واریس پشت زانو، عارضه‌ای شایع در نیمی از زنان جهان

واریس پشت زانو  یکی از شایع‌ترین نمونه‌های واریس است که در افراد مختلف دیده می‌شود. باید گفت که واریس پشت زانو و دیگر قسمت‌های پا بیشتر در بین زنان و افرادی که به مدت طولانی ایستاده هستند رایج است.

واریس پشت زانو و در کل رگ‌های واریس زمانی ایجاد می‌شوند که دریچه‌های موجود در دیواره‌های سیاهرگ‌ها کار خود را به درستی انجام ندهند. کار این دریچه‌ها جلوگیری از برگشت خون در رگ‌ها است. وقتی دریچه‌ها خراب می‌شوند، خون برمی‌گردد و در پشت دریچه‌ها جمع خواهد شد.

واریس پشت زانو، ران و مچ پا تا زمانی که باعث درد، نارحتی و مشکل نشوند، نیازی به درمان ندارند؛ اما در صورتی که برای بیمار مشکلاتی ایجاد کنند، به راحتی درمان خواهند شد. از راه‌های درمان واریس پشت زانو می‌توانیم به روش‌های اندوترمال، فلبکتومی برقی ترانس ایلومینیت، انسداد با چسب، جراحی و اسکلروتراپی اشاره کنیم.

در این مقاله از مجله پزشکی ژین طب به بررسی واریس پشت زانو، علائم، عوارض و راه‌های درمان آن می‌پردازیم، با ما همراه باشید.

 آشنایی با واریس و واریس پشت زانو

سیاهرگ‌های واریسی وریدهای زیر پوست پا هستند که گشاد، برآمده و پیچ خورده‌اند. این عارضه در بین افراد مختلف بسیار شایع است و باید گفت که در اکثر افراد مشکل پزشکی ایجاد نمی‌کنند.

به طور کلی وریدها دو سیستم اصلی در پاها دارند:

• وریدهای عمقی: عضلات پا در حین راه رفتن رگ‌های عمیق را منقبض می‌کنند و باعث می‌شوند که مقدار خون بیشتری از پاها به سمت قلب برود
• وریدهای سطحی: این رگ‌ها در زیر پوست هستند و اهمیت کمتری نسبت به رگ‌های عمقی دارند. در این رگ‌ها معمولا واریس ایجاد می‌شود

همه این سیاهرگ‌ها حاوی دریچه‌های یک طرفه هستند تا اطمینان حاصل شود که خون به سمت قلب جریان می‌یابد. خرابی این دریچه‌ها باعث خواهد شد که خون به عقب برگردد و در هنگام ایستادن خون، فشار زیادی به رگ‌ها وارد می‌شود.

این فشار بیش از حد منجر به گشاد شدن و پیچ خوردگی وریدها خواهد شد. سپس خون برگشت داده شده در امتداد این سیاهرگ‌ها به داخل پا برمی‌گردد و باعث ایجاد رگ‌های واریسی می‌شود. افزایش فشار در این رگ‌ها رگ‌های عنکبوتی و کبودی را به وجود می‌آورد.

دلیل واریس پشت زانو و دیگر قسمت‌های بدن چیست؟ علت واریس پا در جوانی

وریدهای واریسی و وریدهای عنکبوتی اغلب در بین اعضای یک خانواده دیده می‎شوند و این بیماری امکان دارد که ارثی باشد. توجه داشته باشید که حدود 50 درصد از زنان با وریدهای واریسی دست و پنجه نرم می‌کنند.

از عوامل تاثیرگذار بر واریس پشت زانو و قسمت‌های دیگر می‌توانیم به تغییرات هورمونی در موارد زیر اشاره کنیم:

• دوران بلوغ
• بارداری
• یائسگی
• استفاده از قرص‌های ضد بارداری و HRT

در بین زنان باردار در سه ماهه اول ابتلا به واریس بسیار شایع است. بارداری باعث افزایش سطح هورمون‌ها و حجم خون می‌شود که به نوبه خود باعث بزرگ شدن رگ‌ها خواهد شد. علاوه بر این، رحم بزرگ شده باعث افزایش فشار روی سیاهرگ‌ها می‌شود.

رگ‌های واریسی ناشی از بارداری اغلب در عرض 3 ماه پس از زایمان بهبود می‌یابند. با این حال، با حاملگی‌های متوالی، احتمال دارد که سیاهرگ‌های غیر طبیعی برای همیشه باقی بمانند.

سایر عوامل مستعدکننده ابتلا به واریس پشت زانو عبارت‌اند از:

• افزایش سن
• ایستادن طولانی مدت، به ویژه در مشاغلی که شخص بیشتر وقت سر پا است، مانند آرایشگری و پرستاری
• چاقی
• آسیب به پا

نشانه های واریس پشت زانو را بشناسیم

بسیاری از افراد هیچ علامتی از واریس خود ندارند، به جز این که تعدادی رگ در پشت زانو و پای آن‌ها تغییر حالت و رنگ داده است (قرمز، بنفش و کبود). این موضوع در بین زنان باعث ناراحتی می‌شود.

از دیگر علائم رگ واریس پشت زانو می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• درد
• احساس ناراحتی و سنگینی در پا که معمولا در پایان روز بدتر می‌شود
• برآمدگی تعدادی از رگ‌ها
• حساسیت پوست اطراف رگ‌های واریسی
• تورم در پا و به ویژه در مچ پا

این علائم از نظر پزشکی جدی نیستند؛ اما اگر به اندازه کافی دردسر ساز باشند قابل درمان هستند.

توجه داشته باشید که در افرادی که رگ‌های واریسی زیاد و متورمی دارند، فشار، ضربه و آسیب با شدت کم در محل این رگ‌ها می‌تواند باعث ایجاد خونریزی، زخم (زخم‌هایی به رنگ قهوه‌ای و گاهی سفید) و اگزما شود.

تشخیص واریس پشت زانو و دیگر رگ‌های واریسی در بدن

تشخیص این بیماری بسیار ساده است و پزشک می‌تواند با مشاهده و معاینه فیزیکی این بیماری را تشخیص دهد. همچنین باید اشاره کنیم که بیشتر رگ‌های واریسی به دلیل نشت و گرفتگی در رگ‌های موجود در کشاله ران یا پشت زانو ایجاد می‌شوند.

در تشخیص واریس، پیدا کردن منشا گرفتگی اولویت دارد. زیرا مهم است که محل نشتی دریچه دقیقا تعیین شود. برای تشخیص محل دقیق نشتی پزشکان از سه روش استفاده می‌کنند:

• استفاده از داپلر موج: پزشک از یک کاوشگر کوچک (small probe) برای ارزیابی رگ‌ها استفاده می‌کند که به آن داپلر موج پیوسته می‌گویند. کاوشگر می‌تواند جهت جریان خون را که قابل شنیدن است، هم در وریدهای پوست و هم در وریدهای عمقی تشخیص دهد. این کار نشان می‌دهد که رگ واریسی از کجا دچار نشتی کرده و برنامه‌ریزی برای درمان را راحت‌تر خواهد کرد
• اسکن اولتراسوند: احتمال دارد که پزشک به جای دستگاه داپلر از یک اسکن اولتراسوند (دوبلکس) استفاده کند. این اسکن امکان بررسی دقیق وریدهای عمقی را فراهم می‌کند، به ویژه اگر بیمار سابقه ترومبوز ورید عمقی در گذشته را داشته باشد
• خیلی مواقع، اگر اسکن‌های بالا واضح نباشد، امکان دارد که به عکس‌برداری با اشعه ایکس از وریدها نیاز باشد که به آن ونوگرافی می‌گویند. در این روش برای تصویربرداری یک ماده رنگی (کنتراست) به وریدهای پا تزریق می‌کنند. این روش بهترین راه برای تشخیص آسیب قبلی به وریدهای عمقی است

در بعضی شرایط CT اسکن یا MRI نیز برای تشخیص نیاز خواهند بود.

درمان واریس پشت زانو؛ درمان خانگی واریس پشت زانو ممکن است؟

برای درمان واریس پشت زانو که یکی از اختلالات روماتولوژیک به شمار می‌رود از همان روش‌های رایج برای درمان رگ‌های واریسی استفاده می‌کنند. تشخیص نوع درمان بستگی به شدت واریس‌ها، تعداد آن‌ها، نتایج به دست آمده از اسکن دوبلکس (اولتراسوند)، محل رگ‌ها(عمق یا سطح پوست) و نظر پزشک دارد.

راه درمان واریس پشت زانو عبارت‌اند از:

استفاده از جواب‌های فشرده‌سازی

این جوراب‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با فشاری که در زانو یا پا ایجاد می‌کنند، سرعت و گردش خون را بهبود می‌بخشند. این نوع جوراب‌ها می‌توانند درد، ناراحتی و تورم پا را کاهش دهند؛ اما از ایجاد رگ‌های واریسی جدید جلوگیری نمی‌کنند.

جوراب‌های واریس در اندازه‌ها و رنگ‌های مختلفی تولید می‌شوند و باید گفت که معمولا پزشکان آن‌ها را برای اکثر بیماران، به ویژه بعد از روش‌های درمانی تهاجمی‌تر تجویز می‌کنند.

ورزش مناسب برای جلوگیری از واریس یا بهبود علائم آن

رگ‌های واریسی زمانی ایجاد می‌شوند که به دلیل مشکل در دریچه‌های موجود در دیواره رگ‌ها، گردش خون به درستی صورت نمی‌گیرد. این عدم گردش درست را می‌توان با فعالیت و ورزش بهبود بخشید.

ورزش کردن باعث افزایش گردش خون، فشرده‌سازی عضلات (فشار به رگ‌ها برای انتقال خون به قلب) و سلامتی عمومی بدن خواهد شد.

از ورزش‌های مفید برای افرادی که به واریس پشت زانو، ساق پا، ران و مچ پا مبتلا هستند می‌توانیم به پیاده‌روی، دویدن و دوچرخه‌سواری اشاره کنیم. همچنین نمونه‌های مختلفی از حرکت‌های ورزشی وجود دارد که باعث بهبود و جلوگیری از ایجاد واریس می‌شوند. برای آشنایی با این حرکت‌ها به مقاله واریس پا سر بزنید.

لیزر درمانی درون وریدی یاELT  (Endovenous Laser Therapy)

لیزر درمانی یک روش سریع و نسبت به سایر روش‌های کمتر تهاجمی است. در لیزر درمانی بیمار نیازی به بستری شدن ندارد و درمان حدود 1 ساعت طول خواهد کشید.

روش فرسایش اندوترمال (endothermal)

در این روش از انرژی امواج رادیویی با فرکانس بالا یا لیز برای مهر و موم کردن وریدهای آسیب‌دیده استفاده خواهند کرد. فرسایش بسامد رادیویی شامل گرم کردن دیواره رگ‌های واریسی با استفاده از انرژی فرکانس رادیویی است.

برای دسترسی به رگ واریسی، یک برش کوچک درست بالا یا زیر زانو ایجاد می‌کنند. سپس یک لوله باریک به نام کاتتر را با استفاده از اسکن اولتراسوند به داخل سیاهرگ مدنظر هدایت خواهند کرد. توجه داشته باشید که انرژی رادیویی توسط کاوشگری که داخل کاتتر وجود دارد در رگ ایجاد می‌شود.

تا زمانی کاتتر در داخل رگ باقی می‌مانند که دیواره‌های رگ فرو بریزد و رگ کاملا بسته شود. بعد از بسته شدن رگ، خون از طریق رگ‌های دیگر بدن منتقل خواهد شد.

برای انجام این روش بیمار بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی دریافت می‌کند. از عوارض درمان واریس پشت زانو با این روش می‌توانیم به سوزن سوزن شدن پا برای مدت کوتاهی اشاره کنیم.

درمان واریس پشت زانو پا با روش اسکلروتراپی فوم

اگر پزشک تشخیص دهد که روش اندوترمال برای بیماری مناسب نیست، معمولا برای درمان و درد واریس پشت زانو از روش اسکلروتراپی استفاده خواهد کرد. در این روش از یک فوم برای زخمی و مسدود کردن رگ‌های واریسی استفاده می‌کنند. در اسکلروتراپی نیز برای هدایت و تزریق فوم از اسکن اولتراسوند بهره می‌برند.

مزایای این روش:

• در یک جلسه می‌توان بیش از یک رگ واریسی را درمان کرد
• برای انجام آن بی حسی موضعی کافی است
• بهبودی و ناپدید شدن رگ‌های واریسی بعد از چند هفته
• درمان سریع و نتایج خوبی به دست خواهد آمد و بیمار می‌تواند بعد از انجام این روش راه برود و به فعالیت‌ها روزانه خود ادامه دهد.

معمولا بعد از انجام این روش درمانی نیاز است که بیمار برای مدت کوتاهی (یک هفته تا 10 روز) از جوراب‌های فشرده‌سازی استفاده کند.

توجه داشته باشید که درمان واریس پا، پشت زانو یا دیگر قسمت‌های بدن با این روش برای بیمارانی که بیماری ترومبوز وریدهای عمقی دارند، مناسب نیست. همچنین باید گفت که امکان دارد رگ واریسی درمان شده بعد از مدتی دوباره نیاز به درمان داشته باشد.

عوارض اسلکروتراپی:

• لخته شدن خود در سایر وریدها
• سردرد
• تغییر رنگ پوست (لکه‌های قهوه‌ای روی محل درمان شده)
• غش کردن
• مشکلات بینایی موقت
• سکته مغزی و حملات ایسکمیک گذرا (این مورد خیلی نادر است)

درمان واریس پشت زانو با روش جراحی

اگر روش‌های گفته شده برای یک بیمار مناسب نباشند یا در صورت انجام آن‌ها بهبودی حاصل نشده باشد، پزشک جراحی بستن و استریپینگ (Stripping) را برای برداشتن سیاهرگ‌های آسیب دیده پیشنهاد خواهد داد.

در این روش بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد و در صورت عدم مشکل همان روز از بیمارستان مرخص خواهد شد. معمولا برای افرادی که شرایط خاصی دارند یا جراحی روی هر دو پای آن‌ها صورت گرفته، یک شب بستری شدن در بیمارستان نیاز بوده و ایمن‌تر است.

بستن و عریان کردن یک تکنیک جراحی برای درمان واریس در جوانی و میانسالی است که در آن ابتدا رگ را مسدود کرده و سپس آن را خارج می‌کنند. در این روش یک برش کوچک در نزدیکی کشاله ران (بالای ورید واریسی) به اندازه 5 سانتی‌متر ایجاد می‌کنند. سپس یک برش دیگر در اطراف زانو و کوچک‌تر از 5 سانتی‌متر روی پا می‌زنند.

بعد از برش زدن رگ آسیب دیده را از قسمت بالا (کشاله ران) می‌بندند و با یک سیم نازک و منعطف از قسمت برش پایینی وارد رگ می‌شوند و با احتیاط رگ را خارج می‌کنند.

مزایای این روش:

• جریان خون تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد و خونی که از این رگ منتقل می‌شد، از طریق رگ‌های دیگر انتقال می‌یابد
• دوران نقاهت کوتاه است و بهبودی بعد از 3 هفته حاصل خواهد شد

عوارض نادر این روش:

• آسیب عصبی
• ترومبوز ورید عمقی
• احتمال برگشت واریس در رگ به دلیل ناقص بودن جراحی و ایجاد رگ‌های واریسی جدید

درمان واریس پشت زانو با روش فلبکتومی برقی ترانس ایلومینیت

فلبکتومی برقی ترانس ایلومینیت (Transilluminated powered phlebectomy) یک روش درمانی جدید برای واریس است که دانشمندان در مورد اثر بخشی و ایمنی آن هنوز تردیدهایی دارند.

در این روش یک یا دو برش کوچک در پای بیمار ایجاد خواهند کرد، سپس جراح با استفاده از نوری به نام ترانس ایلومینیت، آندوسکوپی زیر پوست را انجام می‌دهد. این کار برای تشخیص رگ واریسی است. بعد از تشخیص رگ‌های واریسی، این رگ‌ها مهر و موم شده و توسط دستگاه ساکشن بریده و خارج می‌شوند.

در این روش بیمار تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی قرار می‌گیرد و بعد از انجام آن احتمال این که بیمار در قسمت جراحی شده دچار مقداری کبودی یا خونریزی شود وجود دارد.

انسداد چسب سیانواکریلات برای درمان واریس پشت زانو

روش انسداد چسب سیانواکریلات (Cyanoacrylate glue occlusion) یک روش جدید است. در این روش درمانی نوع خاصی از یک چسب را به وریدهای آسیب دیده تزریق می‌کنند. این چسب رگ را بسته و از پر شدن خون در آن جلوگیری می‌کند. این کار باعث بهبود علائم واریس در رگ‌ها آسیب‌دیده می‌شود.

باید گفت که این روش نسبت به سایر روش‌های درمانی کم خطرتر و موثرتر است؛ اما در حال حاضر پزشکان زیادی برای انجام آن آموزش ندیده‌اند.

عوارض واریس پشت زانو

از عوارضی که رگ‌های واریسی می‌توانند ایجاد کنند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• عدم انتقال درست خون

رگ‌های واریسی نمی‌توانند خون را به درستی در بدن انتقال دهند.

• خونریزی

به دلیل انباشته شدن خون در رگ‌های واریسی، احتمال خونریزی در اثر ضربه و آسیب وجود دارد. گاهی شدت خونریزی به قدری شدید خواهد بود که نیاز می‌شود بیمار به بیمارستان برود.

• لخته شدن خون

امکان ایجاد لخته‌های خون در سیاهرگ‌های زیر پوست وجود دارد. این لخته‌ها می‌توانند باعث:
1- ترومبوفلبیت یا تورم وریدهای پا شوند

2- ترومبوز وریدهای عمقی که باعث درد و تورم در ساق پا یا عوارض جدی مانند آمبولی ریه می‌شوند

معجزه درمان واریس پشت زانو با تکنولوژی زاپیامکس

واریس پشت زانو از جمله واریس‌هایی است که در بین افراد مبتلا به این بیماری زیاد دیده می‌شود. این نوع واریس به دلیل گرفتگی و مشکل در دریچه‌های داخل سیاهرگ‌ها به وجود می‌آید. از علائم این نوع واریس می‌توانیم به درد، ناراحتی، تورم و برجستگی رگ‌ها اشاره کنیم.

از سوی دیگر درمان هایی وجود دارد که می توان با استفاده از انها به بهبود سریع تر این عارضه امیدوار بود. یکی از این راه ها استفاده از زانوبند زاپیامکس است که با سه تکنولوژی پیشترفته uic عملکرد مثبتی در درمان واریس زانو دارد. این زانوبند با افزایش جریان خون و ماساژ عضلات درمان واریس را سرعت می بخشد.

سپاس که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. در صورتی که در مورد واریس و انواع آن سؤال داشتید با ما در میان بگذارید.

سوالاتی که در زمینه واریس پشت زانو برایتان پیش می‌آید