درمان حالت تهوع به روش خانگی؛ راهکارهایی برای عبور آسان از بیماری

 درمان حالت تهوع در خانه امکان‌پذیر است؟ برای رفع حالت تهوع چه کاری انجام دهیم؟ افراد زیادی این سؤالات را در اینترنت سرچ می‌کنند و به دنبال پاسخ مناسب هستند. حالت تهوع و استفراغ، بیماری نیستند بلکه ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل یا مریضی در بدن باشند. به‌طورمعمول همه افراد (کودکان تا بزرگسالان) این احساس ناخوشایند را در زندگی تجربه کرده‌اند. حالت تهوع همراه با استفراغ، سردرد، سرگیجه و… رخ می‌دهد که براثر دلایل گوناگونی مانند بیماری‌ها، استرس و اضطراب، تغذیه نامناسب و… اتفاق می‌افتد. در این مقاله از ژین طب می‌خواهیم علل حالت تهوع، نشانه‌ها و راه‌های درمان حالت تهوع را بررسی ‌کنیم. همراه ما باشید.

حالت تهوع و استفراغ چگونه بدن ما را از تعادل خارج می‌کند

زمانی که بنا به هر دلیلی در معده احساس ناراحتی به وجود آید، به فرد حالت تهوع دست می‌دهد؛ یعنی بیمار تمایل به بالا آوردن محتویات معده دارد که این احساس ممکن است کوتاه یا طولانی‌مدت باشد، اما استفراغ با تهوع فرق می‌کند. استفراغ به معنای پاکسازی غیرارادی یا اجباری محتویات معده خواهد بود که از طریق دهان صورت می‌گیرد.

محرک‌های زیادی از جمله استرس، بیماری‌های گوارشی، تومورها، مسمومیت غذایی و… در بروز حالت تهوع و استفراغ نقش دارند که با نشانه‌های ناراحت کننده‌ای همراه هستند. خوشبختانه برای جلوگیری از استفراغ و تهوع می‌توانیم کارهای زیادی انجام دهیم و جای نگرانی نیست.

شیوع تهوع در گروه‌های سنی و اثر آن بر کودکان و بزرگسالان

به‌طور دقیق نمی‌توانیم بگوییم که چه کسانی بیشتر در معرض حالت تهوع و استفراغ هستند؛ چراکه تمامی افراد با گروه‌های سنی متفاوت از جمله کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و… به دلایل مختلفی  دچار این مشکل می‌شوند، اما می‌توان گفت بیماران سرطانی تحت درمان (شیمی درمانی، پرتو درمانی) و زنان باردار (سه‌ماهه اول) حالت تهوع و استفراغ را بیشتر از دیگران تجربه می‌کنند.

خوشبختانه درمان حالت تهوع و استفراغ با استفاده از روش‌های خانگی برای تمامی سنین امکان‌پذیر است و این احساس ناخوشایند به‌راحتی از بین می‌رود.

بررسی علل حالت تهوع و استفراغ و نقش عوامل گوناگون

علت تهوع و استفراغ به عوامل گوناگونی چون تغذیه ناسالم، بیماری‌های گوارشی و عفونت‌ها بستگی دارد که در ادامه هر مورد را به‌صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.

نقش تغذیه در بروز حالت تهوع؛ مراقب خوردنی ها باشیم

درست است که یک رژیم غذایی سالم به درمان حالت تهوع کمک می‌کند، اما بسیاری از افراد سؤال دارند که چرا بعد از خوردن یک وعده غذایی حالت تهوع می‌گیریم؟ خوردن یک غذای ناسالم، زیاده‌روی در مصرف غذا، آلرژی و… می‌توانند از عوامل بروز علائم تهوع یا استفراغ باشند.

ماده غذایی عامل حالت تهوع و خوراکی‌های بیمای زا

سیستم ایمنی برخی از افراد به غذاهای حاوی لکتوز (مانند لبنیات)، گلوتن (مانند غلات) و غذاهای نفاخ (مانند لوبیا و…) واکنش نشان می‌دهند و این موادغذایی را برای بدن مضر می‌دانند. در نتیجه سیستم ایمنی بدن در پی حمله به این ماده‌های غذایی، مواد شیمیایی ترشح می‌کند که این مواد باعث ایجاد حساسیت و بروز علائمی مانند حالت تهوع می‌شوند و باید به سرعت به فکر  درمان حالت تهوع باشیم.

همچنین مصرف غذاهای تند و پرادویه، غذاهای پرچرب و اسیدی هم در بروز ناراحتی معده و تهوع نقش دارند.

نقش مسمومیت غذایی در بروز تهوع 

غذاهایی که در دمای مناسب نگهداری نمی‌شوند یا فاسد هستند، ویروس، باکتری و انگل‌های مضر را به خود جذب می‌کنند؛ بنابراین خوردن غذاهای آلوده به بروز مسمومیت غذایی و حالت تهوع یا استفراغ منجر می‌شوند.

همچنین غذاهای خام یا نیم‌پز مانند تخم‌مرغ و گوشت، دارای باکتری‌های زیادی مانند لیستریا هستند که در بروز مسمومیت غذایی نقش دارند. در ادامه مقاله بهترین راه‌های درمان حالت تهوع مسمومیت غذایی را ارائه می‌دهیم.

نقش گروه غذایی در شکل‌گیری حالت تهوع

دریافت مواد مغذی و معدنی برای بدن ضرورت بسیاری دارد، اما زیاده‌روی در مصرف برخی از گروه‌های غذایی مشکلات بسیاری برای ما به وجود می‌آورد.

• کربوهیدرات

کربوهیدرات نقش مؤثری در تولید انرژی دارد و همه ما می‌دانیم که بدن انسان بدون انرژی، مثل ماشین بدون سوخت است. کربوهیدرات‌ها دارای فیبر، نشاسته و قند هستند که توسط سلول‌های بدن جذب و تبدیل به انرژی می‌شوند، اما مصرف زیاد کربوهیدرات‌ ممکن است در بروز مشکلات گوارشی و ناراحتی معده تأثیر بگذارد و همه ما می‌دانیم که یکی از دلایل بروز حالت تهوع یا استفراغ، دشواری در هضم غذاها و گوارش ضعیف است.

• قند

افزایش سطح قند در جریان خون باعث بروز بیماری دیابت می‌شود و حالت تهوع هم یکی از رایج‌ترین عارضه‌های بیماری دیابت است؛ بنابراین زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی حاوی قند  یکی از عوامل بروز تهوع به شمار می‌آید.

• پروتئین

پروتئین نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت عضلات و تولید انرژی دارد؛ بنابراین مصرف غذاهای حاوی پروتئین برای بدن ضروری هستند، اما زمانی که بدن مقدار زیادی پروتئین دریافت کند  دچار مشکلات گوارشی می‌شود؛ بنابراین ایجاد اختلال در چرخه گوارش در بروز حالت تهوع نقش دارد.

قبل از اینکه راه‌های برطرف کردن حالت تهوع و درمان استفراغ را بگوییم، بهتر است با دیگر دلایل بروز این مشکلات آشنا شوید.

نقش وضعیت سلامتی در بروز حالت تهوع

تهوع یا استفراغ ممکن است از علائم برخی از بیماری یا مشکلاتی باشد که در عملکرد اندام‌های مختلف بدن اختلال ایجاد می‌کند. برخی از دلایل حالت تهوع عبارتند از:

• ویروس و عفونت‌ها در کمین ورود به بدن انسان

ویروس‌ها می‌توانند از طریق یک بیماری، آلودگی هوا، مواد غذایی و… وارد بدن انسان شوند و فرد را بیمار کنند. این ویروس یا عفونت روی دستگاه گوارش یا معده اثر می‌گذارد و به حالت تهوع یا استفراغ منجر می‌شود. برای مثال وجود عفونت‌های ویروسی مانند کرونا، آنفولانزا و آنفولانزای معده (وجود نوروویروس‌ها)، همگی در عملکرد دستگاه گوارش اختلال ایجاد می‌کنند و با علائمی چون حالت تهوع و استفراغ همراه هستند. در ادامه مقاله راه‌های درمان حالت تهوع کرونا و دیگر ویروس‌ها را توضیح داده‌ایم:

• اختلالات تیروئید از عوامل بروز حالت تهوع

در بدن انسان غده‌ای به نام تیروئید وجود دارد که وظیفه‌اش کنترل هورمون‌های تنظیم کننده متابولیسم بدن است. با ایجاد اختلال در عملکرد این غده، مشکلات کم‌کاری یا پرکاری تیروئید برای فرد بیمار به وجود می‌آید. حالت تهوع و استفراغ  یکی از علائم اختلالات تیروئید هستند.

• اختلالات مربوط به گوش داخلی و و ایجاد سرگیجه

اختلالات گوش داخلی شامل مشکلاتی چون عفونت گوش داخلی (لابیرنتیت)، نوریت دهلیزی، بیماری منیر و بیماری حرکت (مانند استفاده از وسیله نقلیه ناهموار مانند دریازدگی) می‌شود که با علائمی چون سرگیجه و حالت تهوع همراه است.

• اختلالات روحی روانی؛ استرس برهم زننده نظم بدن

سلامت روان با سلامت سیستم گوارش رابطه مستقیم دارند یعنی افرادی که دچار اختلالات روانی مانند اضطراب، استرس، بیماری پانیک و… هستند علائم گوارشی مانند حالت تهوع را تجربه می‌کنند.

• تغییرات هورمونی سبب حالت تهوع می شوند

بارداری، اختلالات غدد درون‌ریز و… از مواردی هستند که منجر به تغییر هورمون‌ها در بدن می‌شوند و با علائمی چون حالت تهوع و استفراغ همراه هستند. برای مثال در دروان بارداری به‌طور معمول در سه ماهه اول بسیاری از خانم‌ها تهوع صبحگاهی را تجربه می‌کنند.

• میگرن

برخی از بیماری‌ها  در مغز و سیستم عصبی تغییراتی ایجاد می‌کنند. میگرن هم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عصبی است که با احساس سردرد مزمن، حالت تهوع و استفراغ نمایان می‌شود. درباره راه‌های درمان حالت تهوع و سردرد در جای مناسب سخن می‌گوییم.

• عوارض دارویی؛ داروهایی که حال ما را به هم می زنند

مصرف برخی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدافسردگی و… در بروز حالت تهوع نقش دارند. همچنین داروهایی که برای شیمی درمانی استفاده می‌شوند با تغییر فرآیندهای شیمیایی در مغز و بدن، در بروز تهوع و استفراغ تأثیر می‌گذارند.

البته برخی از مشکلات دیگر مانند درد شدید ناشی از سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا، ضربه مغزی، بیماری مننژیت، تومورهای مغزی، آپاندیست، فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی و سایر مشکلات گوارشی با علائمی چون استفراغ یا حالت تهوع همراه هستند.

راه‌های زیادی برای درمان تهوع و جلوگیری از استفراغ وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم.

پیامدهای طولانی شدن تهوع و استفراغ و اهمیت درمان حالت تهوع 

در صورتی که استفراغ برای مدت‌زمان طولانی (چند روز) اتفاق بیفتد، بدن انسان را با مشکل کم‌آبی مواجه می‌کند که با علائمی چون گودی زیرچشم، خشکی دهان و نبض تند یا تنفس سریع همراه است. کم‌ آبی در تمامی گروه سنی رخ می‌دهد؛ بنابراین توصیه می‌شود در صورت استفراغ مکرر و طولانی برای درمان حالت تهوع و استفراغ به پزشک مراجعه نمایید.

نقش دستگاه گوارش در بروز حالت تهوع

قبل از اینکه درباره درمان حالت تهوع صحبت کنیم، بهتر است برخی دیگر از دلایل بروز تهوع یا استفراغ را مورد بررسی قرار دهیم. اختلالات گوارشی یکی از دلایل بروز این مشکلات در بدن است که شامل بیماری‌های مختلف می‌شود.

• اختلال در عملکرد کدام بخش از دستگاه گوارش در بروز حالت تهوع مؤثر است؟

طیف وسیعی از اختلالات گوارشی می‌تواند باعث حالت تهوع و استفراغ شود. رایج‌ترین این اختلالات عبارتند از:

• معده (بیماری‌های چون رفلاکس معده، زخم معده و گاستروپارزی)
• روده کوچک (بیماری سندروم روده کوچک یا IBS و بیماری کرون)

البته همان‌طور که در ابتدای مقاله گفتیم سنگ کیسه صفرا و بیماری‌های کبدی هم با علائمی چون حالت تهوع همراه هستند.

 تشخیص دلیل حالت تهوع

حالت تهوع و استفراغ به‌سرعت تشخیص داده می‌شود. گاهی هم با علائم دیگری چون تعریق، سردرد و دل درد همراه است، اما در صورت طولانی بودن زمان تهوع یا استفراغ، پزشک برای تشخیص دقیق علت، از فرد بیمار می‌خواهد که آزمایش‌هایی را انجام دهد.

تشخیص با استفاده از آزمایش‌های پزشکی

همان‌طور که گفتیم حالت تهوع و استفراغ دلایل گوناگونی دارد؛ بنابراین در صورت ادامه یافتن این حالات، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر مشکل امکان دارد انجام یکی از روش‌های آزمایش خون، تصویربرداری از معده، مانومتری مری، مانومتری معده اثنی‌عشر یا تست عملکرد اتونومیک را تجویز کند.

درمان حالت تهوع؛ راهکارهایی که حال مارا خوب می‌کند

افراد بسیاری به دنبال راه‌های درمان خانگی حالت تهوع و معده درد هستند و می‌پرسند که برای چه چیزی برای حالت تهوع خوب است؟ به‌طورکلی درمان تهوع و استفراغ به دو روش خانگی و پزشکی انجام می‌شود.

درمان خانگی حالت تهوع؛ راه‌هایی آسان برای عبور از بیماری در خانه

بسیاری از افراد می‌پرسند که داروی استفراغ و حالت تهوع چیست؟ چندین روش مؤثر خانگی برای درمان سریع حالت تهوع وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید به درمان خانگی حالت تهوع و بی اشتهایی اقدام کنید. هنگامی که احساس تهوع دارید باید:

1. صاف بنشینید و روی شکمتان خم نشوید (هرگونه فشار روی شکم، حالت تهوع را تشدید می‌کند)
2. به‌طور آهسته چندین نفس عمیق بکشید
3. در صورت امکان پنجره اتاقتان را باز کنید تا هوای تازه داخل فضا جریان یابد یا به بالکن بروید
4. از انجام حرکات شدید و ناگهانی خودداری و در صورت امکان استراحت نمایید
5. کمپرس سرد پشت گردنتان قرار دهید
6. نوشیدنی‌های خنک مانند آبمیوه، آب و… مصرف کنید (نوشیدنی‌های اسیدی ممنوعیت دارد)
7. غذاهای زودهضم و ساده را در چند وعده میل نمایید
8. ادویه‌هایی چون دارچین، زیره و پودر رازیانه را در غذاهای خود بریزید؛ چراکه این ادویه‌جات نقش ضد تهوع خانگی را دارند.
9. نوشیدن دمنوش زنجبیل بهترین داروی ضد تهوع خانگی است
10. دمنوش بابونه به درمان حالت تهوع و سرگیجه کمک می‌کند
11. مصرف دمنوش نعنا فلفلی از روش‌های مؤثر درمان خانگی حالت تهوع بعد از غذا محسوب می‌شود
12. از مصرف غذاهای تند، چرب و سنگین پرهیز نمایید
13. از آنجایی که حالت تهوع با بی‌اشتهایی همراه است، باید برای درمان خانگی حالت تهوع و بی‌اشتهایی، غذاهای ساده و مایعات را با مقدار کم و در چند وعده میل کنید تا مشکلتان برطرف شود. ماست و حالت تهوع هم گویا ترکیب آشنایی است که در هنگام ابتلا توصیه می شود.
14. برای درمان دل پیچه و حالت تهوع در خانه موز یا پوره سیب مصرف نمایید.

موارد گفته شده از روش‌های مؤثر درمان حالت تهوع خانگی هستند. حال برخی از افراد این سؤال برایشان به وجود می‌آید که راه‌های درمان خانگی استفراغ کدامند؟

برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که مصرف دمنوش زنجبیل، بابونه، دارچین یا خوردن پوره سیب‌زمینی شیرین به رفع استفراغ کمک می‌کنند.

درمان دارویی؛ نقش قرص‌ها در کاهش حالت تهوع

داروهای بسیاری برای درمان حالت تهوع بدون استفراغ یا برای رفع استفراغ وجود دارد که برخی از آن‌ها را می‌توانید بدون نسخه تهیه کنید، اما پیشنهاد ما به شما این است که مصرف هرگونه دارو را با دستور پزشک انجام دهید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

درصورتی‌که اسهال یا استفراغ بیش از 24 ساعت ادامه یابد و با روش‌های خانگی درمان نشود یا  در صورت مشاهده هریک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه نمایید. همچنین درمان خانگی حالت تهوع کرونا نیز امروزه دغدغه بسیاری از مبتلایان به این بیماری است.

1. مشاهده خون در استفراغ
2. اسهال و استفراغ به همراه تب بالا
3. پایین آمدن سطح هوشیاری و احساس گیجی
4. سردرد و شکم درد شدید
5. افزایش ضربان قلب

برای درمان حالت تهوع و استفراغ می‌توانید به پزشک عمومی یا متخصص گوارش مراجعه نمایید.

راه‌های جلوگیری از حالت تهوع

راه‌های ساده‌ای وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توانید از بروز حالت تهوع پیشگیری کنید. برخی از این دستورالعمل‌ها عبارتند از:

• از مصرف غذاهای سنگین و دیرهضم خودداری نمایید
• پس از خوردن غذا، دراز نکشید
• در طول روز وعده‌های غذایی خود را کوچک و بیشتر کنید
• عادت تند غذا خوردن را کنار گذارید
• هنگام مصرف غذاهای آماده به تاریخ انقضای آن‌ها توجه نمایید
• مواد غذایی را در دمای مناسب نگهداری کنید

درخانه بمانید و حالت تهوع خود را درمان کنید

با ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه گوارش و ناراحتی معده، احساس تهوع به شما دست می‌دهد که گاهی با استفراغ همراه است. همان‌طور که در این مقاله توضیح دادیم حالت تهوع دلایل گوناگونی دارد و می‌تواند نشانه یک بیماری جدی هم باشد. برای درمان حالت تهوع راه‌های زیادی وجود دارد که در این مقاله آن‌ها را توضیح دادیم.

سوالات متداول در رمینه درمان حالت تهوع