علائم سرطان پوست چیست ؟ راهنمای کامل در مرود علائم انواع سرطان پوست

افزایش تابش پرتوهای مضر نور خورشید به دلیل کاهش ضخامت لایه اوزون، باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست و تبدیل آن به یک چالش جهانی برای سلامتی عمومی شده است. از آنجایی که سرطان پوست می‌تواند در هر سن و هر نوع پوستی رخ دهد، شناخت علائم و نشانه‌های آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. ولی بسیاری از مردم، این علائم را نادیده می‌گیرند یا به طور نادرست آنها را تشخیص می‌دهند.

اما علائم سرطان پوست چیست؟ در این مقاله از ژین طب، به بررسی علائم سرطان پوست، و اهمیت شناخت آنها برای تشخیص زودهنگام و درمان موثر این بیماری خواهیم پرداخت. همچنین، راهکارهایی برای پیشگیری از سرطان پوست را بررسی و ارائه کرده و اهمیت آگاهی و اقدامات پیشگیرانه را برای حفظ سلامت پوست و جلوگیری از ابتلا به این بیماری مورد بحث قرار می‌دهیم.

انواع سرطان پوست

سرطان پوست به طور کلی به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:

سرطان سلول بازال (Basal cell carcinoma): سرطان سلول بازال که به آن کارسینوم سلول بازال (Basal cell carcinoma) یا به اختصار BCC هم گفته می‌شود، بیشترین شیوع را دارد و از سلول‌های پایه پوستی” بازال ” شروع می‌شود. این سرطان معمولاً در مناطقی از پوست که در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار می‌گیرند (مانند صورت و دستها)، ظاهر می‌شود. به طور کلی سرطان سلول بازال دارای نرخ بالایی از درمان موفق است، اما در صورت عدم تشخیص و درمان موثر، ممکن است منتشر شده و گسترش یابد.

• سرطان سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma): سرطان سلول سنگفرشی که به صورت اختصاری به SCC معروف است، از سلول‌های سنگفرشی پوست “سکوآموس سل” نشات می‌گیرد. این نوع سرطان پوست در اثر آسیب دیدگی و تغییرات دی‌ان‌آر در سلول‌های میانی و خارجی پوست به وجود می‌آید. سرطان سلول سنگفرشی نیز معمولاً به طور موثر قابل درمان است، اما در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع ممکن است انتشار و گسترش یابد.
• سرطان ملانوما (Melanoma): سرطان ملانوما یکی از انواع کمتر شایع سرطان پوست است که از سلول‌های پیگمانی(تولید کننده رنگدانه) به نام “ملانوسیت‌ها” نشات می‌گیرد. این نوع سرطان پوست معمولاً در نقاطی از پوست که دارای پیگمان (ماده رنگی) هستند، ظاهر می‌شود. سرطان ملانوما به علت توانایی آن برای انتشار و گسترش سریع‌تر، به طور خاص خطرناک است. اگر این سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده نشود و به سرعت به فازهای پیشرفته‌تر تبدیل شود، می‌تواند به بخش‌های دیگر از بدن منتقل شده و منجر به عواقب جدی سلامتی، از جمله مرگ شود.

بیشتر بدانید: برای حفظ سلامت پوست چه کارهایی باید انجام دهیم ؟

بنابراین مهم است که هر گونه تغییرات غیرعادی در پوست خود را بررسی کرده و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.

علائم سرطان پوست چیست؟

علائم هر نوعی از سرطان پوست می‌تواند متفاوت باشد. این تفاوت‌ها ناشی از مشخصات و ویژگی‌های هر نوع سرطان، مکان ظاهر شدن آن در بدن و مراحل مختلف بیماری است. به طور کلی، علائم متداول هر یک از این سه نوع سرطان پوست عبارتند از:

علائم سرطان پوست از نوع سلول بازال (Basal cell carcinoma)

سرطان سلول بازال معمولاً در مناطقی از بدن که در معرض نور خورشید قرار دارند، مانند گردن، صورت و دستها رخ می‌دهد. علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• برآمدگی مرواریدی یا مومی شکل: این یک ضایعه بیضوی یا کوچک به رنگ پوست یا برنزی است که معمولاً در مناطقی از پوست که در معرض تابش نور آفتاب بیشتری هستند، ظاهر می‌شود.
• ضایعه‎ای مسطح یا گوشتی قهوه‌ای رنگ اسکار مانند: این نوع ضایعه می‌تواند اندازه و شکل متفاوتی داشته باشد و ممکن است ظاهری پاپول مانند (برآمده) یا پلاک مانند (مسطح) داشته باشد.
• خونریزی یا زخم دلمه‌ای: در برخی موارد، کارسینوم سلول بازال ممکن است باعث ظهور زخمی باشد که بهبود پیدا می‌کند ولی مجدداً ظاهر می‌شود. این زخم ممکن است خونریزی کند و باعث ایجاد درد و ناراحتی شود.

به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام و درمان کارسینوم سلول بازال می‌تواند عوارض و نتایج مثبتی در بهبودی داشته باشد.

علائم سرطان پوست از نوع سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma)

سرطان سلول سنگفرشی یکی از انواع سرطان پوست است که معمولاً در مناطقی از بدن که در معرض آفتاب قرار دارند، مانند صورت، گوش‌ها و دست‌ها رخ می‌دهد. افرادی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند، زیرا پوست‌های تیره‌تر قدرت کمتری در دفاع از خود در برابر اثرات مضر اشعه‌های ماورای بنفش دارند. علائم کارسینوم سلول سنگفرشی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• یک ندول سفت و قرمز: معمولاً این ندول‌ها در سطح پوست بروز می‌کنند و سفت و قابل لمس هستند. آنها ممکن است در ابتدا به نظر عادی و بی‌خطر برسند، اما با گذر زمان، با افزایش اندازه و ظاهر می‌توانند نشانه‌ سرطان باشند.
• یک ضایعه صاف با سطح پوسته پوسته شده: این ضایعات ممکن است به صورت زخم‌هایی با سطح صاف و پوسته شده ظاهر شوند که ممکن است خارشی باشند و معمولاً به راحتی خونریزی نمی‌کنند. این نوع ضایعات نیز ممکن است به صورت زخم‌های کهنه دیده شوند که به طور مداوم عود می‌کنند و درمان نمی‌شوند.

بیشتر بدانید: بهترین قرص پوست؛ راز زیبایی پوست با مصرف قرص‌های مکمل

مهم است بدانید که علائم کارسینوم سلول سنگفرشی ممکن است در ابتدا ناچیز و بی‌خطر به نظر برسند، اما اگر نسبت به بررسی و تشخیص دقیق آن‌ها اقدام نشود، ممکن است بیشتر شده و به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه تغییرات غیرعادی در پوست، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

علائم سرطان پوست از نوع ملانوما (Melanoma)

ملانوما یکی از خطرناک‌ترین انواع سرطان پوست است که می‌تواند در هر قسمتی از بدن (از جمله در مناطقی که در معرض نور خورشید قرار دارند یا در محل‌هایی که به نور خورشید دسترسی مستقیم ندارند) ظاهر شود. این نوع سرطان ممکن است در هر رنگ پوستی ایجاد شود، با این حال، افرادی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر در معرض ابتلا به ملانوما در مناطقی هستند که به طور مستقیم به نور خورشید دسترسی ندارند. در زیر برخی از علائم و نشانه‌های ملانوما آورده شده است:

• یک لکه قهوه ای بزرگ با لکه های تیره‌تر در داخل خود: ملانوما می‌تواند با یک لکه قهوه‌ای به ظاهر بی‌ضرر آغاز شود که به تدریج بزرگتر شده یا لکه‌های تیره‌تر در مرکز آن ظاهر می‌شود.
• خالهایی تغییر رنگ، اندازه یا احساس درد دارند و خونریزی می‌کنند: ملانوما می‌تواند به شکل یک خال آغاز شود که تغییر رنگ، اندازه یا حتی درد داشته باشد. در برخی موارد، این خالها ممکن است خونریزی یا خارش نیز داشته باشند.
• ضایعه کوچک با حاشیه نامنظم و قسمت‌های مختلف رنگی: ملانوما ممکن است به صورت یک ضایعه کوچک با حاشیه نامنظم ظاهر شود، که بخش‌های مختلف آن ممکن است رنگ‌های مختلفی از قبیل قرمز، صورتی، سفید، آبی یا آبی-سیاه داشته باشند.
• ضایعه‌های دردناک یا مزاحم: در برخی موارد، ملانوما می‌تواند به صورت ضایعات دردناک یا مزاحم ظاهر شود که ممکن است با خارش یا سوزش همراه باشند.
• ضایعات تیره در محل‌های مختلف بدن: ممکن است ملانوما در محل‌هایی مانند کف دست، کف پا، نوک انگشتان دست یا انگشتان پا و حتی روی غشاهای مخاطی پوشاننده دهان، بینی، واژن یا مقعد ظاهر شود.

مهم است بدانید که هرگونه تغییر غیرعادی در پوست خود که شامل تغییرات در اندازه، شکل، رنگ یا حس بوده و برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، باید مورد بررسی و مشاوره پزشکی قرار گیرد، زیرا تشخیص زودهنگام ملانوما می‌تواند اثربخشی درمان را افزایش دهد و از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری کند.

علائم و نشانه‌های کمتر شایع سرطان‌های پوست

علائم و نشانه‌های سرطان‌های کمتر شایع پوست، از جمله سارکوم کاپوزی، کارسینوم سلول مرکل، و کارسینوم غدد سباسه، می‌تواند به طور مختلفی ظاهر شود:

• سارکوم کاپوزی: این نوع نادر سرطان پوست در رگ‌های خونی پوست ایجاد می‌شود و ممکن است باعث ایجاد لکه‌های قرمز یا بنفش بر روی پوست یا غشاهای مخاطی شود. این علائم معمولاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به ایدز و یا در افرادی که از داروهایی استفاده می‌کنند که ایمنی طبیعی آنها را سرکوب می‌کنند، مشاهده می‌شود.
• سرطان سلول مرکل: این نوع سرطان باعث ایجاد گره‌های سفت و براقی می‌شود که روی پوست یا در زیر پوست و در فولیکول‌های مو ایجاد می‌شوند. این علائم معمولاً در سر، گردن و تنه مشاهده می‌شود.
• سرطان غدد سباسه: این سرطان غیرمعمول از غدد چربی در پوست منشا می‌گیرد. علائم این نوع سرطان شامل ندول‌های سخت و بدون درد است که ممکن است در هر جایی از پوست ایجاد شود، اما بیشتر روی پلک مشاهده می‌شوند.

بیشتر بدانید: با تاثیر ملاتونین در پوست و مو بیشتر آشنا شوید

با توجه به نادر بودن این انواع سرطان‌ها، اگر هر گونه تغییر غیرعادی در پوست مشاهده می‌کنید، به ویژه اگر آن علایم پایدار باشند، باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و ارزیابی کامل انجام دهید. به خاطر داشته باشید که تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند اثربخشی درمانی را افزایش دهد.

راهکارهای موثر برای پیشگیری از سرطان پوست

با توجه به اینکه پوست اولین لایه محافظ بدن ماست و از تمامی اعضا و بافت‌های داخلی مامحافظت می‌کند، پیشگیری از سرطان پوست بسیار حیاتی است. علاوه بر این، اگر سرطان پوست در مراحل اولیه تشخیص داده شود و می‌تواند بصورت موثرتر به درمان واکنش نشان دهد، بنابراین پیشگیری و شناخت علائم سرطان پوست برای تشخیص در مراحل اولیه از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی راهکارهای موثر در پیشگیری از سرطان پوست عبارتنداز:

• اجتناب از استعمال دخانیات و مصرف مشروبات الکلی: مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر را کاهش دهید یا در بهترین حالت از این مواد اجتناب کنید، زیرا مصرف آنها با افزایش ریسک ابتلا به سرطان پوست و سایر انواع سرطان‌ها مرتبط است.
• محافظت از پوست در مقابل نور خورشید: استفاده منظم از کرم‌های ضد آفتاب (تمدید هر 2 ساعت یکبار) با فیلترهای UV (SPF 30 به بالا) در پیشگیری از بروز سرطان پوست نقش بسیار مهمی دارد. همچنین، پوشیدن لباس‌های محافظتی نظیر کلاه، عینک آفتابی و اجتناب از قرار گرفتن در زیر تابش مستقیم نور خورشید به ویژه در ساعات اوج تابش نور نیز توصیه می‌شود.
• انجام ورزش و حفظ وزن در محدوده مناسب: انجام ورزش منظم و حفظ وزن در محدوده مناسب می‌تواند به کاهش ریسک ابتلا به سرطان کمک کند. همچنین، تغذیه سالم با مصرف میوه‌ها و سبزیجات به عنوان بخشی از رژیم غذایی روزانه نیز مفید است.
• اجتناب از مواد شیمیایی مضر: از مواد شیمیایی مضر مثل ضدعفونی‌کننده‌ها و شوینده‌های شیمیایی که در محیط کار یا منزل وجود دارد، دوری کنید یا درهنگام استفاده از آنها از وسایل محافظتی مناسب نظیر دستکش استفاده کنید.
• انجام تست‌ها و معاینات پیشگیرانه: مراجعه به پزشک و انجام تست‌ها و معاینات پیشگیرانه منظم می‌تواند به تشخیص زودهگام سرطان و شروع درمان موثر کمک کند.
• کنترل عوامل خطر: کنترل عوامل خطر مانند فشار خون، قند خون، کلسترول و سایر عوامل خطر مرتبط با بیماری‌های قلبی-عروقی و دیگر بیماری‌ها نیز می‌تواند در کاهش ریسک ابتلا به سرطان موثر باشد.

با توجه به این نکات، ترویج روش‌های پیشگیری از سرطان پوست و ایجاد آگاهی در مورد اهمیت استفاده از کرم‌های ضدآفتاب، محافظت از پوست در برابر نور خورشید و انجام معاینات پوست منظم می‌تواند به بهبود سلامتی عمومی جامعه و کاهش نرخ ابتلا به سرطان پوست کمک کند.

سوالات متداول در مورد علائم سرطان پوست