آرتروز زانو در سالمندان

آرتروز زانو یا استئوآرتریت زانو، یک بیماری دژنراتیو مفصل است که با فرسایش غضروف، تشکیل استئوفیت، هیپرتروفی مفصل و اسکلروز ساب غضروفی ایجاد می‌شود. آرتروز زانو، علت اصلی ناتوانی در افراد مسن است و بیش از 30 درصد از آمریکایی‌های بالای 65 سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است.

به طور کلی، خطر ابتلا به این عارضه با بالارفتن سن، افزایش می‌یابد. حدود 80 درصد از افراد مبتلا به آرتروز زانو، محدودیت حرکتی را گزارش می‌کنند و 25 درصد در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی به‌ویژه فعالیت‌هایی که شامل حرکت و جابجایی هستند، مشکل دارند.

درد مزمن ناشی از استئوآرتریت زانو به کاهش کیفیت زندگی، افزایش افسردگی، عدم‌تحریک، زمین خوردن، گوشه‌گیری و کاهش خواب منجر می‌شود. به دلیل اهمیت فراوان این عارضه، در این مطلب از مجله پزشکی ژین طب به سراغ بررسی آرتروز زانو در سالمندان رفتیم.

علل آرتروز زانو در سالمندان

علاوه بر فرسایش غضروف، تشکیل استئوفیت، هیپرتروفی مفصل و اسکلروز ساب غضروفی؛ تروما مرتبط با حمل بار سنگین و غیرمعمول و ایجاد فشار روی مفصل زانو، فیزیک خاص بدن، عوامل ژنتیکی، شغل و فعالیت‌هایی همچون ورزش یا تفریحات خاص نیز می‌توانند بر ابتلا به استئوآرتریت زانو موثر باشند.

علائم آرتروز زانو در سالمندان

آرتروز زانو در سالمندان اغلب از بررسی تاریخچه و معاینه کامل بیمار مشخص می‌شود. شایع‌ترین علائم استئوآرتریت زانو سالمندان به شرح زیر است:

• احساس درد در بیشتر روزهای ماه
• کرپیتوس (صدای ترک‌خوردگی، ترکیدن و ساییدگی در مفاصل)
• سفتی صبحگاهی که کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد
• بزرگ شدن استخوان مفصل زانو
• خم شدن گاه به گاه زانو و تشدید علائم در حین فعالیت‌هایی که به تحمل وزن نیاز دارد

تشخیص آرتروز زانو در سالمندان

یک ارزیابی جامع برای ایجاد یک برنامه مراقبت ایمن، مناسب و فردی برای افراد مسن مبتلا به آرتروز زانو بسیار مهم است. جمع‌آوری شرح حال دقیق، از جمله عوامل خطرساز و علائم و نشانه‌ها، نقش کلیدی در تشخیص خواهند داشت.

میزان، شروع و مدت‌زمان بروز علائم، محل خاص درد، یک طرفه یا دوطرفه بودن علائم در زانو، عوامل تشدیدکننده و تسکین‌دهنده، ویژگی‌های درد مانند سوزش یا ضربان، کاهش عملکرد زانو و تاثیر علائم بر فعالیت‌های روزمره زندگی فرد باید تعیین شوند. سپس معاینه فیزیکی برای بررسی کرپیتوس با دامنه حرکتی فعال، کاهش دامنه حرکتی، افیوژن خفیف مفصل، حساسیت استخوانی و بزرگ شدن استخوان مانند تغییر شکل واروس (انحراف به سمت داخل) انجام می‌شود.

بیشتر بدانید: درمان زانو درد در سالمندان؛ ۹ درمان ساده برای دردی که آن‌ها را به زانو درآورده

اگر یافته‌های معاینه نشان‌دهنده آرتروز زانو در سالمندان باشد، پزشک آزمایش‌هایی مانند رادیوگرافی و ام آر آی را تجویز می‌کند. اگر پزشک به یک بیماری التهابی مانند آرتریت التهابی، نقرس یا عفونت مشکوک باشد؛ آزمایش‌های آزمایشگاهی را تجویز می‌کند.

درمان غیردارویی آرتروز زانو در سالمندان

ورزش در هر سنی، درمان غیردارویی کلیدی برای استئوآرتریت زانو است. افراد باید فعال بمانند و در یک برنامه ورزشی متناسب با ظرفیت و محدودیت‌های فیزیکی خود شرکت کنند.

فعالیت‌های ورزشی احتمال دارد که شامل فعالیت‌های در آب و بیرون آب باشد که وضعیت عملکردی، راه رفتن و مدیریت درد را بهبود می‌بخشند. در بیماران دارای اضافه وزن، کنترل وزن ضروری است. بیماران در مورد رژیم غذایی سالم و اهمیت کاهش وزن باید مطلع شوند. افراد باید بدانند که کاهش نیم‌کیلویی وزن می تواند حدود 2 کیلو بار را از روی زانو کاهش دهد و درد را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

سایر مداخلات غیردارویی شامل استراحت دادن به مفصل زانو در بین جلسات ورزشی، داشتن خواب کافی، اعمال گرما و سرمای متناوب بر زانو و استفاده از وسایل کمکی است.

درمان‌های مکمل و جایگزین آرتروز زانو در سالمندان

درمان‌های مکمل و جایگزین برای درمان آرتروز زانو در سالمندان شامل پاتلار تیپینگ (patellar taping)، مداخلات روان‌درمانی، مدیتیشن، تای چی، طب سوزنی و تحریک الکتریکی از راه پوست است. با وجود اثربخشی متفاوت، بیش از 40 درصد از بزرگسالان 71 ساله و بالاتر مبتلا به استئوآرتریت زانو از این درمان‌ها استفاده می‌کنند. مکمل‌های گلوکزامین و کندرویتین نیز به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است.

بیشتر بدانید: جلوگیری از آرتروز زانو: چطور از پیشرفت آرتروز جلوگیری کنم؟

متأسفانه این مکمل‌ها، تاثیرات کمی در درمان آرتروز زانو نشان می‌دهند. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهند که هر دو نوع مکمل نسبتاً ایمن هستند. به دلیل کمبود شواهد علمی، کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) استفاده از این مکمل‌ها را توصیه نمی‌کند و به پزشکان توصیه می‌کند که به بیماران در مورد خطرات بالقوه و مزایای محدود آنها آموزش دهند.

زانوبند زاپیامکس نیز یکی دیگر از درمان‌های مکمل و جایگزین آرتروز زانو در سالمندان است. زانوبند زاپیامکس، جدیدترین راه حل درمان درد زانو، ساخت کشور آلمان است و تنها در 21 روز، تاثیرات خود را در کاهش چشمگیر درد اشخاص نشان می‌دهد. زاپیامکس با جدیدترین تکنولوژی، جایگزین فیزیوتراپی‌های طولانی و جراحی‌های پرخطر است.

درمان خانگی آرتروز زانو در سالمندان

• استراحت: برای کاهش فشارهای مکرر روی زانوی خود، زمان لازم برای بهبودی و جلوگیری از آسیب بیشتر، از فعالیت‌های عادی خود بکاهید و استراحت کنید.
• کمپرس یخ، هم درد و هم التهاب را کاهش می‌دهد.
• کمپرس گرم
• کامپرشن یا Compression
• بالا نگه داشتن پا

درمان دارویی آرتروز زانو در سالمندان

داروهایی که برای کنترل آرتروز زانو در سالمندان استفاده می‌شوند، معمولاً شامل مسکن‌های بدون نسخه می‌شوند. شاید برای بیمارانی که دردشان کاهش پیدا نمی‌کند، مجموعه ترکیبات شیمیایی طبیعی و صنعتی مسکن تجویز شود.

استامینوفن

مصرف استامینوفن، اولین گام برای درمان داروشناسی یا فارماکولوژی است. دوزها از نظر قدرت و تاثیرگذاری متفاوت هستند اما نباید از یک گرم در هر 4 ساعت و حداکثر دوز روزانه 4 هزار میلی‌گرم تجاوز کنند. بیماران باید در مورد خطر آسیب کبدی به دلیل مصرف دوزهای استامینوفن بالاتر از دوز روزانه آگاه باشند. افراد باید به دلیل اثرات مخرب روی کبد، از مصرف الکل خودداری کنند.

در مورد استفاده از داروهای بدون نسخه حاوی استامینوفن به خصوص برای آرتروز زانو در سالمندان، احتیاط کنید. اگر مصرف استامینوفن نتواند درد را تا حد رضایت‌بخشی کاهش دهد، افزودن داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خوراکی یا موضعی توصیه می‌شود.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی موضعی

برای بیمارانی که پاسخ بالینی رضایت‌بخشی دریافت نمی‌کنند، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خوراکی یا موضعی (یا هر دو) به عنوان گام دوم درمان همراه با اقدامات غیردارویی توصیه می‌شود.

بیشتر بدانید: بررسی کامل قرص گاباپنتین برای آرتروز زانو و کمر

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی موضعی به دلیل اثربخشی، ایمنی و سهولت استفاده، فواید ثابت‌شده‌ای در کاهش درد آرتروز زانو دارند. آنها قرار گرفتن در معرض داروهای سیستمیک و عوارض مربوط به دستگاه گوارش را با تاثیر موضعی محدود می‌کنند. دو داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی موضعی موثر برای درمان درد استئوآرتریت شامل ژل دیکلوفناک سدیم و کپسایسین هستند که برای درمان آرتروز زانو در سالمندان موثر است.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خوراکی

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خوراکی، خاصیت ضددرد، ضدالتهابی و تب‌بر دارند. آنها التهاب را با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز که مسئول بیوسنتز پروستاگلاندین است، کاهش می‌دهند و در نتیجه التهاب را می‌کاهند.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی خوراکی بانسخه شامل ایبوپروفن، ناپروکسن، ایندومتاسین و اتودولاک هستند و آن‌ها نیز می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

ترکیبات شیمیایی طبیعی و صنعتی مسکن

بیمارانی که به درمان دارویی ضدالتهابی با استامینوفن و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی پاسخ نمی‌دهند، شاید نیاز به مصرف ترکیبات شیمیایی طبیعی و صنعتی مسکن داشته باشند.

تصمیم برای مصرف ترکیبات شیمیایی طبیعی و صنعتی مسکن، به متغیرهای بیمار بستگی دارد و باید با دستور پزشک اتخاذ شود. به بیماران در مورد خطرات و عوارض جانبی مواد افیونی مانند تنگی نفس، گیجی، افزایش خطر از دست دادن تعادل و یبوست اطلاع داده می‌شود. شروع با دوز و میزان کم و افزایش آرام، احتمالا این عوارض جانبی را کاهش دهد.

ملاحظات و عوارض درمان‌های مرتبط با آرتروز زانو در سالمندان

بسیاری از سالمندان مبتلا به استئوآرتریت زانو دارای معضلات قبلی هستند مانند بیماری گوارشی، بیماری مزمن کلیوی، بیماری قلبی عروقی، دیابت و چاقی.

پزشکان باید در هنگام انتخاب درمان، سابقه پزشکی بیمار را در نظر بگیرند و مزایا را در مقابل خطرات ارزیابی کنند. عواملی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از سن بیمار، سابقه قبلی زخم معده یا بیماری ریفلاکس، سابقه سکته قلبی یا سایر حوادث قلبی عروقی و افزایش خطر آسیب کلیوی مانند بیماران مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا کنترل‌نشده.

سن

برای بیماران 75 ساله و بالاتر، کالج رادیولوژی آمریکا قویاً داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی موضعی، ترامادول، دولوکستین، تزریق داخل مفصلی یا ترکیبی به عنوان درمان‌ برای بیمارانی که با مسکن‌هایی مثل استامینوفن بهبود نمی‌یابند، توصیه می‌کند.

عوارض جانبی گوارشی

عواملی مانند سابقه زخم در سیستم گوارشی یا خونریزی گوارشی، عفونت فعال هلیکوباکتر پیلوری، مصرف همزمان داروهای پرخطر مانند داروهای ضدانعقاد، ضدپلاکت‌ها، کورتیکواستروئیدها یا آسپرین و درمان با دوز بالا یا بلندمدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی؛ خطر ایجاد عوارض گوارشی را افزایش می‌دهند.

بیشتر بدانید: درمان خانگی اسهال در بزرگسالان، سالمندان و کودکان

در بیمارانی که استئوآرتریت زانوی آن‌ها به خوبی کنترل نمی‌شود و در یک سال گذشته، خونریزی گوارشی فوقانی دارای علائم داشته‌اند، پزشکان معمولاً داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بدون نسخه را توصیه نمی‌کنند یا در ترکیب با مهارکنندگان پمپ پروتونی تجویز می‌کنند.از درمان با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در افراد مسن که در معرض خطر عوارض جانبی گوارشی هستند باید اجتناب شود.

ملاحظات قلبی عروقی

همه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در ایالات متحده دارای هشدار سازمان غذا و داروی آمریکا به دلیل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بالقوه خطرناک هستند.

بیمارانی که اخیراً یک عارضه قلبی عروقی و درمان آن مانند سکته قلبی، آنژیوپلاستی عروق کرونر یا پیوند عروق کرونر داشته‌اند، باید از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی اجتناب کنند.همچنین در بیمارانی که سابقه نارسایی قلبی دارند یا در معرض خطر بالای آن هستند، باید از مصرف آنها اجتناب شود. برای افراد مسن با سابقه خطر بالای بیماری قلبی عروقی معمولاً یک دوز روزانه آسپرین تجویز می‌شود.

در مصرف همزمان داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و آسپرین احتیاط کنید زیر تاثیر آسپرین کاهش پیدا می‌کند. دوزهای آسپرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی را با فاصله حداقل 2 ساعت از هم مصرف کنید.

ملاحظات کلیوی

تمام بیمارانی که داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی دریافت می‌کنند در معرض خطر آسیب حاد کلیه هستند. بیمارانی که در مرحله IV یا V بیماری مزمن کلیوی تشخیص داده شده‌اند، باید از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی اجتناب کنند. علائم عوارض کلیوی شامل افزایش فشار خون، عارضه ادم، تشدید نارسایی قلبی و کاهش عملکرد کلیه است.

آیا آرتروز زانو در سالمندان به طور کامل درمان می‌شود؟

درمان ایمن و کافی استئوآرتریت زانو بر کیفیت زندگی و توانایی بیماران در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی تأثیر می‌گذارد. عدم درمان تخصصی، بیماران را در معرض خطر عوارض دارویی قرار می‌دهد.

گام‌های اول درمان استئوآرتریت زانو شامل کاهش وزن، ورزش و اعمال گرما و سرمای متناوب بر زانو می‌توانند کنترل درد و تحرک بیمار را تا حد زیادی بهبود بخشند. بیمارانی که درد آن‌ها کاهش نمی‌یابد و تحرک‌شان بهبود نمی‌یابد، شاید با درمان دارویی بهتر شوند.

سوالات شما در خصوص آرتروز زانو در سالمندان