قرص اسهال؛ 5 داروی درمان اسهال و عوارض آنها را بشناسید
قرص اسهال کمک میکند تا از هدررفت بیش از حد مایعات بدن جلوگیری به عمل آید. این داروها همچنین جایگزین مواد مغذی میشوند که به دلیل این بیماری ناخوشایند از دست رفـته باشد. برای دریافت برخی از انواع قرص اسهال نیاز به نسخه و برخی دیگر بدون نسخه در دسترس هستند.
قرص اسهال در بزرگسالان شامل داروهای بدون نسخه مانند لوپرامید میشود. اسهال ناشی از بیماری زمینهای یا عفونت ممکن است به داروهای تجویزی، مانند ریفاکسیمین نیاز داشته باشند. اسهال زمانی رخ میدهد که روده کوچک و بزرگ نتواند یونهایی مانند نمک را جذب کند. در نتیجه، رودهها نیز قادر به جذب آب به بدن نیستند و این عامل منجر به مدفوع آبکی خواهد شد.
اسهال بین دو تا چهار هفته اسهال مداوم و مواردی که بیش از چهار هفته طول میکشد را به عنوان اسهال مزمن توصیف میکنند. در بیشتر موارد، این وضعیت در عرض چهار روز برطرف خواهد شد. این مقاله از مجله سلامت ژین طب به ابعاد درمانی و لیستی از قرص اسهال خواهد پرداخت تا هنگام ابتلا سریعتر برای درمان اقدام کرد.
علل شایع اسهال که باید مد نظر داشت
- اسهال مسافرتی یا مسمومیت غذایی
- عوارض جانبی دارو
- آلرژی و عدم تحمل غذایی
- مسائل گوارشی
- عفونت
سه نوع عفونت وجود دارد که میتواند باعث اسهال شود:
- عفونت ویروسی مانند نوروویروس، روتاویروس یا گاستروانتریت ویروسی
- عفونت باکتریایی، مانند سالمونلا یا کامپیلوباکتر
- عفونت انگلی، مانند ژیاردیازیس یا کریپتوسپوریدیوز
با توجه به علت، چند دارو و قرص اسهال در دسترس است. گزینههای درمانی شامل تنظیم حرکات دستگاه گوارش و افزایش جذب مایع در روده خواهد بود.
بیشتر بدانید: اسهال خونی؛ وقتی باکترهای عفونی به رودهها حمله میکنند | دلایل و راه درمان
انواع قرص اسهال که نیاز به نسخه ندارد
داروهای OTC برای اسهال حاد در دسترس هستند. اگر علائم ادامه یابد، امکان دارد فرد برای هدف قراردادن هر چیزی که باعث آن شـده است، به درمان متفاوتی نیاز داشته باشد. داروهای رایج برای اسهال شامل لوپرامید و بیسموت ساب سالیسیلات است.
قرص اسهال لوپرامید و نحوه اثربخشی این دارو
لوپرامید، مردم معمولا از آن با نام تجاری Imodium یاد میکنند. یک عامل ضد اسهال که با تاثیر بر گیرندههای مواد مخدر در روده، اسهال را درمان میکند. این قرص اسهال با کاهش انقباضات روده و سرعت عبور محتویات آن عمل میکند. کند کردن حرکت، زمان بیشتری را برای بازجذب آب در روده کوچک فراهم میکند.
عوارض جانبی احتمالی قرص اسهال لوپرامید
- دهان خشک
- حالت تهوع
- باد عبوری
- گرفتگی معده
- ایلئوس، فقدان موقت انقباض عضلانی در روده
- یبوست
- سرگیجه
- خستگی
- مشکل در تخلیه ادرار از مثانه
همچنین شایان ذکر است که لوپرامید یک ماده کنترلشده نیست و خطر مصرف بیش از حد و عوارض جانبی شدید وجود دارد. مصرف توصیهشده برای بزرگسالان و افراد بالای 13 سال، دوز اولیه چهار میلیگرم یا دو کپسول، سپس دو میلیگرم یا یک کپسول بعد از هر مدفوع شل است. توصیه نمیشود بیش از 16 میلیگرم یا 8 کپسول در روز مصرف شود.
بیشتر بدانید: درمان خانگی اسهال در بزرگسالان، سالمندان و کودکان
قرص اسهال بیسموت ساب سالیسیلات دارویی بدون نسخه برای درمان اسهال
با ورود دارو به معده تقسیم به دو ترکیب جداگانه یعنی بیسموت و اسید سالیسیلیک میشود. بیسموت در معده باقی میماند، جایی که به افزایش جذب مایعات، کاهش التهاب و بهبود معده کمک میکند. این دارو بدلیل فعالیت باکتری کش و ضد میکروبی خود پاتوژنهای ایجادکننده اسهال را مهار و به این طریق در کنترل اسهال ایفای نقش میکند.
بیسموت ساب سالیسیلات امکان دارد باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
- حالت تهوع
- مزه تلخ
- مدفوع تیره یا سیاه
از آنجایی که این دارو حاوی سالیسیلات است، استفاده از بیسموت سالیسیلات برای افراد مبتلا به آلرژی مانند آسپرین توصیه نمیشود. علاوه بر این، ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد. توصیه میشود در صورت مصرف داروهای زیر قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید:
- ضد انعقاد
- دیابت
- نقرس
- آرتروز
بیشتر بدانید: قرص معده درد؛ میانبری برای خلاصی از دردهای طولانی
چند قرص اسهال که با نسخه پزشک قابل تهیه هستند
این بخش از انواع قرص اسهال تجویزی به طور کلی بیشتر به علت اسهال اختصاص دارند. سه قرص اسهال که نیازمند نسخه هستند عبارتند از:
- آلوسترون
- الکسادولین
- ریفاکسیمین
آلوسترون، دارویی برای درمان اسهال شدید
نوعی درمان برای افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر غالب با اسهال شدید (IBS-D) است. گیرندههایی که باعث درد، ناراحتی شکمی و اسهال میشوند را مسدود میکند. عوارض جانبی آلوسترون میتواند شامل یبوست و کولیت ایسکمیک باشد که باعث کاهش جریان خون در روده بزرگ خواهد شد.
بیشتر بدانید: درمان روده تحریک پذیر؛ کم کاری آنزیمهای هضم و دردی به وسعت شکم!
الوکسادولین دومین قرص اسهال تجویزی با نسخه
این دارو بر گیرندههای مواد افیونی تاثیر میگذارد و با تنظیم حرکت، ترشح و ناراحتی دستگاه گوارش، علائم را مدیریت میکند. عوارض جانبی کمتری نسبت به آلوسترون ایجاد میکند، اما مطالعات بیشتری برای تعیین اثربخشی آن در مقایسه با سایر داروها مورد نیاز است.
ریفاکسیمین، دارویی برای درمان اسهال مسافرتی
یک آنتی بیوتیک است. بنابراین مهم است که مطمئن شد فردی که آن را مصرف میکند به اسهال ویروسی مبتلا نشده است. ریفاکسیمین از طریق مبارزه با باکتریهای بیهوازی گرم منفی و گرم مثبت عمل میکند، بنابراین میتواند طیف وسیعی از موارد را درمان کند.
بیشتر بخوانید: عفونت روده و آشنایی کامل با علائم و ۹ راهکار درمانی
چه کسانی نباید قرص اسهال مصرف کنند؟
برخی از افراد باید از مصرف داروهای اسهال خودداری کنند. به عنوان مثال، داروهای اسهال OTC میتوانند برای افراد زیر خطرناک باشند:
- نوزادان
- کودکان نوپا
- بچههای جوان
در صورت وجود خون در مدفوع، تب یا سایر علائم عفونت باکتریایی یا انگلی، افراد باید از مصرف داروهای OTC خودداری کنند. اگر اسهال بیش از دو روز ادامه داشت، بهترین گزینه مراجعه به پزشک برای درمان آن است.
بیماران باید همیشه مطمئن شوند در مورد دارویی که مصرف میکنند تا حاوی موادی نباشد که باعث واکنش آلرژیک شود. علاوه بر این، فردی که باردار است باید قبل از مصرف داروی جدید با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی مشورت کند.
درمانهای خانگی و غیر دارویی اسهال
اسهال باعث خطر کم آبی بدن و در دراز مدت سوء تغذیه میشود. اولین قدم درمان، تلاش برای جایگزینی مایعات و الکترولیتهایی است که از بدن خارج میشوند. افراد میتوانند از نوشیدنیهای ورزشی حاوی نمک و قند برای کمک به جذب آب استفاده کنند. اگر بدن هنوز قادر به جذب آب نیست، جایگزینی مایع داخل وریدی به جای قرص اسهال ضرورت مییابد.
برای جلوگیری از اسهال، فرد امکان دارد مصرف غذاهای کم فیبر یا پیروی از رژیم غذایی BRAT را در نظر بگیرد. BRAT مخفف موز، برنج، سس سیب و نان تست است. رژیم غذایی ملایم، شامل غذاهای بیشتری است اما همچنان فیبر، ادویه و غذاهای با قوام بالا را به حداقل میرساند. این غذاها برای افرادی که علائم اسهال دارند مفید است. از آنجایی که این رژیمها ممکن است ارزش غذایی و کالری کمی داشته باشند، برخی از متخصصان سلامت آنها را توصیه نمیکنند.
برداشتی کلی درباره قرص اسهال
اسهال معمولا به زمانی اشاره دارد که افراد حداقل سه بار در روز مدفوع آبکی داشته باشند. علل احتمالی مختلفی برای اسهال وجود دارد و با توجه به مدت زمانی که ادامه مییابد، این بیماری میتواند حاد یا مزمن باشد. بدون درمان با قرص اسهال، این وضعیت گاهی منجر به عوارض شدید خواهد شد.
بهاینترتیب، استفاده از قرص اسهال برای کمک به تسکین علائم توصیه میشود. هردو گزینه OTC و نسخه تجویزی قرص اسهال در دسترس هستند که هدف آنها کاهش سرعت عبور محتویات از روده و افزایش جذب مایعات است. در بسیاری از موارد، اسهال در عرض چند روز برطرف خواهد شد. اما اگر علائم بیش از دو روز ادامه داشت، بهتر است که به پزشک مراجعه کردو
سوالات متداول
1.چه کسانی نباید داروهای ضد اسهال مصرف کنند؟
اگر فرد مبتلا به اسهال علائم عفونت دارد، نباید دنبال درمان خانگی اسهال باشد. تب یا خون در مدفوع نیز زنگ خطری است که باید با دستور پزشک قرص اسهال مصرف گردد. ممکن است برای از بینبردن باکتریها یا انگلهایی که موجب ایجاد اسهال شـده است به آنتی بیوتیک یا داروی دیگری نیاز باشد.
اگر به آسپرین حساسیت دارید بیسموت ساب سالیسیلات مصرف نکنید. نوجوانان یا کودکان مبتلا به آبله مرغان یا علائم شبیه آنفولانزا نباید مصرف کنند چون احتمال ابتلا به سندرم ری در آنها افزایش مییابد. این یک بیماری نادر است که میتواند به مغز و کبد آسیب برساند.
به نوزادان یا خردسالان داروهای ضد اسهال ندهید. موادی مانند بیسموت، منیزیم و آلومینیوم میتوانند در بدن کوچک آنها تجمع کنند. پزشک راهنمای خوبی است برای اینکه کدام داروها برای کودکان زیر 12 سال بیخطر هستند. در صورت باردار بودن بدون مشورت با پزشک، بیسموت سالیسیلات یا سایر داروهای ضد اسهال مصرف نکنید.
2. آیا راههای دیگری برای درمان اسهال وجود دارد؟
یک پروبیوتیک جایگزین خوبی برای قرص اسهال بر پایه شیمیایی است. آنها قرص یا مواد غذایی با باکتریهای خوب یا مخمر در آنها هستند. پروبیوتیکها میتوانند جایگزین باکتریهای بد شوند که در روده زندگی میکنند. برای میزان اثربخشی آنها بهتر است که با پزشک مشورت کرد. نخوردن غذاهایی که پردازش آنها سخت است امکان دارد اسهال را متوقف کند. اگر مطمئن نیستید که از چه چیزی اجتناب کنید، با یک متخصص تغذیه (RDN) صحبت کنید.
3. چه زمانی اسهال یک وضعیت اورژانسی است؟
اگر تب شدید یا اسهال بعد از چند روز بدتر شد فورا به پزشک مراجعه کنید. در مورد داروهایی که مصرف میکنید یا اگر شرایط سلامتی دیگری دارید به آنها بگویید. علائمی که هنگام رویارویی با آن باید سراغ متخصص گوارش رفت عبارتند از:
خون یا چرک در مدفوع آنها
قادر به نگهداشتن غذا نیست
بیش از شش مدفوع شل در یک روز
درد شدید شکم یا رکتوم
تب شدید
احساس سرگیجه