آرتروز ستون فقرات؛ از آرتروز خود اطلاع دارید؟

آرتروز ستون فقرات به عنوان بیماری مفصلی دژنراتیو نیز شناخته می‌شود. در واقع وضعیتی است که در آن غضروف محافظی که بالای استخوان‌ها را متحرک می‌کند، تحلیل رفته یا فرسوده می‌شود. این تحلیل‌رفتگی تورم و درد را به همراه دارد و در صورت عدم درمان می‌تواند بیمار را زمین‌گیر کند. همچنین آرتروز ستون فقرات ممکن است باعث ایجاد استئوفیت‌ها یا خارهای استخوانی شود.

آرتریت روماتوئید که نوعی آرتروز ستون فقرات است زمانی به وجود می‌آید که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله کند. این عامل باعث ایجاد درد و تورم در فرد شده و استخوان‌ها و مفاصل به آرامی فرسایش و تغییر شکل می‌دهند. ابتلا به آرتریت روماتوئید در هر سنی دور از ذهن نیست، اما بیشتر در بزرگسالان 40 سال یا بالاتر رخ می‌دهد. در این مقاله از مجله سلامت ژین طب ابعاد کلی آرتروز ستون فقرات را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا کمکی برای بیماران باشد.

آرتروز ستون فقرات علل و عوامل خطر ابتلا به آن

علل آرتریت در پشت یا گردن، بسته به نوع آرتریت شخص بیمار متفاوت است. علاوه بر سایش و پارگی طبیعی و محرک‌های خودایمنی، در بسیاری از موارد علت دقیق ناشناخته باقی می‌ماند. از سوی دیگر اجزای ژنتیکی در ارتباط با برخی از اشکال آرتریت نخاعی شناسایی شده است و به این معناست که ممکن است بیماری ارثی باشد.

سایر عوامل خطر آرتریت نخاعی عبارتند از:

• سن
• اضافه وزن یا چاقی
• وجود شرایط خاصی مانند دیابت، نقرس، پسوریازیس، سل، سندرم روده تحریک پذیر و بیماری لایم

انواع آرتروز ستون فقرات

بیش از 100 نوع مختلف آرتریت وجود دارد و بیشتر آن‌ها ممکن است بر پشت یا گردن تاثیر بگذارند. اگرچه همه آرتریت‌ها منجر به التهاب می‌شوند اما آرتروز بر اساس منشاء آن به دو دسته التهابی و غیرالتهابی (دژنراتیو) تقسیم می‌شود.

استئوآرتریت ستون فقرات؛ شایع‌ترین شکل آرتریت نخاعی

این عارضه معمولا کمر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و از طریق ساییدگی به وجود خواهد آمد. همانطور که غضروف بین مفاصل به آرامی‌ تجزیه می‌شود، منجر به التهاب و درد خواهد شد. از آنجایی که درد ناشی از آسیب مکانیکی است، معمولا زمانی که کمر خود را خم می‌کنید یا می‌پیچانید، بیشتر قابل توجه است. صدمات کمری در گذشته نیز ممکن است به ‌ایجاد آرتریت دژنراتیو ستون فقرات کمک کند.

استئوآرتریت ستون فقرات معمولا مفاصل فاست بین مهره‌ها را درگیر می‌کند. همچنین به عنوان آرتریت مفصل فاست، سندرم مفصل فاست و بیماری فاست شناخته می‌شود. در برخی موارد، انحطاط دیسک‌های ستون فقرات (بیماری دژنراتیو دیسک) ممکن است به آرتریت مفصل فاست کمک کند. با نازک شدن دیسک‌های بین مهره‌ها، فشار بیشتری به مفاصل فاست منتقل می‌شود. این منجر به اصطکاک بیشتر و آسیب بیشتر به غضروف می‌شود.

هنگامی‌که ‌این تغییرات دژنراتیو در گردن رخ می‌دهد، به ‌این وضعیت اسپوندیلوز گردنی می‌گویند. آرتریت در گردن همیشه باعث درد نمی‌شود و بسیاری از افراد علائم قابل توجهی ندارند.

آرتریت روماتوئید ستون فقرات نوع خطرناک آرتروز ستون فقرات

آرتریت روماتوئید (RA) یک اختلال خودایمنی است، به ‌این معنی که سیستم ایمنی بدن خود را تغییر می‌دهد و به سینوویوم – پوشش مفاصل – حمله می‌کند. اگرچه آرتریت روماتوئید در سایر مفاصل شایع‌تر است، اما می‌تواند ستون فقرات، به ویژه ناحیه گردن را درگیر کند. آرتریت روماتوئید ستون فقرات ناشی از سایش و پارگی نیست، بنابراین یک آرتریت التهابی در نظر گرفته می‌شود. این بیماری ممکن است باعث کمردرد (و درد در سایر مفاصل) شود حتی زمانی که از این مفاصل استفاده نمی‌شود و معمولا زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اسپوندیلوآرتریت؛ آرتروزی که اندام‌های دیگر را هم درگیر می‌کند

اسپوندیلوآرتریت گروهی از بیماری‌های التهابی است که هم مفاصل و هم محل اتصال رباط‌ها و تاندون‌ها به استخوان‌ها را درگیر می‌کند. اسپوندیلوآرتریت اگرچه منشا التهابی دارد، اما مشابه آرتریت روماتوئید نیست.

انواع مختلفی از اسپوندیلوآرتریت وجود دارد که برخی از آن‌ها در ستون فقرات شایع‌تر از بقیه هستند:

• اسپوندیلیت آنکیلوزان: نوعی آرتریت نخاعی است که ممکن است باعث التهاب مهره‌ها و مفاصل ساکروایلیاک در پایه ستون فقرات شود. در موارد شدید، ممکن است چندین مهره به هم جوش بخورند و باعث قوز پشت شوند.
• آرتریت پسوریاتیک: یک بیماری مرتبط با پسوریازیس است – یک اختلال خود ایمنی که بیشتر به خاطر بثورات خارش‌دار و پوسته پوسته شناخته می‌شود. افراد معمولا قبل از آرتریت به پسوریازیس مبتلا می‌شوند، اما گاهی اوقات این بیماری معکوس می‌شود. اگرچه در مفاصل کوچکتر شایع‌تر است، اما ممکن است ستون فقرات را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
• آرتریت واکنشی: التهاب مفصلی است که در اثر عفونت در جای دیگری از بدن – اغلب در روده یا اندام تناسلی – ایجاد می‌شود. آرتریت واکنشی در ستون فقرات معمولا در قسمت پایین کمر رخ می‌دهد و به خودی خود از بین می‌رود.
• آرتریت انتروپاتیک: نوعی آرتریت است که با بیماری التهابی روده (IBD) مرتبط است. همه افراد مبتلا به IBD به آرتریت مبتلا نمی‌شوند و از بین افرادی که مبتلا می‌شوند، همه آن‌ها در ستون فقرات به آن مبتلا نمی‌شوند. شعله‌ور شدن آرتریت انتروپاتیک تمایل دارد با شعله‌های IBD همگام شود، اما زمان و شدت آن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

اشکال دیگر اسپوندیلوآرتریت عبارتند از: اسپوندیلوآرتریت تمایز نیافته (زمانی که علائم با هیچ یک از انواع شناخته‌شده مطابقت ندارد) و اسپوندیلوآرتریت نوجوانان (زمانی که علائم در دوران کودکی شروع می‌شود).

بر اساس یک طبقه‌بندی متفاوت، اگر نوع خاصی از آرتریت ستون فقرات و یا مفاصل ساکروایلیاک را درگیر کند، به آن اسپوندیلوآرتریت محوری می‌گویند. اگر مفاصل و تاندون‌های دیگر درگیر باشند، به آن اسپوندیلوآرتریت محیطی می‌گویند. بسیاری از افراد هر دو نوع را در مراحل مختلف پیشرفت اسپوندیلوآرتریت خود تجربه می‌کنند.

علائم آرتروز ستون فقرات چیست؟

علائم آرتروز ستون فقرات ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. به طور کلی، آن‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• درد کمر و گردن، به خصوص در ناحیه کمر
• سفتی و از دست دادن انعطاف‌پذیری در ستون فقرات، مانند ناتوانی در صاف کردن کمر یا چرخاندن گردن
• تورم و حساسیت روی مهره‌های آسیب‌دیده
• احساس ساییدن هنگام حرکت دادن ستون فقرات
• درد، تورم و سفتی در سایر نواحی بدن (به ویژه در آرتریت التهابی)
• ضعف و خستگی کل بدن (در آرتریت التهابی شایع‌تر است)
• درد و بی‌حسی در بازوها یا پاها در صورت تحت تاثیر قرار گرفتن اعصاب
• سردرد (در صورت آرتریت در گردن)

اگرچه کمردرد یک علامت رایج است، اما همه افراد حتی مبتلایان به آرتروز ستون فقرات پیشرفته آن را ندارند. از سوی دیگر، برخی ممکن است حتی قبل از اینکه آرتریت در عکس اشعه ‌ایکس دیده شود، درد را تجربه کنند. در انواع خاصی از اسپوندیلوآرتریت، التهاب چشم (عنبیه یا یووئیت) ممکن است رخ دهد که باعث درد، آبریزش چشم و تاری دید شود.

آرتروز ستون فقرات ممکن است به سایر مشکلات ستون فقرات کمک کند

آرتروز ستون فقرات ممکن است باعث خار استخوانی (رشد بیش از حد در لبه‌های استخوان‌ها) شود. در ستون فقرات، خارهای استخوانی به ویژه مفاصل فاست را تحت تاثیر قرار می‌دهند و باعث بزرگتر شدن آن‌ها می‌شوند. این وضعیت هیپرتروفی مفصل فاست نامیده می‌شود. اگرچه خارهای استخوانی به خودی خود مضر نیستند، اما ممکن است مجرای نخاع و اعصاب خروجی از ستون فقرات را باریک کنند. این دو وضعیت دردناک رتا به دنبال دارد که عبارتند از:

• تنگی نخاع: فشردگی طناب نخاعی در داخل کانال نخاعی
• رادیکولوپاتی: نیشگون گرفتن اعصاب محیطی هنگام خروج از ستون فقرات (سیاتیک یکی از انواع رادیکولوپاتی است)

اسپوندیلیت آنکیلوزان (کلسیفیکاسیون آهسته رباط‌های بین مهره‌ها) نیز ممکن است باعث مشکلات دیگری مانند:

• شکستگی‌های استرسی در مکان‌هایی که استخوان جدید تشکیل شده است.
• مهره‌های فرو ریخته
• تغییر شکل ستون فقرات به نام کیفوز

آرتروز ستون فقرات چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک شما ممکن است از برخی یا همه روش‌های تشخیصی زیر برای تایید آرتریت نخاعی استفاده کند :

• سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی
• آزمایش خون برای نشانگرهای ژنتیکی و یا آنتی‌بادی‌های RA
• اشعه‌ایکس از ستون فقرات برای تعیین محل مفصل آرتروز
• ام آر آی، سی‌تی‌اسکن، میلوگرافی، اسکن استخوان و یا سونوگرافی تا حد صفر آسیب، تشخیص درگیری عصب و نخاع یا رد سایر علل
• آسپیراسیون مفصل (آزمایش مایع سینوویال در داخل مفصل)

برای مشخص کردن مفصل دردناک، پزشک ممکن است آن را با تزریق بی‌حس کند و بررسی کند که آیا درد از بین می‌رود یا خیر.

درمان آرتروز ستون فقرات با درمان خانگی آرتروز کمر

درمان آرتروز ستون فقرات به عوامل زیادی بستگی دارد. این عوامل ممکن است شامل سن، سطح درد، نوع و شدت آرتریت و اهداف سلامت شخصی شما باشند. از آنجایی که آسیب مفصلی ناشی از آرتریت غیرقابل برگشت است، درمان معمولا بر مدیریت درد و جلوگیری از آسیب بیشتر متمرکز است.

درمان‌های غیر جراحی برای آرتروز ستون فقرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و کورتیکواستروئیدها (قرص یا تزریقی) برای کاهش درد و تورم
• کمربند پلاتینر که مجهز به تکنولوژی UIC است از بهترین درمان‌های خانگی آرتروز ستون فقرات به حساب می‌آید.
• فیزیوتراپی برای بهبود قدرت عضلات پشت و دامنه حرکتی در ستون فقرات
• تغییر سبک زندگی برای کاهش التهاب یا استرس روی ستون فقرات مانند کاهش وزن، ‌ترک سیگار، تغییر وضعیت بدن و غیره.

جراحی برای آرتروز ستون فقرات؛ درمان قطعی آرتروز کمر

اگر سایر درمان‌ها به‌اندازه کافی درد را تسکین ندهند، ممکن است جراحی برای آرتریت ستون فقرات توصیه شود. اهداف جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• برداشتن فشار از نخاع و آزاد کردن ریشه‌های عصبی از خارهای استخوانی و سایر بافت‌هایی که ممکن است به آن‌ها فشار وارد کنند.
• تثبیت ستون فقرات با ادغام چندین بخش با هم در روشی به نام فیوژن ستون فقرات

این جراحی‌ها را می‌توان به صورت روش‌های باز یا با رویکرد کم‌تهاجمی ‌انجام داد و هر روش مزایا و معایبی دارد. جراح گزینه‌های قبل از عمل را مورد بررسی خواهد داد.

چکیده‌ای کلی درباره آرتروز ستون فقرات

هنگام ابتلا به آرتروز ستون فقرات پزشک اغلب داروهای تجویزی را برای درمان علائم توصیه خواهد کرد، زیرا هیچ دارویی وجود ندارد که ‌این روند را معکوس کند. این‌ داروها ممکن است شامل داروهای مسکن تجویزی، مخدرهای خفیف یا تزریق کورتیکواستروئیدها در اطراف ستون فقرات به نام تزریق استروئید اپیدورال باشد. درک این نکته مهم است که‌ این تزریق‌ها مشکل اساسی را اصلاح نمی‌کنند و گاهی اوقات بدون نشانه واضحی به صورت طولانی مدت استفاده می‌شوند. همچنین استروئیدهای خوراکی معمولا برای درمان این بیماری استفاده نمی‌شوند.

اکثر موارد آرتروز ستون فقرات را می‌توان بدون جراحی درمان کرد، اما جراحی به ندرت انتخاب اول درمان آرتروز ستون فقرات به حساب می‌آید. استئوآرتریت ستون فقرات یکی از علل تنگی کانال نخاعی است. در مواردی که عملکرد مثانه و روده مختل شده باشد، سیستم عصبی دچار آسیب شود، یا زمانی که راه رفتن بسیار دشوار گردد، احتمالا جراحی توصیه خواهد شد.

سوالات متداول