علت ناگهانی بزرگ شدن شکم چیست؟
آیا می‌دانید علت ناگهانی بزرگ شدن شکم چیست؟ نفخ یا بزرگ شدن ناگهانی شکم به دلیل طیف وسیعی از اختلالات پزشکی و بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شوند. طبق نتایج مطالعات مشخص شده که تقریباً 40٪ از بیماری‌های شایع با عوارض نفخ یا تورم شکم همراه هستند. تورم شکم در بیشتر موارد به دلیل اختلالات عملکردی دستگاه گوارش از جمله: سوء هاضمه، سندرم روده تحریک پذیر و یبوست ایجاد می‌شود. متناسب با شدت بیماری میزان تورم شکم ممکن است متوسط یا شدید (همراه با درد) باشد. متاسفانه این عارضه بر سطح فعالیت و کیفیت زندگی افراد تأثیر منفی می‌گذارد.
نفخ یا تورم اطراف معده و شکم میتواند دلایل مختلفی از جمله: مشکلات گوارشی، تغییرات هورمونی و حتی مصرف برخی داروها داشته باشد. از آنجایی که حدس می‌زنیم در حال حاضر یکی از دغدغه‌های ذهنی شما علت بزرگ شدن شکم باشد، در این سری از مقالات ژین طب به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
تورم شکم چیست؟
تورم شکم به عارضه‌ای گفته می‌شود که در آن پس از لمس شکم احساس سفتی، فشار و پر بودن خواهید کرد. تورم شکم در موارد متوسط تا شدید قابل مشاهده است. این عارضه در بیشتر موارد با درد شدید و مشکلات گوارشی همراه است. تورم شکم معمولاً پس از گذشت چند ساعت تا چند روز به صورت خود به خود از بین می‌رود. با این حال در بعضی از موارد به دلیل منشا جدی تورم شکم باید مسیر درمانی طولانی و جدی را طی کنید.
مشکلات گوارشی و نوسانات هورمونی جزء مهم‌ترین دلایل نفخ شکم هستند. به طور کلی چنانچه پس از یک هفته درمان خانگی تورم شکم شما برطرف نشد، لازم است به مراکز درمانی مراجعه کرده و علت بیماری خود را جدی‌تر بررسی کرده و درمان کنید.
شایع‌ترین دلیل تورم شکم چیست؟
شایع‌ترین علت تورم و درد شکم، وجود گاز اضافی در روده است. اگر پس از مصرف غذا دچار نفخ معده می‌شوید، ممکن است مهم ترین علت آن اختلالات گوارشی باشد. علاوه بر این جالب است که بدانید یکی دیگر از شایع‌ترین علل تورم شکم سریع غذا خوردن است. همچنین افرادی که دچار مشکل عدم تحمل غذایی هستند پس از مصرف بعضی از غذاها مانند غذاهای فست فودی دچار تجمع گاز و محتویات گوارشی می‌شود. قاعدگی شما یکی دیگر از دلایل رایج نفخ موقت شکم است. نفخ معده ناشی از قاعدگی اغلب پس از 3 روز از بین می‌رود.
بیشتر بدانید: ۵ چربی سوز شکم که طبیعی کار می‌کنند
آشنایی با تمامی علل تورم شکم
تا این قسمت از مقاله در خصوص مهم‌ترین علل تورم شکم صحبت کردیم. این عارضه به دلایل جدی دیگر نیز ایجاد می‌شود. حتی در مواردی به دلیل تغییر ناگهانی سبک زندگی و یا سفر کردن نیز ممکن است دچار مشکلات گوارشی و نفخ شکم شوید.
سایر دلایل تورم ناگهانی شکم شامل موارد زیر است:
1. سرطان تخمدان؛ خطرناک‌ترین علت بزرگ شدن ناگهانی شکم زنان
سرطان تخمدان شایع‌ترین علت تورم و نفخ شکم نیست، اما یکی از علائم اولیه این بیماری، نفخ مداوم و طولانی مدت است. نفخ شکم این بیماران ممکن است آنقدر شدید باشد که فرد حتی نتواند دکمه شلوار خود را به راحتی ببندد. بنابراین مجبور خواهد شد که به مرور زمان از شلوارهای سایز بزرگ‌تر استفاده کند. متاسفانه در حال حاضر هیچ آزمایش غربالگری دقیقی برای سرطان تخمدان وجود ندارد؛ بنابراین در صورتی که دچار عادت ماهیانه نیستید، نفخ شکمی که همراه با درد، تغییر در عملکرد مثانه یا یبوست است را جدی بگیرید.
2. سرطان روده بزرگ؛ علت انسداد و تورم شکم
سرطان روده بزرگ باعث علائمی مانند: دل درد، از دست دادن اشتها، نفخ، حالت تهوع، استفراغ و خستگی مزمن می‌شود. سرطان روده معمولاً در مراحل اولیه باعث تورم شکم نمی‌شود؛ اما به مرور زمان به دلیل انسداد روده ناشی از وجود تومور، بیماران دچار دل درد و تورم می‌شوند. به طور کلی وجود تومور علت اولیه و مهم بزرگ شدن شکم نیست؛ اما تعدد و متاستاز (مهاجرت سلول‌های سرطانی) آنها به نواحی مختلف شکم یا لگن سبب تورم قابل مشاهده در شکم می‌شوند؛ به طوری که شما می‌توانید با دستان خود آنها را احساس کنید. تومور روده معمولا با التهاب، انسداد روده و آسیت (جمع شدن مایع در شکم) همراه است.
بیشتر بدانید: درمان روده تحریک پذیر ؛ کم کاری آنزیم‌های هضم و دردی به وسعت شکم!
3. لنفوم غیر هوچکین؛ تورم ناشی از فعالیت غیر طبیعی سلول‌های ایمنی
لنفوم نوعی سرطان مرتبط با گلبول‌های سفید است. لنفوم غیر هوچکین سبب تورم غدد لنفاوی در سراسر بدن شده و علائمی مانند: تورم و ناراحتی شکمی را به همراه دارد. در این حالت بیمار باید با افزایش سایز شکم، به پزشک مراجعه کند.
4. سرطان پانکراس؛ یکی از علل درد شکم و مشکلات گوارشی
تشخیص سرطان لوزالمعده در مراحل اولیه خود بسیار دشوار است. مهم‌ترین علائم این عارضه شامل: زردی (زردی چشم یا پوست)، درد شکم (در قسمت بالای شکم که به سمت کمر نیز کشیده می‌شود)، حالت تهوع، از دست دادن اشتها، استفراغ و کاهش وزن، نفخ و تورم شکمی است.
5. سرطان معده؛ علت از دست دادن اشتها و تورم
سرطان معده میتواند باعث از دست دادن اشتها، سوء هاضمه، سوزش سر دل و تورم شکم پس از مصرف غذا می‌شود. البته سرطان معده علائم دیگری نیز دارد که با توجه به شدت بیماری فرد متغیر هستند. اما می‌توان در جواب به این سوال علت ناگهانی بزرگ شدن شکم چیست؟ گفت که انواع سرطان‌های ناحیه شکمی منجر به افزایش سایز شکم می‌شوند.
بیشتر بدانید: درمان خانگی نفخ معده؛ رفع باد شکم با روش گیاهی و دارویی
6. سرطان رحم؛ یکی از علل بزرگ شدن ناگهانی شکم زنان
سرطان رحم سبب خونریزی غیر طبیعی و شدید، ترشحات زیاد واژن، تغییر در حرکات روده، کاهش وزن ناگهانی و نفخ شکم می‌شود. خونریزی واژن پس از یائسگی نیز ممکن است یکی از نشانههای ابتلا به این بیماری باشد.
7. عفونت آپاندیسیت؛ علت عفونت و درد شدید شکم
عفونت آپاندیس نیز یکی از علل مهم درد شدید، تب، التهاب و بزرگ شدن شکم است. آپاندیسیت یک بیماری جدی است که ممکن است به سایر نواحی دستگاه گوارش نیز گسترش یافته و باعث پارگی آپاندیس شود. متاسفانه این عارضه تهدید کننده زندگی بوده و نیاز به جراحی سریع دارد. برای کاهش علائم عفونت آپاندیس لازم است در یک دوره زمانی مشخص آنتی بیوتیک مصرف کنید.
8. دیورتیکولیت؛ یکی از علل یبوست و تورم شکم
دیورتیکولیت یک بیماری التهابی دردناک است که دیواره روده بزرگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شایع‌ترین علامت این بیماری شامل: درد شکم همراه با تب، بزرگ شدن شکم، گرفتگی عضلات، یبوست، لرز و استفراغ است.
بیشتر بدانید: اسهال خونی؛ وقتی باکتر‌های عفونی به روده‌ها حمله می‌کنند | دلایل و راه درمان
9. عفونت E. Coli؛ دلیل درد شکم و اسهال
اشریشیا کلی ( E. coli ) نوعی باکتری است که اغلب از طریق مصرف مواد غذایی آلوده و وضعیت غیربهداشتی در تهیه غذا منتقل می‌شود. درگیری با این عفونت با عوارضی مانند: درد شکم، اسهال، استفراغ و نفخ شکم همراه است.
10.عفونت با هلیکوباکتر پیلوری؛ یکی از علل زخم معده و درد شکم
هلیکوباکتر پیلوری ( H. pylori ) یک عفونت باکتریایی است که معمولاً علائم واضحی ایجاد نمی‌کند؛ اما به مرور زمان باعث بروز زخم معده و نفخ شکم شده و در مواردی میتواند سبب ابتلا بیمار به سرطان معده شود.
11.پریتونیت؛ علت شایع تورم شکم
صفاق به پوششی گفته می‌شود که در اطراف اندام‌های شکمی قرار دارد. به التهاب و عفونت این پوشش شکمی پریتونیت گفته می‌شود. شایع‌ترین علائم پریتونیت شامل: درد، حالت تهوع، استفراغ، تورم شکم و یبوست است.
12.عفونت دستگاه ادراری (UTI)؛ علت سوزش و درد شکم
عفونت دستگاه ادراری معمولاً باعث تکرر ادرار می‌شود. دفع ادرار اغلب با احساس سوزش همراه است. علاوه بر سوزش ادرار، بیماران دچار نفخ یا متورم شدن شکمی نیز می‌شوند. البته میزان تورم شکمی به شدت عفونت دستگاه ادراری بستگی دارد.
بیشتر بدانید: قویترین قرص سوزش ادرار؛ داروهایی که هر گونه عفونت ادراری را از بین می‌برند
13.گاستروانتریت ویروسی؛ علت درد شکمی و التهاب
گاستروانتریت ویروسی (یا آنفولانزای معده) یک عفونت شایع و بسیار مسری است. گاستروانتریت معمولاً با علائمی مانند: ناراحتی شکمی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و نفخ همراه است. در بیشتر اوقات این عفونت در عرض چند روز خود به خود برطرف می‌شود؛ اما گاهی اوقات برای درمان باید مایعات دارای الکترولیت مصرف کنید.
14.رژیم غذایی و عادات غذایی نادرست؛ یکی از علل عفونت روده و بزرگ شدن شکم
در پاسخ به سوال علت ناگهانی بزرگ شدن شکم چیست؟ باید بگوییم که یکی از علل مهم بزرگ شدن شکم عفونت و تورم روده ناشی از داشتن رژیم غذایی غلط است. عفونت روده سبب ایجاد نفخ شدید و دل درد می‌شود. علاوه بر این مصرف بیش از حد غذا باعث بزرگ شدن معده می‌شود. علت دیگر بزرگ شدن شکم ورود هوای ناشی از سریع غذا خوردن یا جویدن آدامس است.
چندین نوع غذا وجود دارد که بیش از سایر غذاها باعث ایجاد گاز معده می‌شوند؛ این غذاها شامل: غذاهای چرب، لوبیا، برخی از میوه‌ها (مانند: سیب و پرتقال)، محصولات لبنی، الکل و نوشابه‌های گازدار است. همچنین نفخ شکم ممکن است به دلیل عدم تحمل گلوتن، عدم تحمل لاکتوز و بیماری سلیاک باشد.
15.آسیت؛ علت درد و تورم شکم
یکی دیگر از پاسخ های سوال علت ناگهانی بزرگ شدن شکم چیست؟ آسیب است. آسیت به تجمع مایع اضافی در شکم گفته می‌شود. این عارضه معمولاً ناشی از سیروز کبدی یا سرطان است. علائم رایج آسیب شامل: درد شکم، از دست دادن اشتها، تنگی نفس، حالت تهوع و استفراغ است.
16.قولنج؛ علت تورم شکم در نوزادان
یکی از رایج‌ترین علل تورم و دل درد نوزادان عارچه قولنج است. البته قولنج در بزرگسالان نیز ایجاد می‌شود. دلیل قولنج در بزرگسالان معمولاً سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا یا انسداد روده است. نفخ ناشی از قولنج معمولاً با درد و حساسیت زیادی همراه است.
17.یبوست؛ رایج‌ترین علت بزرگ شدن ناگهانی شکم
یبوست یکی از دلایل رایج تورم و نفخ شکم است. بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود این عارضه را تجربه می‌کنند. علاوه بر نفخ شدید، یبوست اغلب با علائم دیگری مانند: دل درد، اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته، فشار زیاد برای مدفوع کردن همراه می‌شود. متداول‌ترین علل بروز یبوست شامل: رژیم غذایی، عادت ماهیانه، مصرف داروهای مرتبط با اختلالات گوارشی و داروهای بیهوشی و بارداری است.
بیشتر بدانید: یبوست طولانی مدت نشانه چیست؟ از کمبود آب تا داروهای خاص
18.بیماری کرون؛ علت مهم دیگر بزرگ شدن و درد شکم
بیماری کرون نوعی بیماری التهابی مزمن روده است که باعث ایجاد تورم، گرفتگی عضلات، حالت تهوع، استفراغ و خون در مدفوع می‌شود. این بیماری علل و علائم مختلفی دارد که یکی از آنها تورم ناحیه شکمی است.
19.فیبروز سیستیک؛ مشکلات گوارشی و دل درد
فیبروز کیستیک یا Cystic fibrosis (CF) سیستم گوارشی تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری با آنزیم‌هایی که باعث هضم غذا می‌شوند؛ تداخل ایجاد می‌کند. بنابراین به علت هضم ناقص غذا بیماران دچار مشکلات گوارشی مانند: نفخ، دل درد و التهاب شدید روده می‌شوند.
20.سوء هاضمه؛ علت ناراحتی و بزرگ شدن شکم
سوء هاضمه باعث ناراحتی و بزرگ شدن شکم می‌شود. بنابراین یکی از پاسخ‌های سوال علت ناگهانی بزرگ شدن شکم چیست؟ سوئ هاضمه است. سایر علائم سوء هاضمه شامل: آروغ زدن، احساس درد، سوزش، حالت تهوع و تورم زیاد شکم است.
21.حاملگی خارج رحمی؛ علت درد و بزرگ شدن غیر طبیعی شکم
زمانی که یک تخمک بارور شده در خارج از رحم کاشته می‌شود، حاملگی خارج از رحم رخ می‌دهد. این عارضه باعث درد شدید، تورم شکم (در یک طرف بدن) و خونریزی غیر طبیعی می‌شود.
سوالات متداول مقاله علت ناگهانی بزرگ شدن شکم چیست؟
مهم‌ترین علت بزرگ شدن شکم زنان چیست؟
همانطور که اشاره شد مهم‌ترین علل بزرگ شدن شکم در زنان شامل: اندومترویوز، مشکلات گوارشی، عادت ماهیانه، بارداری خارج از رحمی و فیبروم‌های متعدد دستگاه تناسلی و رحم است. مشخص شده مصرف داروهای ضد بارداری میتواند تا حد زیادی در کاهش نفخ ناشی از عادت ماهیانه زنان موثر باشد.
موثرترین درمان بزرگ شدن شکم چیست؟
برای درمان عارضه بزرگ شدن شکم باید در ابتدا علت آن را مشخص کنید. چنانچه تورم شکم ناشی از مشکلات گوارشی، عادت ماهیانه، مشکلات عصبی، رژیم غذایی نامناسب و موارد مشابه نه چندان جدی باشد، می‌توانید از طریق مصرف دمنوش‌هایی مانند: نعنا، گلپر، رازیانه، نعنا، گلاب و سنبل ختایی مشکل خود را حل کنید. علاوه بر این مصرف مکمل‌های منیزیم به خنثی کردن اسید معده و شل شدن ماهیچه‌های روده کمک می‌کند. همچنین پروبیوتیک‌های داخل لبنیات نیز می‌توانند با متعادل کردن فعالیت و تعداد باکتری‌های روده در کاهش تورم و نفخ معده موثر باشند.
آیا ترشح بعضی از انواع هورمون‌ها با بزرگ شدن شکم در ارتباط است؟
بله؛ برای مثال تولید و ترشح استروژن باعث احتباس مایعات در روده می‌شود. زمانی که استروژن افزایش یافته و پروژسترون کاهش می‌یابد، افراد دچار نفخ ناشی از مایعات خواهند شد.
