چند عوارض تعویض مفصل زانو که باید قبل از عمل مطالعه کنید

آیا عوارض تعویض مفصل زانو به قدری هست که باید از آن صرف نظر کنیم و باقی عمرمان را با درد طی کنیم؟ با اینکه نمی‌توان از عوارض تعویض مفصل زانو چشم پوشی کرد اما عوارض فقط در 7.1 درصد افراد زیر 80 سال رخ می‌دهد.

جراحی تعویض مفصل زانو شاید آخرین راهی باشد که برای درمان مشکلات زانو باید به آن فکر کنیم. زمانی که وضعیت مفصل زانو به حدی خراب است که به درمان‌های دیگر امیدی نیست و تعویض مفصل زانو تنها گزینه پیش روی ما است.

اما این جراحی همراه خود عوارضی به دنبال دارد که هدف از این مقاله در ژین طب بررسی آن‌ها است. با اینکه یک شیوه درمانی استاندارد در سطح جهانی به شمار می‌آید و افراد بسیاری از این طریق توانسته‌اند بر درد زانوی خود غلبه کنند اما هستند افرادی که با عوارض تعویض مفصل روبرو می‌شوند. اگرچه عوارض شدید به ندرت رخ می‌دهد، اما بهتر است قبل از ورود به اتاق عمل از خطرات آن آگاه باشید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض احتمالی تعویض مفصل زانو در حین و بعد از جراحی، ادامه مطلب را بخوانید.

10 عوارض تعویض مفصل زانو؛ آیا عمل زانو خوب است؟

سالانه بیش از 790000 نفر در امریکا تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو قرار می‌گیرند. افرادی که کمتر از 80 سال سن داشته‌اند بسیار کمتر از افرادی که بالای 80 سال سن دارند عوارض تعویض مفصل زانو را تجربه کرده‌اند. عوارض تعویض زانو در افراد مسن بالای 80 سال 34.3 درصد است. با ما همراه باشید تا این عوارض را به شما معرفی کنیم:

1. عفونت از جدی‌ترین عوارض تعویض مفصل زانو

اگر در حین یا بعد از جراحی باکتری وارد مفصل زانو شود، امکان شکل گیری عفونت دور از ذهن نیست. با اینکه عفونت‌ها جزو عوارض تعویض مفصل زانو هستند فقط در کمتر از دو درصد از افرادی که ‌این روش را انجام داده‌اند رخ می‌دهد.

بیشتر بدانید: وظیفه مفصل در بدن چیست؟ انواع مفصل را بشناسیم

عفونت‌های ناشی از تعویض مفصل زانو به دو دسته عفونت‌های زودرس و دیررس تقسیم می‌شوند:

• عفونت‌های اولیه یا زود رس معمولا در عرض شش هفته پس از جراحی اصلی رخ می‌دهد. آن‌ها معمولا نتیجه باکتری‌های پوستی هستند که در زمان جراحی وارد مفصل می‌شوند. برای درمان عفونت ناشی از تعویض مفصل باید از آنتی بیوتیک‌های مناسب برای چند هفته یا حتی چند ماه استفاده کرد.
• عفونت‌های دیررس حداقل بعد از شش هفته پس از جراحی آشکار می‌شوند. این نوع عفونت معمولا ناشی از باکتری‌های موجود در جریان خون هستند که راه خود را به مفصل زانو پیدا کرده‌اند. درمان این عفونت‌ها معمولا دشوار و اگر سریع تشخیص داده نشوند ممکن است منجر به برداشتن کل زانو شود.

برای جلوگیری از این عوارض تعویض مفصل زانو باید اقدامات پیشگیرانه، مانند مصرف آنتی بیوتیک‌های تجویز شده توسط پزشک را قبل و بعد از جراحی انجام داد. مصرف آنتی بیوتیک خطر ابتلا به عفونت مفصل زانو را کاهش می‌دهد.

برخی از افراد نسبت به سایرین بیشتر مستعد ابتلا به عفونت هستند زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها به دلیل بیماری یا استفاده از برخی داروها ضعیف گشته است. برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت پزشکان معمولاً در طول جراحی آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند.

2. لخته شدن خون از خطرناکترین عوارض تعویض مفصل زانو

خطر ایجاد لخته خون پس از جراحی، مانند ‌ترومبوز ورید عمقی (DVT) دور از ذهن نیست. البته جای نگرانی نداره چون پزشک معالج راه مقابله با این عارضه را به بیمار خواهد گفت. اگر لخته خونی از طریق جریان خون حرکت کند وراه خود را به ریه‌ها باز کند موجب انسداد در ریه‌ها شده و آمبولی ریه (PE) به وجود می‌آید. آمبولی ریه یک وضعیت تهدید کننده برای زندگی فرد محسوب می‌شود که می‌تواند مشکلات جدی برای فرد به وجود آورد. البته این عارضه جزو عوارض تعویض مفصل زانو به حساب می‌آید.

لخته شدن خون در حین یا بعد از جراحی امکان ایجاد دارد، اما پس از جراحی‌های ارتوپدی مانند تعویض مفصل زانو شایع‌تر است. لخته‌های خون معمولا در وریدهای بزرگ ساق پا پس از تعویض زانو ایجاد و همراه خود درد و تورم دارند.

برای کاهش خطر لخته شدن خون، پزشک راه‌های زیر را به بیمار توصیه می‌کند:

• استفاده از داروهای رقیق کننده خون
• تحریک جریان خون در عضلات ساق با حرکات خاص پا و مچ پا
• استفاده از جوراب‌های واریس یا چکمه‌های فشاری برای کمک به گردش خون

3. فرسودگی ایمپلنت‌ها؛ بعد از چه مدت رخ می‌دهد

15 سال زمانی است که برای عمر مفصل تعویض شده زانو مد نظر گرفته می‌شود. بیش از 90 درصد از این پروتزها هم عمر بالاتری از 15 سال داشته‌اند. با این حال امکان دارد دچار فرسودگی شوند و نیاز به تعویض مجدد زانو ضروری گردد، به همین دلیل یکی از عوارض تعویض مفصل زانو به حساب می‌آید.

بیشتر بدانید: بررسی جراحی مفصل زانو؛ آشنایی با نحوه انجام و انواع عمل زانو

چه زمانی احتمال فرسودگی مفصل تعویض شده زانو بیشتر بیشتر می‌شود:

• استفاده بیشتر از حد از زانو
• بیمار در فعالیت‌های پر تاثیر، مانند دویدن، فوتبال و تنیس شرکت ‌کند
• وزن اضافی فشار و استرس بیشتری به ایمپلنت وارد می‌کند و موجب فرسودگی آن خواهد شد

4. زخم و خونریزی از شایعترین عوارض تعویض مفصل زانو

جراح معمولا از بخیه یا منگنه برای بستن زخم استفاده می‌کند که معمولا بعد از حدود دو هفته آن‌ها را حذف می‌کنند. عوارض تعویض مفصل زانو ممکن است شامل موارد زیر شود:

• هنگامی که زخم به کندی بهبود یابد اغلب تا چند روز بعد از عمل خونریزی ادامه دارد.
• هنگامی که از رقیق کننده‌های خون برای پیشگیری از لخته خون استفاده شود، مشکلات خونریزی شدت بیشتری می‌یابد. گاهی برای مدیریت خونریزی جراح امکان دارد زخم را باز کند و مایع داخل زخم را تخلیه کند.
• در صورتی که کیست بیکر رخ ‌دهد، مایع در پشت زانو جمع می‌شود و متخصص برای تخلیه مایع از یک سوزن استفاده کند.
• اگر پوست زانو به درستی بهبود نیابد، امکان نیاز به پیوند پوست دور از ذهن نیست

بر اساس یافته‌های یک مطالعه در 2021 میزان 7 درصد از افراد عوارض زخم پس از تعویض کامل زانو را تجربه کرده‌اند. این شامل افراد مبتلا به دیابت و HIV و کسانی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند.

خوردن یک رژیم غذایی خوب قبل از عمل که شامل مقدار زیادی پروتئین، میوه و سبزیجات باشد به ویژه مواد غذایی حاوی ویتامین C، در بهبود زخم کمک کننده هستند و می‌توانند از بروز عوارض تعویض مفصل زانو جلوگیری کنند

5. کلیک کردن یا صدا دادن زانو عوارض رایج تعویض مفصل زانو

با توجه به اینکه مفاصل مصنوعی از فلز و پلاستیک ساخته شده‌اند، شنیدن صدای کلیک، کوبیدن یا ‌ترکیدن زمانی که زانو به جلو و عقب خم می‌شود، امر غیر معمولی نیست. به طور کلی، سر و صدا بدون درد معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند. برخی از دلایل بالقوه کلیک کردن یا‌ ترکیدن عبارتند از:

• التهاب در بافت همبند که داخل مفصل را می‌پوشاند
• شکستگی ایمپلنت
• حرکت بافت نرم روی ایمپلنت
• نوع طراحی ایمپلنت

6. درد مداوم هشداری مشکوک بعد از تعویض مفصل زانو

معمولا وجود مقداری درد پس از جراحی طبیعی خواهد بود، اما این درد باید به مرور زمان کمتر و بهبود یابد. اکثر افراد پس از جراحی تعویض زانو به خوبی بهبود می‌یابند.

معمولا افراد از نحوه عملکرد زانوی جدید خود خوششان نمی‌آید و در موارد نادر امکان دارد درد ادامه یابد. در یک مطالعه در سال 2022 بر روی 605 نفر که عمل تعویض کامل زانو را انجام داده بودند، 12 درصد درد در هنگام استراحت و 38 درصد درد در حین حرکت را دو سال پس از جراحی تجربه کردند. اگر درد مداوم یا بدتر شد بهتر است با پزشک خود صحبت کنید.

بیشتر بدانید: مراقبت بعد از عمل تعویض مفصل زانو؛ آنچه برای روند مثبت بهبودی لازم است

7. حساسیت به فلزات از عوارض پیش بینی نشده تعویض مفصل زانو

گاهی هیچ مشکل زمینه‌ای یا بالینی برای بیمار بعد از تعویض مفصل به وجود نمی‌آید ولی بدن فرد فلز را به عنوان یک آلرژن تشخیص می‌دهد و بدن واکنش آلرژیک نشان می‌دهد. به‌این حالت حساسیت فلزی می‌گویند.

طبق یک مطالعه در سال 2019، شیوع چنین واکنشی در بین 233 نفر که تحت عمل تعویض کامل زانو قرار گرفتند، کمی بیش از 15 درصد بود. متداول‌ترین فلزی که مردم به آن واکنش نشان دادند کروم با تقریبا 12 درصد، نیکل با تقریبا 9 درصد و کبالت با حدود 6 درصد بود. ایمپلنت‌ها گاهی حاوی تیتانیوم یا آلیاژی بر پایه کبالت کروم هستند.

هر چند خیلی رایج نیست، اما اگر از قبل از حساسیت خود نسبت به فلزات یا موارد دیگر اطلاع دارید، حتماً به جراح خود اطلاع دهید.

8. عوارض بلاک عصبی یا عروقی از عوارض تعویض مفصل زانو

سال 2020 روی 47585 نفر که عمل تعویض زانو انجام داده بودند مطالعاتی انجام گرفت، 0.4 درصد از افراد فلج عصبی را تجربه کردند که می‌تواند به معنای از دست دادن حس در پا یا ناتوانی در بالا نگه داشتن ساق باشد. انواع دیگر آسیب عصبی عبارتند از:

• بی حسی
• ضعف
• گزگز
• احساس سوزش

اگر متوجه ‌این علائم شدید، سریع به پزشک مراجعه کنید چون درمان به میزان آسیب بستگی دارد.

9. سفتی زانو و از دست دادن حرکت از عوارض رایج تعویض مفصل

از رایج‌ترین مشکلات و عوارض تعویض مفصل زانو سفت شدن مفصل زانو است. این فعالیت‌هایی که نیاز به خم شدن زیاد دارند، مانند پایین رفتن از پله‌ها، نشستن روی صندلی یا پیاده‌شدن از ماشین، را با مشکل روبرو می‌سازد.

عوامل که خطر سفت شدن مفصل زانو پس از تعویض مفصل را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• سفت شدن مفصل زانو قبل از جراحی
• داشتن یک عمل جراحی قبلی زانو
• داشتن شرایط دیگری مانند دیابت، بیماری ریوی یا افسردگی
• عدم مدیریت مناسب درد یا فیزیوتراپی نامناسب پس از جراحی

بیشتر بدانید: سفتی مفصل کودکان؛ چگونه مفصل سفت کودکمان را درمان کنیم

10. مشکلات ایمپلنت و تجربه بیماران تعویض مفصل زانو

گاهی مشکل زانو بعد از تعویض مفصل در نحوه کارگذاری ایمپلنت است برای مثال موارد زیر را مطالعه کنید:

• خم نشدن درست و کامل زانو
• ناپیداری و شل شدن ایمپلنت در طول زمان
• شکستن قسمت‌هایی از ایمپلنت

این نوع عوارض تعویض مفصل زانو خیلی رایج نیست. بر اساس گزارش‌هایی که در سال 2018 بدست آمده بیش از 82 درصد از مفاصل جایگزین زانو بعد 25 سال هنوز کار می‌کنند.

آیا عوارض تعویض مفصل زانو خطرناک محسوب می‌شوند؟

سعی ما در این مقاله از مجله پزشکی ژین طب پرداختن به مشکلات احتمالی تعویض زانو و همچنین علل بالقوه و عوامل خطر تعویض مفصل زانو بود. سوالی که در اینجا مهم به نظر می‌رسد اینکه ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است؟

تعویض کامل زانو یک روش استاندارد جهانی به حساب می‌آید که سالانه هزاران نفر تحت درمان آن قرار می‌گیرند و بسیاری از آن‌ها هیچ عارضه‌ای ندارند. اما اطلاع از خطرات و عوارض تعویض مفصل زانو و چگونگی تشخیص علائم عارضه ضروری است. این کمک می‌کند تا تصمیم آگاهانه‌ای در مورد ادامه درمان گرفت. همچنین فرد عمل کرده را مجهز به دانستنی‌های ضروری می‌کند تا در صورت بروز مشکل سریعتر اقدام کند.

با اینکه تعویض زانو به بهبود درد و تحرک فرد کمک می‌کند، اما معمولا عوارض تعویض مفصل زانو نیز امری عادی است. این عوارض شامل سفتی، کلیک کردن، فرسودگی ایمپلنت، عفونت احتمالی و لخته شدن خون می‌شود. حتی با مشکلاتی که با تعویض زانو رخ می‌دهد، اما این جراحی که آرتروپلاستی زانو نام دارد از میزان موفقیت بالایی برخوردار است و مشکلات جدی و عوارض تعویض معمولا در کمتر از دو درصد افراد رخ می‌دهد.

پرسش‌های ضروری درباره عوارض تعویض مفصل زانو