علائم سرطان سینه در زنان؛ گام اول به سوی تشخیص و درمان موثر

از دیرباز، سرطان سینه به عنوان یکی از بزرگترین چالش‌های پزشکی و بهداشتی جهان تلقی می‌شود. این بیماری که عمدتاً در زنان رخ می‌دهد، بیش از هر نوع دیگری از سرطان بر جامعه اثرگذار است و در هر ساله میلیون‌ها زن را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد.

با افزایش فهم ما از علل و عوامل خطرساز سرطان سینه، اهمیت تشخیص زودرس و درمان به موقع این بیماری بیشتر به چشم می‌آید. برخوردهای موثر و به موقع با سرطان سینه می‌تواند نقش مهمی در کاهش نرخ مرگ و میر و افزایش کیفیت زندگی بیماران ایفا کند.

در این مقاله از ژین طب، به بررسی علائم سرطان سینه در زنان می‌پردازیم و اهمیت تشخیص زودهنگام این بیماری را بررسی می‌کنیم. چراکه با شناخت دقیق‌تر این علائم و انجام اقدامات مرتبط با تشخیص زودهنگام، ما می‌توانیم بهبود قابل توجهی در پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان سینه داشته باشیم.

علائم سرطان سینه در زنان چیست؟

علائم سرطان سینه در زنان می‌تواند متنوع و بسته به مرحله و جنسیت فرد مختلف باشد. در زیر به برخی از علائم شایع سرطان سینه اشاره می‌کنیم:

1. احساس توده یا گره در سینه یا زیر بغل:

یکی از علائم شایع سرطان سینه، حس توده یا گره در سینه است. اندازه توده می‌تواند از بسیار کوچک تا بزرگ متغیر باشد. برخی از توده‌ها ممکن است با معاینه قابل تشیص نباشند و فقط از طریق تصویربرداری مشخص شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به قدری بزرگ باشند که حتی با دست قابل لمس باشند.

شکل توده نیز معمولا متنوع است. برخی از توده‌ها ممکن است گرد و منظم و برخی نیز ناهموار و بدون شکل خاصی باشند. توده‌ها ممکن است نرم و انعطاف‌پذیر یا سفت و بی حرکت باشند.علاوه براین، ممکن است دردناک یا بدون هیچ نشانه دردی باشند؛ و در برخی از موارد، ممکن است همراه با تغییراتی در پوست ناحیه سینه، مانند قرمزی، ترشحات، یا تغییر در بافت پوستی ظاهر شود.

بیشتر بدانید: علائم سرطان رحم چیست؟

احساس توده یا گره در سینه یا زیر بغل می‌تواند یکی از نشانه‌های مهم وقوع مشکلاتی مانند سرطان سینه باشد، اما در برخی موارد، این توده‌ها خوش‌خیم و ناشی از عوامل غیرخطرناکی مانند تغییرات هورمونی یا التهابات می‌باشند. اما برای اطمینان و تشخیص دقیق، توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کنید.

2. تغییر در اندازه یا شکل سینه

تغییر در اندازه یا شکل سینه می‌تواند یکی از علائم مهم وقوع مشکلاتی مانند سرطان سینه باشد، اما ممکن است علت این تغییرات ناشی از عوامل دیگری نیز باشد. در زیر به برخی از تغییرات شایع در اندازه یا شکل سینه که نیاز به توجه دارند، اشاره می‌کنیم:

• بزرگتر شدن یا تورم سینه: اگر یک یا هر دو سینه بیش از حد بزرگ شده یا تورم کنند، این می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلاتی مانند سرطان یا التهاب باشد.
• فرورفتگی در سینه: اگر بخشی از سینه دچار فرورفتگی و تخریب بافت شود، می‌تواند از علائم سرطان سینه در زنان باشد.
• تغییر شکل سینه: اگر سینه به شکل غیرمعمولی کشیده شود یا تغییر شکل دهد، ممکن است نشانگر وجود مشکلی نظیر سرطان باشد.

بطور کلی، هرگونه تغییر غیرعادی در اندازه یا شکل سینه باید توسط یک پزشک مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد، زیرا این تغییرات می‌توانند نشانه‌هایی از مشکلات جدی مانند سرطان سینه باشند.

3. تغییرات در ناحیه نوک سینه (nipple)

تغییرات در نوک پستان ممکن است یکی از نشانه‌های مهم سرطان سینه باشد. در برخی از موارد، این تغییرات حالت طبیعی نوک پستان، یا همان نیپل (nipple)، می‌تواند شامل تغییر شکل، اندازه، رنگ، یا بافت نوک پستان باشد. در زیر تغییرات شایع در نوک پستان که ممکن است نشانه‌های وجود سرطان سینه باشند را بررسی می‌کنیم:

• تغییر در شکل نوک پستان: انحراف، فرورفتگی، یا تورم نوک پستان که قبلاً وجود نداشته باشد، می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات باشد.
• تغییرات در رنگ: تغییر رنگ نوک پستان، از جمله تیرگی، قرمزی یا سفیدی ناحیه، می‌تواند نشانگر وجود مشکلات باشد و نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد.
• تغییرات در بافت: تغییرات در بافت نوک پستان، مانند تغییر از نرم به سفت، افزایش ضخامت یا وجود نقاط قابل لمس، ممکن است نشانگر وجود مشکلات باشند.

اگر شما یا عزیزانتان تغییراتی در نوک پستان مشاهده می‌کنید که نگران‌کننده به نظر می‌رسد، توصیه می‌شود که سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.

بیشتر بدانید: فیبروکیستیک چیست؟ برجستگی‌هایی نامنظم و گاه خطرناک‌

4. ترشحات غیرعادی از پستان

ترشحات غیرعادی از پستان می‌توانند یکی از نشانه‌های مهم برای وجود مشکلاتی مانند سرطان سینه باشند. در زیر به برخی از ترشحات غیرعادی از پستان که نیاز به توجه دارند، اشاره می‌کنیم:

• خونریزی: ترشحات خونی از پستان، به ویژه اگر مکرر یا با فشار یا لمس نوک پستان رخ دهد، ممکن است نشانگر وجود مشکلاتی مانند سرطان باشند.
• مایعات رنگارنگ: ترشحاتی که رنگ‌های غیرعادی مانند زرد، سبز یا سفید دارند، ممکن است نشانه‌هایی از وجود مشکلات باشند و نیاز به ارزیابی پزشکی داشته باشند.
• ترشحاتی با بافت ژله‌ای یا خمیری: ترشحاتی که بافت ژله‌ای یا خمیری دارند ممکن است نشانه‌هایی از وجود مشکلات مانند انسداد دستگاه لنفاوی یا ناشی از سلول‌های سرطانی باشند.
• ترشحات بد بو: ترشحاتی که بوی ناخوشایندی دارند، ممکن است نشانه‌هایی از وجود عفونت یا مشکلات دیگر باشند که نیاز به درمان خواهند داشت.

هرگونه ترشح غیرعادی از پستان باید توسط یک پزشک مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد.

5. تغییرات در پوست سینه

خارش، قرمزی، ترشحات، تغییر در بافت و ضخامت پوست (پوست پرتقالی) ناحیه سینه می‌توانند به عنوان نشانه‌های اولیه وجود مشکلاتی مانند سرطان سینه باشند. این نوع تغییرات ممکن است بسیار ظریف و غیرقابل تشخیص به نظر برسد، اما بسیار مهم است که به آنها توجه شود و در صورت وجود، برای بررسی و تشخیص دقیق به پزشک مراجعه شود.

شناخت و آگاهی از این نوع تغییرات پوستی می‌تواند کمک کننده باشد تا مشکلات زودتر شناسایی و درمان موثر‌تری ارائه شود. بنابراین، همیشه مهم است که به تغییراتی که در بدن ما رخ می‌دهد توجه داشته و در صورت نگرانی، از مشاوره پزشک استفاده کنیم.

اطلاعات و آگاهی در مورد علائم سرطان سینه در زنان، به همراه ارتقاء آگاهی عمومی در جامعه، می‌تواند به پیشگیری، تشخیص زودرس و درمان بهتر این بیماری مهم کمک کند.

سطوح مختف سرطان سینه

سرطان سینه معمولاً با استفاده از سیستم درجه‌بندی TNM (تومور، نود، متاستاز) و مراحل استیج (Stage) درجه‌بندی می‌شود. در زیر به مراحل استیج (Stage) سرطان سینه اشاره می‌کنیم:

مرحله صفر سرطان سینه: در این مرحله، سلول‌های سرطانی هنوز به دیگر قسمت‌های سینه یا بافت‌های مجاور آن گسترش نیافته‌اند. سرطان محدود به محل اصلی تشکیل شده است و و هیچ نشانه‌ای از گسترش به بافت‌های مجاور یا لنفاوی ندارد. این مرحله به عنوان سرطان کارسینوم‌درجا (carcinoma in situ) یا پیش‌سرطان شناخته می‌شود.

مرحله ۱ سرطان سینه (Stage 1): در مرحله ۱، سرطان به اندازه کمی شروع به رشد می‌کند و ممکن است به بافت‌های مجاور سینه، اما نه به غدد لنفاوی گسترش یابد. در این مرحله سایز توده سرطانی معمولاً زیر 2 سانتیمتر است.

مرحله ۲ سرطان سینه (Stage 2): در این مرحله، سرطان بزرگتر شده و ممکن است به بافت‌های مجاور سینه یا به چند غدد لنفاوی مجاور گسترش یابد. این مرحله به دو زیرگروه تقسیم می‌شود:

• مرحله IIA: ممکن است توموری در سینه یافت نشود یا توموری به اندازه 2 سانتی متر یا کوچکتر در سینه وجود داشته باشد، اما سلول های سرطانی حداقل به 1 تا 3 غدد لنفاوی گسترش یافته اند. یا ممکن است تومور 2 تا 5 سانتی متری در پستان را بدون گسترش به غدد لنفاوی زیر بغل نشان دهد.
• مرحله IIB: تومور 2 تا 5 سانتی متر است و بیماری به 1 تا 3 غدد لنفاوی زیر بغل گسترش یافته است. یا اینکه تومور بزرگتر از 5 سانتی متر است اما به غدد لنفاوی زیر بغل گسترش نیافته است.

مرحله ۳ سرطان سینه (Stage 3): در مرحله ۳، سرطان به طور معمول به غدد لنفاوی‌ مجاور سینه گسترش یافته است و ممکن است به بافت‌های دیگری از بدن نیز گسترش یابد. این مرحله به سه زیرگروه تقسیم می‌شود:

• مرحله IIIA: تومور با هر اندازه ای به 4 تا 9 غدد لنفاوی گسترش یافته است. یا تومور بزرگتر از 5 سانتی متر است و فقط به 1-3 غدد لنفاوی گسترش یافته است.
• مرحله IIIB: تومور ممکن است به هر اندازه ای باشد و بیماری به دیواره قفسه سینه گسترش یافته باشد. ممکن است باعث تورم سینه شود و ممکن است در 9 غدد لنفاوی باشد. سرطان سینه التهابی مرحله IIIB در نظر گرفته می شود.
• مرحله IIIC: تومور ممکن است به هر اندازه‌ای باشد و به 10 غدد لنفاوی یا بیشتر گسترش یابد.

مرحله ۴ سرطان سینه (Stage 4): در مرحله ۴ سرطان سینه یا استیج نهایی، سرطان به سایر اندام‌ها از جمله استخوان‌ها، ریه‌ها، کبد یا مغز گسترش یافته است. این مرحله به عنوان سرطان پیشرونده یا سرطان متاستاز شناخته می‌شود.

تشخیص دقیق و در پیش گرفتن درمان مناسب بر اساس مرحله و ویژگی‌های خاص هر بیمار می‌تواند در بالاتر رفتن درصد موفقیت در درمان اثربخش‌ باشد.

روش‌های تشخیص سرطان سینه

تشخیص سرطان سینه معمولاً با استفاده از ترکیبی از روش‌های تصویربرداری و آزمایش‌های بالینی انجام می‌شود. در زیر به برخی از مهمترین روش‌های تشخیص سرطان سینه اشاره می‌کنم:

1. معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا سینه‌ها را به‌صورت دستی معاینه می‌کند تا توده‌ها، تغییرات در پوست، ترشحات غیرعادی و سایر نشانه‌های مشکوک را تشخیص دهد.
2. ماموگرافی: ماموگرافی یکی از شایع‌ترین روش‌های تصویربرداری است که در آن از پرتو ایکس برای تصویربرداری از بافت‌های داخلی سینه استفاده می‌شود.
3. سونوگرافی: در سونوگرافی از امواج صوتی برای تصویربرداری از سینه استفاده می‌شود. این روش می‌تواند به تشخیص توده‌های سینه کمک کند و معمولاً در مواردی که ماموگرافی نتایج قطعی ندارد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. بیوپسی: بیوپسی یا نمونه‌برداری، روشی است که در آن نمونه‌ای از بافت مشکوک سینه جمع‌آوری و برای بررسی زیر میکروسکوپ قرار می‌گیرد.
5. بیوپسی با سوزن بزرگ (Core Needle Biopsy): در این روش، با استفاده از یک سوزن بزرگ، نمونه‌ای از بافت مشکوک سینه جمع‌آوری می‌شود تا بررسی شود که آیا سلول‌های سرطانی در آن وجود دارند یا خیر.
6. آزمون‌های تکمیلی: در برخی موارد، آزمون‌های تکمیلی مانند بیوپسی ماموتوم (mammotome biopsy) یا آزمایش‌های تشخیصی مولکولی مانند آزمون‌های ژنتیکی ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

ترکیبی از این روش‌ها بر اساس نیاز، سابقه پزشکی بیمار و سایر عوامل مورد استفاده قرار می‌گیرد تا تشخیص دقیق‌تر و برنامه درمانی مناسب‌تر تعیین شود.

آیا احتمال بروز سرطان سینه در دوران بارداری هست؟

بله، اگرچه این امر نسبتاً نادر است اما احتمال بروز سرطان سینه در دوران بارداری وجود دارد. تغییرات در سطح هورمون‌ها، به ویژه افزایش استروژن و پروژسترون در دوران بارداری، می‌تواند به بروز سرطان سینه در این دوره موجب شود. این تغییرات هورمونی ممکن است باعث رشد سلول‌های سرطانی در سینه شود یا اگر سلول‌های سرطانی از قبل وجود داشته باشند، رشد آنها را تسریع کند.

علاوه بر این، در دوران بارداری، بافت سینه تغییراتی نظیر افزایش حجم و تغییر در بافت سینه تجربه را می‌کند که ممکن است مانع تشخیص زودرس سرطان شود. بنابراین، شناختن علائم و نشانه‌های مشکوک، انجام آزمون‌های پیشگیرانه و مشاوره با پزشک در صورت وجود هرگونه نگرانی بسیار مهم است.

اگر زنی باردار است یا در دوران شیردهی قرار دارد، اهمیت انجام آزمون‌های تشخیصی منظم توسط پزشک برای ارزیابی سلامتی سینه و تشخیص زودرس مشکلات افزایش می‌یابد.

بیشتر بدانید: بیماری‌های جنین در دوران بارداری چیست؟

تفاوت کیست و توده سرطانی چیست؟

تفاوت میان کیست و توده سرطانی اساساً در خصوصیات، منشأ و رفتار آنها است. کیست‌ها و توده‌های سرطانی هر دو می‌توانند در سینه یا مناطق دیگری از بدن شکل بگیرند، اما دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند.

کیست‌ها اغلب به عنوان یک حفره پر مایع درون بافت شناخته می‌شوند، که می‌توانند در اثر انسداد لوله‌های شیری یا تغییرات هورمونی در سینه ایجاد شوند. اینها معمولاً بی خطر هستند و می‌توانند به طور خودبخود درمان شوند.

توده‌های سرطانی، به عنوان خلاف کیست، شامل توده‌های سلولی یا بافتی است که به طور نامنظم و نامتناسب رشد کرده‌اند و ممکن است به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. این توده‌ها ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند و معمولاً نیاز به تشخیص و درمان سریع دارند.

بنابراین، اصلی‌ترین تفاوت میان کیست و توده سرطانی، در رفتار و خصوصیات آنها است. در حالی که کیست‌ها معمولاً بی خطر و خوش‌خیم هستند، توده‌های سرطانی ممکن است بدخیم باشند و نیاز به تشخیص و درمان سریع دارند تا از پیشرفت سرطان جلوگیری شود.

آیا مردان هم به سرطان سینه مبتلا می‌شوند؟

بله، اگرچه این اتفاق نسبت به زنان نادرتر است اما مردان نیز ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند. سرطان سینه در مردان معمولاً در سنین بالاتر و در دوران بزرگسالی رخ می‌دهد. عوامل خطری مانند سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه، چاقی، مصرف الکل، تغییرات هورمونی و عوامل محیطی می‌توانند عامل خطر بروز سرطان سینه برای مردان باشند.

علائم سرطان سینه در مردان ممکن است شامل لمس توده در منطقه سینه، تورم، تغییر در پوست سینه، تغییر در شکل یا اندازه سینه، وجود ترشحات غیرعادی از پستان، و درد در سینه باشد.

روش درمان سرطان سینه

درمان سرطان سینه معمولاً به شکل یک ترکیب از روش‌های مختلف انجام می‌شود و بسته به نوع، مرحله، و ویژگی‌های خاص هر بیمار، ممکن است تغییر کند. در زیر به برخی از روش‌های اصلی درمان سرطان سینه اشاره می‌کنم:

1. جراحی: برای بسیاری از بیماران با توده‌های کوچک سرطانی، جراحی به عنوان روش اولیه درمان در نظر گرفته می‌شود. انواع جراحی ممکن است شامل برداشتن توده (ماستکتومی)، حذف بخشی از سینه یا کل آن (لامپکتومی)، یا جراحی برداشتن غذذ لنفاوی (اگر غدد لنفاوی‌ مبتلا باشند) باشد.
2. پرتودرمانی (Radiation Therapy): پرتودرمانی ممکن است بعد از جراحی انجام شود تا بقایای سلول‌های سرطانی را که ممکن است در منطقه سینه باقی مانده باشند، تخریب کند. همچنین، در برخی از موارد می‌تواند به عنوان درمان اصلی استفاده شود.
3. شیمی درمانی (Chemotherapy): شیمی درمانی از داروهای شیمی درمانی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این درمان معمولاً برای کنترل و پیشگیری از گسترش سرطان به بخش‌های دیگر از بدن (متاستاز) استفاده می‌شود.
4. درمان هورمونی (Hormone Therapy): برخی از موارد سرطان سینه به استروژن یا پروژسترون وابسته است. درمان هورمونی با داروهایی که تأثیر استروژن یا پروژسترون را کاهش می‌دهند، می‌تواند در مواردی که سرطان وابسته به هورمون باشد، موثر باشد.
5. درمان هدفمند مولکولی (Targeted Molecular Therapy):

این نوع درمان شامل استفاده از داروهایی است که به طور خاص بر روی خصوصیات خاص سلول‌های سرطانی اثر می‌گذارند، مثلاً داروهایی که به گیرنده‌های HER2 متصل می‌شوند.

6. درمان تکمیلی: در برخی موارد، برای کنترل علایم و نشانه‌های جانبی درمان، مانند درد یا افزایش کیفیت زندگی، ممکن است درمان‌های تکمیلی مانند تغذیه‌ای، روان‌درمانی، یا فیزیوتراپی مورد استفاده قرار گیرد.

بیشتر بدانید: تغذیه سرطان سینه و بایدها و نباید‌های آن

در نهایت، یک یا ترکیبی از این روش‌ها بر اساس نوع سرطان، مرحله، و ویژگی‌های بیمار تعیین می‌شود تا بهبود بیماری و کنترل علایم مرتبط با آن را برای بیماران فراهم کند.

سوالات متداول در مورد علائم سرطان سینه در زنان