لوپوس پوستی چیست؟ علائم و خطرات این بیماری را بشناسید

لوپوس پوستی (Cutaneous Lupus) نوعی از بیماری لوپوس محسوب می‌شود که در دسته بیماری‌های خود ایمنی قرار می‌گیرد. لوپوس پوستی باعث التهاب گسترده در بدن می‌شود و اکثر افراد مبتلا به آن در سراسر صورت خود راش‌های پروانه‌ای دارند.

هیچ درمانی برای لوپوس پوستی وجود ندارد. روش‌های مورد استفاده که از آن‌ها به عنوان درمان لوپوس پوستی یاد می‌شود، تنها می‌توانند دفعات و شدت شعله‌ور شدن علائم را کاهش دهند.

در این مقاله از مجله سلامت ژین طب ابعاد کلی بیماری لوپوس جلدی یا پوستی را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا افراد هنگام رویارویی با این بیماری خطرناک روند کنترل و درمان آن را بشناسند.

لوپوس پوستی چیست؟ آیا بیماری لوپوس خطرناک است؟

لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم خود حمله کند. یکی از انواع لوپوس، لوپوس اریتماتوز جلدی (cutaneous lupus erythematosus) یا CLE است. افراد مبتلا به CLE روی پوست صورت، بینی و گونه‌های خود دچار زخم‌ها یا ضایعاتی می‌شوند.

لوپوس حاد جلدی (ACLE) یا همان لوپوس پوستی شدید باعث ایجاد بثورات ناگهانی حاد می‌شود. این نوع لوپوس اغلب به دلیل قرارگرفتن بیمار در معرض نور خورشید به وجود می‌آید.

بیماری لوپوس (بیماری مادر) و اثرات آن را بشناسیم

شایع‌ترین نوع لوپوس، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) است. در SLE، سیستم ایمنی بدن علاوه بر پوست به اندام‌های دیگر بدن مانند کلیه‌ها، قلب، ریه‌ها و مفاصل حمله می‌کند. تقریبا از هر چهار بیمار مبتلا به لوپوس، سه نفر مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک(SLE) می‌باشند.

SLE باعث التهابات گسترده‌ای در بدن می‌شود که ممکن است حاد (ناگهانی و شدید ظاهر شوند) یا مزمن (طولانی مدت بیمار را درگیرکنند) باشند. افراد مبتلا به لوپوس اغلب علائم زیر را دارند:

• خستگی
• درد یا تورم مفاصل
• بثورات یا سایر علائم پوستی

بیماران مبتلا به لوپوس امکان دارد تنها به یک نمونه از انواع لوپوس مبتلا شوند؛ اما در بیشتر اوقات بیماران به چند نوع لوپوس به صورت همزمان مبتلا می‌شوند.

انواع لوپوس پوستی؛ 3 نوع اصلی که باید شناخت

سه نوع عمده لوپوس پوستی وجود دارد. که هر سه نوع آن باعث ایجاد بثورات پوستی متفاوتی می‌شود. این سه نوع شامل موارد زیر است:

• لوپوس دیسکوئید که باعث ایجاد لکه‌های سکه‌ای شکل، ضخیم، تیره یا قرمز روی گونه‌ها، گوش‌ها یا بینی می‌شود.
• لوپوس پوستی حاد که باعث ایجاد ضایعات حلقه‌ای شکل در بازوها، قفسه سینه، پشت یا گردن خواهد شد.
• لوپوس حاد پوستی که باعث ایجاد بثورات پروانه‌ای شکل روی صورت می‌شوند که شبیه به آفتاب سوختگی در بینی و گونه‌ها است.

چه کسانی ممکن است به لوپوس پوستی حاد مبتلا شوند؟

باید گفت که لوپوس حاد پوستی در افرادی که لوپوس سیستمیک (SLE) دارند، شایع است. لوپوس جلدی معمولا در زنان بین 20 تا 50 ساله بیشتر دیده می‌شود.

لوپوس حاد جلدی چقدر شایع است؟

تقریبا 2 نفر از هر 3 بیمار مبتلا به لوپوس سیستمیک بعضی از علائم CLE را دارند. همچنین باید گفت که از هر 10 نفری که به بیماری لوپوس مبتلا هستند، 1 نفر فقط لوپوس پوستی دارد.

علت ایجاد لوپوس پوستی چیست؟

علت ایجاد بیماری لوپوس حاد پوستی هنوز مشخص نشده است و محققان هنوز در پی کشف علت این بیماری هستند. لوپوس و سایر بیماری‌های خود ایمنی ممکن است در چند نفر از اعضای یک خانواده وجود داشته باشد. ابتلا به این بیماری در افراد زیر بیشتر است:

• زنان: خانم‌های بین 15 تا 44 ساله (20 تا 50 سال) بیشتر از مردان دچار لوپوس می‌شوند.
• ملیت و قومیت‌ها: میزان ابتلا به این بیماری در سیاه پوستان، بومیان آمریکایی، افراد ساکن در اسپانیا و… بیشتر است.
• داشتن سابقه این بیماری در یکی از اعضای خانواده: احتمال ابتلای به لوپوس پوستی در افرادی که در بین اعضای خانواده خود این بیماری را دارند بیشتر خواهد بود.

علائم لوپوس پوستی حاد چیست؟ آیا لوپوس پوستی خارش دارد

برای اکثر افراد، لوپوس پوستی حاد به صورت یک بثورات پروانه‌ای شکل در بینی و گونه‌ها ظاهر می‌شود. نام دیگر این بثورات راش مالاریا (بثورات روی گونه‌ها) است. این آسیب‌های پوستی شبیه به آفتاب سوختگی هستند و معمولا درد ندارند؛ اما امکان دارد که با خارش همراه باشند.

در بیماران مبتلا به این نوع لوپوس امکان ایجاد آسیب‌های پوستی روی بازوها یا پاها وجود دارد. این بثورات اغلب پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر می‌شوند و باید گفت که با آفتاب سوختگی تفاوت‌های اساسی  دارند.

توجه داشته باشید که جای زخم‌های پوستی ناشی از بیماری لوپوس باقی نمی‌ماند؛ اما باید گفت که ممکن است پس از بهبود یافتن زخم‌ها، پوست روشن‌تر یا تیره‌تر از قبل به نظر برسد. لوپوس پوستی حاد علائمی ایجاد خواهد کرد که این علائم به اشکال مختلفی خود را نشان می‌دهند. علائم لوپوس پوستی حاد عبارتند از:

• آفت دهان (زخم‌های دردناک در دهان)
• کهیر (برآمدگی‌های دردناک همراه با خارش)
• ریزش موی موقت

علائم لوپوس پوستی حاد چه زمانی شدت می‌یابد؟

افراد مبتلا به لوپوس پوستی از نوع حاد در بیشتر مواقع شعله‌ور شدن علائم را تجربه می‌کنند. شعله‌ور شدن به این معنی است که بیمار همیشه علائم بیماری را ندارد؛ اما باید گفت که این علائم پس از قرار گرفتن در معرض عواملی مانند استرس یا نور زیاد خورشید، ظاهر می‌شوند و بروند (خود به خود بهبود یابند).

لوپوس پوستی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

در برخی از بیماران قبل از تشخیص SLE، راش‌های پروانه‌ای شکل به عنوان اولین علامت از SLE خود را نشان می‌دهند. این بیماری توسط یک پزشک متخصص پوست، روماتولوژیست یا حتی متخصص ارتوپدی (برای درمان آرتریت) و… تشخیص داده می‌شود. برای تشخیص این بیماری آزمایشات زیر انجام می‌شود:

• بررسی سوابق پزشکی بیمار
• معاینه فیزیکی
• بیوپسی از پوست دچار عارضه
• آزمایش خون برای بررسی خون و رد کردن سایر بیماری‌ها

انواع راه‌های درمان لوپوس پوستی

با توجه به شدت علائم، پزشک ممکن است که داروهای مختلفی را برای بیمار توصیه کند. توجه داشته باشید که این داروها لوپوس را درمان نمی‌کنند اما می‌توانند علائم و شدت یافتن آن‌ها را کاهش دهند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که داروها روی علائم و بروز آن‌ها در حدود 60 درصد از افراد مبتلا به لوپوس پوستی اثر می‌گذارد.

پزشکان امکان دارد که برای درمان آسیب‌های پوستی ناشی از لوپوس از روش‌های زیر استفاده کنند:

• پمادهای استروئیدی موضعی، مانند فلووسینولون استونید (Synalar) یا هیدروکورتیزون بوتیرات (Locoid)، تورم و التهاب ناشی از لوپوس پوستی را کاهش می‌دهند.
• داروهای ضد التهابی مانند داپسون (Aczone) یا متوترکسات با دوز پایین (Otrexup، Rasuvo) نیز می‌توانند درد و تورم را کاهش دهند.
• داروهای ضد مالاریا، مانند هیدروکسی کلروکین (Plawuenil) با رفع خستگی ایجادشده به دلیل عوارض بیماری لوپوس مبارزه می‌کنند و بثورات پوستی و درد مفاصل را کاهش می‌دهند.
• مهارکننده‌های کلسینورین، مانند تاکرولیموس(Protopic، Prograf ) یا پیمکرولیموس (Elidel)، با سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن، التهابات را کاهش می‌دهند.

چگونه می‌توان از عود راش لوپوس پوستی جلوگیری کرد؟

حدود 40 تا 70درصد افراد مبتلا به لوپوس پس از قرارگرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) دچار شعله‌ور شدن علائم لوپوس پوستی می‌شوند. برای به حداقل رساندن شدت علائم، افراد مبتلا به لوپوس باید احتیاط بیشتری در هنگام قرارگیری در معرض نور خورشید یا نور مصنوعی به خرج دهند.

برای جلوگیری از شعله‌ور شدن راش پروانه‌ای لوپوس و همچنین محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش باید اقدامات زیر انجام شود:

• استفاده از ضد آفتاب با حداقل SPF 30
• عدم خروج از خانه در روز‌هایی که تابش نور خورشید شدیدتر است
• عدم استفاده از دستگاه سولاریوم
• محدود کردن استفاده از چراغ‌های فلورسنت
• پوشیدن لباس‌های آستین بلند و کلاه‌هایی با لبه پهن

چگونه می‌توان از ابتلا به بیماری لوپوس پوستی جلوگیری کرد؟

جلوگیری از ابتلا به این بیماری ممکن نیست و همان‌طور که گفته شد هنوز علت اصلی این بیماری مشخص نشده و درمان ندارد. بیمارانی که لوپوس پوستی آن‌ها تشخیص داده شده، تنها می‌توانند با مصرف به موقع داروهای خود و اجتناب از قرارگرفتن در معرض نور خورشید از تشدید علائم بیماری جلوگیری کنند. همچنین بیماران می‌توانند با استفاده از اقدامات زیر شدت علائم بیماری را کاهش دهند:

• رژیم غذایی که سرشاز از مواد مغذی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل باشد
• ورزش کردن
• کاهش و مدیریت استرس با روش‌های اصولی و درست
• استراحت کافی در شبانه روز (7 تا 8 ساعت خواب شب)
• مصرف منظم تمام داروها طبق دستور پزشک
• عدم مصرف سیگار؛ زیرا سیگار می‌تواند بثورات پوستی را بدتر کند و همچنین اثرگذاری داروهای درمان کننده راش را کاهش می‌دهد.

درمان لوپوس پوستی در طب سنتی؛ غذاهای مفیدی که برای لوپوس مناسب هستند

مصرف یکسری مواد غذایی به روند جلوگیری از بروز علائم شدید در بیماران مبتلا به لوپوس پوستی کمک می‌کند. از این مواد غذایی می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:

• مصرف منظم ماهی: ماهی‌ها منبع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که باید در رژیم غذایی افراد مبتلا به لوپوس وجود داشته باشند. همچنین باید گفت که گردو و کدو تنبل نیز امگا 3 کافی دارند.
• میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزی‌هایی که آنتی اکسیدان فراوانی دارند مانند انواع توت‌ها، گوجه فرنگی، پرتغال، میوه‌های زرد و… به بیماران مبتلا به لوپوس توصیه می‌شود.
• غذاهای غنی از پروتئین: مصرف مرغ، ماهی، حبوبات، گوشت قرمز و غلات سبوس‌دار برای بیماران مبتلا به لوپوس بسیار مناسب است.
• مواد غذایی غنی از پتاسیم، کلسیم و ویتامین D: از غذاهای حاوی کلسیم می‌توانیم به لبنیات کم‌چرب، انجیر، کلم پیچ، کلم بروکلی، ارده، بادام، سویا، میوه‌های خشک (مانند کشمش، آلو و زردآلو)، پرتقال و بامیه اشاره کنیم. غذاهای غنی از پتاسیم نیز شامل پرتقال، گریپ فروت، موز، طالبی، اسفناج، قارچ، میوه‌های خشک ( آلو، خرما و کشمش) است. همچنین باید اشاره کرد که ویتامین D یک ماده مفید برای افراد مبتلا به لوپوس پوستی است.
• مصرف کافی ویتامین C: از مواد حاوی این ویتامین می‌توانیم به مرکبات، توت‌ها، هندوانه، خربزه، کلم بروکلی، گل کلم، سبزی‌های سبز، فلفل دلمه‌ای، اسفناج و گوجه فرنگی اشاره کنیم.

بیماران لوپوسی چند سال عمر میکنند

لوپوس پوستی حاد یک بیماری مادام العمر است. اکثر مبتلایان به این بیماری با استفاده از روش‌های درمانی توصیه شده می‌توانند علائم بیماری خود را تسکین و از تشدید آن‌ها جلوگیری کنند. پس می‌توان گفت این بیماران می‌توانند یک زندگی عادی مانند سایرین داشته باشند.

برداشتی کلی درباره بیماری لوپوس پوستی

تقریبا دو سوم افراد مبتلا به لوپوس دچار نوعی بیماری به نام لوپوس پوستی می‌شوند. بیماری لوپوس پوستی باعث ایجاد بثورات یا زخم‌های پوستی (ضایعات) در نواحی مختلف صورت خواهد شد. این عارضه‌ها با قرار گرفتن در معرض نور خورشید به سرعت در قسمت صورت، گوش‌ها، گردن، بازوها و پاها ظاهر خواهند شد.

تحریک و بروز علائم لوپوس پوستی در مقابل نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش در 40 تا 70 درصد مبتلایان به این بیماری دیده می‌شود. این افراد به مرور زمان از مواد غذایی و دیگر عواملی محیطی که باعث شعله‌ور شدن علائم بیماری لوپوس آن‌ها می‌شود مطلع خواهند شد.

علت ایجاد این بیماری مشخص نشده و همچنین باید گفت که لوپوس پوستی مانند سایر بیماری‌های خود ایمنی، درمان ندارد. پزشکان با استفاده از یکسری داروهای استروئیدی، ضد التهاب و داروهای درمان‌کننده مالاریا می‌توانند از بروز و شدت یافتن علائم بیماری جلوگیری کنند و همچنین درد و التهابات را کاهش دهند.

سوالات متداول