تب مالت یا بروسلوز؛ بیماری شایع بین دام و انسانها
تب مالت یک بیماری عفونی است که از باکتری بروسلا منتقل میشود. این بیماری بین انسان و حیوانات مشترک است. توجه داشته باشید که میکروب تب بروسلوز یا مالت از حیوان آلوده مانند گاو، بز، گوسفند یا شتر به انسان منتقل میشود.
زمانی که شخصی به تب بروسلوز مبتلاست، با علائم سختی نظیر تب، درد مفاصل و تعریق دست و پنجه نرم میکند. با این حال جای نگرانی زیادی وجود ندارد. بیمار میتواند با مصرف بهترین دارو برای تب مالت یعنی آنتی بیوتیکها و مواد غذایی ایمن تا حد زیادی بیماری را از بین ببرد. در این مطلب از مجله سلامت ژین طب قصد داریم اطلاعات جامعی درباره بیماری تب مالت در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید.
تب مالت چیست و چه علائمی دارد؟ آیا این بیماری خطرناک است؟
تب بروسلوز یا مالت یک بیماری با عوارض استخوانی و مفصلی است. همچنین باید اشاره کنیم که بیماری تب مالت یا بروسلوز در حیوانات به نام سقط جنین واگیردار مشهور است و به همین دلیل برای دامداران مهم است.
دامهای مبتلا به بروسلوز، معمولا در اولین دوره آبستنی دچار سقط جنین میشوند. همچنین در هنگام سقط جنین دامها یکسری ترشحات رحمی به شدت آلوده دفع میشود که باعث آلودگی مراتع خواهد شد. لازم به ذکر است که شیر دامهای مبتلا به تب با بیماری مالت نیز آلوده است. این موضوع زمینه آلودگی را برای سایر حیوانات گله و نیز انسانهای مشغول به کار در این نوع محیطها فراهم میسازد.
علائم تب مالت در بزرگسالان چگونه بروز میکند؟
علائم تب یا بیماری مالت پس از قرار گرفتن در معرض باکتری، اغلب ۲ تا ۴ هفته طول میکشد که ظاهر شوند.از رایجترین علائم تب مالت در بزرگسالان و حتی کودکان میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سردرد
- افسردگی
- عرق کردن
- درد شکم (معده(
- کاهش وزن ناگهانی
- غدد لنفاوی بزرگ و دردناک
- از دست دادن اشتها یا ناراحتی معده
- درد مفاصل، به ویژه در لگن، رانو یا کمر
باید توجه داشته باشید که علائم در همه افراد یکسان نیست و براساس شدت بیماری بروز میکند.
چرا تب مالت واگیر دارد؟ و تب مالت به چه علت در انسان ظاهر میشود؟
باکتری بروسلا گاهی اوقات از طریق هوا یا تماس مستقیم با حیوانات آلوده پخش میشود. در نهایت به بدن انسان منتقل خواهد شد. همچنین علت دیگر بروز این بیماری در انسانها مصرف شیر و لبنیات غیر پاستوریزه یا گوشت نیمپز است.
با توجه به ارتباط نزدیکی که بین انسان و دامها برای تهیه غذاهای مختلف وجود دارد، انتقال این بیماری بین انسان و دام دور از ذهن نیست.
ازکجا بفهمم تب مالت دارم؟ علائم تب مالت استخوانی چیست؟
از آن جایی که علائم تب یا بیماری مالت تقریبا شبیه سایر بیماریهاست، تشخیص ابتلا به این بیماری کمی سخت خواهد شد. اما از طرف دیگر افرادی که در محیطهای دامپروری کار میکنند با علائم این بیماری در انسان و دام آشنایی کامل دارند. به همین جهت در صورت بروز علائم خاص این بیماری باید به پزشک مراجعه کنند.
در مورد علائم تب مالت استخوانی نیز باید بگوییم زمانی که شرایط بیمار حاد باشد و درمان به موقع انجام نشده باشد، تب بروسلوز به استخوانها و مفاصل حمله میکند. در این شرایط علائم شدیدی مانند درد استخوانی و مفصلی، تاری دید و کوری ایجاد خواهد شد.
چه آزمایشاتی برای تشخیص بروسلوز انجام میشود؟
پزشک از روشهای زیر برای کمک به تشخیص تب مالت استفاده میکند:
آزمایشات خون؛ بررسی وجود باکتری بروسلا
گام اول در تشخیص تب بروسلوز نمونهگیری خون است که برای بررسی آنتی بادیهای موجود در خون علیه باکتری بروسلا انجام میشود. در صورتی که آنتی بادیهای خاص این بیماری در خون بیمار یافت شوند، نشاندهنده ابتلای بیمار به تب مالت است.
آزمایش سایر مایعات بد؛ بررسی میزان آسیبهای واردشده
پزشک نمونههایی از مایع کانال نخاعی یا مفاصل بیمار را بر میدارد تا بتواند آسیبهای وارده را مشاهده کند. این کار به روند درمان بیمار کمک شایانی میکند. شاید این روشهای تشخیصی سخت و دردناک باشند، اما برای بررسی ابتلا و میزان آسیبهای ایجادشده ناشی از تب مالت مفید هستند.
بیوپسی بافت؛ بررسی وضعیت علائم بیمار
نمونههایی از مغز استخوان یا سایر بافتهای بیمار را برای جستجوی علائم بروسلا یا رشد آن در طول زمان بررسی میکنند. این نوع روشهای تشخیصی تخصصی و خاص هستند.
تصویربرداری از استخوانها و مفاصل بدن
در صورتی که نیاز باشد پزشک از موارد زیر نیز کمک میگیرد:
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- اسکن استخوان
- سونوگرافی
این روشهای تصویربرداری برای بررسی وضعیت استخوانها، مفاصل و بافتهای نرم بدن انجام میشوند.
پیشگیری از بیماری تب مالت چگونه امکانپذیر است؟
خطر ابتلا به تب مالت را با استفاده از مصرف مواد غذایی ایمن میتوان کاهش داد. همچنین پوشیدن لباسهای محافظ هنگام کار با حیوانات در پیشگیری از آلوده شدن کمک میکند. برای پیشگیری از ابتلا به تب به چند نکته زیر توجه کنید:
- شیر غیر پاستوریزه مصرف نکنید. بستنی، خامه یا پنیری که با شیر غیر پاستوریزه تهیه میشود را مصرف نکنید.
- هنگام کار با حیوانات و بافتهای حیوانی از وسایل ایمنی مناسب استفاده کنید. این وسایل شامل دستکش، پیش بند یا عینک است.
- حیوانات را واکسینه کنید. واکسن تب بروسلوز تا حدود زیادی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری در دامها موثر است.
- گوشت را طوری بپزید که کاملا مغز پخت شود.
با رعایت همین چند نکته ساده میتوان از درگیری دامها، خسارت مالی و ابتلا افراد دیگر به این تب جلوگیری کرد.
درمان قطعی تب مالت چیست؟ آیا بروسلا درمان میشود؟
بهترین دارو برای تب مالت مصرف برخی از آنتی بیوتیکها است. آنتی بیوتیکهایی که برای این بیماری تجویز میشوند عبارتند از:
- جنتامایسین یا استرپتومایسین
- تری متوپریم سولفامتوکسازول
- داکسی سایکلین
- ریفامپین
بیمار باید آنتی بیوتیکها را حداقل به مدت 6 تا 8 هفته مصرف کند. همچنین احتمال دارد با توجه به میزان آلودگی بدن بیمار، درمانهای دیگری نیز نیاز باشد.
درمان خانگی تب مالت آیا تاثیرگذار است؟
مصرف داروهای خانگی نیز در درمان تب بروسلوز موثر است که در زیر به معرفی چند نمونه از آنها خواهیم پرداخت. البته توجه داشته باشید که این روشهای خانگی در کنار داروهای خاص و تجویزی از طرف پزشک موثر هستند.
1. گیاه سیر در درمان بیماری تب مالت در خانه
گیاه سیر با نام علمی الیوم ساتیم شناخته میشود. با توجه به اثر تقریبا یکسان مصرف سیر و ریفامپین در تحقیقات اخیر، برای جلوگیری از بروز مقاومت به ریفامپین (نوعی آنتی بیوتیک) در بیماران مبتلا به مالت توصیه میشود.
2. قرص سیر ضد باکتری تب مالت هم موثر است
احتمالا از قرص سیر به عنوان داروی جایگزین ریفامپین در درمان تب مالت میتوان استفاده کرد. البته قبل از تهیه این قرصهای سیر با پزشک خود مشورت کنید.
3. عسل و آبلیمو جهت بهبودی سریعتر بیماران مبتلا به تب مالت
مصرف عسل برای بهبودی سریعتر تب بروسلوز پیشنهاد میشود. مقداری از این شیرینکننده طبیعی را در آب جوشیده اما ولرم بزنید. سپس برشی از لیموی ترش تازه را به فنجان اضافه کنید. این ترکیب سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند و از همین رو در درمان تب مالت موثر است. با این کار قدرت دفاعی سلولهای بدن دو برابر میشود.
4. تاثیر بالای سنجد برای کم کردن عوارض تب مالت روی استخوانها
سنجد داروی مناسبی برای تب بروسلوز است. به همین علت از پودر هسته سنجد برای کاهش عوارض تب مالت روی استخوانها استفاده میشود. پس برای تقویت بدن خود و درمان تب مالت از سنجد و پودر هسته آن استفاده کنید.
5. انواع دمنوش گیاهان دارویی در درمان تب مالت
دمنوش خارشتر، پونه کوهی یا همان اورگانو و نعنا مانع رشد باکتری تب بروسلوز میشوند. همچنین دارچین، مرزنجوش، لیمو و جوز هندی نیز در درمان خانگی تب مالت موثر واقع میشوند.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به تب مالت قرار دارند؟
بیشترین موارد ابتلا به تب مالت در بین افراد زیر رخ میدهد:
- دامپزشکان و کسانی که با حیوانات سر و کار دارند.
- افرادی که در مزرعه دامداری یا کارگاه لبنیات کار میکنند.
- قصابها یا کسانی که در کشتارگاه کار میکنند.
- کادر آزمایشگاه که در قسمت مربوط به بررسی و کنترل تب بروسلوز کار میکنند.
- افرادی که گوشت نپخته یا فرآوردههای شیر غیر پاستوریزه مصرف میکنند.
این افراد باید هوشیار باشند و قبل از شروع کار در این محیطها آموزشهای لازم به آنها داده شود.
تب مالت واگیر دارد یا خیر؟ عوارض تب مالت چیست؟
این بیماری از انسانی به انسان دیگر منتقل نمیشود. اما امکان انتقال این بیماری از حیوانات به انسانها وجود دارد. پس در شرایط شیوع بیماری مالت با وجود عفونی بودن ویروس، نیازی به قرنطینه و ایزولاسیون نیست. در واقع این بیماری تنها فرد مبتلاشده را درگیر میکند.
از عوارض تب مالت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آرتریت مداوم
- عفونت و التهاب در قلب (اندوکاردیت)
- عفونت مغز یا پوشش آن (مننژیت یا آنسفالیت)
- عفونت ستون فقرات، استخوانها یا کمر
- سقط جنین
- بزرگ شدن کبد یا طحال
با توجه به این بیماریهای خطرناک باید گفت که درمان به موقع تب مالت بسیار مهم و ضروری است.
سخن پایانی در مورد تب مالت
تب مالت یک عفونت باکتریایی است که به کندی ایجاد میشود و برای مدت طولانی ادامه مییابد. علائم این بیماری شبیه بسیاری از بیماریهای دیگر است. بنابراین مهم است که برای بررسی علائم و درمان مناسب به پزشک متخصص بیماریهای عفونی مراجعه کنید. در این مقاله از سایت ژینطب به بیماری تب بروسلوز و راهکارهای درمان خانگی و نحوه پیشگیری از آن نیز اشاره کردیم. درصورتی که سوال یا ابهامی دارید با ما در ارتباط باشید.
پرتکرارترین سوالات در مورد بیماری مشترک انسان و دام؛ تب مالت
1. از کجا بفهمم تب مالت دارم؟
افرادی که به صورت مستقیم با دام در ارتباط هستند بعد از بروز علائم شایع مانند تب مکرر، خستگی و التهاب مفاصل خیلی سریع متوجه ابتلای خود به تب بروسلوز میشوند.
2. آیا تب مالت می تواند باعث مرگ شود؟
به ندرت پیش میآید که فردی بر اثر بیماری تب بروسلوز بمیرد. میزان مرگ و میر در اثر تب مالت 1٪ تا 2٪ است.
3. بهترین دارو برای تب مالت کدام دارو است؟
داروهای آنتی بیوتیکی مانند ریفامپین، سیپروفلوکساسین و داکسی سایکلین برای درمان این تب عالی هستند.