مضرات سیگار الکترونیکی؛ خود را از مرگ نجات دهید

مضرات سیگار الکترونیکی را بسیاری از مصرف کنندگان آن نمی‌دانند و به بهانه اینکه حاوی نیکوتین کمتری است به آن توجهی نمی‌کنند. اما واقعیت چیز دیگری است و سیگارهای الکترونیکی به واسطه موادی که در آن‌ها بکار رفـته عوارض عجیبی به دنبال دارند.

سیگار الکترونیکی با باطری کار می‌کند و اغلب با نام قلم ویپ آن را می‌شناسند. تولیدکنندگان ویپ بدون در نظرگرفتن مضرات سیگار الکترونیکی آن را ابزاری برای ‌ترک یا کاهش سیگار به بازار عرضه می‌کنند. ولی خود ویپ نیز در صورت مصرف زیاد وابستگی ایجاد می‌کند. اما نگرانی اصلی که در مورد ویپ وجود دارد محبوبیت و جذابیت آن بین نوجوانان است. طبق گـفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، در حال حاضر محبوب‌ترین شکل مصرف تنباکو بین جوانان در آمریکا به شمار می‌رود.

متخصصان در سال 2019، استعمال دخانیات را با ظهور یک بیماری شدید ریوی مرتبط دانستند که برخاسته از سیگارهای الکترونیکی است. به گـفته CDC، تا پایان سال 2020، پزشکان 2807 مورد ابتلا و 68 مورد مرگ ناشی از این بیماری را تایید کرده بودند. تحقیقات در خصوص بیماری‌های ریوی ناشی از سیگارهای الکترونیکی همچنان ادامه دارد. به همین دلیل مجله سلامت ژین طب عوارض سیگار الکترونیکی را مورد بررسی قرار داد تا استفاده‌کنندگان را با آن آشنا کنند.

سیگارهای الکترونیکی چگونه کار می‌کنند

اکثر سیگارهای الکترونیکی از بخش‌های زیر تشکیل شـده‌اند:

• قطعه دهانی: یک کارتریج است که به انتهای لوله ثابت می‌شود. داخل یک محفظه پلاستیکی کوچک حاوی مواد جاذب قرار دارد که در محلول مایع خیس می‌شود
• اتمیزر: مایع را گرم می‌کند و باعث بخارشدن آن می‌شود تا فرد آن را استنشاق کند.
• باتری: حرارت ویپ را تامین می‌کند.
• سنسور: هنگامی‌که کاربر از سیگار الکترونیکی کام می‌گیرد، سیستم گرمایشی ویپ فعال می‌گردد.
• محتویات: ‌ترکیبی از نیکوتین که پایه‌ آن پروپیلن گلیکول و طعم‌دهنده است. محتوای نیکوتین مایع از بسیار زیاد تا صفر متغیر خواهد بود.

مضرات سیگار الکترونیکی بر چه کسانی بیشتر تاثیر می‌گذارد

تولیدکنندگان ادعا می‌کنند که ویپ‌ها بسیاری از خطرات ناشی از مصرف سیگار را دور می‌زنند و جایگزینی سالم برای تنباکو هستند.

درسته که سیگارهای الکترونیکی در ترک سیگار به افراد کمک می‌کنند، اما شواهد رو به رشدی وجود دارد که مضرات سیگار الکترونیکی را نشان می‌دهد. خطرات جدی ویپ‌ها برای افرادی که سیگار سنتی نمی‌کشند به مراتب بیشتر است. افرادی که عوارض سیگار الکترونیکی بیشتر آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد عبارتند از:

• کودکان، نوجوانان و جوانان
• خانم‌های باردار
• افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند

مضرات سیگار الکترونیکی؛ 6 موردی که خطر محسوب می‌شوند

متاسفانه بسیاری از مصرف‌کنندگان از مضرات سیگار الکترونیکی آگاه نیستند و آن را جایگزین مناسبی برای سیگارهای سنتی می‌دانند. هفت مورد از مضرات سیگار الکترونیکی در ادامه مطرح گردیده که عبارتند از:

1. سیگارهای الکترونیکی بر خلاف باور عموم حاوی نیکوتین هستند

اکثر ویپ‌ها حاوی نیکوتین و خود نوعی خطر محسوب می‌شوند چون احتمال وابستگی شدید به آن دور از ذهن نیست. سیگارهای الکترونیکی خطر محسوب می‌شوند زیرا:

• اعتیادآور هستند
• رشد مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهند که تا سن 25 سالگی ادامه می‌یابد
• در دوران بارداری به جنین آسیب می‌رساند

2. وجود سموم سرطان‌زا، از جدی‌ترین مضرات سیگار الکترونیکی

سموم فراتر از نیکوتین موجود در سیگارهای الکترونیکی عبارتند از:

• مواد سرطان‌زا مانند استالدهید و فرمالدئید
• آکرولئین، ماده‌ای که آسیب غیرقابل برگشت به ریه می‌زند
• بنزن، ‌ترکیبی که در اگزوز خودرو وجود دارد
• دی استیل، ماده شیمیایی مرتبط با برونشیولیت، که یک بیماری سلامتی است. این بیماری گاهی با نام ریه پاپ کورن شناخته خواهد شد.
• پروپیلن گلیکول، ماده‌ای که در ضد یخ‌ها بکار می‌رود
• فلزات خطرناک مانند سرب و کادمیوم
• ذرات ریز دیگری که با ورود به ریه‌ها سیستم تنفسی را مختل می‌کنند

3.‌ جلوگیری از ترک قطعی سیگار از مضرات سیگار الکترونیکی

افرادی که از سیگار سنتی به محصولات الکترونیکی روی می‌آورند ترک قطعی را به تعویق خواهند انداخت. به همین دلیل این ممانعت از ترک کامل، یکی از مضرات سیگار الکترونیکی به شمار می‌آید. مطالعه‌ای در سال 2016 نشان داد، افرادی که از سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌کنند، کمتر احتمال دارد سیگار را به طور کلی ‌ترک کنند.

4. دود دست دوم یا استنشاق سم

سیگارهای الکترونیکی دود دست دوم تولید می‌کنند. از آنجایی که این سیگارها اغلب حاوی مواد شیمیایی مشابه سیگارهای سنتی هستند، دود تولیدشـده برای افراد سمی خواهد بود.

5. مانع سیگار کـشیدن نوجوانان شدن اصلی‌ترین مضرات سیگار الکترونیکی

بازاریابی سیگارهای الکترونیکی و طیف وسیع طعم‌های آن‌ها، این تصور را برای نوجوانان ایجاد کرده که سیگار الکترونیکی فاقد عوارض است. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین مضرات سیگار الکترونیکی فریب باورهای غلط خـوردن است.

باور بی‌ضرر بودن ویپ‌ها بسیاری از نوجوانان را وسوسه می‌کند تا شروع به مصرف سیگار کنند. این اتفاق شانس کـشیدن سیگار معمولی در سنین بالاتر را بشدت افزایش می‌دهد. بر اساس مطالعه‌ای در سال 2017، نوجوانانی که از سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌کردند، در مقایسه با همسالان خود، بیشتر به مصرف تنباکو معمولی روی آوردند.

6. مضرات سیگار الکترونیکی؛ آسیب‌رسانی به مغز را جدی بگیرید

در افراد جوان، استفاده از نیکوتین، نوعی پاداش به مغز است که تاثیرات زیادی بر مغز دارد. با گذشت زمان، استفاده از سایر مواد مخدر مانند کوکائین را برای فرد لذت بخش‌تر می‌کند. همچنین نیکوتین نواحی از مغز را که مسئول توجه و یادگیری است، تحت تاثیر قرار می‌دهد و یادگیری در نوجوانان را با اختلال روبرو می‌سازد. از دیگر مضرات سیگار الکترونیکی افزایش خطر ابتلا به اختلالات خلقی و مشکلات مربوط به کنترل تکانه است.

مایعی که ریشه عوارض سیگار الکترونیکی است حاوی چه موادی هستند؟

مایع الکترونیکی که به آن e-juice یا vape juice نیز می‌گویند، همان چیزی است که در سیگارهای الکترونیکی نقش به وجود آورنده بخار دارد. مایعات الکترونیکی موجود در سیگارها فقط آب نیستند. آن‌ها حاوی مواد خطرناکی هستند که عبارتند از:

• طعم‌دهنده‌ها: هر طعم‌دهنده مجموعه‌ای از مواد در خود دارد که هرکدام مضراتی به همراه دارد
• نیکوتین: ماده اعتیادآور و مضری که ریشه اکثر مضرات سیگار الکترونیکی و دخانیات سنتی است
• پروپیلن گلیکول و گلیسیرین که برای ایجاد بخار استفاده می‌شوند
• مواد شیمیایی که می‌توانند باعث سرطان شوند (مواد سرطان زا) مانند استالدهید و فرمالدئید
• مواد شیمیایی شناخته شـده برای ایجاد بیماری‌های ریوی مانند آکرولئین، دی استیل و دی اتیلن گلیکول
• تتراهیدروکانابینول (THC)، ماده شیمیایی موجود در ماری جوانا که مصرف‌کننده را دچار موهومات می‌کند
• ویتامین E استات، مرتبط با آسیب ریه ناشی از بخار کردن
• فلزات سنگین مانند نیکل، قلع، سرب و کادمیوم
• ذرات فوق ریز که به اعماق ریه‌ها نفوذ می‌کنند

نگاهی کلی به مضرات سیگار الکترونیکی

شواهد نشان می‌دهد که استفاده از سیگارهای الکترونیکی خطرات جدی برای ریه به همراه دارد. به ویژه جوانان و افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند از مضرات سیگار الکترونیکی در امان نیستند.

در حالی که سیگارهای الکترونیکی نقش ترک کنندگی برای برخی از افراد را بازی می‌کنند اما نباید به صورت مطلق به آن اعتماد کرد. چون یکی از مضرات سیگار الکترونیکی جلوگیری از ترک قطعی سیگار محسوب می‌شود ه همین دلیل نباید به این روش اعتماد کامل داشت. از دیگر مضرات سیگار الکتریکی دوری از روش‌های ترک ثابت‌شـده است، چون فرد مصرف‌کننده بی‌ضرربودن این روش را به عنوان یک الگو پذیرفـته است.

به صورت کلی باید گفت که سیگارهای الکترونیکی محصولاتی مبتنی بر نیکوتین هستند و به عنوان یک جایگزین کوتاه مدت برای سیگار محسوب می‌شوند. موادی که در ساخت سیگار الکترونیکی به کار می‌روند حاوی مواد سمی هستند که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.

سوالات متداول