نرمی ‌استخوان چیست؟ راشیتیسم و استئومالاسی دو بیماری دشمن استخوان

نرمی ‌استخوان چیست سوالی است که شاید به ذهنتان رسیده باشد. نرمی ‌استخوان یا استئومالاسی نوعی بیماری است که در آن استخوان‌ها نرم و ضعیف می‌شوند. در این نو بیماری استخوان‌ها می‌توانند راحت‌تر از حد معمول خم شده و بشکنند.

شایع‌ترین علت بیماری نرمی ‌استخوان کمبود ویتامین D است. نوع دیگری از نرمی ‌استخوان به نام راشیتیسم هم وجود دارد که بیشتر کودکان را درگیر می‌کند. در این مقاله از ژین طب به بررسی علل، نشانه‌ها و راه‌های درمانی این بیماری می‌پردازیم.

علت اصلی نرم شدن استخوان‌ها چیست؟

استخوان یک بافت زنده و به طور دائم در حال تولید سلول‌های جدید برای جایگزینی با سلول‌های قدیمی‌است. این چرخه “گردش استخوان” نام دارد. در داخل استخوان ساختار نرم و سبک تری وجود دارد که ماتریکس نام دارد. ساختاری کمی‌شبیه مش یا لانه زنبوری دارد.

برای محافظت از قسمت داخلی استخوان، لایه‌هایی از کلسیم و فسفر روی آن گذاشته می‌شود تا پوسته بیرونی را تشکیل دهد. استحکام استخوان بستگی به مقداری از این مواد معدنی دارد.

ویتامین D سطح کلسیم و فسفر را در بدن شما کنترل می‌کند. به عنوان مثال، ویتامین D به بدن شما کمک می‌کند تا کلسیم را از غذا خارج کند تا بتوان از آن برای تقویت استخوان‌ها استفاده کرد. اگر ویتامین D، کلسیم یا فسفر کافی نداشته باشید، استخوان‌ها نرم و ضعیف می‌شوند.

علائم نرمی ‌استخوان به شکل پنهان بروز می‌کند

در بیشتر موارد بیماری در مراحل اولیه علامتی ندارد. با این حال، با پیشرفت بیماری، استئومالاسی می‌تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• گرفتگی عضلات
• درد استخوان‌ها و مفاصل
• شکستن زیاد استخوان باسن، کمر و پا
• ضعف عضلانی بویژه پس از فعالیت‌های پایی
• سخت شدن راه رفتن و تغییر در نحوه راه رفتن
• سوزن و سوزن شدن دست و پا با کاهش کلسیم

درد استخوان اغلب در پاها، کشاله ران، بالای ران و زانو احساس می‌شود. گاهی اوقات هنگام ایستادن، راه رفتن یا دویدن نیز در پاها احساس می‌شود. نشستن یا دراز کشیدن برای استراحت اغلب درد را کاهش می‌دهد. گاهی اوقات ضربه خفیف به استخوانی مانند ساق پا بسیار دردناک خواهد بود. با بدترشدن وضعیت، درد در تمام بدن احساس و حرکات ساده می‌تواند باعث آسیب شود.

عضلات ممکن است ضعیف یا سفت شوند. این ضعف بر عضلات ران‌ها، شانه‌ها و تنه تأثیر می‌گذارد. این می‌تواند بالا رفتن از پله‌ها، بلند شدن از روی صندلی را بدون استفاده از بازوها برای حمایت و در موارد بسیار شدید، بلند شدن از تخت را دشوار کند.

شکستگی‌های جزئی مرتبط با استئومالاسی می‌تواند دردناک بوده و راه رفتن را دشوار کند. گاهی اوقات، ترک روی استخوان‌ها می‌توانند منجر به شکستگی کامل شوند. استخوان‌ها در اثر افتادن یا ضربه‌های ساده‌ای که معمولاً باعث شکستگی استخوان نمی‌شوند، راحت‌تر می‌شکنند. اغلب افراد از این طریق متوجه می‌شوند که به استئومالاسی مبتلا هستند.

برای درمان نرمی ‌استخوان چه باید کرد؟

ویتامین D از آن دسته ویتامین‌هایی است که معمولا به راحتی از دست می‌رود و شاید بتوان گفت فراوان‌ترین و ارزان‌ترین ویتامینی است که می‌توانید بدست بیاورید. یکی از منابع ویتامین D نور خورشید است. وقتی پوست در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، بدن ویتامین D خود را می‌سازد. ویتامین D از برخی غذاها هم قابل تامین است. پاسخ برای درمان نرمی ‌استخوان چی بخوریم؟ غذاهای دارای ویتامین D است که عبارتند از:

• ماهی
• گوشت قرمز
• زرده تخم مرغ
• غلات صبحانه غنی شده
• کره‌ها و اسپردهای غنی شده

خوردن غذاهای سرشار از ویتامین D می‌تواند کمک‌کننده باشد، اما شما نمی‌توانید تمام ویتامین D مورد نیاز خود را تنها از طریق غذا دریافت کنید.

کلسیم دیگر ماده غذایی مورد نیاز برای تقویت استخوان‌ها است. کمبود کلسیم می‌تواند باعث پوکی استخوان شود. از آنجایی که دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی برای اکثر افراد نسبتاً آسان است، کمبود کلسیم تنها علت شایع استئومالاسی نیست. اما هنوز هم ارزش این را دارد که بدانید کدام غذاها سرشار از این ماده مغذی مهم هستند. منابع غذایی کلسیم عبارتند از:

• ماهی‌هایی نظیر ساردین که با استخوان خورده می‌شوند
• نان و هرچیزی که با آرد غنی شده درست شود
• نوشیدنی‌های سویا با کلسیم اضافه
• سبزیجات برگ سبز
• محصولات لبنی
• دانه سویا
• توفو
• آجیل

نکته مهم این است که بدانید کلسیم غذا تنها زمانی جذب می‌شود که ویتامین D کافی در بدن وجود داشته باشد.

چه درمان‌هایی برای استئومالاسی وجود دارد؟

روش‌های پزشکی در بیشتر موارد نرمی ‌استخوان را درمان می‌کند، اما کاهش درد استخوان، ضعف عضلانی و گرفتگی ممکن است چند ماه طول بکشد. اگر نرمی ‌استخوان ناشی از کمبود ویتامین D باشد، احتمالاً باید هر روز مکمل‌های ویتامین D مصرف کنید. مصرف روزانه مکمل‌های کلسیم نیز ممکن است بهبود استخوان را تسریع کند. کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید برای تقویت استخوان‌های سالم انجام دهید که عبارتند از:

• داشتن رژیم غذایی غنی از ویتامین D و کلسیم
• دریافت مقدار مناسبی آفتاب
• حفظ وزن سالم
• ورزش منظم
• ترک سیگار
• ورزش

علائم نرمی ‌استخوان در نوزادان؛ از کاهش وزن تا تغییر حالت بدن

همانطور که گفته شد ورژن بیماری نرمی ‌استخوان در کودکان راشیتیسم نامیده می‌شود. این نوع بیماری هم مانند هم خانواده خود با علائمی‌شناخته می‌شود. شناخت علائم پاسخی به این سوال است که از کجا بفهمیم نرمی ‌استخوان داریم. برخی از علائم این بیماری در نوزادان عبارتند از:  

• کم وزنی نوزاد
• شکل بد جمجمه نوزاد و نرمی ‌استخوان سر
• انحراف در استخوان‌های پا
• عقب افتادن رشد دندان
• رشد نامتعارف مچ دست و پا نسبت به حالت طبیعی
• برآمده شدن بدشکل قفسه سینه
• نقص رشد شدید و کوتاهی قد
• ناتوان شدن کودک در راه رفتن

یادداشت پایانی؛ نرمی ‌استخوان چیست

نرم شدن استخوان معمولا در سنین نوزادی که استخوانها در حال شکل گیری هستند ممکن است که دچار نرمی‌شوند. نرمی ‌استخوان در کودکان عوارض جدی‌ای نظیر پرانتزی شدن را به دنبال دارد. در پاسخ به اینکه آیا نرمی ‌استخوان خطرناک است؟ باید گفت از آنجایی که ممکن است عوارض نرمی ‌استخوان در کودکی و نوجوانی می‌تواند تا آخر عمر با افراد بماند از این رو خطرناک در شرایطی که درمان نشود؛ است.

سوالات متداول