جلوگیری از ریزش مو: 19 نکته مهم که موهایتان را بر میگرداند
جلوگیری از ریزش مو با برنامه غذایی، مکملها، مراقبت از مو و درمانهای پزشکی دور از ذهن نیست به شرطی که این برنامهها به صورت مدون و طبق برنامه انجام گیرد تا نتیجه مطلوب به دست آید. ریزش حدود 100 تار مو در روز به دلیل چرخه رشد طبیعی است. اما اگر ریزش بیشتر از این مقدار باشد، قبل از استفاده از گزینههای خود درمانی، ابتدا با یک پزشک صحبت کنید تا علت ریزش مو را شناسایی کند و سپس مراحل درمان را توصیه کند.
خوشبختانه، چندین راهکار برای جلوگیری از ریزش مو یا تشویق رشد مو وجود دارد که در نوع خود امید بخش است. بهترین راه برای کند کردن یا متوقف کردن ریزش مو، رسیدگی به علت زمینهای است – چه زایمان، چه جراحی یا یک عامل استرسزای دیگر. اگر نمونههایی از این دست عوامل تاثیرگذار در ریزش مو هستند، امکان موقتی بودن ریزش دور از ذهن نیست. مجله سلامت ژین طب با تمرکز به این عارضه راهکارهای مدونی را برای جلوگیری از ریزش مو ارائه کرده که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
انواع ریزش مو چیست؟
برخی از انواع ریزش مو دائمی و برخی دیگر موقتی هستند. رایجترین انواع ریزش مو عبارتند از:
- آلوپسی آندروژنیک: این نوع طاسی ارثی میتواند هر فردی را درگیر کند (طاسی با الگوی مردانه یا ریزش مو در زنان).
- آلوپسی آره آتا: یک بیماری خود ایمنی که منجر به ریزش مو از سر و بدن خواهد شد.
- تلوژن افلوویوم: این نوع ریزش مو سریع و در زمان کوتاهی رخ میدهد. معمولا چند ماه پس از اینکه بدن از نظر جسمی یا احساسی فضایی استرس زا را تجربه کند، این نوع ریزش مو رخ خواهد داد. اغلب موارد به دلیل تغییرات هورمونی ناگهانی به وجود میاید.
- آناژن افلوویوم: این نوع ریزش مو، بسیار سریع و به دلیل درمانهای پزشکی خاص مانند شیمی درمانی اتفاق میافتد.
بیشتر بدانید: تاثیر کلاژن بر درمان ریزش مو، رشتههای موهایتان را به کلاژن گره بزنید
19 راهکار ترکیبی برای جلوگیری از ریزش مو در مردان و زنان
هنگامی که ریزش مو شدت مییابد و رشد مجدد مشاهده نمیشود، آلوپسی (ریزش مو) در نظر گرفته میشود. همانطور که گفته شد انواع مختلفی از ریزش مو وجود دارد و میتواند بزرگسالان از هر جنسیتی و حتی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه برای مقابله با این عارضه راهکارهایی تعریف شده که کمک کننده است:
رژیم غذایی؛ برای جلوگیری از ریزش مو چه بخوریم
- رژیم غذایی مدیترانهای: رژیم غذایی حاوی سبزیجات خام و گیاهان تازه، مانند رژیم مدیترانهای، تا حدودی خطر آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی زنانه یا طاسی با الگوی مردانه) را کاهش و شروع آن را کند میسازد. زمانی نتایج قابل مشاهده میشوند که شرکت کنندگان مقادیر زیادی از سبزیجات مانند جعفری، ریحان و سبزیجات سالاد را بیش از 3 روز در هفته مصرف کنند.
- پروتئین: فولیکولهای مو بیشتر از پروتئینی به نام کراتین ساخته شدهاند. کمبودهای تغذیهای از جمله اسیدهای آمینه که به عنوان بلوکهای سازنده پروتئین عمل میکنند از عواملی است که منجر به ریزش مو خواهد شد. خوردن یک رژیم غذایی غنی از پروتئین به جلوگیری از ریزش مو کمک قابل توجهی میکند. انتخابهای سالم شامل غذاهایی مانند:
- تخم مرغ
- آجیل
- لوبیا و نخود
- ماهی
- لبنیات کم چرب
- جوجه
- بوقلمون
- ویتامین A: تا حدی از رتینوئیدها تشکیل شده که از رشد موی سالم حمایت کرده و بر چرخه مو تأثیر میگذارد. اما وابسته به دوز است، بهاین معنی که مقدار زیاد یا خیلی کم میتواند به موها آسیب برساند. به صورت کلی ویتامین A زیادی از منابع غذایی دریافت نمیشود. بنابراین، غذاهای غنی از ویتامین A، مانند سیب زمینی شیرین، فلفل شیرین و اسفناج را در دستور غذایی خود قرار دهید.
بیشتر بدانید: درمان خانگی ریزش مو؛ نکتههای باریکتر از مو برای زیبایی
مکملها؛ بهترین قرص ویتامین برای ریزش مو
- مولتی ویتامین: دانشمندان تشخیص دادهاند که ویتامینها و مواد معدنی زیر برای فرآیندهای رشد و حفظ مو، بهویژه با تغییر سلولی مهم هستند:
- ویتامینهای A، B، C و D
- اهن
- سلنیوم
- فلز روی
- ویتامین D: طبق مطالعات ویتامین D با آلوپسی غیراسکار مرتبط است. درمان کمبودها امکان دارد به رشد مجدد کمک کند.
- بیوتین: ویتامین H یا B7 در سنتز اسیدهای چرب بدن نقش موثری دارند. این فرآیند برای چرخه زندگی مو ضروری و در صورت کمبود رویارویی با ریزش مو دور از ذهن نیست.
- جینسینگ: حاوی مواد شیمیایی گیاهی خاصی است که در رشد مو در پوست سر موثر عمل میکند. مطالعات بیشتری برای توصیه دوزهای خاص مورد نیاز است. قبل از افزودن مکملهای جینسینگ به رژیم غذایی با پزشک صحبت کنید.
بیشتر بدانید: حساسیت به مولتی ویتامین با ۳ علامت نادر و خاص مشخص میشود
مراقبت از مو؛ کلید اصلی جلوگیری از ریزش مو
- شستشوی منظم: شستن روزانه موها علاوه بر حفظ سلامت و تمیزی پوست سر به جلوگیری از ریزش مو نیز کمک خواهد کرد. نکته کلیدی استفاده از شامپوی ملایم است که بهترین شامپو برای ریزش مو محسوب میگردد. فرمولهای تندتر مو را خشک کرده و باعث شکستن مو و در نهایت به ریزش مو ختم میگردد.
- روغن نارگیل: بر اساس بررسیهای انجام شده در سال 2018، محققان بر این باورند که روغن نارگیل به جلوگیری از آسیب مو در اثر نظافت و قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) کمک میکند. اسید لوریک موجود در روغن نارگیل با اتصال پروتئین به مو از شکستگی ریشه و تار مو محافظت میکند. ماساژ دادن روغن نارگیل روی پوست سر جریان خون را بهتر و به رشد مجدد کمک خواهد کرد.
- روغن زیتون: اغلب برای حالت دهی عمیق مو به کار میرود اما از خشکی و شکستگی ناشی از آن نیز محافظت میکند. روغن زیتون همچنین یک عنصر اصلی در رژیم غذایی مدیترانهای است که به کاهش ریزش موی ژنتیکی کمک قابل توجهی خواهد کرد. چند قاشق غذاخوری روغن زیتون را مستقیماً روی موها بمالید و بعد از 30 دقیقه بشویید.
- وسایل ملایم: از کش موهای تنگ و خیلی سفت که امکان دارد ریشه موها را بکشند و به طور بالقوه منجر به ریزش بیش از حد مو شود، خودداری کنید. بعد از شستشوی موها اجازه دهید موهایتان در هوا خشک شود تا پوست سر تحریک نشود. از حالت دهندههای حرارتی، مانند اتوهای فر یا صاف کننده، که به ساقه مو آسیب میرساند، خودداری کنید.
- فرآوری مو: درمانهای شیمیایی، مانند رنگ مو، هم به مو و هم به پوست سر آسیب میرساند پس بهتر است از آنها پرهیز کنید. از آرایشگر خود در مورد گزینههای جایگزین مانند رنگ موی ارگانیک و سایر مواردی که حاوی آمونیاک، پراکسید یا پارا فنیل دی آمین (PPD) نیستند، بپرسید.
بیشتر بدانید: بهترین روغن برای پر پشت شدن مو؛ بگذارید موهایتان خودنمایی کنند
درمانهای پزشکی؛ راهکاری سریع برای جلوگیری از ریزش مو
- لیزر درمانی: لیزرهای سطح پایین به بهبود تراکم مو برای افراد مبتلا به ریزش موی ژنتیکی و ریزش ناشی از شیمی درمانی کمک میکند. این روش درمان با نور قرمز نیز نامیده میشود که با تحریک سلولهای بنیادی اپیدرمی کار میکند.
- پلاسمای غنی از پلاکت: تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به پوست سر به تحریک رشد در مناطقی که قبلاً تحت تأثیر ریزش مو قرار گرفتهاند کمک میکند. خون از طریق یک سانتریفیوژ برای جدا کردن پلاکتها جریان مییابد و سپس به پوست سر تزریق میشود.
داروهایی که به جلوگیری از ریزش مو کمک میکنند
- ماینوکسیدیل: این داروی بدون نسخه (OTC) که با نام دیگر Rogaine شناخته میشود، برای کمک به ریزش مو شناخته شده است. هر روز مایع یا کف را روی پوست سر خود بمالید. عوارض جانبی شامل تحریک پوست سر و آکنه در محل استفاده است. عوارض جانبی نادرتر شامل ضربان قلب نامنظم و تاری دید است.
- فیناستراید: این قرص نسخهای به جلوگیری از ریزش مو کمک خواهد کرد و حتی رشد جدید را تقویت میکند. ممکن است لازم باشد تا 12 ماه از دارو استفاده شود تا نتایج مشاهده گردد. همچنین عوارض جانبی مختلفی دارد، از جمله از دست دادن میل جنسی و اختلال نعوظ. افرادی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند باید از مصرف این دارو خودداری کنند.
- فنیل افرین: با تحریک عضلات فولیکول برای انقباض به ریزش مو کمک میکند. برای مثال، کندن موها در حین برس زدن سختتر میشود. فنیل افرین موضعی هنوز در دسترس عموم نیست.
روشهای خانگی جلوگیری از ریزش مو
- اسانس: روغنهای ضروری گاهی به کاهش ریزش مو کمک میکنند. روغنهای ضروری مختلف از جمله روغن بابونه، روغن آویشن و روغن درخت چای میتوانند شرایطی مانند آلوپسی آرهآتا، آلوپسی آندروژنتیک و آلوپسی پسوریاتیک را بهبود بخشند. روغنهای ضروری دیگری که باید در نظر بگیرید عبارتند از اسطوخودوس، علف لیمو و نعناع. سعی کنید چند قطره از هر یک یا همهاین روغنها را با چند قاشق غذاخوری روغن حامل مانند جوجوبا یا دانه انگور مخلوط کنید. بعد از 10 دقیقه موهای خود را بشویید. قبل از استفاده تست کنید که به آن حسایت نداشته باشید.
- آب پیاز: افراد مبتلا به آلوپسی آره آتا پس از استفاده از آب پیاز خام روی پوست سر خود دو بار در روز شاهد رشد مجدد شدند. دانشمندان بر این باورند که خواص رشد مو ممکن است به محتوای گوگرد پیاز مربوط باشد.
نکته پایانی؛ چرا مو میریزد؟
موها یک چرخه زندگی را طی میکنند که شامل رشد، استراحت و ریزش میشود. ریزش حدود 100 مو در روز برای افراد معمول است. برخی از ریزشها موقتی و با تغییرات در رژیم غذایی، برخی درمانها یا تغییر سبک زندگی قابل کنترل هستند. برخی از ریزشهای مو که دائمیتر هستندامکان دارد به دلیل بیماری زمینهای باشد و تا زمانی که بیماری درمان نشود متوقف نمیگردد.
حدود 50 درصد از مردان و 15درصد از زنان به دلیل شرایط ارثی مانند آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه و زنانه) ریزش مو را تجربه میکنند. سایر دلایل ریزش مو عبارتند از:
- شرایط پزشکی: آلوپسی آره آتا، عفونت پوست سر، یاتریکوتیلومانیا (اختلال در کشیدن مو)
- تغییرات هورمونی: از بارداری، زایمان، یائسگی یا مشکلات تیروئید
- داروها یا مکملها: آنهایی که برای سرطان، فشار خون بالا، افسردگی یا آرتریت استفاده میشوند
- پرتودرمانی: برای شرایطی مانند سرطان
- استرس: جسمی یا عاطفی
سوالات متداول در مورد جلوگیری از ریزش مو
1. آیا ریزش مو دائمی است؟
برخی از علل ریزش مو موقتی و میتوان آنها را معکوس کرد، در حالی که برخی دیگر دائمی هستند. شرایطی که باعث ریزش دائمی مو میشوند عبارتند از:
اسکار یا آلوپسی سیکاتریسیال زمانی که التهاب فولیکولهای مو را از بین میبرد نمایان خواهد شد
تریکوتیلومانیا، یک میل مقاومت ناپذیر برای کندن مو
آلوپسی کششی، زمانی رخ میدهد که مدل مو بافته شده بیش از حد مو را بکشد
2. آیا دوش آب گرم باعث ریزش مو میشود؟
خیر، دوش آب گرم باعث ریزش مو نمیشود. اما آب بسیار داغ به کراتین، پروتئینی که تارهای مو را میسازد، آسیب میرساند. همچنین روغنهای طبیعی را که پوست سر و موهای شما را سالم نگه میدارند از بین میبرد. اگر مو خشک یا آسیب دیده است، شستن آنها در آب داغ احتمال شکستن آنها را افزایش میدهد.
3. آیا کافئین ریزش مو را متوقف میکند؟
برخی تحقیقات وجود دارد که کافئین ممکن است به رشد مو و کاهش ریزش کمک کند. کافئین اثرات دی هیدروتستوسترون (DHT) را در فولیکولهای موی مردانه مسدود میکند. DHT هورمونی است که با ریزش مو در همه جنسیتها مرتبط است.
کافئین همچنین پهنای ریشه مو را افزایش داده و فاز رشد مو را طولانیتر میکند. هنگامی که روی فولیکولهای موی زنانه آزمایش شد، اثر تقویتکننده رشد نیز داشت. از آنجا که کافئین یک گشادکننده عروق است، ممکن است به بهبود جریان خون در پوست سر کمک کند و رشد مو را تقویت کند.
4. آیا استرس باعث ریزش مو میشود؟
بله، استرس روانی میتواند از راههای مختلفی به ریزش مو کمک کند و باعث بروز موارد زیر میشود:
آلوپسی آره آتا: این بیماری خودایمنی زمانی ایجاد میشود که سیستم ایمنی به فولیکولهای مو حمله کند. آلوپسی آره آتا باعث ریزش مو در پوست سر میشود. یک نوع شدیدتر آن به نام آلوپسی یونیورسالیس، باعث ریزش مو در کل بدن میشود.
تلوژن افلوویوم: این وضعیت تعداد فولیکولهای مو را که به طور فعال مو در حال رشد هستند تغییر میدهد.
تریکوتیلومانیا: این بیماری به عنوان یک اختلال در کشیدن مو نیز شناخته میشود.
5. کمبود کدام ویتامین باعث ریزش مو میشود؟
ویتامینهای A، B، C و D
اهن
سلنیوم
فلز روی
