آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟ درمان قطعی پوکی استخوان وجود دارد؟

آیا پوکی استخوان قابل درمان است، اینکه این عارضه درمان می‌شود یا خیر دغدغه‌ زیادی را برای مبتلایان به پوکی استخوان به وجود آورده است. پوکی استخوان به معنی کاهش تراکم استخوان و تحلیل رفتن استخوان است که باعث افزایش ریسک شکستگی می‌شود.

در بیشتر موارد عاملی که سبب پوکی استخوان می‌شود، افزایش سن است. زیرا هنگام بالا رفتن سن روند جایگزینی استخوان‌ها با سرعت کمتری پیش می‌رود. پوکی استخوان با استفاده از دارو درمانی، ورزش، تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی فقط قابل کنترل است، اما درمان قطعی پوکی استخوان وجود ندارد. فرد مبتلا به پوکی استخوان علاوه بر اینکه ضروری است از دارو استفاده کند، باید به نکات بیشتری برای درمان توجه کند. همین نکات ما را بر آن داشت تا مقاله‌ای درباره آیا پوکی استخوان قابل درمان است، را از مجله سلامت پزشکی ژین طب در اختیار شما قرار دهیم.

پوکی استخوان Osteoporosis چیست؟

استخوان بافت زنده‌ای است که به طور مداوم تجزیه و جایگزین می‌شود. به این ترتیب، بدن تراکم استخوان و یکپارچگی بلورها و ساختار آنها را حفظ می‌کند. استئوپروز زمانی رخ می‌دهد که تعادل بین تشکیل استخوان جدید و تجزیه‌ استخوان قدیمی به‌ هم بخورد و استخوان مانند اسفنج، حفره‌دار و پوک شود. در واقع استئوپروز یکی از انواع بیماری‌های ارتوپدی است که باعث ضعیف و شکننده‌شدن استخوان‌ها می‌شود.

فشارهایی که در حالت عادی باعث آسیب استخوان نمی‌شود در پوکی استخوان آسیب‌رسان است. زمین‌خوردن و حتی فشارهای خفیف مانند خم‌شدن بیش‌از‌حد استخوان یا سرفه می‌تواند باعث شکستگی شود. شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان شدید ممکن است به شکل ترک‌خوردگی (مانند شکستگی مفصل ران) یا به شکل فروپاشی بر اثر فشار (مانند شکستگی فشاری مهره‌های ستون فقرات) باشد.

اگرچه شکستگی مربوط به پوکی استخوان در هر استخوانی می‌تواند رخ دهد، اما ستون فقرات، مفصل لگن، دنده‌ها و مچ دست، قسمت‌های مستعد و شایع شکستگی هستند. برخی از این شکستگی‌ها می‌توانند عواقب جدی در پی داشته‌ باشند. با شرایط موجود حتما خیلی ضروری است که بدانیم آیا پوکی استخوان قابل درمان است، در ادامه به طور مفصل این مطلب را شرح می‌دهیم.

آشنایی با تشخیص و درمان پوکی استخوان

همان‌طور که اشاره کردیم برخلاف تصور رایج، استخوان بافتی زنده است و مدام در حال تغییر است. این تغییر گاهی شکستن و متعاقب آن، ترمیم و جایگزینی است. درباره این بیماری هر میزان که بررسی بیماری و راه‌های پیشگیری از آن اهمیت دارد، درمان پوکی استخوان نیز در خور توجه است.

بهترین راه برای درمان اصولی، به پزشک ارتوپد که گرایش روماتولوژی دارد مراجعه کنید تا با تجویز آزمایش تراکم استخوان به طور قطعی بیماری را تشخیص دهید. اولین گام تشخیص با توجه به نتیجه آزمایش، احتمال خطر شکستن استخوان‌ها تا یک دهه آینده تخمین زده می‌شود. بسته به وضعیت شما، امکان دارد دکتر تشخیص دارو تجویز کند یا تمرکز را روی اصلاح عوامل خطرزا و جلوگیری از تخریب استخوانی بگذارد. با این وجود شناخت روش‌های درمان و بهبودی قبل از هر تصمیمی، بسیار مهم است.

بیشتر بدانید: تشخیص پوکی استخوان؛ ۴ مرحله شناسایی وضعیت استخوان‌ها

روش‌های درمان پوکی استخوان با داروها، آیا امکان بهبودی کامل وجود دارد!

شروع درمان پوکی استخوان در مراحل اولیه بسیار اهمیت دارد. به هر اندازه بیمار زودتر برنامه درمانی را شروع کند نتایج درمان موثرتر خواهد بود‌. ناگفته نماند همانطور که اشاره کردیم درمان قطعی پوکی استخوان وجود ندارد، یعنی راهکار یا داروی خاصی در دسترس نیست که به طور کلی استخوان را به حالت سلامت کامل برگرداند. در حقیقت شروع درمان استئوپوروز Osteoporosis، به معنای انتظار کنترل وضعیت است.

در کنار رژیم غذایی سالم و ورزش، پوکی استخوان را می‌توان با مصرف یکسری داروها درمان کرد. ممکن است داروهای مکمل برای رفع کمبود کلسیم و ویتامین D برای شما تجویز شود. البته به این معنا نیست که داروی ضد پوکی استخوان برای شما تجویز نخواهد شد. از داروهایی که به صورت مشترک برای درمان زنان و مردانی که دچار شکستگی استخوان شده‌اند، تجویز می‌شود داروی بیس‌فسفونات است. بیس‌فسفونات‌ها شامل آلندرونات، آکتونل، بونیوا و زولدرونیک اسید هستند. همچنین روش‌های درمان بیولوژیک، هورمون درمانیو مگنت تراپی جزو درمان پوکی استخوان محسوب می‌شوند.

قویترین داروی پوکی استخوان برای افرادی که در مرحله خطر شکستگی استخوان هستند، کدام دارو است؟

بهترین درمان پوکی استخوان که برای افراد دارای خطر بالای شکستگی استخوان استفاده می‌شوند، بیسفسفونات‌ها هستند. بیس فسفونات‌ها که هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریقی می‌توانند مصرف شوند، کمک می‌کنند تا از، از بین رفتن توده استخوان پیشگیری شود.همچنین بیسفسفونات‌ها در موارد استئونکروز فک (بیماری نادری است که پس از کشیدن دندان رخ‌ می‌دهد که استخوان فک نمی‌تواند قسمتی خالی دندان کشیده شده را ترمیم کند) نیز به عنوان بهترین مکمل پوکی استخوان استفاده‌ می‌شوند. عوارض جانبی این دارو شامل حالت تهوع، گرفتگی عضلات پا و سرگیجه است. پزشکان فقط در صورتی این نوع داروها را تجویز می‌کنند که فواید آن‌ها بیشتر از خطراتشان باشد.

آیا با داروهای بیولوژیک، دنوزومب یا پرولیا پوکی استخوان درمان می‌شود؟

آمپول دنوزومب با نام تجاری پرولیا دارویی است که برای درمان پوکی استخوان در زنانی که یائسه هستند و احتمال ایجاد شکستگی استخوان در آنها بالا است به کار می‌رود. همچنین این دارو برای درمان پوکی استخوان در مردان و نیز در زنانی که به مدت حداقل 6 ماه از داروهای کورتونی استفاده کرده اند و خطر شکستگی استخوان در آنها افزایش یافته است کاربرد دارد. دنوزومب با مهار پروتئینی خاص در بدن سبب کاهش تخریب بافت استخوانی می‌شود.

بدین ترتیب از شکستگی استخوان ناشی از کاهش تراکم بافت استخوانی جلوگیری می‌کند. دنوزومب به صورت زیرجلدی توسط پزشک یا پرستار در کلینیک یا بیمارستان تزریق شده و غالبا هر ۶ ماه یکبار تجویز می‌شود. همراه با دریافت این دارو، مصرف مکمل‌های حاوی کلسیم و ویتامین D توصیه می‌شود. دنوزومب ممکن است سبب ایجاد عوارض پوستی مانند قرمزی، خارش، خشکی و تاول شود. همچنین ایجاد درد در مفاصل، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها، به ویژه در کمر و بازو‌ها از عوارض جانبی مصرف این دارو است.

هورمون درمانی؛ درمان Osteoporosis در زنان

از آنجا که استروژن می‌تواند در حفظ تراکم و استحکام استخوان در زنان نقش داشته باشد، برای برخی از زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان، به‌منظور جلوگیری از تحلیل و شکستگی‌های استخوان هورمون‌درمانی (هورمون‌درمانی یائسگی، که قبلاً درمان جایگزین هورمون یا HRT نامیده می‌شد) تجویز می‌شود. استروژن را می‌توان به تنهایی به صورت خوراکی (پرمارین، استریس، استراتست) یا به عنوان چسب پوستی (استرادرم، ویول) یا همراه با پروژسترون تجویز کرد.

ترکیب این دو هورمون می‌تواند به پیشگیری از سرطان رحم که می‌تواند در اثر استفاده از استروژن به تنهایی ایجاد شود، کمک کند. هورمون‌درمانی پس از یائسگی می‌تواند عوارض جانبی از جمله افزایش خطر حمله‌ قلبی، سکته‌‌ی مغزی، لخته شدن خون و سرطان سینه داشته باشد، بنابراین، معمولاً استفاده‌ طولانی مدت آن توصیه نمی‌شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد هورمون‌درمانی با پزشک مشورت کنید.

مگنت تراپی؛ یکی دیگر از قویترین داروهای پوکی استخوان 

مگنت تراپی روشی عالی برای بهبود و بازسازی بافت‌های استخوانی مگنت تراپی یکی از جدیدترین روش‌های درمان پوکی استخوان شمار می‌رود. در این روش با استفاده از یک میدان مغناطیسی، التهاب را کاهش می‌یابد و سرعت بهبودی و بازسازی بافت‌های استخوانی را افزایش پیدا می‌کند. در این روش فرآیند تحلیل و کاهش تراکم استخوان‌ها آهسته‌تر خواهد شد و از طرف دیگر مگنت تراپی باعث فعال شدن فرآیند بازسازی ساختار استخوان‌ها می‌شود.

بیشتر بدانید: ۱۳ درمان پوکی استخوان؛ از مگنت تراپی تا داروهای خاص

درمان پوکی استخوان در طب سنتی

در طب سنتی، مصرف داروهای گیاهی مانند گیاه مریم گلی، دمنوش آویشن و شبدر قرمز توصیه شده است. روش‌هایی مانند طب سوزنی و انجام ورزش‌هایی مانند تای چی و یوگا نیز مفید هستند. طب سنتی خوردن کشک و سنجد را نیز برای درمان پوکی استخوان توصیه می‌کند.

کشک مقدار زیادی کلسیم دارد، اما به دلیل داشتن نمک برای بیماران مبتلا به پرفشاری خون مناسب نیست. از سوی دیگر، زیاده‌روی در دریافت سدیم (یکی از اجزای تشکیل‌دهنده نمک) روی سلامت استخوان‌ها تاثیر منفی دارد. اگر می‌خواهید درمان پوکی استخوان با پودر سنجد یا کشک را امتحان کنید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

برای درمان پوکی استخوان چی بخوریم، جلوگیری از پوکی استخوان چگونه است؟

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در برنامه غذایی خود بگنجانید، مصرف کلسیم است. کلسیم برای سلامت استخوان‌ها ضروری است و دشمن پوکی استخوان محسوب می‌شود. اگر مصرف کلسیم فرد کافی نیست، مکمل‌ها و تزریق کلسیم گزینه‌‌های مناسبی هستند. منابع غذایی حاوی کلسیم شامل موارد زیر است:

• محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست
• سبزیجات سبز رنگ مانند انواع کلم و کلم بروکلی
• ماهی با استخوان نرم مانند ماهی قزل آلا و ماهی تون
• غلات غنی‌شده
• کلسیم برای سلامت استخوان‌ها ضروری است و دشمن پوکی استخوان شناخته شده است.

بیشتر بدانید: فواید قرص جوشان منیزیم برای ورزشکاران با توجه به اثرات این ماده

با خوردن ویتامین D پوکی استخوان را درمان کنیم

ویتامین دی در بدن نقش کلیدی دارد زیرا به جذب کلسیم کمک می‌کند. منابع غذایی حاوی ویتامین D شامل غذاهای غنی‌شده، ماهی‌های آب شور و جگر هستند. قسمت اعظم ویتامین دی از طریق مواد غذایی تامین نمی‌شود بلکه با قرار‌گرفتن در معرض نور خورشید در پوست ساخته‌ می‌شود. مکمل‌ها و قرص ویتامین D نیز در دسترس هستند.

سوالات متداول در زمینه آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟