علائم سرطان رحم چیست؟

سرطان رحم یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در بین زنان به‌خصوص در سنین بالاتر است که هر ساله جان طیف وسیعی از زنان در سراسر جهان را تهدید می‌کند. تشخیص زودهنگام سرطان رحم تاثیر بسزایی در شانس زنده ماندن دارد. این بیماری، با وجود شناخت روش درمان، علائم و عوامل خطر آن، به سبب کمبود آگاهی عموم از علائم و ریسک فاکتورهای آن، همچنان یکی از چالش‌های بهداشتی جامعه پزشکی باقی است. شناخت دقیق از علائم و نشانه‌های سرطان رحم و اطلاع به مردم در مورد این موضوع می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری و بالا بردن شانس درمان کمک کند.

اما علائم سرطان رحم چیست؟ در راستای پاسخ به این سوال مهم در این مقاله از ژین طب، به بررسی علائم سرطان رحم رایج پرداخته خواهد شد. همچنین، عوامل خطر مرتبط با ابتلا به این بیماری و راه‌های پیشگیری و درمان آن نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. امیدواریم این مقاله بتواند به افزایش آگاهی عمومی درباره سرطان رحم و اهمیت شناخت علائم و اقدامات پیشگیری کمک کند.

 علائم سرطان رحم چیست؟

سرطان رحم یکی از بیماری‌های جدی زنانه است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در زنان بالای 40 سال دیده می‌شود. علائم سرطان رحم ممکن است متنوع و در مراحل ابتدایی بسیار ضعیف و نامشخص باشند. اما با پیشرفت بیماری، غالبا شدت و وضوح آنها افزایش می‌یابد. در ادامه علائم سرطان رحم به‌صورت کامل و با جزئیات بیشتر آورده شده است:

1. خونریزی غیرعادی واژینال (خون ریزی شدید یا بین دو پریود)

در حات عادی زنان پیش از یائسگی، طی سیکل عادت ماهانه خود (هر 23 تا 30 روز یکبار) دچار خونریزی واژینال می‌شوند که همان خونریزی پریودی نامیده می‌شود. اما خونریزی غیرعادی واژینال، نظیر خون ریزی خیلی شدید در دوران پریودی یا خونریزی متناوب یا پیوسته بعد از دوران پریودی یکی از علائم اصلی و شایع سرطان رحم است.

در سرطان رحم، خونریزی واژینال معمولاً به دلیل وجود تومور یا غیرطبیعی شدن بافت‌های رحمی رخ می‌دهد. همچنین، در برخی موارد، خونریزی ممکن است با درد شکمی همراه باشد، که این نیز یکی دیگر از علائمی است که ممکن است به سرطان رحم اشاره داشته باشد.

2. خونریزی واژینال بعد از یائسگی

خونریزی بعد از یائسگی، حتی به مقدار کم، نباید نادیده گرفته شود. اگر یک زن پس از ورود به دوران یائسگی (منوپوز) با خونریزی واژینال مواجه شود، ممکن است علامتی از وجود مشکلات مانند تغییرات در بافت رحم، سرطان رحم یا تومورهای رحمی باشد.

بیشتر بدانید: اولین علامت یائسگی؛ زنگ هشداری برای زنان که مراقب خود باشند

در دوران یائسگی، هورمون‌های تولید شده توسط تخمدانها به طور معمول کاهش می‌یابد و رحم توقف کامل خونریزی‌های ماهانه را تجربه می‌کند. بنابراین، هر گونه خونریزی واژینال بعد از یائسگی غیرعادی است و می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی مثل سرطان رحم، تغییرات ناشی از هورمون‌ها، عفونت‌های تناسلی، یا تحریک‌های دیگر باشد.

باید توجه داشت که خونریزی واژینال پس از یائسگی از اصلی‌ترین علائم سرطان رحم است و نباید طبیعی در نظر گرفته شود و نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.

3. درد در ناحیه زیرشکم یا لگن

درد در ناحیه زیرشکم یا لگن یکی از علائمی است که ممکن است به وجود سرطان رحم اشاره داشته باشد، اما باید توجه داشت که این علامت ممکن است ناشی از عوامل دیگری نیز باشد. در صورتی که این درد به صورت مداوم، متوسط یا شدید و یا با سایر علائم همراه باشد، می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل جدی باشد.

درد در ناحیه زیرشکم یا لگن ممکن است به دلیل گسترش تومور یا فشار آن بر بافت‌های اطراف و اندام‌ها ایجاد شود. همچنین، ممکن است ناشی از تحریک عصب‌ها یا بافت‌های اطراف تومور باشد که در نتیجه موجب درد می‌شود.

البته علاوه بر سرطان رحم، درد در ناحیه زیرشکم یا لگن ممکن است ناشی از عوامل دیگری از جمله عفونت‌های تناسلی، عفونت‌های ادراری، اختلالات در روده‌ها، مشکلات تخمدانی، یا مشکلات مربوط به سیستم ادراری نیز باشد. بنابراین، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، انجام معاینه توسط پزشک و انجام آزمون‌های تشخیصی ضروری باشد.

بیشتر بدانید: کمردرد زنان یائسه؛ کمبود ویتامین یا تغییرات هورمونی؟

4. ترشحات واژینال غیرمعمول

ترشحات واژینال غیرمعمول نیز می‌تواند از علائم سرطان رحم، باشد. ترشحات واژینال طبیعی معمولاً شفاف یا سفید رنگ و بدون بوی نامطبوع هستند. اما ترشحات واژینال غیرمعمول شامل ترشحات با رنگ، بو، یا قوام نامعمول است که ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد.

اگر اخیرا ترشحات وازنینال شما متفاوت از حالت معمول خود است و شامل یک یا چندی از موارد زیر است، به پزشک خود مراجعه کنید:

• ترشحات با رنگ غیرطبیعی: مانند سبز، زرد، یا خاکستری.
• ترشحات با بوی نامطبوع: بوی نامطبوع یا ناخوشایند ممکن است نشانه‌ای از عفونت باشد.
• ترشحات با قوام غیرمعمول: غلیظ یا آبکی.
• ترشحات خونی: ترشحات واژنی دارای لخته‌های خونی ممکن است نشانه‌ای از مشکلاتی مانند خراشیدگی، التهاب، یا حتی سرطان باشند.

ترشحات واژنی غیرمعمول ممکن است ناشی از عوامل دیگری مثل عفونت‌های تناسلی، التهابات، تغییرات هورمونی یا حتی استفاده از داروهای خاص باشند، اما در برخی موارد، علی‌الخصوص درصورت وجود هرکدام از علائم سرطان رحم به نفع سرطان رحم در نظر گرفته مي‌شوند.

5. رابطه جنسی دردناک

رابطه جنسی دردناک یا درد هنگام دخول از علائم مستقیم سرطان رحم نیست؛ اما ممکن است در برخی موارد، وجود سرطان رحم باعث ایجاد درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی شود. این درد معمولاً ناشی از عواملی مثل فشار تومور بر اعضای اطراف، تحریک عصب‌ها یا تغییرات در ساختار بافت‌های داخلی است.

6. کاهش وزن بیش از حد

اگر کاهش وزن بدون تغییر در رژیم غذایی یا سبک زندگی اتفاق بیفتد و به صورت ناگهانی رخ دهد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی مانند سرطان باشد. سرطان رحم می‌تواند منجر به کاهش وزن بیش از حد شود به دلیل اینکه تومور باعث افزایش نیاز بدن به انرژی می‌شود و از طرف دیگر، بر روی سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد که ممکن است باعث کاهش وزن شود. همچنین، در مواردی که سرطان به اندام‌های دیگر نیز گسترش یافته باشد، مثلاً به کبد یا ریه، این می‌تواند باعث کاهش وزن بیش از حد شود.

بیشتر بدانید: نشانه‌های سرطان تخمدان و علائمی که باید جدی بگیرید!

البته، کاهش وزن بیش از حد از علائم مستقیم سرطان رحم نیست و ممکن است است ناشی استرس، اضطراب، اختلالات تغذیه‌ای، عفونت‌ها، بیماری‌های گوارشی، و مشکلات متابولیکی مانند دیابت باشد. اما درصورت همراه بودن با سایر علائم سرطان رحم، تشخیص پزشک به نفع سرطان رحم خواهد بود.

7. سایر علائم کمتر شایع

علاوه بر علائمی که قبلاً ذکر شد، سرطان رحم ممکن است با برخی علائم دیگر نیز همراه باشد. این علائم ممکن است بسته به مرحله و شدت بیماری، متغیر باشند. به عنوان مثال:

• مشکلات در ادرار کردن: سرطان رحم می‌تواند بر روی ارگان‌های اطراف فشار اعمال کند، که ممکن است باعث مشکلاتی مانند ناراحتی یا درد هنگام ادرار کردن و یا خونریزی در ادرار شود.
• کاهش اشتها و ضعف: در برخی موارد، سرطان رحم می‌تواند منجر به کاهش اشتها، و احساس ضعف و خستگی مداوم شود.
• تغییرات در روده‌ها: سرطان رحم ممکن است باعث ایجاد تغییراتی در عملکرد روده‌ها (از جمله اسهال، یا یبوست) شود.
• آنمی: خونریزی مداوم به دلیل سرطان رحم می‌تواند منجر به کاهش تعداد سلول‌های قرمز خون شود که می‌تواند به آنمی (کم خونی) منجر شود، که باعث احساس خستگی، ضعف و بی‌رنگی پوست می‌شود.
• درد در ستون فقرات و پاها: در مراحل پیشرفته‌تر سرطان رحم، ممکن است تومور به ستون فقرات و اعصاب در نزدیکی آن فشار بیشتری اعمال کند که منجر به درد در مناطق مختلف از جمله پشت و پاها شود.

البته این نشانه‌ها به تنهایی نمی‌توانند تشخیص سرطان رحم را قطعی کنند. بنابراین، در صورت تجربه هر یک از این علائم یا هر نوع نگرانی دیگری، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی برای وضعیت خود دریافت کنید.

عوامل خطر ابتلا به سرطان رحم

عوامل خطر ابتلا به سرطان رحم عبارتند از عواملی که احتمال بروز این بیماری را افزایش می‌دهند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:

• سن: ریسک ابتلا به سرطان رحم با افزایش سن، علی‌الخصوص بعد از سن 40 سالگلی، به شدت افزایش می‌یابد.
• چاقی: افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق‌ هستند، ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان رحم دارند.
• سابقه خانوادگی: اگر در خانواده شما سابقه ابتلا به سرطان رحم وجود داشته باشد، شما نیز ریسک ابتلا دارید.
• تخمدان پلی‌کیستیک: سابقه تخمدان پلی کیستیک (تشخیص داده شده توسط پزشک) با افزایش ریسک سرطان رحم مرتبط است. همچنین، تخمدان‌های پلی‌کیستیک می‌توانند باعث تولید اضافی هورمون‌های زنانه مانند استروژن شود که ممکن است باعث افزایش ریسک سرطان رحم شوند.
• سابقه بارداری: عدم بارداری می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
• سابقه استفاده از هورمون‌های زنانه: استفاده طولانی‌مدت از هورمون‌ استروژن بدون حضور پروژسترون، ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد.
• دیابت: افرادی که دیابت دارند، ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان رحم دارند.
• تغذیه نامناسب: مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع شده و کمبود مواد غذاییی مانند فیبر می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
• استفاده از دخانیات: استفاده از دخانیات همچنین با ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان رحم مرتبط است.
• نقص‌های ژنتیکی: برخی از نقص‌های ژنتیکی مانند نقص‌هایی در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 همچنین می‌توانند با افزایش ریسک سرطان رحم مرتبط باشند.

بیشتر بدانید: سرطان رحم شایع اما درمان‌پذیر

انجام معاینات و تست‌های پیشگیرانه منظم می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات و درمان به موقع کمک کند. به‌طور کلی، شیوع سرطان رحم در جوامعی با شرایط بهداشتی و پزشکی مناسب‌تر و افزایش آگاهی در مورد عوامل خطر و روش‌های پیشگیری قابل کنترل است.

پیشگیری از سرطان رحم

پیشگیری از سرطان رحم بسیار اهمیت دارد زیرا این بیماری، یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین انواع سرطان در زنان است که در صورت تشخیص زود همگام با شانس درمان زیادی همراه است. پیشگیری از سرطان رحم شامل انجام معاینات پیشگیرانه منظم مانند آزمایش‌های پاپ اسمیر، آزمایش‌های HPV و معاینات فیزیکی سالانه زنانه می‌شود. همچنین، اصلاح سبک زندگی با انجام ورزش منظم، تغذیه سالم و متوازن، کاهش استفاده از الکل و دخانیات، و حفظ وزن در محدوده مناسب نیز می‌تواند به پیشگیری از سرطان رحم کمک کند.

به علاوه، شناخت علائم و نشانه‌های سرطان رحم و مراجعه به پزشک در صورت وجود هرگونه علامت مشکوک نیز بسیار حیاتی است. از این رو، ایجاد آگاهی و اطلاعات کافی درباره پیشگیری از سرطان رحم و پیروی از راهنمایی‌های پزشکی می‌تواند به حفظ سلامتی زنان و جلوگیری از وقوع این بیماری کمک شایانی نماید.

درمان سرطان رحم

به طور عمده انتخاب نوع درمان برای سرطان رحم به عواملی مانند نوع و مرحله بیماری، وضعیت عمومی فرد، عوارض جانبی احتمالی درمان و ترجیحات شخصی افراد بستگی دارد. تصمیم در مورد نحوه درمان معمولاً با مشاوره تیم درمانی گرفته می‌شود. در این مشاوره‌ها، جوانب مختلف مراحل بیماری و تأثیر هر گزینه درمانی بر روی کیفیت زندگی، عوارض جانبی، و نتایج طولانی مدت بررسی می‌شود. برخی از روش‌های درمان سرطان رحم عبارتند از:

1. جراحی برای درمان سرطان رحم

جراحی یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمان سرطان رحم است که بسته به نوع و مرحله بیماری، می‌تواند به عنوان درمان اولیه یا تکمیلی استفاده شود. در این روش، هدف اصلی حذف سلول‌های سرطانی و کنترل بیماری است. عمل جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• هیسترکتومی (Hysterectomy): در این روش، رحم به طور کامل حذف می‌شود. اگر سرطان فقط در رحم محدود باشد و به بیرون از آن گسترش نیافته باشد، هیسترکتومی معمولاً به عنوان درمان اصلی انتخاب می‌شود.
• سالپینگو-اووفورکتومی دوطرفه (Bilateral Salpingo-Oophorectomy): در این روش، لوله‌های فالوپی و تخمدان‌های هر دو طرف حذف می‌شوند. این روش معمولاً همراه با هیسترکتومی انجام می‌شود و در مواردی که سرطان به تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپی گسترش یافته باشد، استفاده می‌شود.
• لنفادنکتومی (Lymphadenectomy): در برخی موارد، جراحی ممکن است شامل حذف غدد لنفاوی اطراف رحم و تخمدان‌ها باشد، به خصوص اگر سرطان به لنف گسترش یافته باشد.
• جراحی محافظتی (Conservative Surgery): در مواردی که بیماری در مرحله اولیه و محدودتری است، ممکن است جراحی محافظتی مورد استفاده قرار گیرد که در آن بخشی از رحم و بافت‌های اطراف به جای حذف کامل رحم، حذف می‌شود.

انتخاب نوع جراحی به مرحله بیماری، سن و وضعیت عمومی فرد، و ترجیحات پزشک و بیمار دارد. پس از جراحی، ممکن است درمان‌های دیگری مانند پرتو درمانی یا شیمی درمانی نیز به عنوان درمان تکمیلی نیاز باشد.

2. رادیوتراپی

رادیوتراپی یکی از روش‌های درمانی موثر برای سرطان رحم است که در مواردی که سرطان به مناطق دیگری از بدن گسترش یافته است یا پس از جراحی برای حذف کامل سلول‌های سرطانی، در افرادی که خطر بازگشت بیماری وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، از پرتوهای با انرژی بالا برای نابود کردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این پرتوها می‌توانند از منابع خارجی مانند دستگاه‌های رادیوتراپی یا منابع داخلی مانند براکی‌تراپی به بدن فرد ارسال شوند.

3. هورمون تراپی (Hormone Therapy)

هورمون درمانی یکی از روش‌های مورد استفاده برای درمان سرطان رحم است که معمولاً در سرطان‌هایی که به استروژن و پروژسترون حساس هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش بر اساس تغییرات هورمونی در بدن فرد عمل می‌کند و با کنترل یا مهار تولید هورمون‌هایی که رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی را تشویق می‌کنند، به کنترل بیماری می‌پردازد.

بیشتر بدانید: ۹ درمان سردرد قاعدگی زنان؛ از تریپتان‌ها تا هورمون درمانی

برای انجام هورمون درمانی، ممکن است از داروهایی مانند تاموکسیفن (Tamoxifen)، لتروزول (Letrozole)، آناستروزول (Anastrozole) و غیره استفاده شود که اثرات متفاوتی بر روی هورمون‌های بدن دارند. این داروها ممکن است به صورت داروهای خوراکی یا تزریقی مصرف شوند و معمولاً به مدت طولانی‌ مورد استفاده قرار می‌گیرند.

4. شیمی درمانی (Chemotherapy)

شیمی درمانی یکی از روش‌های موثر در درمان سرطان رحم است. این داروها ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز شوند و به دنبال هدف خاصی مثل مهار رشد سلولی، مهار پیشروی سرطان، یا کاهش اندازه تومور باشند.

شیمی درمانی می‌تواند به عنوان درمان اولیه برای سرطان‌هایی که در مراحل پیشرفته‌تر بیماری هستند یا به عنوان درمان تکمیلی بعد از جراحی یا رادیوتراپی استفاده شود. این روش معمولاً در مواردی که سرطان به سایر اندام‌ها گسترش یافته باشد یا بعد از جراحی برای حذف کامل باقی‌مانده سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

5. ایمونو تراپی (Immunotherapy)

ایمونوتراپی یکی از روش‌های جدید و نوین در درمان سرطان رحم است که بر پایه استفاده از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی است. در این روش، داروها یا موادی به بیمار تجویز می‌شوند که به سلول‌های سرطانی اجازه می‌دهند تا توسط سیستم ایمنی بدن شناسایی و نابود شوند.

ایمونوتراپی معمولاً به عنوان درمان تکمیلی یا جایگزین برای بیمارانی که به دیگر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، ممکن است به صورت ترکیبی با سایر روش‌های درمانی مانند جراحی، شیمی درمانی یا رادیوتراپی استفاده شود تا نتایج بهتری برای بیمار به ارمغان آورد.

6. درمان هدفمند (Targeted Therapy)

درمان هدفمند یا ترگت تراپی یکی از رویکردهای درمانی نوظهور در درمان سرطان رحم است که بر اساس تغییرات ژنتیکی و مولکولی در سلول‌های سرطانی عمل می‌کند. این روش در اوایل دهه‌های اخیر به ویژه با پیشرفت‌های در حوزه ژنتیک و بیوتکنولوژی، به عنوان یک رویکرد جدید در درمان سرطان‌های مختلف مطرح شده است.

یکی از اهداف اصلی ترگت تراپی، کاهش عوارض جانبی ناشی از درمان‌های سنتی مانند شیمی درمانی یا رادیوتراپی است. این روش اغلب با دقت بیشتری به حذف سلول‌های سرطانی می‌پردازد و سعی در کاهش آسیب به سلول‌های سالم بیمار دارد. علاوه بر این، ترگت تراپی ممکن است برای بیمارانی که به روش‌های درمانی سنتی پاسخ نمی‌دهند، یک گزینه‌ی جایگزین و موثر باشد.

سوالات متداول درمورد علائم سرطان رحم