پارگی دیسک کمر؛ با چه روش‌هایی می‌توان به درمان کمک کرد؟

پارگی دیسک کمر به معنای بیرون زدگی بالشتک‌های بین مهره‌های ستون فقرات است که می‌تواند به اعصاب ستون فقرات فشار وارد کرده و و باعث بروز درد و کاهش توان حرکتی شود. پارگی دیسک، با عنوان فتق یا لغزش دیسک نیز شناخته می‌شود.

پارگی دیسک باعث کمردرد شدید و گاهی اوقات درد شدید در پشت پاها می‌شود که آن را سیاتیک می‌نامند. معمولاً علائم پارگی دیسک پس از چند هفته تا یک ماه خود به خود بهبود می‌یابد. اگر مشکل ماه‌ها ادامه پیدا کند و مزمن شود، ممکن است در نهایت به جراحی نیاز داشته باشید. در این مقاله از ژین طب به بررسی پارگی دیسک کمر و راه‌های درمانی خواهیم پرداخت.

پارگی دیسک کمر با چه علائمی ‌شناخته می‌شود؟

یکی از نشانه‌‌های پارگی دیسک می‌‎تواند کمردرد شدید باشد. از طرفی می‌تواند ناشی از کشیدگی یا رگ به رگ شدن عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها ایجاد شوند. با این حال، کمردرد همراه با درد در پشت یک یا هر دو پا (سیاتیک) معمولاً به فتق یا پارگی دیسک اشاره دارد. علائم مشخص سیاتیک عبارتند از:

• سوزن سوزن شدن در بخشی از ساق یا در کل پا
• درد فزاینده پشت باسن و ساق
• ضعف در پا

اگر دیسک شما پاره شده باشد، سیاتیک ممکن است با خم شدن با پاهای صاف یا هنگام نشستن بدتر شود. دلیلش این است که دراین وضعیت عصب سیاتیک کشیده می‌شود. همچنین ممکن است هنگام عطسه، سرفه یا نشستن روی توالت، درد شدیدی احساس کنید.

علل بروز پارگی دیسک کمر چیست؟

دیسک‌ بین مهره‌های ستون فقرات نیروی وارد شده به بدن در زمان خم شـدن، چرخش، بلند کردن اجسام یا نشستن را جذب می‌کنند.. با افزایش سن، دیسک‌ها شروع به فرسودگی می‌کنند. ممکن است کمی‌ساییده شوند یا مانند یک لاستیک کم باد شوند. مواد ژلاتینی داخل دیسک شروع به خشک و سفت شـدن می‌کند و لایه‌های دیواره فیبری دیسک شروع به جدا شدن و ساییدگی می‌کنند.

اگر دیسک آسیب‌دیده به اعصاب نخاعی نزدیک فشار بیاورد، آنها ملتهب می‌شوند. در اثر پارگی دیسک ریشه‌های عصب سیاتیک دو طرف دیسک‌ها متاثر می‌شوند. اعصاب سیاتیک از باسن، پائین پا و داخل پا عبور می‌کنند. به همین دلیل است که در آن مکان‌ها احساس درد، گزگز و بی حسی خواهید کرد.

دیسک‌های ضعیف ممکن است در نتیجه فعالیت‌های روزمره و کار یا ورزش، تصادفات رانندگی یا زمین خوردن بیشتر مستعد پارگی شوند. پارگی دیسک ممکن است به دلیل پیری دیسک هم ایجاد شود.

انواع پارگی دیسک کمر؛ سه نوع فتق اصلی دیسک

کمردردهای خفیف شاید کمتر اما کمردردهای شدید باعث اختلال در زندگی روزمره می‌شوند. فتق دیسک کمر یکی از دلایلی است که می‌تواند درد را به افراد تحمیل کند. فتق دیسک در سه نوع ممکن است ایجاد شود. درمان پارگی یا فتق دیسک کمر به میزان آسیب و شدت آن بستگی دارد. سه نوع رایج فتق دیسک را در ادامه بررسی می‌کنیم.

فتق حاوی (برآمدگی)

فتق حاوی با عنوان دیسک برآمده شناخته می شود. آنها زمانی ایجاد می شوند که فشاری بین مهره ها وجود داشته باشد و باعث بیرون زدگی دیسک ها شود. درد کمر در این مورد به شکل خفیف خواهند بود.

فتق غیرحاوی (اکستروژن دیسک)

فتق غیر حاوی با اسم اکستروژن دیسک هم معرفی می‌شود. این نوع پارگی دیسک کمردرد گسترده در ناحیه کمر را به همراه خواهد داشت. بی حسی یا سوزن سوزن شـدن اندام ها در این وضعیت دور از انتظار نیست.

فتق منفرد

درمان نشـدن فتق غیر حاوی ممکن است به فتق منفرد یا جداشونده منجر شود. با بروز فتق دیسک منفرد، مهره ها، دیسک ها را به شدت فشرده کرده و باعث پارگی آنها می‌شوند. درد شدید و گاها از دست رفتن قدرت حرکت از علائم پارگی دیسک منفرد است.

درمان پارگی دیسک کمر بدون عمل؛ روش‌های ساده اما کاربردی

کمردرد و سیاتیک ناشی از پارگی دیسک به طور معمول پس از گذشت 4 تا 6 هفته روند بهبودی را طی خواهد کرد. هرچند در برخی موارد ممکن است طولانی‌تر شود. برای درمان پارگی دیسک کمر بدون عمل از روش‌های ساده‌ای می‌توان استفاده کرده که همه از پس آن برمی‌آیند. این مراقبت‌ها عبارتند از:

بی حس شدن عصب با گرما و سرما

استفاده از بسته‌های سرد روی ناحیه دردناک زمانی که برای اولین بار احساس درد می‌کنید می‌تواند به بی حس شدن اعصاب و کاهش ناراحتی شما کمک کند. گرفتگی و اسپاسم عضلات کمر را هم می‌توانید با استفاده از پدهای گرمایی بهبود بدهید.

مسکن‌های OTC را امتحان کنید

مصرف داروهای مسکن که در بیشتر یخچال‌‌ها یافت می‌شود؛ می‌تواند در کاهش درد و التهاب کمر موثر باشند. برخی از این داروها عبارتند از:

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نظیر ایبوپروفن
• استامینوفن
• ناپروکسن
• آسپرین

فعالیت خود را تعطیل نکنید

استراحت طولانی‌مدت درمانی برای کمردرد نیست. سعی کنید در طول روز کمی‌پیاده‌روی کنید. تا حد امکان فعالیت‌های عادی روزانه خود را ادامه دهید، حتی اگر کمی‌درد داشتید.

حرکات ملایم ورزش را فراموش نکنید

هنگامی‌که درد شما شروع به فروکش کرد، ورزش و حرکات کششی ملایم می‌تواند به شما کمک کند به فعالیت‌های عادی از جمله کار بازگردید. اما ورزش را براساس دستورالعمل‌ پزشک یا فیزیوتراپیست انجام دهید تا تمرینات و حرکات کششی به کمر شما فشار وارد نکند.

برای مراقبت بیشتر چه باید کرد؟

کایروپراکتیک ستون فقرات، ماساژ و طب سوزنی می‌توانند به تسکین درد کمر کمک کنند. نکته مهم این است که اطمینان که خدمات را از افراد متخصص دریافت کنید.

مدت زمان ترمیم پارگی دیسک کمر چقدر است؟ این مدت را طولانی نکنید

معمولا علائم پارگی دیسک کمر با درمان مناسب بین 4 تا 6 هفته بهبود پیدا می‌کند. اما طول مدت زمان ترمیم پارگی دیسک کمر به شرایط بیمار و پیگیری روند درمان بستگی دارد. عواملی که روند ترمیم دیسک پاره شدن را تسریع می‌کنند عبارتند از:

• تغذیه مناسب
• ورزش 
• فیزیوتراپی

ورزش می‌تواند به جلوگیری از تشدید درد دیسک و تقویت عضلاتی که ستون فقرات را نگه می‌دارند، کمک کند. توجه داشته باشید که در هیچ نوع تمرینی زیاده روی نکنید چراکه ممکن است باعث ایجاد کمردرد جدید شود.

از دست دادن کنترل مثانه یا روده، ضعف یا گزگز در یک یا هر دو پا، درد در یک یا هر دو پا، استئوآرتریت کمر یا بی حسی بدن بخشی از عوارض پارگی دیسک کمر هستند. در صورتیکه عوارض طولانی و شدید باشد باید برای درمان فوری و اقدامات پزشکی اقدام کرد.

یادداشت پایانی؛ پارگی دیسک کمر؛ با چه روش‌هایی می‌توان به درمان کمک کرد؟

پارگی دیسک‌ها با افزایش سن و از بین رفتن دیسک‌های ستون فقرات به طور فزاینده‌ای رایج می‌شود. ممکن است نتوان از پارگی دیسک جلوگیری کرد، اما ورزش منظم برای تقویت کمر می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. در بیشتر موارد درد دیسک با گذشت زمان و رعایت نکات درمانی بهبود می‌یابد اما تشدید علائم آن نشانه خوبی نیست و باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد.

سوالات متداول