9 علت درد شانه شایع؛ از آرتریت تا دررفتگی و معرفی درمان درد شانه
علت درد شانه در افراد مختلف چیست؟ آیا درد شانه به آسیب در نواحی دیگر بدن ربط دارد؟ برای پاسخ به این سوالات در ابتدا باید با علل مختلف درد شانه آشنا شویم. زیرا شانه مانند دیگر اندام‌های بدن از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که مشکل یا آسیب در هر قسمت از آن باعث درد و ناراحتی در شانه و کتف می‌شود.
از رایج‌ترین علل درد شانه می‌توان به آرتروز مفصل شانه، پارگی تاندون روتاتور کاف، بورسیت و شانه یخ زده اشاره کرد. درمان درد شانه در هر کدام از این موارد متفاوت است. برای آشنایی بیشتر با علت درد شانه در افراد مختلف، از جوان تا پیر این مطلب از مجله پزشکی ژین طب را بخوانید و با ما همراه باشید.
علت درد شانه چیست؟ شایع‌ترین علت خستگی و سنگینی شانه ها و درد در این ناحیه
شایع‌ترین علت درد شانه زمانی رخ می‌دهد که تاندون‌های روتاتور کاف در زیر ناحیه استخوانی شانه گیر می‌افتند. در این حالت تاندون‌ها ملتهب یا دچار آسیب می‌شوند. به این وضعیت تاندونیت روتاتور کاف یا بورسیت می‌گویند. به صورت کلی دو نوع تاندونیت وجود دارد:
- حاد: پرتاب بیش از حد توپ یا سایر فعالیت‌های بالای سر در حین کار یا ورزش می‌تواند منجر به تاندونیت حاد شود.
- مزمن: بیماری‌های دژنراتیو مانند آرتریت یا ساییدگی مکرر به دلیل افزایش سن، می‌توانند منجر به تاندونیت مزمن شوند.
از دیگر علت درد شانه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
1. آرتریت مفصل شانه؛ یک علت رایج برای درد شانه راست و بازو
یکی از رایج‌ترین علل درد شانه، آرتروز است که انواع مختلفی دارد. شایع‌ترین نوع آرتریت در شانه، استئوآرتریت یا ساییدگی است که علائمی مانند تورم، درد و سفتی در دوران میانسالی را ایجاد می‌کند. استئوآرتریت به کندی ایجاد می‌شود و درد ناشی از آن به مرور بدتر خواهد شد.
علت ابتلا به استئوآرتریت امکان دارد افزایش سن، ورزش یا آسیب‌های کاری باشد. انواع دیگر آرتریت ممکن است مربوط به پارگی روتاتور کاف، عفونت یا التهاب پوشش مفصل باشد. اغلب افراد در تلاش برای کاهش درد آرتریت از حرکات شانه خودداری می‌کنند. این کار گاهی اوقات منجر به سفت شدن قسمت‌های بافت نرم مفصل می‌شود که منجر به محدودیت حرکتی دردناک در آینده خواهد شد.
2. خار استخوان در ناحیه شانه؛ تکه‌های استخوانی در علت درد شانه دخیل‌اند
خارهای استخوانی تکه‌های کوچک و صاف استخوان هستند که با نام استئوفیت نیز شناخته می‌شوند. این استئوفیت‌ها حین حرکت دست و شانه به روتاتور کاف ساییده می‌شوند و آسیب ایجاد می‌کنند. این آسیب‌ها باعث درد، التهاب و تورم خواهند شد و به مرور زمان باید ابتلا به آرتریت می‌شود.
3. بورسیت، التهابی در کیسه‌های پر از مایع که درد زیادی ایجاد می‌کند
بورس‌ها کیسه‌های کوچک پر از مایع هستند که در مفاصل سرتاسر بدن از جمله شانه قرار دارند. این بورس‌ها به عنوان بالشتک بین استخوان‌ها و بافت‌های نرم عمل می‌کنند و به کاهش اصطکاک بین عضلات و سر خوردن روی استخوان کمک خواهند کرد. در مواردی استفاده بیش از حد منجر به التهاب و تورم بورس بین روتاتور کاف و بخشی از تیغه شانه به نام آکرومیون می‌شود. نتیجه وضعیتی است که به بورسیت ساب آکرومیال معروف است.
بورسیت اغلب همراه با تاندونیت روتاتور کاف رخ می‌دهد که در این حالت بسیاری از بافت‌های شانه ممکن است ملتهب و دردناک شوند. در این حالت بسیاری از فعالیت‌های روزانه، مانند شانه کردن مو یا لباس پوشیدن، ممکن است دشوار شوند.
4. پارگی تاندون‌های روتاتور کاف یک عارضه شایع در ورزشکاران و افراد مسن
شکافتن و پارگی تاندون‌ها ممکن است ناشی از آسیب حاد یا تغییرات دژنراتیو در تاندون به دلیل موارد زیر باشد:
- افزایش سن
- استفاده بیش از حد یا طولانی مدت
- ساییدگی
- پارگی یا آسیب ناگهانی
این پارگی‌ها ممکن است جزئی باشند یا به طور کامل تاندون را از اتصال آن به استخوان جدا کنند. در بیشتر موارد پارگی کامل باعث می‌شود تاندون از محل اتصال خود به استخوان دور شود. آسیب‌های روتاتور کاف و تاندون دوسر بازویی از شایع‌ترین نوع آسیب در کتف بهش مار می‌روند.
5. شکستگی استخوان شانه ممکن است عامل ایجاد آرتروز شود
شکستگی استخوان‌های ترقوه، بازو، کتف و شانه باعث ایجاد درد شدید در شانه و دست می‌شوند. این نوع شکستگی‌ها در اثر ضربه، حادثه، لیز خوردن یا فشار ایجادشده و با درد شدید، تورم و کبودی همراه هستند.
6. دررفتگی شانه یا بی ثباتی مفصل, علت درد شانه در افراد مختلف
بی ثباتی شانه زمانی رخ می‌دهد که سر استخوان بازو به زور از حفره شانه خارج شود. این موضوع در نتیجه آسیب ناگهانی یا استفاده بیش از حد اتفاق می‌افتد. دررفتگی شانه ممکن است جزئی باشد که در این حالت مفصل گوی مانند بازو تا حدی از حفره خود خارج شود، به این حالت سابلوکساسیون می‌گویند. اما دررفتگی کامل به این معنی است که مفصل تا انتها از جایگاه خود خارج شده‌است.
باید اشاره کنیم هنگامی که رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات اطراف شانه شل یا پاره می‌شوند، دررفتگی امکان دارد مکررا رخ دهد. دررفتگی‌های مکرر که ممکن است جزئی یا کامل باشد، هنگام بالا بردن بازو یا دور کردن آن از بدن باعث درد و بی ثباتی خواهد شد. دوره‌های مکرر سابلوکساسیون یا دررفتگی منجر به افزایش خطر ابتلا به آرتریت در مفصل می‌شود.
7. شانه یخ زده یا سفت شدن عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها
شانه یخ زده زمانی رخ می‌دهد که عضلات، تاندون‌ها و رباط‌های شانه سفت شوند و حرکت این بافت‌ها را دردناک و دشوار کنند. در این حالت حرکت مفصل شانه محدود می‌شود و فعالیت‌های روزانه سخت خواهند شد.
8. آسیب ناگهانی، تصادف یا ضربه به شانه، عاملی شایع در درد شانه
حین آسیب یا ضربه شدید به شانه امکان دارد که تیغه شانه (آکرومیون) هنگامی که بازو از بدن بلند می‌شود، به بافت‌های نرمی زیرین فشار وارد کند. همانطور که بازو بلند می‌شود، آکرومیون به تاندون‌های روتاتور کاف و بورسا ساییده می‌شود یا به آن‌ها ضربه می‌زند. این موضوع منجر به بورسیت و تاندونیت می‌شود که باعث درد و محدودیت حرکت خواهد شد.
9. دیگر علل درد شانه در افراد مختلف؛ از استفاده زیاد تا وضعیت بد شانه
از دیگر علل شایع در درد شانه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- استفاده بیش از حد از شانه حین کار یا ورزش
- آسیب عصبی که منجر به حرکت غیر طبیعی می‌شود.
- وضعیت و مکانیک ضعیف یا بد شانه مانند کجی در مفصل، استخوان یا دیگر مشکلات ساختاری
در این حالت درد و ناراحتی در شانه ایجاد می‌شود که به مرور زمان بدتر خواهد شد.
درد شانه راست و کبد چه ارتباطی با هم دارند؟
باید اشاره کنیم که درد شانه ممکن است به دلیل وجود مشکل یا آسیب در ناحیه دیگر بدن مانند گردن، ریه‌ها، کبد، کیسه صفرا یا اندام‌های دیگر ایجاد شود. به این نوع دردها، درد ارجاعی می‌گویند که فرد حتی در هنگام استراحت به شانه هم درد را حس می‌کند. به عنوان مثال هنگام حمله قلبی بیمار درد شدیدی در کمر و دست خود حس می‌کند و دچار مشکل تنفسی می‌شود.
آیا درد شانه به اعصاب ربط دارد؟ کدام مشکلات عصبی علت درد شانه هستند؟
در مواردی امکان دارد که علت درد شانه، آسیب عصبی باشد که در اثر آسیب‌های دیگر ایجاد می‌شود. در این حالت ممکن است عصبی تحت فشار یا دچار آسیب شده باشد. از رایج‌ترین علت درد شانه ناشی از اعصاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گیر کردن ریشه عصبی در اثر آسیب تدریجی یا ناگهانی مانند فتق دیسک یا خارهای استخوانی
- آسیب‌های شبکه بازویی که در اثر تصادف، سقوط یا ضربه ایجاد می‌شوند.
- نوریت بازویی یا التهاب در اعصاب این ناحیه
- سندرم خروجی توراسیک که در اثر کاهش فضای خروجی اعصاب و رگ‌های خونی در بین استخوان ترقوه و دنده‌ها ایجاد می‌شود.
برای درمان درد شانه در اثر آسیب عصبی، باید ریشه عصبی و بافت آسیب‌دیده را ترمیم کرد.
تشخیص علت درد شانه در افراد مختلف با راهکارهای متفاوت
برای تشخیص علت درد شانه راهکارهای مختلفی وجود دارد که اولین اقدام، معاینه جسمانی و فیزیکی فرد است. بعد از معاینه جسمانی و بررسی سوابق پزشکی، پزشک تست‌های تشخیصی زیر را تجویز خواهد کرد:
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- تصویربرداری با MRI یا CT اسکن
- الکترومیوگرام
- آرتروسکوپی
با این راهکارها علت درد شانه مشخص خواهد شد و پزشک با توجه به نوع آسیب، درمان را تعیین می‌کند.
درمان فوری کتف درد در خانه با راهکارهای ساده اما موثر
در مواردی که درد کتف یا شانه خفیف تا متوسط باشد، افراد می‌توانند از راهکارهای خانگی برای تسکین درد خود استفاده کنند. این راهکارها به کاهش درد، جلوگیری از آسیب بیشتر و حتی تسریع روند درمان کمک خواهند کرد. برخی از رایج‌ترین و موثرترین راهکارهای درمان خانگی شانه درد عبارتند از:
- قرار دادن کمپرس یخ روی ناحیه شانه و موضع درد برای 15 دقیقه
- استراحت دادن به شانه و عدم انجام کارهای سنگین با دست آسیب‌دیده
- بازگشت به صورت آرام به فعالیت‌های عادی
- مصرف داروهای مسکن یا ضد التهابی بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن
با این اقدامات درد شانه کاهش می‌یابد، اما در صورت عدم تسکین درد حتما به پزشک مراجعه کنید.
درمان درد شانه چپ یا راست با روش‌های مختلف؛ از دارو تا جراحی
با توجه به نوع آسیب ایجادشده در شانه روش درمان متفاوت خواهد بود. برخی از آسیب‌ها با استراحت درمان خواهند شد و برخی دیگر به جراحی نیاز دارند. در ادامه با راهکارهای درمانی مختلف برای رفع علت درد شانه آشنا خواهیم شد.
1. معرفی بهترین قرص درمان درد مفصل شانه یا تزریق مستقیم دارو
پزشکان معمولا برای کاهش درد و التهاب ایجادشده در شانه داروهای مسکن و ضد التهابی تجویز می‌کنند. از این داروها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- استامینوفن
- تیلنول
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- دیکلوفناک
پزشکان برای تسکین دردهای شدید شانه مانند آرتروز یا یخ زدگی مفصل از تزریق ضد التهابی غیر استروئیدی و یک بی حس کننده استفاده می‌کنند. در اغلب موارد این داروها کورتیکواستروئید و لیدوکائین هستند که توسط مختصص ارتوپد به فضای مفصلی تزریق می‌شوند.
البته باید اشاره کنیم که گاهی پزشکان برای درمان درد شانه از داروهای شل کننده عضلانی نیز استفاده می‌کنند. این داروها با تاثیر بر اعصاب عضلات باعث رفع اسپاسم ایجادشده و تسکین درد خواهند شد.
2. درمان درد شانه راست یا چپ با جلسات فیزیوتراپی برای رفع علت درد شانه
یکی دیگر از بهترین روش‌های درمانی مشکلات استخوانی، مفصلی و عضلات، فیزیوتراپی است. با کمک فیزیوتراپی عضلات و بافت‌های نرم تقویت شده و بهتر و بیشتر از مفاصل و استخوان‌ها حمایت می‌کنند. در این حالت فشار از روی مفاصل برداشته شده و درد بیمار کمتر می‌شود. البته باید اشاره کنیم که با فیزیوتراپی برخی از مشکلات مفصلی بهبود پیدا می‌کنند و همین امر باعث کاهش درد بیمار خواهد شد.
3. درمان درد شانه با جراحی‌های مختلف برای رفع آسیب یا ترمیم آن
در مواردی که آسیب ایجادشده در مفصل یا بافت‌های شانه با فیزیوتراپی و درمان‌های غیر تهاجمی قابل ترمیم نباشند، پزشک جراحی را تجویز خواهد کرد. برای رفع آسیب در ناحیه شانه جراحی‌های مختلفی انجام می‌شود که برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- آرتروسکوپی شانه: در این جراحی پزشک دوربین آرتروسکوپ را با لوله‌های باریک و بلند به مفصل شانه می‌فرستد. بعد از بررسی میزان و نوع آسیب، با کمک ابزارآلات خاصی، بافت‌های آسیب‌دیده ترمیم یا اصلاح می‌شوند. از این جراحی برای آسیب‌هایی مانند تعمیر روتاتور کاف، برداشتن لابروم، ترمیم رباط، برداشتن بافت ملتهب و ترمیم دررفتگی شانه استفاده می‌کنند.
- جراحی تعویض جزئی یا کامل مفصل شانه: در این جراحی باز مفصل شانه یا بخشی از آن با یک پروتز فلزی یا پلاستیکی تعویض می‌شود.
به صورت کلی جراحی برای درمان درد شانه در موارد زیر انجام می‌شود:
- رفع آسیب ناشی از شانه یخ زده
- ترمیم تاندون آسیب‌دیده در پارگی روتاتور کاف
- رفع بی ثباتی شانه
زیرا این نوع آسیب‌ها در صورت عدم درمان باعث بروز آسیب بیشتر در ناحیه مفصل می‌شوند.
نکت مهم بعد از جراحی برای درمان درد شانه بدون هیچ مشکلی
روند درمان بیمار بعد از جراحی به پایان نمی‌رسد، این تازه یک شروع است. انجام نکات مراقبتی و درمانی بعد از جراحی، گاهی از خود عمل نیز مهمتر است. برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از هر گونه مشکلی نکات زیر را بعد از جراحی شانه انجام دهید:
- ثابت نگهداشتن بازو برای چند روز اول
- انجام حرکات ملایم بعد از چند روز برای جلوگیری از یخ زدگی شانه و تحلیل عضلات
- استفاده از کتف‌بند برای حمایت از بازو و جلوگیری از حرکات ناگهانی
- استفاده از یک بالش اضافی برای ثابت نگه داشتن بازو در هنگام خواب
- درست خوابیدن و عدم تکیه روی بازو و کتف در هنگام خواب
- مصرف به موقع داروهای مسکن، آنتی بیوتیک‌ها و پانسمان
- تمیز نگه داشتن پانسمان و محل جراحی
- پیگیری دوره‌های فیزیوتراپی و انجام توصیه‌های گفته شده توسط فیزیوتراپ
- عدم بلند کردن اجسام و فشار به کتف برای انجام فعالیت‌ها روزانه
با این اقدامات روند بهبودی شانه تسریع خواهد شد. در این مقاله سعی کردیم شایع‌ترین علت درد شانه را به شما معرفی کنیم تا بهترین درمان درد شانه را انتخاب کنید. سپاس که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید.
پرتکرارترین سوالات در مورد علت درد شانه
1. ایا درد شانه به اعصاب ربط دارد؟
بله. در مواردی گیرد کردن یا فشار به ریشه عصبی باعث درد در کتف و شانه می‌شود. از آسیب‌های عصبی شایع در این ناحیه می‌توان به آسیب‌های شبکه بازویی و نوریت بازویی اشاره کرد.
2. درمان فوری کتف درد چیست؟
برای تسکین درد فوری کتف می‌توان از داروهای مسکن و ضد التهابی مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کرد.
3. بهترین قرص درمان درد مفصل شانه کدام است؟
بهترین دارو برای درد مفصل شانه داروهای ضد التهابی مانند ناپروکسن یا دیکلوفناک و داروهای شل کننده عضلانی مانند باکلوفن است.
