آرتروز لگن؛ بیماری شایع مفصلی بین افراد بالای 50 سال

آرتروز لگن یکی از نمونه‌های آزاردهنده و دردناک آرتریت است که در اغلب موارد زنان و مردان بالای 50 سال را درگیر می‌کند. طبق آمار CDC از هر 4 بزرگسال در ایالات متحده 1 نفر به آرتریت مبتلاست. این آمار حدود 25 درصد از کل بزرگسالان را شامل می‌شود.

همچنین طبق تحقیقات CDC تا سال 2040 حدود 80 میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا به آرتریت مبتلا خواهند شد. پس با این اوصاف توجه به انواع آرتریت از جمله آرتروز لگن بسیار مهم است. از این رو جوامع پزشکی در صدد پیشگیری، مراقبت و درمان این عارضه هستند. در این مقاله از مجله پزشکی ژین طب به بررسی علت، علائم و درمان آرتروز لگن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

آشنایی با آرتروز لگن و اینکه چطور ایجاد می‌شود؟

هنگامی که آرتریت لگن به وجود می‌آید، غضروف مفصلی که از استخوان‌ها محافظت می‌کند، رفته رفته از بین می‌رود. از بین رفتن غضروف و تحلیل مفصل باعث ایجاد التهاب، درد و تورم در مفصل خواهد شد.

برخی پزشکان می‌گویند که آرتریت یک واکنش در اثر ساییدگی یا بیماری‌های خود التهابی و ایمنی به شمار می‌رود. این بیماری باعث می‌شود که غضروف‌ها نازک‌تر یا فرسوده‌تر شوند. این فرآیند درست مثل ساییدگی آج روی لاستیک اتومبیل‌هاست. وقتی آج‌ها فرسوده می‌شوند، لاستیک نازک‌تر می­شود و مقاومت خود را از دست می‌دهد. در این حالت انجام کارهای روزانه برای فرد مبتلا آرتروز دردناک خواهد شد.

آشنایی با انواع آرتروز خفیف لگن تا نمونه‌های شدید

آرتریت نمونه‌های مختلفی دارد و برخی از آن‌ها بر مفصل لگن اثر می‌گذارند. باید اشاره کنیم که شناخت نوع آرتروز در درمان آن نقش عمده‌ای دارد. برخی از رایج‌ترین نمونه‌های آرتریت که بر مفصل لگن اثر می‌گذارند.

1. استئوآرتریت، نمونه رایج آرتریت در بین افراد سن بالا

استئوآرتریت (OsteoAarthritis) یا OA شایع‌ترین نوع آرتروز مفصل ران است و از دسته بیماری‌های دژنراتیو مفصلی به شمار می‌رود. در این نوع آرتروز غضروفی که در انتهای مفصل ران قرار دارد، به‌تدریج از بین خواهد رفت.

علت اصلی ایجاد استئوآرتریت لگن عبارتند از:

• ساییدگی و پارگی معمولی مفصل در اثر افزایش سن
• آسیب به مفصل
• استفاده بیش از حد از مفصل

توجه داشته باشید که استئوآرتریت معمولا در یک مفصل، آن هم در افراد بالای 50 سال ایجاد می‌شود.

2. اسپوندیلوآرتریت و اسپوندیلیت آنکیلوزان

اسپوندیلو آرتریت محوری ((Axial spondyloarthritis یا axSpA نوعی آرتروز التهابی است که عمدتا مفاصل کمر و ساکروایلیاک (محل اتصال ستون فقرات به لگن) را درگیر می‌کند. در axSpA التهاب در ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک به وجود می‌آید. اما تغییرات ناشی از تخریب مفصل هنگام عکس‌برداری با اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند. این در حالی است که آسیب‌های ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان در تصاویر عکس‌بردرای قابل مشاهده هستند.

3. آرتریت پس از سانحه؛ عارضه‌ای که از سال‌ها قبل شروع می‌شود

این نوع آرتروز لگن در اثر آسیب به قسمتی از این اندام ایجاد می‌شود. در این حالت آسیب در مفصل در همان زمان بهبود می‌آید، اما اثرات آن در طول زمان باعث ایجاد آرتریت خواهد شد. برخی از این آسیب‌ها شامل:

• رگ به رگ شدن مداوم
• شکستگی در استخوان‌های مفصل
• دررفتگی مفصل لگن
• آسیب یا ضربه به غضروف

معمولا این نوع آرتروز چندین سال بعد ایجاد خواهد شد و علائم آن بروز می‌کنند.

4. روماتیسم مفصلی یکی از خطرناک‌ترین نمونه‌های آرتروز لگن

Rheumatoid arthritis نوعی بیماری التهابی است که در آن سیستم ایمنی بدن به خود حمله می‌کند. در این حالت مفصل دچار التهاب، تورم و درد خواهد شد. یکی از مشخصات ویژه روماتیسم مفصلی این است که از مفاصل کوچک بدن و به‌صورت متقارن ایجاد می‌شود. به عنوان مثال در این عارضه فرد درد را در مفاصل انگشت شست هر دو دست خود حس خواهد کرد.

علائم آرتروز لگن چیست؟ آیا این عارضه فقط با درد شناخته می‌شود؟

علائمی که آرتروز لگن ایجاد می‌کند شامل موارد زیر است. البته باید اضافه کنیم که درد یکی از مهمترین علائم آرتریت به شمار می‌رود.

• درد مفصل ران که شامل کشاله ران، باسن و قسمت بیرونی ران می‌شود.
• دردی که از داخل ساق پا به قسمت‌های دیگر منتشر می‌شود.
• درد در زانو یا قسمت داخلی آن
• قفل کردن یا سفت شدن مفصل ران
• صدای ساییدن (کرپیتوس) هنگام حرکت (این صدا ناشی از قطعات شل‌شده غضروف و سایر بافت‌هایی است که در حرکت مفصل اختلال ایجاد می‌کنند).
• کاهش تحرک بیمار و گاهی عدم توانایی در راه رفتن
• لنگ زدن هنگام راه رفتن
• مشکل در بالا یا پایین رفتن از پله‌ها
• مشکل در سوار شدن و پیاده شدن از ماشین
• مشکل در خم شدن، مانند پوشیدن جوراب و کفش
• مشکل در خواب یا دردی که باعث بیدار شدن از خواب می‌شود.
• افزایش درد با فعالیت شدید یا طولانی
• سفتی در مفصل لگن، محدود شدن یا کاهش دامنه حرکتی (بیمار نتواند به‌راحتی به‌صورت ضربدری بنشیند)
• توانایی محدود برای انجام فعالیت‌های روزمره
• امکان کوتاه‌تر شدن پا در سمت آسیب‌دیده
• دردی که می‎آید و می‌رود.

در این حالت بیمار در بعضی از روزها خوب و بعضی روزهای دیگر درد زیادی دارد. این حالت با پیشرفت بیماری ایجاد خواهد شد.

عوارض ناشی از آرتروز لگن چیست؟

عدم درمان به‌موقع آرتروز عواقبی به دنبال دارد که بیمار را درگیر می‌کند. از عوارض ناشی از عدم درمان آرتروز لگن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دردهای شدید
• عدم توانایی در راه رفتن
• کاهش فعالیت حرکتی
• ناتوانی در انجام فعالیت‌های شخصی
• افسردگی به دلیل کم تحرکی و ناتوانی
• از دست دادن استقلال شخصی
• هزینه‌های گزاف درمانی
• نیاز به جراحی‌های سنگین به جای درمانی راحت‌تر

همه این عوارض را می‌توان با درمان به‌موقع کاهش داد.

نحوه تشخیص آرتروز لگن با روش‌های مختلف

به طور معمول پزشکان برای تشخیص این عارضه از موارد زیر استفاده می‌کنند:

• بررسی سوابق پزشکی بیمار
• معاینه فیزیکی
• آزمایش خون
• تصویربرداری با اشعه ایکس
• MRI
• CT اسکن
• اسکن اولتراسوند
• هدایت عصبی

در روش هدایت عصبی فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات اندازه‌گیری خواهد شد. همچنین باید اشاره کنیم که تشخیص سریع علت درد و ناراحتی بیمار روند درمان را راحت‌تر خواهد کرد.

درمان آرتروز لگن با روش‌های مختلف موجود

درمان آرتروز بستگی به علت و شدت آسیب در مفصل دارد. در صورتی که آسیب مفصلی خفیف باشد، بیمار می‌تواند از درمان‌های محافظه‌کارانه استفاده کند. اما در صورت شدید بودن آسیب، درمان‌های کمتر تهاجمی یا تهاجمی باید استفاده شوند.

در ادامه با روش‌های مختلف درمان آرتروز لگن آشنا خواهیم شد.

1. بهترین دارو برای آرتروز لگن

برای تسکین درد و التهاب ناشی از آرتروز از داروهای مختلفی استفاده می‌شود. برخی از این داروها عبارتند از:

مصرف این نوع داروها بستگی به علت و شدت درد بیمار دارد. همچنین میزان دوز و دوره مصرف این داروهای مناسب آرتروز را پزشک متخصص تعیین خواهد کرد.

2. درمان خانگی آرتروز لگن برای کاهش درد و علائم بیمار

درمان‌های خانگی در اغلب موارد باعث کاهش درد و دیگر علائم آرتروز می‌شوند. باید اشاره کنیم که ایجاد تغییراتی در سبک زندگی نیز به کاهش درد ناشی از آرتروز کمک خواهد کرد. درمان‌های خانگی مناسب برای آرتروز لگن عبارتند از:

• کاهش وزن
• فعالیت داشتن و ورزش کردن
• درست نشستن و بلند شدن و حتی خوابیدن
• عدم فشار روی مفصل در حین راه رفتن، حرکت و کار کردن
• استفاده از کمپرس سرد و گرم
• پیروی از رژیم غذایی سالم و مقوی
• مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D

توجه داشته باشید که افرادی که آرتروز لگن دارند نباید مدام استراحت کنند و فعالیت خود را کاهش دهند. زیرا عدم تحریک باعث افزایش سفتی در مفاصل خواهد شد.

3. درمان جدید آرتروز لگن با روش‌های نوظهور

برای درمان آرتروز لگن روش‌های جدیدی وجود دارد که هر کدام از آن‌ها تاثیر ویژه‌ای بر درد و ناراحتی بیمار می‌گذارند. از روش‌های جدید درمانی برای آرتروز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پالس درمانی
• آب درمانی
• لیزر درمانی
• تزریق دارو به مفصل
• استفاده از روش PRP

پزشکان این روش‌های درمانی را با توجه به نوع و شدت آسیب در مفصل لگن بیمار انتخاب می‌کنند.

4. درمان آرتروز لگن با روش‌های جراحی

درصورتی‌که درد و آسیب ایجادشده در مفصل زیاد باشد و بیمار نتواند به‌راحتی فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد، جراحی توصیه می‌شود. در این حالت قبل از جراحی بیمار حتما از درمان‌های غیر تهاجمی دیگر استفاده می‌کند تا شرایط جسمی و روحی بهتری پیدا کند.

از جراحی‌های مختلف که روی مفصل لگن انجام می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آرتروسکوپی مفصل ران

در این جراحی با دستگاه‌های خاص و ظریفی مفصل بررسی می‌شود. سپس بافت‌های شل و آسیب‌دیده ترمیم خواهند شد. این جراحی تنها با چند برش کوچک انجام می‌شود و دوران نقاهت کوتاهی دارد.

• جراحی استئوتومی مفصل ران

این جراحی برای افرادی که آرتریت آن‌ها خیلی پیشرفت نکرده باشد، تجویز می‌شود. این نوع بیماران به دلیل ساییدگی و تحلیل غضروف مفصل درد زیادی در لگن خود حس می‌کنند. در استئوتومی قسمت‌های آسیب‌دیده برداشته خواهند شد.

• جراحی تعویض کامل مفصل

زمانی تعویض کامل مفصل توصیه می‌شود که بیمار سایر روش‌های درمانی را انجام داده باشد و جوابی نگرفته است. در این حالت برای از بین بردن درد، برگشت عملکرد مفصل و بهبود کیفیت زندگی بیمار جراحی انجام خواهد شد.

• جراحی بازسازی لگن

در جراحی بازسازی لگن مفصل ران و سر استخوان لگن که آسیب‌دیده‌اند برداشته می‌شوند. این در حالی است که در جراحی تعویض کامل، سر استخوان نیز برداشته خواهد شد. اما در جراحی بازسازی تنها سر استخوان ران را برش می‌دهند و روی آن را با یک فلز می‌پوشانند. با این کار آسیب‌های ایجادشده ناشی از آرتروز لگن از بین خواهند رفت.

متداول‌ترین سوالات در مورد آرتروز لگن