کمردرد عصبی چیست؟ از علت تا درمان

کمردرد عصبی یکی از انواع دردهای ناحیه کمر است که بخشی از مردم، فارغ از سن و جنسیت به آن دچار می‌شوند. از آنجایی که این مشکل برروی کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارد و آن را از انجام فعالیت‌های روزانه باز می‌دارد، همیشه آزاردهنده است. دلیل بروز این نوع کمردرد وجود اختلال در سیستم عصبی است. در این مقاله از مجله سلامت و خانواده ژین طب قصد داریم درباره ارتباط کمردرد و سیستم عصبی صحبت کنیم، اگر شما هم با مشکل کمردرد عصبی روبرو هستید، با ما همراه باشید.

کمردرد عصبی چیست؟

کمر ساختار پیچیده‌ای دارد، به‌طوری‌که می‌توان گفت ستون فقرات کمر، از پنج مهره در قسمت پایینی ستون فقرات بین دنده‌ها و لگن تشکیل شده است. این مهره‌ها توسط دیسک‌های کوچکی که بین هر یک از آن‌ها قرار گرفته‌اند (به‌عنوان ضربه‌گیر برای استخوان‌های ستون فقرات) محافظت می‌شوند.

رباط‌های ضخیم متصل به مهره‌ها هم مواد دیسک پالپی را در جای خود نگه می‌دارند. همچنین از 31 جفت اعصاب و ریشه نخاعی در بدن، پنج جفت عصب کمری (L1-L5) و پنج جفت عصب خاجی (S1-S5) از ناحیه کمر شروع می‌گردد. عصب نخاعی L1 در ایجاد حس ناحیه کشاله ران و ناحیه تناسلی، عصب L2  تا L4 در انتقال سیگنال حسی در ناحیه جلوی ران و داخل ساق پا و عصب نخاعی L5 در ایجاد حس در قسمت خارجی ساق پا، قسمت بالای پا و فضای بین انگشت اول و دوم  نقش دارند؛ بنابراین می‌توان گفت درد عصبی پایین کمر و ساق پا برروی یکدیگر تأثیر می‌گذارند. حال کمردرد عصبی چگونه است؟

اعصاب، سیگنال‌های شیمیایی و الکتریکی خاصی را از مغز به اندام‌ها و بالعکس انتقال می‌دهند. حال زمانی که آسیب به یک عصب یا گروهی از اعصاب وارد شود، التهاب، تحریک یا فشردگی در بافت عصبی رخ می‌دهد که تمامی این موارد در بروز کمردرد عصبی نقش دارند. همچنین تنش‌های عصبی مانند استرس و اضطراب هم در بروز کمردرد تأثیر می‌گذارند.

انواع کمردرد عصبی

کمردرد از لحاظ  طول دوره به دو نوع  حاد و مزمن تقسیم می‌شود، اما زمانی که درد ناشی از اعصاب باشد، در سه دسته موضعی، مکانیکی و التهابی قرار می‌گیرد.

• درد کمر عصبی موضعی

این نوع درد کمر، هنگام رشد بافت عصبی در یک دیسک بین مهره‌ای دژنره شده، رخ می‌دهد.

• درد کمر عصبی مکانیکی

زمانی که یک ریشه عصبی هنگام خروج از ستون فقرات فشرده می‌شود، درد عصبی مکانیکی رخ می‌دهد که ممکن است در امتداد توزیع عصب اتفاق بیفتد.

• درد کمر عصبی التهابی

زمانی که ریشه‌های عصبی به دلیل مواد شیمیایی که از فتق دیسک و… به بیرون نشت پیدا می‌کنند، تحریک می‌شوند.

معمولا درد مکانیکی و التهابی به پایین پا منتقل می‌شود که به آن درد رادیکولار می‌گویند؛ به‌نوعی می‌توان گفت رادیکولار، تأثیر کمردرد بر سیستم عصبی است.

علت کمردرد عصبی

درد کمر ناشی از سیستم عصبی  به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که گیر کردن عصب در پایین کمر و استرس از مهم‌ترین دلایل هستند.

• گیر کردن عصب در قسمت پایینی کمر

زمانی که براثر عوامل گوناگون  برروی 5 مهره آخر (ستون فقرات کمر) بیش‌ازاندازه فشار وارد شود، گیر کردن یا گرفتگی عصب اتفاق می‌افتد که با احساس درد شدید یا بی‎حسی همراه است. فتق دیسک، روماتیسم مفصلی، تنگی کانال نخاعی، خار استخوان، ساییدگی مهره‌ها و آسیب ترماتیک  از عوامل گرفتگی عصب در ناحیه کمر هستند. برای مثال از تاثیر اعصاب بر دیسک کمر می‌توان به علائمی چون احساس درد مداوم، سفتی عضلات و اسپاسم در ناحیه کمر اشاره کرد.

• استرس و درد ستون فقرات

شاید جالب باشد بدانید که کمردرد همراه با شوک‌های عصبی و استرس هم رخ می‌دهد. همه ما می‌دانیم که اضطراب و استرس علاوه‌بر روان، بر بخش‌های مختلفی از بدن تأثیر می‌گذارند. وقتی دچار استرس می‌شویم، بدن به طور طبیعی هورمون‌های خاصی چون آدرنالین را ترشح می‌کند. آدرنالین با بالا بردن فشار خون، جریان خون را افزایش می‌دهد که به انقباض عضلات اطراف ستون فقرات و اسپاسم عضلانی می‌انجامد. همچنین زمانی که کمر شما به دلایل گوناگون صدمه ببیند، استرس، میزان درد را افزایش می‌دهد. کمردرد هنگام عصبی شدن و استرس، با گذشت زمان  باعث ایجاد محدودیت در انجام فعالیت‌ها و بروز مشکلات اسکلتی عضلانی مانند ضعف عضلات کمر خواهد شد.

علائم کمردرد عصبی

کمردرد عصبی با توجه به عوامل مختلفی رخ می‌دهد که با علائم کلی احساس درد در قسمت پایینی کمر، اسپاسم و سفتی عضلات، حساسیت عضلات نسبت به لمس و ایجاد اختلال در خواب همراه هستند، اما کمردردهای ناشی از گیر کردن عصب، مشابه درد سیاتیک، با علائم دیگری چون احساس سوزش یا گزگز در کمر یا پاها، ضعف و بی‌حسی عضلات، درد مبهم یا تیز در ناحیه کمر نشان داده می‌شود.

آیا کمردرد عصبی خطرناک است؟

چنانچه هنگام کمر درد، نشانه‌های زیر را احساس کنید هرچه سریع‌تر باید به پزشک مراجعه نمایید.

• احساس ضعف و بی‌حسی در پاها، کشاله ران و ناحیه تناسلی
• بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
• اختلال در خواب و احساس درد حین دراز کشیدن
• عدم تعادل و کنترل در حرکت دادن پاها
• کاهش وزن ناگهانی
• پایین آمدن سطح هوشیاری
• احساس درد شدید در ناحیه شکم و کمر

در صورتی که کمردرد عصبی با هر یک از علائم بالا رخ دهد، خطرناک خواهد بود و باید به پزشک متخصص ارتوپد یا ستون فقرات مراجعه کنید.

درمان کمردرد عصبی

خوشبختانه 90 درصد از کمردردها با استراحت، رعایت دستورالعمل‌های مراقبتی و مصرف دارو درمان می‌شوند.

درمان خانگی کمردرد عصبی

شما می‌توانید با داشتن استراحت کافی و محدود کردن فعالیت‌هایتان برای مدت کوتاه، درد کمر خود را تسکین دهید. برخی از روش‌های خانگی مؤثر در تسکین کمردرد ناشی از سیستم عصبی عبارتند از:

1. استفاده از پد گرم و سرد: استفاده از پد گرم با کمک به بهبود جریان خون به تسکین و کاهش درد کمک بسیاری می‌کند. همچنین پد سرد در کاهش تورم مؤثر است.
2. ماساژ: ماساژ آرام و ملایم به شل شدن عضلات کمر و رفع گرفتگی آن‌ها کمک بسیاری می‌کند؛ بنابراین موجب کاهش استرس، تسکین درد و بهبود عملکرد کمر خواهد شد.
3. انجام فعالیت‌های ورزشی سبک: انجام تمرین‌های ورزشی کششی مانند یوگا و پیلاتس در تقویت عضلات کمر و کاهش درد تأثیر بسیاری می‌گذارد. مدیتیشن هم یکی‌دیگر از راه‌های مؤثر برای درمان درد کمر عصبی است.

 برخی از این تمرین‌ها عبارتند از:

• چرخاندن باسن

برای انجام این حرکت باید صاف بایستید، پاها را به نسبت شانه‌ها باز کنید و درحالی که دست‌های خود را برروی پهلویتان قرار می‌دهید، به آرامی باسن خود را به اطراف بچرخانید.

• جمع کردن زانوها به داخل سینه

برای انجام این حرکت ابتدا باید به پشت دراز بکشید، سپس با بالا آوردن زانوی چپ با دست ساق پا را بگیرید و به آرامی به سمت قفسه سینه بکشید. پس از گذشت 5 ثانیه این حرکت را برای پای راست انجام دهید و در آخر هر دو پا را به سمت قفسه سینه ببرید.

• حرکت بچه

ابتدا باید روی زانوهای خود بنشینید، سپس بدن خود را به جلو خم کنید و به آرامی دست‌هایتان را به همان سمت بکشید.

4. استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس: چنانچه کمردرد شما ناشی از استرس و تنش‌های عصبی باشد با کمک یک مشاور و یا شرکت در کلاس‌های روانشناختی می‌توانید تکنیک‌های کاهش استرس را یاد بگیرید و هنگام احساس درد در ناحیه کمر انجام دهید.
5. استفاده از کمربند پلاتینر: استفاده از کمربند پلاتینر، مؤثرترین راه درمان انواع کمردرد است. این کمربند با بهره‌گیری از تکنولوژی UIC با تحریک اعصاب و عضلات از طریق ماساژ، درد کمر و اسپاسم عضلانی را بهبود می‌بخشد.

درمان پزشکی

پزشک برای درمان کمردرد معمولا انجام فیزیوتراپی و مصرف دارو را توصیه می‌کند. داروهای مسکن، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند باکلوفن)، داروهای ضدافسردگی (مانند فلوکستین و دولوکستین) و داروهای آرام‌بخش و ضد اضطراب (مانند TCA) بهترین و مؤثرترین قرص کمر درد عصبی محسوب می‌شوند.

کمردرد عصبی عارضه‌ای درمان‌شونده

در این مقاله در رابطه با کمردرد و سیستم عصبی خودکار صحبت کردیم. کمردرد ممکن است ناشی از تنش‌های عصبی چون اضطراب، استرس و… باشد و یا اینکه به‌خاطر گرفتگی عصب در ناحیه پایین کمر اتفاق بیفتد. بهترین راه درمان کمردرد عصبی داشتن استراحت کافی، تغییر سبک زندگی و استفاده از داروهای درمانی است که پزشک تجویز می‌کند.

سوالات متداول