وظیفه مفصل در بدن چیست؟ انواع مفصل را بشناسیم

وظیفه مفصل در بدن چیست؟ این سوالی است که امکان دارد برای شما هم پیش آمده باشد. شما هر کاری که انجام می‌دهید از مفاصل خود استفاده می‌کنید، از نشستن پس از یک روز طولانی تا جستجو در این مقاله. مفصل قسمت‌هایی هستند که به بدن شما کمک می‌کنند شکل خود را حفظ کند و هر حرکتی را که نیاز دارید انجام دهد. بدون وجود مفصل در بدن، حرکت کردن ناممکن می‌شود.

همچنین بر همه ما آشکار است که رباط‌ها و استخوان باید توسط یک متصل‌کننده به هم وصل شوند در غیر این ‌صورت این قطعات نمی‌توانستند ساختار ستون فقرات را تشکیل دهند. لازم شد تا بدانیم مفصل یعنی چه، با انواع مفصل آشنا شویم. در این مقاله از مجله پزشکی ژین طب بررسی می‌کنیم که وظیفه مفصل در بدن چیست؟

مفصل یعنی چه؟

محلی که استخوان‌ها در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند را مفصل می‌گویند. آنها ثبات سیستم اسکلتی را فراهم می‌کنند و همچنین امکان حرکت تخصصی را فراهم می‌کنند. مفاصل موجب می‌شوند تا استخوان‌ها بتوانند در کنار هم حرکت کنند. این حرکت موجب تغییر شکل اسکلت و کل بدن می‌شود که به انسان اجاره می‌دهد تا بتواند بر روی محیط پیرامون خود تاثیر بگذارد و یا موقعیت خود را در مکان جابجا کند.

معمولا در محل مفصل استخوان‌ها قدری حجیم تر می‌شوند تا سطح تماس آنها با یکدیگر بیشتر شود. این افزایش سطح تماس هم موجب حرکت بهتر و هم پایداری بیشتر در حین حرکت می‌شود. مفصل قسمتی از سیستم حرکتی بدن انسان است که فعالیت زیادی دارد و به علت همین فعالیت زیاد است که بیش از قسمت‌های دیگر این سیستم دچار اختلال در عملکرد می‌شود. بیشترین بیماری‌های سیستم حرکتی بدن در مفاصل است. درد، تورم و خشکی در حرکت از معمول‌ترین مشکلات سیستم حرکتی است که به علت اختلال در کارکرد مفصل به‌وجود می‌آید.

بیشتر بدانید: خشکی مفصل چیست و چرا مفاصل ما خشک می‌شوند؟

آشنایی با انواع مفصل و وظیفه آن‌ها

انواع مفصل که هر کدام وظیفه‌ای بر عهده دارند شامل موارد زیر است:

1. مفصل متحرک Diarthrosis

مفاصل متحرک از دو استخوان تشکیل شده‌ است. این مفصل‌ها کاملا آزادانه در کنار یکدیگر حرکت می‌کنند، مانند مفصل مچ دست یا زانو. در مفصل زانو استخوان درشت نی کاملا در مقابل استخوان ران حرکت کرده و به جلو و عقب می‌رود.

2. مفصل نیمه متحرک Amphiarthrosis

این مفاصل استخوان‌های تشکیل دهنده مفصل توسط بافتی دیگر به یکدیگر چسبیده‌اند. گرچه این استخوان‌ها می‌توانند نسبت به هم حرکت کنند ولی این حرکت آزادانه و کامل نیست. مانند مفاصل بین دو مهره کمری یا مفصل بین استخوان‌های درشت نی و نازک نی.

مفصل بدون حرکت Synarthrosis

در این مفاصل دو سر استخوان‌ها توسط غضروف یا رباط به هم متصل می‌شوند و عملا حرکتی بین دو استخوان وجود ندارد. به عنوان مثال می‌توان به مفصل بین استخوان‌های جمجمه اشاره کرد. گرچه جمجمه از تعدادی استخوان، صفحه‌های در کنار هم درست شده است که از هم جدا هستند ولی این استخوان‌ها نسبت به هم حرکتی ندارند.

به‌ طور کلی می‌توان بندگاه‌ها را به سه دسته تقسیم کرد: دسته اول مفصل‌هایی که حرکت زیاد دارند، یعنی دو استخوان می‌توانند در محل اتصال تحرک زیادی داشته باشند، مانند: مفصل آرنج، زانو، مچ دست‌ها، و پاها، دسته دوم مفصل‌هایی که استخوان‌های جمجمه، و پا حرکت بسیار مختصری دارند، مانند: مفصل‌های بین مهره‌ها، ساختمان این دو نوع مفصل با یکدیگر فرق دارد.

آیا می‌دانید وظیفه مفصل در بدن چیست؟

وظیفه اصلی و کارکرد مفصل، فراهم کردن بستری برای حرکت استخوان‌هاست. مفاصل، اسکلت بدن انسان را انعطاف‌پذیر می‌کنند و موجب می‌شوند تا بدن انسان بتواند در جهات مختلف حرکت داشته باشد. در واقع این مفاصل هستند که باعث می‌شوند تا استخوان‌های بدن به راحتی در مجاورت یکدیگر حرکت کنند و نتیجه آن تغییر شکل اسکلت بدن است؛ حرکت مفاصل این امکان را برای انسان ایجاد می‌کند، انسان بتواند حرکت کند یا جابه‌جا شود. اگر مفصلی در بدن وجود نداشت، حرکت کردن غیر ممکن بود.

این مفاصل هستند که اسکلت بدن را منعطف می‌کنند و اجازه می‌دهند تا بتوانیم در جهت‌های مختلف حرکت کنیم و جابه‌جا شویم. مفاصل از انواع بافت همبند رشته‌ای تشکیل شده‌اند.همچنین رباط‌ها، استخوان‌ها را به یکدیگر متصل می‌کنند و با کمک تاندون‌ها عضله را به استخوان متصل نگه می‌دارند. همه این بخش‌‌ها حرکت استخوان را میسر می‌کنند. در واقع اگر مفاصل نبودند، انسان‌ها نمی‌توانستند روی محیط اطراف خود تاثیری بگذارند و موقعیت فیزیکی خود را تغییر دهند.

بیشتر بدانید: مشکلات مفصلی ناگهانی؛ آسیب‌هایی که هرگز خبر نمی‌دهند

آیا آسیب دیدگی مفاصل تاثیری بر وظیفه و کارآیی آن دارد؟

انواع بیماری‌های مفصلی در صورت عدم پیگیری و درمان نشدن، می توانند منجر به درد مزمن و ناتوانی شوند. داشتن مفاصل سالم به بدن شما اجازه می‌دهد تا به راحتی حرکت کند و وظایف روزانه خود را انجام دهد. علاوه بر این آن‌ها از اندام‌های داخلی شما مانند مغز، قلب، ریه‌ها محافظت می‌کنند، بنابراین بیمار شدن مفاصل و استخوان‌ها می‌تواند کل زندگی شما را مختل نماید.

بیشترین بیماری‌های سیستم حرکتی بدن در مفاصل است. درد، تورم و خشکی در حرکت از معمول‌ترین مشکلات سیستم حرکتی است که به علت اختلال در کارکرد مفصل به‌ وجود می‌آید. درست است که استخوان‌ها سخت‌ترین بافت بدن به حساب می‌آیند اما عوامل مختلفی می‌تواند به آن‌ها آسیب برسانند.

بیماری مفصل چیست؟

بیماری مفصل به بیماری‌ها و آسیب‌هایی گفته می‌شود که بر مفاصل انسان تأثیر می‌گذارند. بیماری‌های مفاصل انواع مختلفی مانند کوتاه مدت یا به شدت مزمن، درد دردناک یا فقط آزار دهنده و ناراحت کننده دارند. علاوه بر این، این بیماری‌ها ممکن است تنها به مفصل محدود شده یا قسمت‌های زیادی از اسکلت را تحت تأثیر قرار دهند. بیماری‌هایی که مفاصل را درگیر می‌کنند به دو دسته بیماری‌های مفصلی التهابی و غیر التهابی تقسیم می‌شوند. تشخیص و درمان به موقع بیماری‌های مفصلی می‌تواند از بروز آسیب‌های جبران ناپذیر جلوگیری کند.

انواع بیماری‌های مفصلی کدامند؟

بیماری‌های مفصلی معمولا باعث درد، گزگز، سوزن‌سوزن شدن، محدود شدن حرکت یا تغییر شکل استخوان می‌شوند. برخی از آنها استخوان را تحت تاثیر قرار می‌دهند و برخی بر ماهیچه، رباط، مفصل یا تاندون را تاثیرگذار هستند. بیماری‌های مفصلی عبارتند از:

• آرتروز یا استئو آرتریت؛ بیماری مفصلی

آرتروز یکی از انواع بسیار رایج بیماری آرتریت است. این بیماری باعث درد و التهاب مفاصل می‌شود. آرتروز بیماری مفصلی مزمن است، با گذشت زمان بدتر می‌شود و معمولا در افراد مسن شایع‌تر است. ممکن است هر مفصلی را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر مفاصل دست، زانو، باسن و ستون فقرات را درگیر می‌کند.

• روماتیسم مفصلی؛ انواع بیماری‌های مفصل

روماتیسم مفصلی از بیماری‌های سیستمیک خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن علیه بافت های نرمال بدن وارد عمل می‌شود. روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید نوعی بیماری مزمن است که باعث التهاب مفصل می‌شود. گاهی التهاب به‌قدری شدید است که بر عملکرد مفاصل و قسمت‌های دیگر بدن تاثیر می‌گذارد. به‌عنوان‌ مثال روماتیسم مفصلی در دست باعث بدشکلی انگشتان می‌شود و کار با دست را مشکل می‌کند.

بیشتر بدانید: روماتیسم مفصلی چه نوع بیماری است؟ و روش‌های درمان آن

• نقرس؛ بیماری ثروتمندان که مفصل را متورم می‌کند

نقرس، داء‌المفاصل یا بیماری ثروتمندان نوعی بیماری است که در اثر افزایش مداوم میزان اسید اوریک بدن به وجود می‌آید و سبب علائمی از جمله تورم، حملات التهاب، آرتروز حاد، داغ شدن و قرمزی مفاصل بدن و یا توفوس و سنگ کلیه می‌شود. ورم مفاصل همراه با سوزش، التهاب و قرمزی معمولاً از ویژگی‌های آن است.

• بورسیت؛ بیماری بورس‌ها در مجاورت مفصل

یکی دیگر از انواع بیماری‌های مفصلی التهابی، بورسیت است. بیماری بورسیت یک وضعیت دردناک است که کیسه‌های کوچک و پر از مایع به نام بورس موجود در بین استخوان‌ها، تاندون‌ها و عضلات نزدیک مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌‌دهد. بورسیت زمانی ایجاد می‌شود که بورس‌ها ملتهب شوند. شایع ترین مکان برای ایجاد بورسیت در شانه، آرنج و مفصل ران است. اما این بیماری همچنین می‌تواند در ناحیه زانو، پاشنه پا و پایه انگشت شست پا ایجاد شود. بورسیت غالباً در مجاورت مفاصلی رخ می‌دهند که حرکت مکرر و تکراری دارند.

کلام پایانی؛ وظیفه مفصل در بدن چیست؟

ایجاد قابلیت حرکت کردن، مهم‌ترین و اساسی‌ترین وظیفه مفصل در بدن انسان است. مفصل محل اتصال دو یا چند استخوان بوده و بدون وجود آن هیچ نوع حرکتی مقدور نیست و انسان تبدیل به موجودی می‌شود که قابلیت جابجایی ندارد. از این رو توجه به حفظ سلامت مفاصل از اهمیت خاصی برخوردار است. با افزایش سن احتمال ابتلا به انواع بیماری‌ مفصل به ویژه در زنان افزایش می‌یابد. در ادامه مقاله وظیفه مفصل را به طور کامل تشریح کردیم و همچنین توضیح دادیم مفصل یعنی چه و بیماری مفصل چیست.

پرسش‌های پرتکرار در زمینه وظیفه در بدن چیست