قولنج کمر که به صورت چرخش و کشیدن ستون فقرات انجام می‌گیرد همراه با صدای خفیفی است که از مفاصل برمی‌خیزد. اگر فرد مبتلا به بیماری خاص، آسیب یا مشکلی در ستون فقرات باشد باید شکستن قلنج را به متخصص کایروپراتیک یا متخصص طب فیزیکی بسپارد. با توجه به اینکه گرفتگی و قلنج کمر اتفاقی رایج در بین افراد است این مقاله از مجله ژین طب به آن اختصاص داده شده است. هدف از ارائه این مقاله بررسی ابعاد مختلف قلنج کمر و نحوه برخورد با آن هنگام ابتلا است.

علت قولنج زیاد پشت و کمر چست؟ آیا علت مشکلی در ستون فقرات است یا نوع سبک زندگی؟

• حرکات طبیعی ستون فقرات: گاهی حرکت طبیعی مفصل منتهی به شکستن قولنج خواهد شد، بخصوص زمانی که کمر به جلو و عقب خم شود یا بچرخد. مهره‌های کمر در این حالت روی هم کمی لغزش و حرکت می‌کنند و از مرکز خود اندکی فاصله می‌گیرند. این جابجایی منجر به شکستن قولنج می‌شود و صدای برخاسته از آن به دلیل حرکت تاندون‌ها و مهره‌ها روی هم است. این وضعیت در افرادی که از ستون فقرات خود زیاد استفاده می‌کنند و فعالیت بیش از حد دارند بیشتر شایع است. چون به طور مداوم مفاصل و تاندون‌های آن‌ها روی هم حرکت می‌کند.
• فشار بیش از حد: مفاصل حاوی مایعی هستند که به راحتی حرکت روی هم کمک می‌کند، این مایع سینوویال نام دارد. هنگام اینجاد فشار و حرکت حباب‌هایی از گاز دی اکسید کربن، اکسیژن و نیتروژن در این مایع به وجود می‌آید. هنگامی که به ستون فقرات فشار وارد می‌آید و قلنج کمر می‌شکند این گازها از مایع سیوویال خارج و صدای تق تق یا قروچ قروچ ایجاد می‌کنند. این خروج گاز زمانی ایجاد می‌شود که کپسول بین مفاصل در یک مسیر خاص کشیده یه به حرکت درآید. به همین دلیل برای دوباره شکستن قلنج کمر نیاز به گذشت زمانی است تا این حباب‌ها در مایع سینوویال به وجود آید.
• قولنج کمر در بارداری: یکی از شکایت‌های رایج زنان در دوران بارداری، گرفتگی و قلنج کمر است. زیرا زنان باردار به دلیل وضعیت نوزاد و شکم خود مجبور هستند مدام روی پهلو بخوابند. قرارگیری بدن در یک وضعیت و همچنین فشار به دلیل اضافه وزن، کم تحرکی و حتی تغییرات هورمونی شدید در بارداری عاملی برای گرفتگی و قلنج کمر در این دوران است.

بیشتر بخوانید: کمردرد چرا ایجاد می‌شود؟ ۱۵ علت و چندین روش درمانی برای کمر درد

• آرتروز ستون فقرات: یکی از مهم‌ترین دلایلی که موجب ایجاد قولنج کمر می‌شود بدون شک آرتروز ستون فقرات است. در این عارضه بین مفاصل و مهره‌های کمر اختلال به وجود می‌آید و غضروف بین مهره‌ها تحلیل می‌روند. در صورتی که به آرتروز ستون فقرات مبتلا شدید و سراغ درمان نرفتید امکان اینکه تخریب غضروف‌ها بدتر شود دور از ذهن نیست. آرتروز ستون فقرات علائمی به همراه دارد که عبارتند از:

تق تق کردن کمر هنگام خم و راست شدن یا چرخیدن به طرفین. این صدا دادن نشانه‌ای از تحلیل غضروف بین مهره‌ها است که نمی‌تواند از مفاصل فاست در برابر اصطکاک محافظت کند.

درد پایین کمر، باسن، کشاله ران و پشت ران از دیگر نشانه‌های ابتلا به آرتروز ستون فقرات است. این نوع کمردرد ناشی از تحلیل و تخریب مهره‌ها و محل ابتلای آن‌ها به مهره‌های دیگر است.

تخریب غضروف بین مهره‌ها باعث ایجاد ساییدگی بین مفاصل و در نهایت ایجاد درد و التهاب در کمر می‌شود. این وضعیت باعث کاهش انعطاف‌پذیری کمر به ویژه هنگام نشستن یا دراز کشیدن می‌شود. برخی از افراد به دلیل ابتلا به آرتروز حالت درست بدن خود را از دست می‌دهند.

• کم آبی بدن: شاید بیشترین تاثیر در ایجاد قولنج کمر را باید در کم آبی بدن دانست. هنگامی که بدن درمعرض ورزش‌های سنگین یا در هوای گرم قرار می‌گیرد احتمال ابتلا به کم آبی بسیار بالا است.
• از دیگر دلایل ایجاد قلنج کمر باید به آسیب‌های جسمی، کمبود کلسیم یا منیزیم و بیماری اعصاب اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: قرص باکلوفن برای کمر درد؛ فواید و نحوه اثر دارو

راه‌های درمان قولنج کمر چیست؛ 5 درمان اصلی قولنج را بشناسید

برای درمان قولنج کتف و گردن و همچنین کمر راهکارهای مختلفی وجود دارد که در ادامه با تعدادی از آن‌ها آشنا خواهیم شد.

1.کمربند پلاتینر برای درمان قولنج کمر در خانه؛ راهکارهای عالی و بدون خطر

این کمربند برقی مجهز به سه تکنولوژی پیشرفته اولتراسوند، اینفرارد یا مادون قرمز و کلاک پالس است. اولتراسوند با ایجاد گرما در عمق بافت‌های گرفته و همچنین تقویت و افزایش جریان خون روند درمان قولنج کمر را سرعت می‌بخشد. در کنار این فناوری، تکنولوژی اینفرارد جریان تقویت یافته خون را غنی از اکسیژن ساخته و روند گرفتگی قولنج کمر را سرعت می‌بخشد. از آنجایی که قولنج کمر همراه با درد است فناوری کلاک پالس به همراه دو تکنولوژی دیگر در تسکین درد و کاهش التهاب کمر ایفای نقش می‌کنند. بدون شک باید کمربند پلاتینر را در زمره بهترین درمان‌های خانگی قلنج کمر به حساب آورد. این کمربند تاثیری مشابه با فیزیوتراپی منتهی با هزینه بسیار پایین در اختیار مشتری قرار می‌دهد.

2. کاهش مصرف دارو برای قولنج کمر و تنگی نفس؛ قبل از مصرف داروها از عوارض آن مطلع شوید

گاهی یکی از علل ایجاد قولنج کمر مصرف برخی داروهاست. برای مثال داروهای مختلفی مانند داروهای آلزایمر، فشار خون و داروهای کاهش کلسترول موجب قولنج کمر می‌شوند. کاهش مصرف یا ترک این قرص‌ها به درمان قولنج وسط پشت کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: درمان کمردرد زنان باردار و رهایی از دردهای طاقت فرسا

3. حرکات اصلاحی ورزشی روشی برای مدیریت درد؛ شکستن قولنج کمر به تنهایی 

با کمک ورزش می‌توان قولنج خفیف تا متوسط را درمان کرد و همچنین از ایجاد آن جلوگیری کرد. البته باشید اشاره کنیم که انجام ورزش برای رفع قولنج‌های شدید نیز کارساز و موثر است. معمولا از حرکات کششی در ناحیه آسیب‌دیده و همچنین کل بدن برای رفع قولنج استفاده می‌شود. دو ورزش راحت در خانه برای شکستن قولنج کمر به صورت زیر است:

• شکستن قولنج کمر روی صندلی در خانه؛ حرکتی کششی مناسب برای گرفتگی کمر

برای شکستن قولنج کمر روی مبل یا صندلی، ترجیحا دسته‌دار بنشینید. سپس بدون تکان دادن پایین تنه و سر، بالاتنه خود را به آرامی و بدون عجله به سمت راست برچرخانید. برای ایجاد کشش بیشتر از دسته‌های صندلی استفاده کنید و تا زمانی که کشش حس نکردید، به چرخش آرام خود ادامه دهید. بعد از چند ثانیه به حالت اولیه برگردید و برای سمت چپ این تمرین را تکرار کنید.

• شکستن قولنج کمر به تنهایی در خانه و بدون نیاز به هیچ وسیله‌ای

روی زمین به پشت دراز بکشید و دستان را در راستای شانه‌ها قرار دهید. سپس زانوی راست خود را خم و به سمت زانوی دیگر و زمین متمایل کنید. در این زمان از دست‌های خود برای ایجاد کشش در سمت دیگر و نگه داشتن کمر و بالاتنه روی زمین استفاده کنید. زمانی که کششی در عضلات پشت و کمر خود حس کردید، به آرامی به حالت اولیه برگردید و برای سمت دیگر این تمرین را تکرار کنید.

4. داروهای ضد التهابی یا شل‌کننده عضلات برای درمان قولنج کمر یا گردن

داروهای ضد التهابی یا شل‌کننده عضلات مانند متوکاربامول نیز نقش موثری در درمان قولنج کمر دارند. در حالت کلی در مواردی که درد بیمار زیاد باشد و با راهکارهایی مانند پمادهای موضوعی یا ورزش بهبود پیدا نکند، امکان دارد که پزشک داروهای خاصی را تجویز کند.

داروهای ضد التهابی و شل کننده عضلانی رایج برای درمان قولنج وسط پشت و کمر عبارتند از:

• سلکوکسیب
• دیکلوفناک
• ناپروکسن
• کاریسوپرودول
• دانترولن

این داروها با تجویز و توصیه پزشک باید مصرف شوند.

بیشتر بخوانید: تغذیه برای کمر درد؛ معرفی ۱۰ ماده مفید و رژیم غذایی یک روزه

5. فواید شکستن قولنج کمر با کمک روش‌های گیاهی شناخته‌شده؛ چگونه قولنج کمر را بشکنیم؟

• روغن‌های ضروری: اغلب پزشکان برای درمان قولنج کمر روغن‌های گیاهی را توصیه می‌کنند. از جمله این روغن‌ها باید به روغن اکالیپتوس، زنجبیل، اسطوخودوس، روغن نعنا فلفلی، روغن فلفل سیاه و روغن مرزنگوش اشاره کرد. البته روغن‌های دیگری هستند که برای درمان قولنج کمر کاربرد دارند ولی در مرحله دوم قرار می‌گیرند چون اثربخشی کمتری نسبت به این دسته دارند. این روغن‌ها عبارتند از روغن هل، کافور، رزماری، کندر، ریحان، بابونه، روغن درخت عرعر و روغن درخت سرو.

نکته مهمی که در مصرف روغن برای درمان قولنج کمر باید مد نظر داشت اینکه باید آن‌ها را با یک روغن حامل یا پایه ترکیب و سپس استفاده کرد. منظور از روغن حامل یا پایه روغن نارگیل، زیتون و روغن بادام است. هر قطره روغن درمانی برای قولنج کمر باید با 12 قطره روغن حامل ترکیب گردد.

• زنجبیل: عصاره این گیاه دارویی و ترکیب آن با کمی آب‌لیموی تازه، نمک و آب، موجب تسکین درد ناشی از قولنج کمر می‌شود. البته قبل استفاده از این ترکیبات گیاهی بهتر است پزشک را در جریان بگذارید تا از عوارض احتمالی به موقع جلوگیری کنید.

بیشتر بخوانید: آمپول کمر درد؛ درمانی سریع اما محدود

برای مدیریت قولنج کمر در خانه چه تمهیداتی را باید لحاظ کرد؟

هنگامی که افراد مبتلا به قولنج کمر می‌شوند ممکن است برای انجام حرکات شدید نیازمند به کمک دیگران شوند. مبتلایان بی‌تجربه امکان دارد با ایجاد فشار نابجا آسیب یا گرفتگی را بدتر و تبدیل به یک آسیب جدی‌تر کنند. برخی دیگر نیز با دنبال کردن فیلم‌های شکستن قولنج کمر در فضای مجازی این کار را انجام می‌دهند. اما باید به یاد داشته باشید که شکستن اشتباه قولنج کمرگاهس آسیب‌های جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. از جمله رفتارهایی که برای درمان قولنج کمر باید مد نظر داشت باید به موارد زیر توجه داشت:

• نوشیدن آب بیشتر
• مصرف ویتامین
• داروهای ضد التهاب
• مشغول شدن به کار دیگر برای حواس پرتی
• ورزش درست و صحیح
• مشورت با متخصص ارتوپد

بیشتر بخوانید: قرص ضد التهاب دیسک کمر؛ جدیدترین داروهای ۲۰۲۳ برای کمر درد

آنچه که باید درباره قولنج کمر در یک نگاه بدانید

شکستن قولنج کمر یکی از رفتارهایی است که بسیاری از افراد بی اختیار آن را انجام می‌دهند و بعد از آن احساس رفع خستگی می‌کنند. سوالای که وجود دارد اینکه آیا شکستن قولنج ضرر دارد یا خیر و شاید بارها ذهن خود ما را هم درگیر کرده باشد. باید بگوییم که اگر شکستن قولنج کمر به تعداد کم و برای رفع خستگی باشد ضرری به همراه ندارد، اما اگر تبدیل به یک عادت شود و هر لحضه دنبال شکستن قولنج کمر و گردن باشید امکان ایجاد مشکلات خطرناک وجود دارد.

شکستن بیش از حد قولنج کمر باعث فشار به بافت‌های اطراف مفاصل، رباط‌ها و تاندون‌ها می‌شود و در نتیجه روند تخریب مفاصل را سرعت می‌بخشد. خطا نیست که شکستن بی رویه قولنج کمر از دلایل اصلی ابتلا به آرتروز است. برای اینکه به دلایل و عوارض شکستن قولنج کمر پی ببرید به متن مقاله مراجعه کنید و نکات احتیاطی لازم را مطالعه کنید تا مشکلات مفصلی گریبان‌‌گیرتان نشود.

سوالات متداول در مورد قولنج کمر و نحوه درمان آن