درد استخوان لگن و باسن: بررسی علت ها و درمان قطعی

درد لگن مشکلی است که اغلب در میان زنان از شیوع بالاتری برخوردار است. اما درد لگن می تواند علت های مختلفی داشته باشد. درد لگن در برخی موارد ناشی از ورزش و بیماری‌های مختلف مثل آرتیت است. اما با این حال بیماری‌های مادرزایی مثل گیرافتادگی فمورو استابولوم (FAI) و یا دیسپلازیا هیپ (DDH) می‌تواند عامل ایجاد درد باشد. اغلب درد لگن را می‌تواند در خانه و با استراحت و انجام درمانهای خانگی بهبود یابد. اما اگر درد لگن به یک بیماری مزمن تبدیل شود چه باید کرد؟ در ادامه این مطلب از ژین طب به بررسی درد استخوان لگن و باسن و درمان این درد خواهیم پرداخت.

درد لگن و باسن چیست؟

درد لگن دردی است که در اطراف مفصل ران احساس می‌شود. مفصل ران محل اتصال دو استخوان ران فمور با استخوان پلویس است که منجر به تحمل وزن، حفط تعادل و حرکت می‌شود. درد لگن می تواند یک درد زودگذر و جزئی بوده و یا تبدیل به یک بیماری جدی شود که نیاز به پیگیری پزشکی دارد. محل درد در تشخیص علت درد لگن و باسن تعیین کننده است.

• درد سطحی در ناحیه بیرونی باسن: معمولا نشان دهنده آسیب ماهیچه ای، تاندونها و لیگمانهاست
• درد عمیق تر در ناحیه مفصل: معمولا نشانه مشکل در ناحیه استخوان و یا غضروف است
• درد در انتهای کمر: درد لگن در برخی مواقع می تواند به کمر و یا کشاله ران گسترش یابد

در کمر می تواند ممتد و یا متناوب باشد. به عنوان مثال ممکن است در هنگام راه رفتن تشدید شده و با استراحت بهبود یابد. در برخی موارد درد در ساعاتی از روز تشدید می‌شود.

دلایل ایجاد درد لگن و باسن چیست؟

درد لگن می‌تواند ناشی از بیماری‌های مختلف مثل آرتریت، صدمه به باسن، بورسیت و مشکلات ساختاری باشد. ورزشکارانی که چرخش مفصل ران در جهات مختلف دارند (بالرینها، ژیمیناستیک ها) بشدت در معرض این آسیب دیدگی قرار دارند.

آرتریت؛ علت درد استخوان لگن و باسن

آرتریت باعث درد و تورم در مفاصل می‌شود و در برخی مواقع مفصلی که بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرد مفصل ران است. درد لگن و باسن ناشی از آرتریت با درد، تورم و سفتی در این ناحیه همراه است. بیماری آرتریت انواع مختلفی دارد و انواعی از آرتریت که درد در ناحیه لگن ایجاد می کنند شامل: آرتروز، روماتیسم مفصلی و اسپوندیلیت آنکیلوزان است.

بورسیت؛ تورم بورس اطراف مفصل ران و درد در رانها

بورسیت شامل تورم کیسه‌های پر از مایع به نام بورسا در بدن است. کیسه های بورس در نواحی مختلفی از بدن برای کاهش اصطکاک در مفاصل مثل زانو و باسن وجود دارند. حال اگر بورس های اطراف مفصل لگن دچار تحریک شوند و ورم کنند بورسیت ایجاد می‌شود. دو نوع رایج بورسیت لگن وجود دارد: بورسیت ایلیوپکتینال و بورسیت تروکانتریک.

صدمات؛ حوادث غیرمترقبه و درد لگن

هر نوع صدمه‌ای که سبب آسیب به بخش‌هایی از مفصل ران شود می‌تواند خود را به صورت درد لگن و باسن بروز دهد. صدمات باسن اغلب ناشی از موارد زیر است:

• فشار بیش از حد
• صدمات ورزشی
• سقوط و سایر تروموها

برخی از صدمات رایج که به درد لگن منجر می شود شامل:

• کشش عضلات لگن
• سندروم Iliotibial band
• پارگی لابرال لگن
• شکستگی استخوان لگن
• در رفتگی مفصل ران

البته برخی افراد به طور مادرزایی با شرایطی متولد می‌شوند که شکل ناحیه لگن در آنها متفاوت است. گیرافتادگی فمورو استابولوم یا FAI و یا دیسپلازیا هیپ یا DDH از رایج ترین انواع این بیماری‌ها است. بسته به نوع بیماری فردی که دچار بیماری ساختاری لگن است ممکن است از همان کودکی و یا با افزایش سن دچار درد لگن شود.

علت درد استخوان لگن و باسن در زنان چیست؟

درد لگن یک وضعیت پیچیده است که خود می‌تواند نشانه یک یا چند بیماری باشد. درست است که انواع خاصی از آرتریت، بورسیت و صدمات مختلف ممکن است عامل ایحجاد درد لگن در اغلب مواقع باشد. اما در برخی موارد عوامل دیگری عامل ایجاد درد لگن در زنان هستند. این عوامل به آناتومی خاص بدن زنان مربوط شده و اغلب شامل بیماری‌های زنان می‌شود. مهم‌ترین این موارد عبارتند از:

• آندومتریوز: این بیماری شامل رشد بافت رحم در خارج از بافت رحم است. بافت‌های ایجاد شده با افزایش خونریزی و اختلال هورمونی همراه هستند. باقی ماندن بقایای این بافت‌‍ها در محیط شکمی منجر به ایجچاد کیست‎‌‌هایی می‌شود که می‌تواند درد شدیدی در ناحیه لگن ایجاد کند.
• التهاب و عفونت لگن: عفونت‌های رحم درمان نشده در طولانی مدت باعث ایجاد بافتهای اسکاری در ناحیه لگن می‌شود که همین امر دردهای شدیدی در ناحیه لگن ایجاد می‌کند.
• مشکلات تخمدان: کیست‌ و فیبروم رحم می‌تواند سبب بروز درد در ناحیه لگن و باسن شود.

به طور کلی در اغلب خانم‌ها در ناحیه لگن می‌تواند ناشی از برهم خوردن تعادل هورمونی و یا انواعی از عفونت رحم و لگن باشد که ناشی از روابط جنسی هستند.

درمان درد لگن و باسن

درمان درد لگن و باسن به منشا درد بستگی دارد. همچنین شدت درد و مدت زمان درگیری فرد با درد لگن می‌تواند تعیین کننده نوع درمان درد لگن باشد.

درمان خانگی درد لگن و باسن

اغلب می‌توان درد لگن را با انجام یک سری مراقبت‌ها و روشهای خانگی در دسترس تسکین داد. درمان خانگی که اغلب در درمان درد لگن و سایر انواع درد مفاصل به کار گرفته می شود تکنیکی است به نام تکنیک رایس (RICE). این تکنیک خانگی شامل موارد زیر است:

• استراحت کردن: از انجام حرکاتی که باعث تشدید درد می‌شود اجتناب کنید.
• کمپرس سرد: سعی کنید تا یک روز پس از آسیب به لگن از کمپرس سرد به مدت 10 تا 15 دقیقه در هر ساعت استفاده کنید.
• بستن ناحیه: استفاده از باند کشی در ناحیه آسیب دیده باعث می‌شود خونرسانی به ناحیه را کاهش می‌دهد و مانع تورم در ناحیه می‌شود. در چنین مواقعی استفاده از گن های شورتی می تواند کمک کننده باشد.
• بالا نگه داشتن: اگر امکان دارد باسن خود را اندکی بالاتر از قلب قرار دهید. برای حمایت از پاها یک بالشت زیر پاهایتان قرار دهید.

بهترین دارو برای کاهش درد لگن و باسن

اگر پس از چند روز از شروع درد در ناحیه باسن متوجه شدید که درمانهای خانگی و استراحت کمکی به کاهش درد نکرد احتمالاً وقت آن رسیده که به پزشک مراجعه کرده و موضوع را به صورت جدی‌تری دنبال کنید. البته در مراحل ابتدایی درد اگر درد شدیدی احساس کردید مجاز به استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مثل ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن هستید. با این حال به یاد داشته باشید که نباید در مصرف این دسته از داروهای به ظاهر بی‌خطر نباید زیاده روی کنید. پزشکان هشدار می‌دهند مصرف متوالی بیش از 10 روز داروهای NSAIDها می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی داشته باشد.

فیزیوتراپی برای درد لگن و باسن

اگر درد لگن و باسن ناشی از مشکلات ساختاری باشد پزشک ممکن است چند جلسه فیزیوتراپی برای کاهش درد تجویز کند. جلسات فیزیوتراپی که موثر در کاهش درد در ناحیه باسن هستند اغلب شامل حرکات کششی و ورزشهایی هستند که منجر به تقویت عضلات اطراف باسن می‌شود. انجام این حرکات در طولانی مدت منجر به تسکین درد بیمار خواهد شد.

انواع جراحی لگن: آرتروسکوپی لگن یا تعویض مفصل لگن

جراحی لگن آخرین راهکار برای کاهش درد در ناحیه لگن و باسن است. عمل جراحی لگن مثل هر عمل جراحی دیگری با ریسک و خطرات زیادی همراه است و به همین دلیل در آخرین مرحله از درمان بیماری و به عنوان راهکار نهایی تجویز می‌شود. به طور کلی افراد کمی هستند که به دلیل درد لگن ناچار به جراحی  می‌شوند. جراحی‌های لگن اغلب برای رفع مشکلات ساختاری و ترمیم صدمات ناشی از حوادث انجام می‌شوند.

آرتروسکوپی لگن یکی از رایج‌ترین انواع عمل جراحی است که در موارد متعددی از دردهای لگن و باسن تجویز می‌شود. پزشک با ایجاد چند برش در پوست باسن ابزاری کوچک به نام آرتروسکوپ را به ناحیه لگن ارسال می‌کند. این ابزار شامل دوربین و نور است که به جراح اجازه می‌دهد با دقت مناطق آسیب دیده لگن را ترمیم و جراحی کند.

پزشک ممکن است تعویض لگن به طور کامل را به عنوان یک راهکار درمانی تجویز کند. طی این عمل جراح لگن را با یک ایمپلنت جایگزین می‌کنند. عمل تعویض لگن معمولا درمواقعی که درد و علائم در توانایی فرد در راه رفتن و یا ایستادن تاثیر منفی داشته باشد انجام می‌شود.

پیشگیری از درد لگن و باسن

پیشگیری از درد لگن و باسن آن هم به طور کامل قطعی میسر نخواهد بود ، چراکه برخی از عوامل ایجاد کننده درد در ناحیه لگن ناشی از حوادث غیرمترقبه است که پیشگیری از آنها ممکن نیست. اما نکاتی وجود دارد که با رعایت آنها می‌توان از بروز درد در ناحیه لگن و باسن پیشگیری کرد:

• از یک لباس مناسب دارای محافظ در هنگام انجام تمرینات ورزشی استفاده کنید
• اگر دچار آسیب در ناحیه لگن شده اید از انجام حرکاتی که باعث تشدید درد می‌شود اجتناب کنید
• پس از انجام فعالیت‌های سخت به بدن خود زمانی برای استحراحت و ترمیم بدهید
• قبل و بعد از ورزش گرم کنید

نتیجه گیری در مورد در استخوان لگن و باسن

درد در ناحیه لگن می‌تواند نشانه‌ای از طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها مثل بورسیت، انواع خاصی از آرتریت و یا فشار بیش از حد به مفصل و عضلات باسن باشد. با این حال علت درد لگن در زنان می‌تواند متفاوت از مردان و ناشی از بیماری‌های زنان مثل انواع کیست‌های رحم و عفونت‌های رحم و لگن باشد. به طور کلی در صورت تداوم درد پیگیری و مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.

سوالات متداول درد استخوان لگن و باسن