مراقبت های بعد از جراحی زانو، روش هایی برای رسیدن به بهبودی کامل
مراقبت های بعد از جراحی زانو چگونه است؟ بعد از جراحی آرتروز زانو زمان بهبودی بسته به فرد و نوع جراحی انجام شده می‌تواند برای هر بیماری متفاوت باشد؛ اما چیزی که باید تمامی بیماران بعد از جراحی انجام دهند، عمل به توصیه‌های گفته شده است.
بعد از جراحی بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه قرار می‌گیرد که به آن اتاق ریکاوری می‌گویند. قرارگیری بیمار در این اتاق برای بررسی وضعیت آن و همچنین از بین رفتن اثرات بی‌هوشی است. سپس بیمار به بخش منتقل می‌شود و برای تسکین درد بعد از جراحی آرتروز زانو به آن مسکن تزریق می‌کنند. در این زمان روی پای بیمار پاسمان بزرگی برای محافظت از محل زخم قرار دارد. همچنین احتمال دارد که یک لوله بعد از جراحی برای تخلیه خون از محل عمل و جلوگیری از جمع شدن آن در داخل زخم در پای بیمار قرار دهند. در این مطلب از مجله سلامت ژین طب به بررسی بایدها و نبایدهای لازم به عنوان مراقبت های بعد از جراحی زانو خواهیم پرداخت.
مراقبت های اولیه بعد از عمل چیست؟ بایدها و نبایدهایی که باید بدانیم
بعد از 12 تا 24 ساعت پس از جراحی آرتروز زانو، یک پرستار و پرسنل بیمارستان به بیمار کمک می‌کنند تا روی پای خود بایستد. برای افرادی که جراحی آن‌ها از نوع تعویض کامل مفصل یا جراحی روی هر دو زانو باشد، این مدت زمان شاید کمی طولانی‌تر شود.
به طور کلی اکثر بیماران بعد از یک هفته می‌توانند با کمک عصا به صورت مستقل راه بروند. توجه کنید که داشتن ناراحتی اولیه هنگام راه رفتن و ورزش طبیعی است. همچنین باید اشاره کنیم که در مدت زمانی که بیمار در بیمارستان بستری است، یک فیزیوتراپ برای آموزش حتما به اتاق بیمار مراجعه می‌کند.
آموزش‌های فیزیوتراپی برای مراقبت های بعد از جراحی زانو
- استفاده صحیح از عصا یا واکر
- نحوه تقسیم وزن بدن و عدم فشار روی زانوی عمل شده
- آموزش نحوه صحیح نشستن و بلند شدن
- ورزش‌های برای حرکت دادن زانو و جلوگیری از خشکی مفصل
بسته به نوع جراحی و میزان سلامتی بیمار بعد از جراحی، معمولا بعد از 2 یا 3 روز از بیمارستان مرخص خواهد شد. بیمارانی که تعویض جزئی زانو یا آرتروسکوپی انجام می‌دهند معمولا مدت بستری کوتاه‌تری در بیمارستان دارند.
مراقبت‌های لازم پس از انتقال بیمار به خانه؛ مدت استراحت بعد از عمل زانو
در صورتی که بیمار جراحی تعویض کامل مفصل را انجام داده باشد، باید بعد از انتقال به خانه برای حدود 6 هفته از افراد خانواده در انجام کارهای خود کمک بگیرید. استفاده از زانوی جراحی شده و فشار به آن در این دوران اصلا پیشنهاد نمی‌شود. بیمار باید در این دوران طبق دستورات پزشک و فیزیوتراپ عمل کند تا بتواند به بهبودی کامل دست یابد. در ادامه با توصیه‌های برای قبل و بعد از جراحی آرتروز زانو آشنا خواهیم شد، با ما همراه باشید:
مواردی که باید بیمار قبل از جراحی انجام دهد چیست؟
- آماده‌سازی خانه برای راحتی بعد از جراحی (تهیه تولت فرنگی سیار، دستگیره‌های کمک‌کننده در دستشویی و حمام برای بلند شدن و نشستن)
- تهیه مواد غذایی کافی برای چند روز ابتدایی بعد از جراحی
- تهیه واکر یا عصا و کمپرس سرد و گرم
- خرید بریس یا زانوبند طبی
- عدم مصرف الکل و سیگار چند روز قبل از جراحی آرتروز زانو
نکات مهم به عنوان مراقبت های بعد از جراحی زانو
- عدم فشار و انداختن وزن بدن روی زانوی جراحی شده
- عدم فشار برای باز و بسته کردن مفصل بیش از حد توان
- پیگیری و انجام تمام ورزش‌های گفته شده توسط فیزیوتراپ
- مصرف داروهای تجویز شده، به ویژه آنتی‌بیوتیک‌ها
- تمیز نگه داشتن پانسمان و محل جراحی
- استفاده از عصا برای حرکت و ایجاد تعادل موقع راه رفتن (برای جلوگیری از افتادن و ضربه به زانوی جراحی شده)
- استفاده از بریس یا زانوبند برای ثابت نگه داشتن زانو و عدم حرکت ناگهانی یا خارج از محدوده که باعث آسیب به آن شود
- دراز کردن پا هنگام نشستن
- بالا بردن زانوی جراحی شده با استفاده از بالشت هنگام خواب و استراحت (برای کمک به گردش خون)
- عدم مصرف سیگار و الکل (مصرف این مواد باعث کند روند بهبودی می‌شوند)
- پیگیری قرار ملاقات با جراح برای بررسی جراحی انجام شده
- در صورت بروز هر گونه علائم و تغییر در محل زخم و رفتار بیمار، گزارش به پزشک ضروری است. این تغییرات امکان دارد که ناشی از عفونت، عوارض داروها، حساسیت به دارو و حتی پروتز قرار گرفته در زانو باشد
بعد از بهبودی به طور معمول پزشک دستور انجام دوره‌های فیزیوتراپی را به بیمار می‌دهد.
دوره‌های فیزیوتراپی برای مراقبت های بعد از جراحی زانو چقدر زمان می‌برند؟
این دوره‌ها معمولا 6 هفته تا 8 هفته بعد از جراحی باید شروع شوند. توجه داشته باشید که زمان شروع دوره‌های فیزیوتراپی با توجه به نوع جراحی، میزان آسیب قبلی، توانایی جسمی بیمار و تشخیص پزشک مشخص می‌شود.
رعایت برنامه توان‌بخشی بسیار مهم است. برای بسیاری از افراد این به معنای پیاده‌روی 30 دقیقه‌ای دو یا سه بار در هفته است. پزشکان همچنین امکان دارد دو یا سه بار در روز به مدت 20 تا 30 دقیقه یکسری ورزش‌های اضافی را توصیه کنند.
بعد از جراحی آرتروز زانو چقدر طول می‌کشد تا بیمار احساس راحتی و طبیعی داشته باشد؟
6 هفته بعد از جراحی آرتروز زانو بیمار می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بپردازد. در صورتی که جراحی سنگین باشد، استفاده از عصا برای راه رفتن توصیه می‌شود. با این حال امکان دارد که بیمار تا 3 ماه درد و تورم را در ناحیه جراحی شده داشته باشد. در برخی افراد تورم یک سال بعد بهبود می‌یابد.
توجه داشته باشید که دوران بهبودی بعد از عمل حدود 2 سال است. در این دوران بافت اسکار بهبود می‌یابد و عضلات می‌توانند با ورزش و فیزیوتراپی ترمیم و تقویت شوند. حتی پس از بهبودی، بهتر است از حرکات شدید یا ورزش‌هایی که در آن خطر سقوط وجود دارد، مانند اسکی یا دوچرخه‌سواری در کوهستان خودداری کنید.
آیا بعد از جراحی آرتروز زانو بیمار می‌تواند رانندگی کند؟
شخصی که جراحی کرده زمانی می‌تواند رانندگی را از سر بگیرد که:
- بتواند زانوی خود را به اندازه‌ای خم کند که سوار و از اتومبیل پیدا شود
- کنترل پدال‌های اتومبیل را به راحتی در اختیار داشته باشد
با توجه به نوع جراحی این زمان حدود 6 تا 8 هفته بعد از جراحی آرتروز زانو است؛ اما امکان دارد که طولانی‌تر نیز باشد. توجه داشته باشید که با انجام دوره‌های فیزیوتراپی امکان کوتاه شدن این دوره وجود دارد.
زمان برگشت به کار بعد از جراحی روی زانو؛ آیا راه رفتن بعد از عمل تعویض مفصل زانو مجاز است؟
این زمان بستگی به شغل فرد دارد، اما معمولا افراد می‌تواند می توانید 6 تا 12 هفته پس از عمل به سر کار خود بازگردید. انجام کارهای خانه نیز بستگی به توانایی جسمی فرد، نوع جراحی و فعالیتی که می‌خواهند انجام دهند دارد. به طور معمول در سه ماه ابتدایی بعد از جراحی میتوان کارهای سبک مانند گردگیری و ظرف شستن را انجام داد.
کارهایی که برای مدت کوتاهی نباید بعد از جراحی آرتروز زانو انجام داد عبارتند از:
- کارهای سنگین مانند جاروبرقی یا بلند کردن اجسام
- ایستادن برای مدت طولانی؛ زیرا ممکن است باعث تورم مچ پا شود
- کشش پا به سمت بالا یا خم کردن پا برای بیش از چند دقیقه
- انداختن وزن بدن روی پای جراحی شده
چرا مراقبت های بعد از جراحی زانو ضروری است؟
جراحی آرتروز زانو نمونه‌های مختلفی دارد که انتخاب نوع آن‌ها به میزان آسیب وارد شده به زانو، سن بیمار، سلامت عمومی فرد، توانایی جسمی و تشخیص پزشک دارد. از انواع جراحی‌ها که برای درمان آسیب‌های ایجاد شده ناشی از آرتروز از آن‌ها استفاده می‌شود می‌توانیم به جراحی تعویض مفصل زانو به صورت کامل و جزئی، آرتروسکوپی و استئوتومی اشاره کنیم.
این جراحی‌ها هر کدام به روش‌های خاصی انجام می‌شوند؛ اما بعد از همه آن‌ها انجام دوره‌های فیزیوتراپی و یکسری روش‌های مراقبتی نیاز است. ورزش‌ها و تمرین‌های فیزیوتراپی می‌تواند روند بهبودی را تسریع دهند و باعث بهبودی عملکرد مفصل زانو و کاهش درد شوند.
از مراقبت‌های لازم بعد از جراحی آرتروز زانو می‌توانیم به عدم فشار و انداختن وزن بدن روی زانو، بی‌تحرکی آن، عدم مصرف به موقع و درست داروها (به ویژه آنتی‌بیوتیک‌ها) اشاره کنیم. سپاس که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. در صورتی که سوال، انتقاد و پیشنهادی داشتید، با ما در ارتباط باشید.
در مراقبت های بعد از جراحی زانو به چه پرسش هایی بر می خوریم؟
1. بعد از عمل چه غذاهایی توصیه می شود؟
مصرف میوه و سبزیجات و کنترل مصرف قند
2. بلند کردن اجسام سنگین بعد از عمل زانو مجاز است؟
خیر بلند کردن اجسام بیش از 5 کیلو مجاز نیست
3. آیا به مصرف دارو بعد از عمل نیاز هست؟
این موضوع به نظر پزشک بستگی دارد.
4. نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو چگونه است؟
بیمار باید هنگام خواب بالشی زیر پای جراحی‌شده قرار دهید. همچنین از انداختن وزن خود روی پای جراحی شده پرهیز کند.
5. چند روز بعد از عمل زانو میتوان راه رفت؟
معمولا بیماران پس از 4 الی 8 هفته بعد از جراحی زانو بیمار می‌تواند بدون عصا راه برود. اما این دوره بستگی به نوع جراحی، سن بیمار و آمادگی بدنی او دارد.
