چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است؟
زمانی‌که پوکی استخوان شما تشخیص داده می‌شود، شکستگی استخوانی اجتناب‌ناپذیر و خطر آسیب‌دیدگی همواره در کمین شما خواهد بود. پیشرفت علم و تکنولوژی منجر به تولید داروهایی شده است که در دسترس عموم هستند و سرعت تحلیل رفتن استخوان‌ها را کاهش می‌دهند و به ترمیم استحکام استخوان‌ها کمک می‌کنند؛ اما چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است و چگونه مصرف می‌شود؟ آیا این داروها منجر به درمان پوکی استخوان می‌شوند یا فقط روی سرعت پیشروی بیماری اثر دارند؟
فرایندی با نام گردش استخوان (bone turnover) در بدن اتفاق می‌افتد که در آن سلول‌هایی به نام استئوکلاست (osteoclasts) تولید می‌شوند و بافت قدیمی استخوان را از بین می‌برند. در مقابل سلول‌هایی با نام استئوبلاست (osteoblasts) برای تکمیل این فرآیند ساخته می‌شوند تا بافت استخوانی ترمیم شود و استخوان‌ها مقاومت خود را بازیابی کنند. در شرایطی که تولید استئوبلاست کمتر از استئوکلاست باشد، میزان تخریب استخوان‌ها افزایش می‌یابد، گردش استخوان با اختلال مواجه می‌شود و تحلیل استخوان‌ها اتفاق می‌افتد.
داروهایی که برای افراد مبتلابه پوکی استخوان تولید می‌شوند، به دو روش «کاهش تولید استئوکلاست» یا «افزایش تولید استئوبلاست» از تحلیل و پوکی استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. برای اینکه متوجه شوید چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است و بیشتر با داروهای مناسب برای تحلیل استخوانی آشنا شوید، با ما در این مطلب از سایت ژین طب همراه باشید.
شروع درمان با تعیین شدت بیماری و تخمین سرعت تجزیه استخوان
بهترین راه برای درمان پوکی استخوان یا کاهش سرعت پیشروی تحلیل استخوان، استفاده از داروهای بیس فسفونات است. به دلیل متنوع بودن داروهای bisphosphonates و نحوه مصرف آن‌ها، پزشک با بررسی تراکم استخوان و شدت بیماری شما، سرعت از بین رفتن بافت استخوانی را تعیین و بهترین دارو را انتخاب می‌کند. متخصصان برای اندازه‌گیری تراکم استخوان، از اشعه ایکس و عکس‌برداری ناحیه لگن و ستون فقرات کمک می‌گیرند. بر اساس نتیجه عکس اشعه ایکس، پزشک برای درمان با بیس فسفونات‌ها یکی از دسته‌بندی‌های زیر را انتخاب می‌کند.
- بیس فسفونات‌های قرصی که نیاز به مصرف روزانه، هفتگی یا ماهانه دارند؛ مانند آلندرونات (alendronate)، ایباندرونات (ibandronate) یا ریزدرونات (risedronate)
- انواع bisphosphonates تزریقی که نیاز به مصرف هر سه ماه یک‌بار دارند؛ مثل بونیوا (boniva)
- داروهای بیس فسفونات که نیاز به تزریق وریدی یک‌بار در سال دارند؛ مانند زولدرونیک اسید (zoledronic acid)
آیا جایگزینی برای بیس فسفونات‌ها وجود دارد؟
بهترین قرص برای پوکی استخوان و جلوگیری از تحلیل بافت استخوانی، بیس فسفونات‌ها هستند؛ اما در شرایطی که دوره مصرف این داروها طولانی باشد یا فرد عوارض جانبی شدیدی نسبت به bisphosphonates نشان دهد، داروهای دیگری جایگزین انواع بیس فسفونات می‌شوند.
بیشتر بدانید: آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟ درمان قطعی پوکی استخوان وجود دارد؟
1. داروهای تحریک کننده هورمون پاراتیروئید
داروهای تری پاراتید و آبالوپاراتید (abaloparatide) یا تیملوس (Tymlos) نسخه‌های مصنوعی هورمون پاراتیروئید هستند که تراکم و استحکام استخوان‌ها را افزایش می‌دهند. این داروها پیش از شروع مصرف بیس فسفونات‌ها تجویز می‌شوند و سرعت درمان را بالاتر می‌برند.
2. آنتی‌بادی مونوکلونال برای کاهش تخریب استخوان‌ها
دنوزوماب یک داروی آنتی‌بادی مونوکلونال است و با کاهش تولید استئوکلاست از تخریب بافت استخوانی جلوگیری می‌کند. این دارو برای افرادی تجویز می‌شود که نمی‌توانند از بیس فسفونات‌ها استفاده کنند و نیاز مادام‌العمر به مصرف داروهای پوکی استخوان دارند.
3. کلسی تونین و درمان پوکی استخوان
یکی از قدیمی‌ترین داروهایی که برای درمان پوکی استخوان مورداستفاده قرار می‌گیرد، کلسی تونین است که به استئوکلاست متصل می‌شود و از تحلیل استخوانی جلوگیری می‌کند. البته این دارو فقط برای پیشگیری از شکستگی‌های ستون فقرات کاربرد دارد و مانعی برای انواع دیگر شکستگی‌های استخوانی به‌شمار نمی‌رود.
چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است؟
همه داروهای شیمیایی دارای عوارض جانبی ناخواسته‌ای هستند که برای برخی افراد بروز می‌یابد و شدت آن از فردی به فرد دیگر متغیر است؛ بنابراین از کجا بدانیم چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است و مصرف آن خطری ندارد؟ آیا به دلیل داشتن عوارض باید از مصرف قرص‌های پوکی استخوان خودداری کنیم؟
بیشتر بدانید: قرص کلسیم معجزه‌ای برای سلامت استخوان‌ها
معرفی عوارض جانبی به این معنا نیستند که نباید از بیس فسفونات‌ها برای درمان پوکی استخوان استفاده کنید؛ بلکه به این معنا است که در صورت بروز هر یک از این علائم، با پزشک مشورت کنید و داروی دیگری را جایگزین داروی تجویزشده کنید تا عارضه‌های بروز یافته را از بین ببرید یا شدت آن‌ها را کاهش دهید.
|
بیس فسفونات‌ها |
دارو |
نحوه عملکرد |
عوارض جانبی |
|
آلندرونات |
فوسامکس (Fosamax) |
تقویت استخوان‌ها با کاهش سرعت از بین رفتن سلول‌های استخوانی به وسیله استئوکلاست |
1. مشکلات گوارشی مانند مشکل در بلع، التهاب مری یا زخم 2. استئونکروز (osteonecrosis) یا مرگ بافت استخوانی (این عارضه نادر است) |
|
بینوستو (Binosto) |
|||
|
ایباندرونات |
بونیوا (Boniva) |
کاهش سرعت برداشت استئوکلاست‌ها و ایجاد تعادل میان تولید این سلول‌ها و استئوبلاست‌ها |
از بین رفتن اثر دارو بعد از مدت طولانی مصرف و بالا رفتن احتمال شکستگی فمور (femur) یا استخوان ران (این عارضه‌ای نادر است) |
|
ریزدرونات |
اکتونل (Actonel) |
کاهش سرعت تخریب استخوان با کمک تولید استئوبلاست‌ها |
1. تحریک در محل تزریق دارو 2. علائم آنفولانزا مانند سردرد، تب یا درد عضلانی 3. احتمال شکستگی استخوان ران یا استئونکروز فک (این عوارض به‌ندرت اتفاق می‌افتند) |
|
اتلویا (Atelvia) |
|||
|
زولدرونیک اسید |
رکلست (Reclast) |
افزایش تولید osteoblasts و کاهش سرعت تحلیل بافت استخوانی |
1. عکس‌العمل‌های آلرژیک به دارو 2. افزایش احتمال ابتلا به سرطان (احتمال بروز این عارضه کم خواهد بود) |
|
هورمون پاراتیروئید (parathyroid hormone ) |
تری پاراتید (Teriparatide) یا فورتئو (Forteo) |
افزایش تعداد استئوبلاست‌های استخوان‌ساز |
1. گرفتگی عضلات پا 2. حالت تهوع 3. سرگیجه |
|
آنتی‌بادی مونوکلونال (Monoclonal antibody ) |
دنوزوماب (Denosumab) یا پرولیا (Prolia) |
جلوگیری از تخریب سلول‌های استخوان با کاهش تولید استئوکلاست‌ها |
1. کاهش جذب کلسیم در بدن 2. بثورات یا عفونت‌های پوستی 3. شکستگی استخوان ران (نادر) 4. استئونکروز فک (نادر) |
|
کلسی تونین (Calcitonin) |
میاکالسین (Miacalcin) |
افزایش تولید استئوبلاست و کاهش سرعت تخریب بافت استخوانی |
1. افزایش اندک در خطر سرطان 2. عکس‌العمل‌های آلرژیتیک |
|
فورتیکال (Fortical) |
موفقیت درمان با داروهای پوکی استخوان را افزایش دهید
برای درمان پوکی استخوان باید سبک زندگی خود را اصلاح کنید تا تأثیر داروها را افزایش دهید و احتمال شکستگی استخوان‌ها را از بین ببرید. انجام فعالیت‌های بدنی که تعادل بدن را بهبود می‌بخشند و نیازی به تحمل وزن‌های سنگین ندارند، برای شما مفید خواهد بود. سیگار و الکل دو عامل مضر برای استخوان‌ها هستند و جذب قرص پوکی استخوان را کاهش می‌دهند؛ بنابراین لازم است که سیگار را ترک کنید و مصرف الکل را به حداقل برسانید.
بیشتر بدانید: آشنایی با 7 فواید ویتامین D3؛ از تقویت استخوان‌ها تا بهبود عملکرد مغز
یک رژیم غذایی سالم که سرشار از مواد معدنی و ویتامین‌های موردنیاز استخوان‌ها است، موفقیت درمان بیماری تحلیل استخوان را افزایش می‌دهد. گاهی باید در کنار رژیم غذایی سالم و متعادل، از ویتامین‌ها و مکمل‌های تغذیه‌ای کمک بگیرید تا مواد موردنیاز را به بدنتان برسانید. این مکمل‌ها باید زیر نظر پزشک و با دوز مناسب تجویز شوند تا تداخل دارویی نداشته باشند.
کلام پایانی
بدن ما دائم در حال تغییر است و چرخه‌هایی برای تخریب و تولید سلول‌های بدن دارد. این ویژگی سبب می‌شود که سلول‌هایی جوان و سالم جایگزین سلول‌های پیر و ناتوان شوند و بدن در بهترین شرایط ممکن قرار گیرد. استخوان‌های بدن برای ترمیم و بازسازی شدن چرخه‌ای دارند که با نام گردش استخوان شناخته می‌شود و در آن از بین رفتن و تولید مجدد سلول‌های استخوانی با کمک دو هورمون استئوکلاست و استئوبلاست اتفاق می‌افتد. مواردی مانند بیماری‌های مزمن یا زمینه‌ای، افزایش سن یا آسیب‌های متعدد فیزیکی نظم گردش استخوانی را برهم می‌زنند و تعادل بین تولید استئوبلاست و استئوکلاست را از بین می‌برند.
برای جلوگیری از پوکی استخوان یا درمان این بیماری داروهایی متناسب با شرایط بیمار تجویز می‌شوند که برخی از آن‌ها محرک تولید سلول‌های استئوبلاست هستند و بعضی دیگر سرعت تولید استئوکلاست را کاهش می‌دهند. در این مقاله از سایت ژین طب به این موضوع پرداختیم که چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است و هر دارو چه عوارض ناخواسته‌ای دارد.
احتمال بروز پوکی استخوان در بانوانی که در دوران پساقاعدگی (یائسگی) قرار دارند، افرادی با تجربه شکستگی‌های متعدد، کسانی که دچار اضافه‌وزن هستند و بیمارانی با کمبود ویتامین یا مواد معدنی بیشتر از دیگر افراد است. در برخی شرایط در کنار داروهای درمان پوکی استخوان، ویتامین‌ها و مکمل‌های خوراکی تجویز می‌شوند و بیمار نیاز به رعایت رژیم غذایی و اصلاح عادت‌های زندگی خود دارد. اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید یا در آستانه ابتلا به این بیماری قرار دارید، تحت درمان با کدام دارو قرار گرفته‌اید؟ چه روش‌هایی را برای پیشگیری از پوکی استخوان می‌شناسید؟
سؤالات متداول
چه دارویی برای پوکی استخوان خوب است و تأثیر بیشتری دارد؟
قرص‌های مناسب برای پیشگیری از بروز علائم پوکی استخوان با در نظر گرفتن شرایط بیمار و شدت تحلیل بافت استخوانی تعیین می‌شوند. به‌طورمعمول داروهایی که در دسته بیس فسفونات‌ها قرار می‌گیرند، برای درمان پوکی استخوان تجویز خواهند شد.
آیا بدون دارو می‌توان با پوکی استخوان زندگی کرد؟
پوکی استخوان زمانی اتفاق می‌افتد که میزان تولید سلول‌های استخوان‌ساز (استئوکلاست) کمتر از میزان از بین رفتن آن‌ها باشد. داروهای پوکی استخوان میزان تولید و تخریب استئوکلاست‌ها را متعادل نگه می‌دارند؛ بنابراین اگر از مصرف داروها خودداری کنید، استخوان‌های شما در طول زمان ضعیف می‌شوند و شانس شما برای شکسته شدن مداوم استخوان‌هایتان افزایش می‌یابد.
آیا می‌توانم ویتامین D را جایگزین داروهای پوکی استخوان کنم؟
ویتامین‌ها جنبه درمانی ندارند و فقط به‌عنوان مکمل‌های تقویتی در مسیر درمان مورداستفاده قرار می‌گیرند. ویتامین دی برای جذب کلسیم لازم است و ماده معدنی کلسیم به تقویت بافت استخوانی کمک می‌کند؛ به همین دلیل اگر مبتلابه پوکی استخوان هستید، مصرف ویتامین D در کنار داروهای پوکی استخوان، خطر شکستگی استخوان‌ها را کاهش می‌دهد.
اگر داروی پوکی استخوان می‌خورم نیازی به پرهیز غذایی ندارم؟
برخی از خوراکی‌ها هستند که اثر داروهای پوکی استخوان را کاهش می‌دهند و منجر به ایجاد اختلال در روند درمان پوکی استخوان می‌شوند؛ به همین دلیل به بیماران توصیه می‌شود که در کنار مصرف دارو، رژیم غذایی متعادل داشته باشند. یک رژیم غذایی متعادل دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی موردنیاز بدن است که به تقویت بافت استخوانی و جذب داروها کمک می‌کند.
