آرتروز کمر، بیماری پیشرونده قابل کنترل با 4 روش درمانی
آرتروز کمر یکی از شایعترین نمونههای آرتریت در بین افراد مختلف، به ویژه مسنترهاست. طبق آمار CDC تا سال 2040 میلادی تخمینزده میشود که حدود 78 میلیون از بزرگسالان بالای 18 سال در آمریکا به آرتروز مبتلا شوند.
این بیماری در اثر بالا رفتن سن، ضربه، آسیب به کمر و فعالیتهای سنگین ایجاد میشود و علائم دردناکی ایجاد خواهد کرد. از این علائم میتوان به درد در ناحیه کمر، کاهش دامنه حرکتی و احساس ساییدگی در ناحیه درد اشاره کرد. به همین دلیل درمان آرتروز کمر باید در اولویت قرار گیرد تا وضعیت بیمار شدیدتر نشود. درمان آرتروز با توجه به شدت آسیب و میزان درد بیمار معین خواهد شد. در این مطلب از مجله سلامت ژین طب به بررسی آرتروز کمر خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
آرتروز کمر چیست و چگونه درمان میشود؟
کلمه آرتریت از دو عبارت یونانی arthros به معنی مفصل و itis به معنی التهاب گرفتهشده است. این بیماری معمولا با افزایش سن در مفاصلی ایجاد میشود بیشتر از آنها استفاده میکنیم. زیرا هر چه سن افراد بالاتر میرود، غضروفها به آرامی تحلیل میروند و توانایی برای بازسازی و ترمیم خود را ندارند. به همین دلیل کمکم علائم تحلیل غضروفها نمایانشده و در حین حرکت بیمار درد و ناراحتی را حس خواهد کرد.
آرتروز ستون فقرات یکی از رایجترین نمونههای آرتریت بین افراد مسن و حتی جوانان است. زیرا طبق آمار CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها) میزان ابتلای آرتروز در بین افراد با سنین مختلف در سالهای 2013 تا 2015 به صورت زیر بودهاست:
- افراد بین 18 تا 44 ساله: 7.1درصد
- افراد بین 45 تا 64 ساله: 29.3درصد
- افراد بالای 65 سال: 49.6درصد
همچنین باید اشاره کنیم که آمار ابتلای زنان به آرتروز کمر یا زانو نسبت به مردان بیشتر بودهاست. در این مقاله به بررسی همه جانبه علت و درمان این عارضه دردناک خواهیم پرداخت.
چه کسانی به آرتروز ستون فقرات مبتلا میشوند؟
به طور کلی آرتروز با افزایش سن اتفاق میافتد. البته افراد جوان نیز در اثر عوامل مختلفی به این عارضه مبتلا خواهند شد. برخی از این عوامل عبارتند از:
- افزایش سن
- آسیب یا ضربه به مفصل
- نوعی نقص ژنتیکی مربوط به غضروفها
- استفاده مکرر از مفصل
- فشار زیاد به کمر در اثر شغل و فعالیتهای رایج
- اضافه وزن بالا
- سبک زندگی بی تحرک
همچنین افرادی که ورزشهای سنگین انجام میدهند نیز در معرض خطر ابتلا به آرتروز کمر قرار دارند.
علائم آرتروز کمر چیست؟ آیا این عارضه درد زیادی ایجاد میکند؟
علائم رایجی که در اثر استئوآرتریت ستون فقرات ایجاد میشود عبارتند از:
- درد در قسمت کمر و حتی گردن
- سفتی در مفاصل همراه با درد
- کاهش دامنه حرکتی و فعالیتهای روزانه
- فشار بر اعصاب یا نخاع که باعث دردهای تیراندازی و ممتد خواهد شد
- ضعف و بی حسی در پاها یا بازوها
- کاهش درد هنگام دراز کشیدن بیمار
- سفتی و از دست دادن انعطافپذیری در ستون فقرات
- تورم و حساسیت روی مهرههای آسیبدیده
- احساس ساییدگی هنگام حرکت دادن ستون فقرات
- درد، تورم و سفتی در سایر نواحی بدن (به ویژه در آرتریت التهابی)
- ضعف و خستگی کل بدن
- درد و بی حسی در بازوها یا پاها در صورت تحت تاثیر قرار گرفتن اعصاب
شدت این علائم بستگی به میزان آسیب در مفاصل کمر دارد و هرچه آسیب بیشتر باشد، درد نیز افزایش خواهد یافت. به همین دلیل توصیه میشود که در صورت بروز کوچکترین علائم، علت را بررسی و درمان لازم را پیگیری کنید.
تفاوت آرتروز کمر با دیسک کمر چیست؟ یا این دو عارضه علل ایجاد یکدیگر هستند؟
آرتروز و دیسک کمر دو عارضه بسیار شایع هستند که علائم مشترکی دارند. همچنین این دو عارضه بر غضروفها اثر میگذارند و گاهی دردهای شدیدی در کمر ایجاد خواهند کرد. اما فرق آرتروز کمر و دیسک کمر در نوع درگیری غضروفها، سن بیمار و حالتهای ایجاد علائم در آنهاست.
به این صورت که آرتروز در اثر ساییدگی و فرسودگی غضروف بین دو استخوان با بالا رفتن سن ایجاد میشود. در این حالت استخوانها تیز و خردشده و باعث ایجاد فشار در بافتهای اطراف خواهند شد. در حالی که دیسک کمر به معنی پارگی یا بیرون زدگی غضروف بین مهرهها (همان دیسکها) در اثر ضربه، فشار یا التهاب است. باید اشاره کنیم که در مواردی آرتروز کمر منجر به دیسک و حتی بلعکس خواهد شد.
تشخیص آرتروز ستون فقرات؛ استفاده از امکانات پزشکی برای تشخیص بیماری
بهترین راه برای تایید تشخیص آرتروز، تصویربرداری با اشعه ایکس است. در حالت عادی پزشک یک تاریخچه پزشکی از بیمار میگیرد و معاینه فیزیکی انجام میدهد تا ببیند آیا فرد دارای درد، حساسیت، از دست دادن حرکت گردن یا کمر است. در صورت بروز علائم نشاندهنده مانند ضعف، تغییرات رفلکس یا از دست دادن حس، پزشک آزمایشهای خاصی را تجویز میکند. این آزمایشها عبارتند از:
- تصویربرداری با اشعه ایکس برای بررسیهای استخوانها، خارهای استخوان و از دست داد غضروفها
- آزمایش خون برای بررسی وجود عفونت یا عوامل التهابی در بدن
- MRI برای نشان دادن آسیب احتمالی به دیسک یا باریک شدن اعصاب نخاعی
- CT اسکن برای بررسی بافتهای نرم و همبند
با انجام این اقدامات میزان آسیب به کمر و بهترین درمان برای مشکل ایجادشده مشخص خواهد شد.
عوارض آرتروز کمر چیست؟ آیا این عارضه خطرساز است؟
علائم احتمالی آرتروز ستون فقرات را نادیده نگیرید. زیرا آرتروز بیماری پیشروندهای است که در طول زمان بدتر میشود. اگرچه برخی افراد به دلیل شدت کم آسیبی که دارند، علائم خفیفی را تجربه میکند. اما به طور کلی اگر آرتروز کمر درمان نشود، علائم آن باعث کم تحرکی و اختلال در عملکرد روزانه بیمار خواهد شد.
درمان قطعی آرتروز کمر؛ معرفی راهکارهایی برای کاهش درد و علائم
در بیشتر موارد درمان استئوآرتریت کمر به منظور تسکین علائم درد و افزایش توانایی عملکرد فرد انجام میشود. در این موارد هدف داشتن یک سبک زندگی سالم است. در ادامه این مطلب راهکارهای درمان آرتروز کمر را معرفی خواهیم کرد.
1. درمان خانگی آرتروز کمر؛ اولین اقدامات برای بهبود درد و جلوگیری از آسیب بیشتر در کمر
احتمال دارد که پزشک به عنوان درمان اولیه راهکارهای زیر را پیشنهاد دهد:
- کاهش وزن برای کم کردن فشار روی کمر
- انجام ورزش به صورت منظم
- افزایش انعطافپذیری بدن
- پیروی از رژیم غذایی سالم و مقوی
- مصرف دمنوشهای آرامش بخش و ضد التهابی
- استفاده از کمپرس گرم یا سرد برای تسکین درد
از ورزشهای مناسب برای درمان آرتروز کمر میتوان به شنا، پیاده روی و ایروبیک در آب اشاره کرد.
2. استفاده از درمانهای غیر دارویی؛ از راهکارهای بی ضرر استفاده کنید
از رایجترین درمانهای غیر داروی و بی خطر برای آرتروز کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماساژ درمانی
- طب سوزنی
- شاک ویو تراپی
- آب درمانی
- فیزیوتراپی
- گرما درمانی
- سرما درمانی
- اوزون تراپی
- تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
- کایروپراکتیک
- درای نیلدلینگ یا سوزن خشک
باید اشاره کنیم که معمولا پزشکان فیزیوتراپی را برای انواع مختلف کمردرد تجویز میکند. زیرا فیزیوتراپی تاثیر بالایی در بهبود قدرت، توان و انعطافپذیری مفاصل دارد.
3. درمان قطعی آرتروز کمر با داروهای مختلف؛ کاهش درد کمر به صورت موقت
داروهای تجویزی علت آسیب را درمان نمیکنند، بلکه علائم را کاهش یا بهبود میبخشند. به عنوان مثال با مصرف داروهای مسکن، تنها درد بیمار برای مدت مشخصی تسکین مییابد. از رایجترین داروهای تجویزی برای آرتروز کمر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
داروهای مسکن؛ از استامینوفن تا بهترین قرص برای آرتروز کمر
برای تسکین درد ناشی از آرتروز ستون فقرات از داروهای مسکن استفاده میشود که رایجترین آنها استامینوفن است. مصرف داروهای قویتر به شدت آسیب و درد بیمار بستگی دارد.
-
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی؛ در استفاده از این داروها مراعات کنید
این دسته از داروها بر التهابهای ایجادشده در ناحیه آسیب اثر میگذارد و آنها را تسکین خواهند داد. با فروکش کردن التهابها، از میزان درد و تورم کاسته میشود و بیمار کمتر درد را احساس میکند. رایجترین داروهای ضد التهابی شامل ناپروکسن سدیم، ایبوپروفن و ادویل میشوند.
-
از داروهای موضعی غافل نشوید؛ تسکین موقتی اما زود اثر
پمادها و کرمهای موضعی نیز برای درمان درد آرتروز کمر در دسترس هستند. استفاده از این پمادها روی پوست باعث کاهش اثرات جانبی داروهای ضد التهابی و حتی مسکن خواهد شد. اما باید گفت که داروها موضعی تاثیر کوتاهمدت و کمتری نسبت به داروهای خوراکی و تزریقی دارند. از پمادهای موثر برای تسکین درد کمر میتوان به سالیسیلات، دیکلوفناک و کپسایسین اشاره کرد.
4. تزریق دارو به محل آسیب؛ تسکین درد فوری برای مدت 2 تا 6 ماهه
در مواردی که ردد بیمار زیاد باشد و داروهای خوراکی و موضعی اثری نداشته باشند، پزشکان از تزریق مستقیم دارو به محل آسیب استفاده میکنند. معمولا برای تزریق اپیدورال از بی حسکنندهای مانند لیدوکائین و ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها استفاده میکنند.
استفاده و تزریق دارو به محل آسیب 2 تا 3 مرتبه در سال ممکن نیست. زیرا تزریق بیشتر دارو به صورت مستقیم به مفصل باعث آسیب در این ناحیه میشود.
5. جراحی برای آرتروز ستون فقرات؛ آخرین تیر در ترکش پزشکان
در مواردی که درد بیمار به قدری زیاد باشد که نتواند فعالیتهای روزانه و شخصی خود را مستقلا انجام دهد، پزشک جراحی را توصیه میکند. معمولا هدف از جراحی رسیدن به موارد زیر است:
- تسکین درد بیمار
- برداشتن فشار از روی نخاع
- آزاد کردن ریشههای عصبی از خارهای استخوانی و دیگر بافتها
- تثبیت ستون فقرات
- بهبود عملکرد حرکتی بیمار
- برگشت به حالت عادی زندگی
- جلوگیری از عوارض شدیدتر
جراحان با بررسی شرایط، میزان آسیب و درد بیمار و با توجه به مزایای عمل جراحی و عوارض آن، این روش درمانی را پیشنهاد خواهند داد.
انواع جراحی برای درمان آرتروز ستون فقرات و عوارض ناشی از آن
در ناحیه کمر برای بهبود و ترمیم آسیبهای ایجادشده و جلوگیری از درد و ناراحتیهای بیشتر از جراحیهای مختلفی استفاده میشود. برخی از این جراحیها عبارتند از:
- لامینکتومی
- دیسککتومی
- فیوژن ستون فقرات
- ورتبرکتومی یا کورپکتومی
انتخاب نوع جراحی به آسیب و شدت آن بستگی دارد.
چشم انداز افراد مبتلا به آرتروز کمر
آرتروز ستون فقرات یک بیماری دژنراتیو است، اما با درمان و تغییر شیوه زندگی میتوان روند پیشرفت بیماری را کاهش داد. با این راهکار زندگی بیمار نسبتا بدون درد و فعال خواهد بود. باید اشاره کنیم که آرتروز کمر بیماری غیر قابل پیش بینی است که در صورت عدم توجه باعث زوال مفصل آسیبدیده میشود. پس برای جلوگیری از تحلیل مفاصل و عضلات سبک زندگی سالم و پرتحرکی داشته باشید.
سوالات متداول در مورد آرتروز کمر
1. آرتروز کمر و پیاده روی چه ارتباطی با هم دارند؟
آرتروز کمر بیماری فعالی است که با گذشت زمان شدیدتر میشود و همین موضوع باعث کاهش فعالیت بیمار خواهد شد. به همین دلیل به بیماران مبتلا به آرتروز کمر یا زانو پیشنهاد میشود که پیاده روی روزانه را در برنامههای خود قرار دهند.
2. تفاوت آرتروز کمر و دیسک کمر چیست؟
آرتروز کمر در اثر ساییدگی غضروفها ایجاد میشود، در حالی که دیسک کمر در اثر پارگی یا بیرون زدگی غضروف بین مهرهها ایجاد خواهد شد.
3. آیا درمان قطعی آرتروز کمر وجود دارد؟
درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارند و با راهکارهای درمانی تنها میتوان از پیشرفت آسیب، شدت علائم و درد بیمار کم کرد.