پی آر پی زانو با 4 مزیت خاص؛ آیا می‌دانید PRP چطور انجام می‌شود؟

پی آر پی زانو – PRP (Platelet Rich Plasma) یکی از موثرترین روش‌های درمانی جدید برای زانو درد است. این روش با اثرگذاری 85 درصدی طبق آمارها در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه عموم قرار گرفته است .در حالت کلی باید بگوییم که زانودرد یکی از عارضه‌هایی است که مردم در سراسر دنیا به طور روزانه با آن درگیر هستند. دردهای مزمن زانو ممکن است بر اثر عوامل متفاوتی از جمله بالا رفتن سن، بیماری‌هایی همچون آرتروز و مصدومیت‌های ورزشی به‌ وجود بیایند و روند زندگی روزانه افراد را مختل یا دشوار کنند.

امروزه با سرعت بالای پیشرفت‌های جدید در علم پزشکی، به ویژه در زمینه‌های سلولی و مولکولی روش‌های تهاجمی پیشین کمتر استفاده می‌شوند. از این روش‌های قدیمی می‌توانیم به انواع جراحی‌ها اشاره کنیم که جای خود را به روش‌های جدید و کم تهاجمی می‌دهند. یکی از این روش‌های جدید درمان زانو درد، پی آر پی است. برای آشنایی با پی آر پی زانو و عملکرد آن در این مقاله از مجله پزشکی ژین طب با‌ ما همراه باشید.

پی آر پی زانو چیست؟ آیا در این روش در داروی خاصی استفاده می‌شود؟

PRP (Platelet Rich Plasma) یک روش درمانی جدید برای بهبود آسیب‌های زانو است. باید اشاره کنیم که PRP مقادیر زیادی از پلاسمای غنی از پلاک دارد. پلاسما مایع شفاف مایل به زرد است که 55 درصد از حجم کل خون را تشکیل می‌دهد. این مایع زرد رنگ حاوی موادی همچون الکترولیت‌ها، پروتئین‌ها و هورمون‌ها است و آن را به عنوان مهم‌ترین بخش مایع خون خود در نظر می‌گیرند.

آشنایی بیشتر با مواد مورد استفاده در PRP: پلاسمای غنی از پلاکت چیست؟

خون شما دارای چهار جزء اصلی است:

• گلبول‌های قرمز
• گلبول‌های سفید
• پلاکت‌ها

در روش درمانی پی‌ آر پی مخلوطی از پلاسما و پلاکت‌‎های جدا شده از سایر اجزای خون را استفاده می‌کنند. برای جدا کردن این 4 جز از خون آن را در شیشه‌های خاصی در سانتریفیوژ قرار می‌دهند. با کمک این دستگاه پلاسمای خون (مایع زرد رنگ) از گلبول‌های سفید و قرمز جدا می‌شود.

از طرفی دیگر پلاکت‌ها (ترومبوسیت‌ها) وظیفه لخته شدن خون را بر عهده دارند. اما عملکرد ثانویه آن‌ها این است که به تسریع روند ترمیم بافت‌ها کمک می‌کنند. به عنوان مثال پلاکت‌ها حاوی تعدادی فاکتور رشد و مولکول‌های سیگنالینگ هستند. این مواد می‌توانند فعالیت سلول‌های بنیادی، خون‌رسانی و رشد سلول‌های جدید را افزایش دهند.

به زبان ساده، منطق درمان PRP این است که تزریق دوز متمرکز از این پلاکت‌ها به بافت آسیب‌دیده، بدن را فریب می‌دهد تا تعداد مولکول‌هایی را که باعث بهبودی در ناحیه می‌شوند، افزایش دهد. تزریق پی آر پی برای آرتریت زانو به دلیل پتانسیل سلول‌های بنیادی برای کمک به کند کردن پیشرفت آرتریت مورد توجه بوده است. بسیاری از ورزشکاران برجسته نیز مزایای پی آر پی را برای مفصل زانو مطرح کرده‌اند.

نحوه آمادگی بیمار برای پی آر پی زانو؛ مراقبت‌های قبل از PRP زانو

برای افزایش تاثیر PRP بر درمان زانو درد بهتر است که نکات زیر را رعایت کنید:

• نوشیدن آب کافی قبل از پی آر پی زانو ضروری است. به همین دلیل پزشک به بیمار توصیه می‌کند که روز قبل از تزریق یک تا یک و نیم لیتر آب مصرف کند.
• حداقل 10 روز قبل از تزریق باید از مصرف داروهای موثر بر پلاکت‌ها مانند آسپرین و ایبوپروفن خودداری شود. همچنین مصرف این داروها تا 10 روز بعد از تزریق نیز باید متوقف شود.

رعایت همین دو نکته در بی‌نقص بودن و افزایش اثر PRP زانو تاثیر بالایی دارد. به صورت کلی در مراقبت های بعد از جراحی زانو و همچنین prp در این ناحیه، مصرف مایعات و مواد مغذی توصیه می‌شود. البته شما قبل از استفاده حتما با پزشک خود مشورت کنید.

نحوه تزریق پی آر پی برای فردی که آرتریت زانو دارد؛ PRP با زانو چه می‌کند؟

پزشک با استفاده زا سرنگ خاص حدود 60 میلی‌لیتر از بیمار خون می‌گیرد. سپس آن را در یک سانتریفیوژ قرار دهد تا با چرخش بالا و کمک نیروهای گریز از مرکز اجزای خون را از هم جدا شود. پس از جدا شدن کامل اجزای پلاسما و پلاکت، محلول PRP آماده می‌شود. در مرحله بعد پزشک حدود 2 تا 6 میلی‌لیتر از این محلول را به مفصل زانو تا حر نزدیک به ناحیه دچار آرتروز تزریق می‌کند.

با تزریق این ماده به زانوی آسیب‌دیده، روند آرتروز و تخریب مفصل کندتر خواهد شد. همچنین در اغلب موارد درد و علائم ناراحت‌کننده ناشی از آرتروز نیز کاهش می‌یابد.

آیا پی آر پی زانو درد دارد؟ امکان کاهش درد بعد از تزریق وجود دارد؟

درمان زانو درد با پی آر پی بدون درد نیست، اما در مقایسه با عمل جراحی درد بسیار ناچیزی ایجاد می‌کند. بعد از انجام پی آر پی این درد طبیعی و قابل تحمل است. این درد نشان از بهبودی محل آسیب است، چراکه بدن در حال سازگاری با ماده تزریق شده است.

البته توجه داشته باشید که شدت این درد با گذشت زمان کمتر می‌شود و در نهایت کاملا بر طرف خواهد شد.

مزایای پی آر پی زانو چیست؟ آیا نظرات مردم در مورد پی ار پی زانو مثبت است؟

انجام پی ار پی برای بهبود وضعیت مفاصل و رفع درد حدود 20 سالی می‌شود که ابداع و مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما باید اشاره کنیم که در چند سال اخیر این روش درمانی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. به طور کلی می‌توان گفت که پی آر پی زانو باعث افزایش روند بهبودی آسیب‌های اسکلتی عضلانی و سایر آسیب‌های زانو می‌شود. در ادامه به چهار مورد از فواید پی آر پی برای درد زانو اشاره خواهیم کرد:

1. این روش درمانی علائم آرتروز زانو را تسکین می‌دهد؛ کند کردن روند بیماری

پی آر پی زانو برای بیماران مبتلا به آرتروز که درد شدیدی دارند موثر است. این روش به دلیل وجود فاکتورهای رشد فیبرولاست سینوویال و هپاتوسیت در ماده پلاکتی به بازیابی غلظت اسید هیالورونیک زانوها کمک می‌کند. بنابراین این روش درمانی آسیب مفاصل را معکوس و پیشرفت بیماری را متوقف خواهد کرد.

2. کمک به کاهش التهاب ناشی از آسیب در زانو؛ کاهش درد و مصرف داروهای مسکن

پی آر پی یک تکنیک پیشرفته است که روند بهبودی سریع، ایمن و موثر را فراهم می‌کند. این روش درد را کنترل می‌کند و همچنین به طور موثر التهاب و تورم را کاهش می‌دهد.

3. به بهبودی آسیب‌های ورزشی مختلف کمک می‌کند؛ برای ورزشکاران روش بدون عوارضی است

درمان پی آر پی برای کسانی که زانوی آن‌ها در اثر تروما و سایر آسیب‌های ورزشی دچار مشکل‌شده مفید است. هدف از این درمان بازگرداندن عملکرد و تحرک زانوی آسیب‌دیده است.

4. درمان ساده و کم تهاجمی است؛ هزینه پی ار پی ارزش دارد

روش درمانی پی آر پی با گرفتن نمونه خون از بیمار شروع می‌شود. سپس خون برای غلظت پردازش می‌شود. هدف از این کار تولید ماده‌ای است که حاوی مواد لازم و فاکتورهای رشد خاص برای آسیب یا شرایط خاص بیمار باشد. سپس ماده مورد نظر به ناحیه آسیب دیده تزریق می‌شود. این روش همچنین می‌تواند نیاز به جراحی زانو را کاهش دهد.

با توجه به این مزایا و نوع درمان با کمک PRP و همچنین تاثیری که بر درد و علائم محدودکننده زانو دارد، افرادی که از این روش استفاده کرده‌اند راضی بوده‌‌اند. پس می‌توان گفت که نظرات مردم در مورد پی ار پی زانو در 95 درصد موارد مثبت بوده است.

پی آر پی زانو برای چه کسانی توصیه می‌شود؛ PRP برای این افراد جواب می‌دهد؟

همه افرادی که دچار زانو درد می‌شوند لازم نیست برای پی آر پی کاندید شوند. در زیر به ۱۰ مورد از افراد که می‌توانند از این روش درمانی استفاده کنند اشاره شده‌است.

• افرادی که به دنبال ترمیم و کاهش درد هستند.
• جوانانی که مبتلا به زانو درد شده‌اند.
• کسانی که دچار آسیب‌هایی در قسمت مفصل شانه، آرنج یا دیگر مفاصل شده‌اند.
• افرادی که سندرم تونل کارپال دارند.
• بیمارانی که دچار بی‌ثبات مفصل‌های مختلف در بدن شده‌اند.
• بیمارانی که به آرتروز زانو یا مچ پا دچار هستند.
• افرادی که کشیدگی و پیچ خوردگی زانو را تجربه کرده‌اند.
• کسانی که درد زیاد زانو دارید.
• روشی مناسب برای درمان آسیب رباط صلیبی است.
• صدمه در ناحیه کمر یا گردن

این دسته از افراد به راحتی می‌توانند از درمان با کمک پی ار پی استفاده کنند.

پی آر پی زانو برای چه کسانی مناسب نیست؟ چه افرادی نباید PRP کنند؟

پی آر پی زانو برای یک سری افراد مناسب نیست و باید از انجام این روش درمانی دوری کنند. این دسته از افراد شرایط زیر را دارند:

• کم خونی شدید
• ایمنی پایین بدن
• بیماری‌های پوستی خاص
• باردار
• کم سن
• مشکلات انعقاد خون

به همین دلیل قبل از توصیه و درخواست درمان با PRP، شرایط جسمی خود را برای پزشک شرح دهید.

مراقبت های بعد از پی آر پی؛ آیا مراقبت‌های خاصی نیاز است؟

همان طور که در ابتدا اشاره کردیم این روش درمانی جزو ایمن‌ترین روش‌هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال برای دستیابی به نتایح بهتر توصیه می‌شود تا مراقبت‌ های بعد از پی آر پی زانو را جدی بگیرید. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تا یک هفته قبل و بعد از پی آر پی از مصرف سیگار، الکل و هر نوع ماده مخدر دیگر خودداری کنید.
• بعد از انجام PRP از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین، آسپیرین، ویتامین C و E اجتناب کنید.
• به هیچ وجه محل تزریق را ماساز ندهید.
• برای جلوگیری و کم شدن میزان کبودی تا دو روز از کمپرس یخ استفاده کنید.
• از رفتن به حمام در روزهای اول خودداری کنید.
• از انجام هرگونه ورزش سنگین خودداری کنید.
• بعد از درمان از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی خودداری کنید. زیرا این دارو‌ها می‌توانند اثر درمان را کمتر کنند.
• ممکن است تا چند روز راه رفتن برایتان سخت باشد. به جهت جلوگیری از فشار به زانو از یک اهرم کمکی استفاده کنید.

البته دقت داشته باشید نکات اشاره شده در بالا تنها مخصوص به پی آر پی زانو است و شامل تزریق PRP به قسمت‌های مختلف بدن نیست.

عوارض پی ار پی زانو چیست؟ آیا این عوارض خطرناک هستند؟

عوارض جانبی حاصل از تزریق PRP معمولا خفیف هستند. زیرا پزشک از نمونه پلاکت خون خود بیمار برای تزریق به درون زانو استفاده خواهد کرد. در نتیجه در برخی موارد بسیار نادر ممکن است بیمار دچار واکنش منفی شود. برخی از عوارض جانبی که ممکن است پس از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به وجود بیاید به شرح زیر هستند:

• درد موقت در ناحیه تزریق تا چند روز پس از درمان
• التهاب خفیف در زانو پس از درمان
• تشکیل بافت اسکار در زانوی آسیب‌دیده
• امکان بروزعفونت

این عوارض خفیف هستند و بعد از چند روز از بین خواهند رفت.

ورزش بعد از پی آر پی مشکلی ایجاد نمی‌کند؟ بیمار از چه ورزشی بعد از PRP زانو می‌تواند استفاده کند؟

برای افرادی که به صورت مستمر یا حرفه‌ای ورزش می‌کنند، توصیه می‌شود که بعد از پی ار پی حداقل یک هفته سبک ورزش کنند. اما چنانچه حرکات ورزشی که فرد انجام می‌دهد سنگین باشد، توصیه می‌شود که تا حد امکان از ایجاد فشار روی زانو اجتناب کند. این که دقیقا چه مقدار زمان لازم است تا به فعالیت روزانه خود برگردید را باید از پزشک معالج خود بپرسید. اما در نظر داشته باشید که استراحت مطلق برای مدت طولانی اصلا مفید نیست، تحرک داشتن و انجام ورزش زانودرد، خود موجب بهبود سریع‌‎تر می‌شود. البته قبل از انجام هر کاری با پزشک خود مشورت کنید.

استراحت بعد از پی آر پی زانو چقدر باید باشد؟ یک روز یا یک هفته؟

به طور کلی پیشنهاد می‌شود که تا یکی دو روز بعد از PRP زانو از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. اما از خوابیدن و استراحت مطلق نیز پرهیز کنید، زیرا باعث سفت شدن مفصل و ایجاد حس بی حوصلگی در بیمار خواهد شد. به همین دلیل بعد از این روش درمانی راه بروید، فعالیت‌های شخصی خود را انجام دهید اما کار سنگین نکنید.

هزینه پی آر پی زانو چقدر است؟ آیا این درمان به صرفه است؟

هزینه تزریق پی آر پی زانو بستگی به عوامل مختلفی دارد. هزینه این تزریق براساس موارد مختلفی از جمله میزان ماده تزریقی، محل و تعداد تزریق مورد نیاز بستگی دارد. به همین دلیل معمولا نمی‌توان عددی خاص را برای آن در نظر داشت. به عبارت دیگر هزینه تزریق پی آر پی زانو بعد از معاینات پزشکی و تعیین مراحل درمان از سوی پزشک مشخص خواهد شد.

سخن انتهایی در مورد پی ار پی برای درمان درد زانو

پی آر پی زانو برای آسیب‌های مربوط به زانو و مفصل انجام می‌شود. این عمل با استفاده از تزریق پلاکت صورت می‌گیرد و به دلیل خاصیت پروتئینی که دارد به مرور باعث ترمیم مفصل می‌شود. در این مقاله به توضیحات کامل درباره چگونگی تزریق پی‌ آرپی زانو، مزایا، عوارض و مراقبت‌های بعد از تزریق پرداختیم. چنانچه شما هم اطلاعاتی در این باره دارید با ما و خوانندگان مجله پزشکی ژین طب به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول درباره پی آر پی زانو