خوراکی های مفید در دیابت بارداری

آیا با خوراکی های مفید در دیابت بارداری و نتایج آن آشنا هستید؟ اگر دچار دیابت بارداری شده‌اید، فراموش نکنید تغذیه شما اهمیت بسیار زیادی در کنترل و مدیریت آن دارد. دیابت بارداری زمانی رخ می‌دهد که بدن قادر نیست به میزان کافی هورمونی به نام انسولین را ترشح کند.

دیابت حاملگی عوارض و مشکلات زیادی را برای مادر و نوزاد به وجود می‌آورد. ابتلا به دیابت بارداری بدان منظور نیست که مادر قبل از بارداری به دیابت مبتلا بوده یا در آینده به دیابت مبتلا خواهد ماند. بلکه دیابت در دوران بارداری شروع و پس از آن تمام خواهد شد. در این میان پیروی از یک رژیم غذایی مناسب  به کنترل و مدیریت دیابت کمک می­کند. در این صورت مادر و نوزاد آسیبی نخواهند دید و زنان، زایمان سلامتی خواهند داشت. علاوه براین موضوع رژیم غذایی درست  از اضافه وزن بیش از اندازه مادر نیز جلوگیری می­کند. در این مقاله از مجله خانواده و سلامت ژین‌ طب قصد داریم شما را با خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری بیشتر آشنا کنیم.

دیابت بارداری (Gestational Diabetes) چیست؟

در دوران بارداری، ممکن است سطح قند خون (گلوکز) در بدن برخی زنان افزایش پیدا کند. پزشکان این وضعیت را با عنوان دیابت بارداری (GestationalDiabetes) می‌شناسند. در هر هفته‌ از دوران بارداری، امکان ابتلا به دیابت وجود دارد، اما به طور کلی بین هفته‌های 24 تا 28 (سه ماهه دوم یا سوم) ابتلا به دیابت در بین مادران باردار شایع‌تر است. بر اساس اطلاعات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالت متحده، 2 تا 14 درصد از زنان باردار در دوران حاملگی به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند.

دیابت بارداری بدان معنا نیست که مادر از قبل دیابت داشته است یا پس از زایمان قطعا به دیابت مبتلا می‌شود. دیابت بارداری معمولا در زمان بارداری ایجاد و پس از زایمان از بین می‌رود، اما ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در آینده افزایش دهد. اگر این بیماری به‌موقع تشخیص داده نشود و به‌خوبی مدیریت نگردد، برای مادر و نوزاد پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت.

انواع دیابت بارداری

به طور کلی دیابت دوران بارداری به دو دسته کلی تقسیم خواهد شد:

1. کلاس A1

کلاس یا گرید A1 به آن دسته از دیابت‌ بارداری گفته می‌شود که با پیروی از یک رژیم غذایی قابل کنترل خواهد بود.

2. کلاس A2

کلاس یا گرید A2 به آن دسته از دیابت بارداری گفته می‌شود که با زدن انسولین یا سایر داروهای خوراکی باید کنترل شوند.

چه کسانی در معرض خطر دیابت بارداری هستند؟

همان‌طور که گفته شد، هر خانم بارداری ممکن است در طول دوران حاملگی به دیابت بارداری مبتلا شود، اما برخی از بانوان بیشتر در معرض خطر دیابت بارداری هستند که باید مراقبت از خود را افزایش دهند و از خوردن برخی مواد غذایی در این دوران اجتناب کنند.

• اضافه وزن قبل از بارداری: شاخص توده بدنی (BMI) بالای 30 به دیابت بارداری می­انجامد.
• سابقه خانوادگی دیابت: اگر یکی از اعضای خانواده (پدر، مادر، خواهر و برادر) به دیابت مبتلا باشند، درصد احتمال اینکه فرد در دوران حاملگی به دیابت مبتلا شود بسیار زیاد است.
• سابقه دیابت بارداری: چنانچه مادر در بارداری‌های سابق خود تجربه دیابت بارداری داشته باشد، احتمال اینکه در بارداری‌های بعدی خود نیز به قند خون بالا مبتلا باشد بسیار زیاد است.
• مرده‌زایی، سقط جنین در گذشته
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
• فشار خون و کلسترول بالا
• بیماری‌های قلبی
• سابقه وجود مشکلی با انسولین یا قند خون مانند مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز یا پره دیابت
• مصرف استروئیدهایی مانند گلوکوکورتیکوئیدها
• تولد نوزاد قبلی با وزنی ۴ کیلوگرم
• بارداری چندقلو

علائم دیابت بارداری

دیابت حاملگی معمولا هیچ علامتی در بدن ایجاد نمی‌کند. در صورت بروز علائم، نشانه‌ها بسیار خفیف خواهد بود. در ادامه به برخی از علائم خفیف این بیماری در ماه‌های مختلف بارداری اشاره کرده‌ایم.

علائم دیابت در سه ماهه اول

در این دوران، دیابت بارداری معمولا علائمی ندارد و مادر در حالت عادی متوجه دیابت خود نخواهد شد. در این دوران باید ” عدم تحمل گلوکز” بررسی شود؛ چرا که گروهی به عارضه عدم تحمل گلوکز مبتلا هستند. قند خون این افراد در حالت طبیعی و ناشتا به نسبت بقیه بالاتر است. پس این نشانه دیابت بارداری نیست.

HbA1c نوعی آزمایش خون است که نشان می‌دهد چقدر یک زن حامله در کنترل میزان قند خون موفق عمل کرده است. با انجام این تست، خانم‌های باردار می‌توانند زودتر وضعیت‌شان را ارزیابی و بررسی کنند و در نتیجه روند پیشگیری و درمان دیابت بارداری در سه ماهه اول به‌موقع انجام می­شود. بدون انجام این آزمایش تشخیص دیابت بارداری در سه ماهه اول، کار به نسبت سختی خواهد بود.

علائم دیابت حاملگی در سه ماه دوم

افزایش سطح گلوکز خون مادر در سه ماه دوم بارداری، یکی از علائم اصلی قند خون بارداری خواهد بود. این در حالی است که ممکن است مادری در سه ماهه دوم هیچ نشانه‌ای از ابتلا به دیابت نداشته باشد. به همین دلیل یکی از راه‌های تشخیص دیابت بارداری در سه ماه دوم نیز انجام آزمایش گلوکز بارداری است. انجام آزمایش قند بارداری در بین هفته‌های بیست و چهارم و بیست و هشتم بارداری اهمیت بالاتری به نسبت سایر هفته‌ها دارد. با انجام آزمایش خون در دوران بارداری مادران می‌توانند میزان گلوکز و قند خون خود را بررسی و در صورت مشاهده دیابت بارداری سریعا به پزشک متخصص خود مراجعه کنند.

علائم دیابت بارداری در سه ماه سوم

برخی مشکلات زیر در دوران حاملگی، نشانه‌ دیابت بارداری است:

• خستگی
• تاری دید
• تشنگی بیش‌ازحد
• حالت تهوع
• نیاز مفرط به ادرار کردن
• قارچ‌های واژینال و مثانه
• عفونت‌های پوستی

تاثیر دیابت بر بارداری

اکثر زنان به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند، اما در صورت کنترل، این موضوع  به روند زایمان طبیعی و سلامت جنین ضربه­ای نمی­زند. همان­طور که گفتیم، در صورت تشخیص سریع و شروع درمان به‌موقع نه تنها دیابت مادران کنترل می‌شود، بلکه بدون هیچ عارضه‌ای کودکشان را صحیح و سالم دنیا می‌آورند، اما با این وجود، دیابت بارداری مشکلاتی را در پی خواهد داشت:

• رشد غیرطبیعی کودک؛ این مشکل ممکن است به مشکلاتی هنگام زایمان منجر می‌شود و احتمال نیاز به زایمان القایی یا سزارین را در مادر افزایش می‌دهد.
• افزایش پلی هیدرآمینوس یا مایع آمنیوتیک در رحم؛ در این حالت، مایع اطراف نوزاد را می­گیرد و باعث زایمان زودرس یا مشکلاتی در زایمان می­شود.
• زایمان زودرس؛ ممکن است زایمان قبل از هفته 37 بارداری اتفاق بیفتد.
• پره اکلامپسی؛ وضعیتی که باعث فشار خون بالا در دوران بارداری می‌شود و در صورت عدم درمان به عوارض بارداری می­انجامد.
• کودک شما پس از تولد دچار قند خون پایین یا زردی پوست و چشم (یرقان) می‌شود که ممکن است به درمان در بیمارستان نیازداشته باشد.
• از دست رفتن نوزاد (مرده‌زایی)؛ اگرچه این اتفاق نادر است.
• ابتلا به دیابت بارداری همچنین به این معنی است که در آینده در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستید.

علل دیابت بارداری

تا به امروز، علت دقیق قند خون بالا در زنان باردار به‌درستی مشخص نشده است، اما احتمالا هورمون‌ها در این زمینه بی‌تاثیر نیستند. برخی هورمون‌هایی که در دوران بارداری به مقدار بالایی در بدن مادر تولید می‌شوند عبارتند از:

• لاکتوژن جفت انسان (hPL)
• هورمون‌هایی که در بدن مقاومت به انسولین را افزایش خواهند داد.

این هورمون‌ها روی جفت تاثیر می‌گذارند و به حفظ بارداری کمک می‌کنند. هنگامی که مادر باردار می‌شود، میزان هورمون‌ها در خون او افزایش می­یابد و ممکن است باعث شروع مقاومت بدن به انسولین شود. همان­طور که می‌دانید انسولین هورمون تنظیم‌کننده قند خون است.

هورمون انسولین به انتقال گلوکز از خون به سلول‌ها و تامین انرژی کمک می‎کند. در دوران حاملگی به طور طبیعی بدن کمی نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهد تا گلوکز بیشتری را به رگ‌های خونی برای انتقال به جنین وارد کند. اگر این مقاومت به انسولین بیش‌ازحد شود، سطح گلوکز مادر ممکن است به طور غیرطبیعی افزایش پیدا کند و به دیابت بارداری منجر شود.

روش‌های تشخیص دیابت بارداری

همان گونه که در ابتدای این مطلب بیان شد، دیابت بارداری در اکثر مواقع بدون علامت است. به همین دلیل در تمام زنان باردار بین هفته 24 تا 28 سطح قند خون به‌وسیله روش‌های مختلف اندازه‌گیری می‌شود. بررسی و تشخیص معمولا در یک یا دو مرحله و با استفاده از محلول‌های قندی با غلظت‌های مختلف (50 – 75- 100 گرم) بر اساس نظر پزشک انجام می‌شود. دیابت حاملگی به‌ندرت علائم و نشانه‌ای دارد، اما در برخی شرایط بانوان باردار ممکن است نسبت به شرایط معمول بیشتر تشنه، گرسنه و دچار تکرر ادرار شوند.

نکته: با وجود اینکه علائم بالا در دوران حاملگی رایج و معمول است، احتمال دارد مادر آن­ها را جدی نگیرد. برای اطمینان بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید.

آزمایش دیابت بارداری

آزمایش دیابت بارداری یا همان تحمل گلوکز خوراکی حدودا دو ساعت طول خواهد کشید. برای انجام این آزمایش باید صبح بین ساعت 8 تا 10 صبح به‌صورت ناشتا به آزمایشگاه مراجعه کنید. (نوشیدن آب منعی ندارد، اما برای نوشیدن آب قبل از آزمایش باز هم از پزشک خود مشورت بگیرید) در طول آزمایش به شما مایع حاوی گلوکز داده می‌شود تا آن را بنوشید. قبل از نوشیدن مایعات و 60 دقیقه بعد از آن، 3 بار از مادر خون گرفته می‌شود.

میزان قند خون نرمال در طول دوران بارداری

برای زنان باردار بدون دیابت، میانگین گلوکز ناشتا بین 69 mg/dl و 75 mg/dl است. یک ساعت پس از خوردن گلوکز و آزمایش مجدد این بازه به 105 mg/dl تا 108 mg/dl تغییر خواهد کرد. اگر به دیابت بارداری مبتلا هستید باید دیابت خود را بین بازه‌هایی که گفته شد، کنترل کنید.

درمان دیابت بارداری

فراموش نکنید که اگر دیابت بارداری دارید، با کنترل سطح قند خون می‌توانید احتمال بروز مشکلات بارداری را به‌شدت کاهش دهید یا حتی به صفر برسانید. مادرانی که به دیابت حاملگی مبتلا هستند باید همیشه یک کیت تست قند خون داشته باشند تا همیشه قند خود را بررسی و بتوانند اثرات درمان را کنترل کنند.

ممکن است با تغییر رژیم غذایی و ورزش، سطح قند خون کاهش یابد، اما اگر این تغییرات به‌اندازه کافی سطح قند خون شما را کاهش نداد باید چه کاری انجام داد؟ در چنین شرایطی باید دارو درمانی را تحت نظر پزشک شروع کنید. برخی داروهای موثر در کاهش قند خون عبارتند از: قرص یا تزریق انسولین.

در صورتی که شما به دیابت حاملگی مبتلا شوید، در دوران بارداری و پس از تولد نوزاد برای بررسی مشکلات احتمالی، با دقت بیشتری تحت نظر خواهید بود. همچنین اگر به دیابت بارداری مبتلا هستید، بهتر است قبل از هفته 41 زایمان کنید. چنانچه تا آن زمان زایمان طبیعی شروع نشود، ممکن است القای زایمان یا سزارین توصیه شود. در صورتی که پزشک نگران سلامت شما یا کودکتان باشد و سطح قند به خوبی کنترل نشود، ممکن است زایمان زودتر را توصیه کند.

تجویز غذایی برای مادران باردار دیابتی

به طور کلی هر نوع غذای فرآوری شده مانند نان سفید و تمام مواد غذایی که قند دارند، برای بانوان باردار دیابتی ممنوع است. در این صورت زنان حامله که به دیابت بارداری مبتلا هستند نباید غذاهای زیر را مصرف کنند:

• انواع فست‌فودها
• قند و شکر مصنوعی (تمامی شیرینی‌ها اعم از کلوچه، بیسکویت، دونات یا کیک که از قند مصنوعی تهیه شده‌اند)
• غذاهایی که چربی بالایی دارند. مانند: مایونز و لبنیات پرچرب
• غذاهای سرخ‌شده
• مشروبات الکلی
• نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه، آبمیوه و سایر انواع نوشیدنی‌های قند دار
• آب‌نبات و شکلات
• آرد و برنج سفید
• غذاهایی که سدیم بالایی دارند. مانند: غذاهای کنسروی، چیپس، پفک، سوسیس و کالباس
• پوست مرغ
• عسل و مربا
• بستنی
• انواع گوشت قرمز پرچرب یا کله پاچه

میوه‌های ممنوعه برای خانم‌های باردار دیابتی

مادران باردار دیابتی اکثرا می‌توانند تمام میوه‌ها را مصرف کنند و چیزی با عنوان میوه ممنوعه در دیابت بارداری وجود ندارد، اما مادر مبتلا به دیابت حاملگی بهتر است برخی میوه‌هایی که حاوی قند بالا هستند  را کمتر مصرف کنند. برای مثال موز حاوی قند بالایی است، اما توت‌فرنگی قند کمتری دارد؛ بنابراین خیلی مهم است که به مقدار مصرف هر میوه و اینکه هنگام مصرف، قند خون شما در چه سطحی قرار دارد، دقت کنید.

به طور کلی زنان باردار که قند خون بالایی دارند باید میوه‌های زیر را کمتر مصرف کنند:

• آناناس
• انگور
• انجیر
• موز
• خربزه
• هندوانه
• خرمای مضافتی

کنترل دیابت بارداری

یکی از بهترین روش‌های کنترل قند خون در دوران بارداری، پیروی از برنامه غذایی خاص است. برای این منظور شاید بهتر باشد قبل از شروع به یک متخصص تغذیه برای دیابت بارداری مراجعه کنید. پزشک بر اساس قد، وزن، سطح فعالیت فیزیکی و نیازهای جنینی که در حال رشد است و همچنین سطح عدم تحمل بدنتان نسبت به گلوکز برایتان برنامه غذایی مناسبی را تدوین می‌کند.خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری اصلا کم نیستند و شما به راحتی می‌توانید با مصرف آنها دیابت حاملگی خود را کنترل کنید.

نکته مهم اینجاست که اگر تغییرات رژیم غذایی به کاهش قند خون کمک نکند، مادر مجبور به تزریق انسولین خواهد بود. فراموش نکنید در صورتی که پزشک متخصص برای شما انسولین تجویز کرد، دوباره باید به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا یک رژیم متناسب و متعادل در اختیار شما قرار دهد.

متخصصین تغذیه، همراهان شما در طول بارداری هستند و به شما آموزش می‌دهند چگونه با کنترل کالری از همه مواد غذایی به مقدار صحیح استفاده کنید تا قند خونتان نیز کنترل شود. برای مثال در هر وعده غذایی چقدر کربوهیدرات، پروتئین یا چربی باید مصرف نمایید؟ وی همچنین روی عادات غذایی فعلی شما کار خواهد کرد تا مطمئن شود به میزان لازم ویتامین و مواد معدنی کافی مصرف می‌کنید.

رژیم دیابت بارداری و خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری

همان‌طور که در بالاتر بیان شد، تغذیه نقش مهم و اساسی در کنترل و مدیریت قند خون شما دارد. برای این منظور شما باید خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری را بشناسید و از یک رژیم غذایی مناسب پیروی کنید. در ادامه برای شما نمونه‌­ای از رژیم غذایی مناسب را آورده‌ایم که می‌تواند راهنمای خوبی باشد. تغذیه سالم و رژیم غذایی مناسب در حل اکثر عارضه‌های بارداری به‌خصوص دیابت بارداری بسیار کمک‌کننده است.

تقسیم حجم غذایی، جلوگیری از گرسنگی

در دوره بارداری، مخصوصا افرادی که دچار دیابت حاملگی هستند ممکن است دائما احساس گرسنگی کنند. برای این منظور شما نباید خودتان را از خوردن مواد غذایی مختلف منع کنید؛ زیرا در این­صورت ولع شما بیشتر و بیشتر می‌شود. بهتر است طیف وسیعی از کالری‌ها و کربوهیدرات‌ها و غذاهای مفید را به شکل یکنواختی در طول روز در نظر بگیرید. متخصصین تغذیه در این خصوص پیشنهاد می‌کنند که هر روز سه وعده اصلی با حجم کم تا متوسط مصرف و سپس دو تا چهار میان­‌وعده که یکی از آن­ها بعد از شام باشد نیز مصرف کنید. برای اینکه بتوانید بهتر تصمیم بگیرید باید با خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری آشنا شوید.

مدیریت میزان مصرف کربوهیدرات در دوران دیابت بارداری

اگر به دیابت بارداری دچار هستید باید از خوراکی‌های مفید دیابت بارداری که حاوی کربوهیدرات پایینی هستند استفاده کنید. بهتر است در برنامه غذایی خود، کربوهیدارت‌های پیچیده (فیبر) را نیز بگنجانید و مصرف آن­ها را در طول روز به مقدار مشخص تقسیم کنید. بهتر است در تمامی وعده‌ها و میان‌وعده‌ها، پروتئین کم چربی را کنار کربوهیدارت مصرفی نیز قرار دهید تا انرژی لازم را کسب و حفظ کنید و کنترل بهتری روی قند خون داشته باشید.

هیچ وعده‌ غذایی را حذف نکنید

حذف وعده‌های غذایی یا کاهش آن­ها در سلامت مادر و جنین به‌شدت تاثیرات منفی خواهد گذاشت. ازاین‌رو باید زمان خوردن وعده‌های غذایی و همچنین مقدار غذایی که در هر وعده می‌خورید را ثابت نگه دارید. برای اینکه قند خون را ثابت نگه دارید و از بالارفتن یا افت آن جلوگیری کنید، بهترین کار این است که اگر چیزی می‌خورید آن را همیشه به شکل یکنواختی در طول روز پخش کنید. در هر وعده غذایی می‌توانید از خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری استفاده کنید.

صبحانه عاملی مهم در کنترل قند خون بارداری

همیشه صبح‌ها قند خون نامتعادل‌تر است؛ بنابراین خوردن صبحانه در کنترل و مدیریت دیابت بارداری نقش مهمی را ایفا می‌کند، اما آیا خوردن هر نوع ماده غذایی در دوران دیابت بارداری برای مادر مفید است؟ خیر. بهتر است مادر دیابتی در دوران بارداری مصرف کربوهیدرات‌ها شامل نان، میوه، شیر و سرلاک را محدود کند.

بهترین صبحانه برای دیابت بارداری

شاید بپرسید در دیابت بارداری برای وعده صبحانه چه خوراکی‌هایی مفیدند. مادران برای تامین پروتئین در وعده صبحانه از تخم‌مرغ، پنیر، کره بادام‌زمینی و آجیل بیشتر استفاده می‌­کنند. همچنین در این دوران، خوردن میوه و آبمیوه در وعده صبحانه اصلا توصیه نخواهد شد.

نان و پنیر همیشه دو ماده غذایی هستند که اکثر ایرانی‌ها در وعده صبحانه خود آن را مصرف می‌کنند. این دو ماده جزو خوراکی‌های مفید دیابت بارداری است که در دوران حاملگی در وعده صبحانه به مادران توصیه می‌شود. مادران باردار می‌توانند در کنار آن مقداری گردو نیز استفاده کنند. البته اگر دچار قند بارداری هستید باید حتما از نان سبوس‌دار استفاده کنید؛ زیرا این نان، قند خون را به‌خوبی کنترل و مدیریت می‌کند. نان سفید به‌شدت خطرآفرین خواهد بود.

غذاهای حاوی فیبر به همراه یک فنجان محصول لبنی کم‌چرب در وعده صبحانه برای مادران دیابتی بسیار مفید است و از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کند. این دو ماده پرخاصیت جزو خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری نیز محسوب می‌شوند.

یکی دیگر از خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری در وعده صبحانه که مادران می‌توانند از آن استفاده نمایند و باعث کنترل و مدیریت قند خون می‌شود، مصرف یک فنجان بلغور جو برای 5 تا 6 بار در هفته است. این خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری، قند دوران بارداری و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا 39 درصد کاهش می‌دهند.

افراد مبتلا به دیابت بارداری می‌توانند به چای صبحانه خود مقدار کمی دارچین اضافه کنند؛ چرا که دارچین یکی از بهترین گزینه‌های کاهش قند خون است. به همین دلیل اضافه کردن یک عدد چوب دارچین بسیار کوچک در مدیریت و کنترل قند خون بارداری بسیار مفید واقع می­‌شود.

تخم‌مرغ آب پز، یکی دیگر از خوراکی‌های مفید دیابت بارداری در وعده صبحانه و سرشار از پروتئین است. پروتئین‌ها بدون اینکه روی قند خون شما تاثیر مثبت یا منفی بگذارند به شما احساس سیری می‌دهند. اگر تخم‌مرغ آب پز برایتان مطلوب نیست می‌توانید از هر سبک تخم‌مرغی که باب میلتان است سه بار در هفته استفاده کنید تا پروتئین و کربوهیدرات موجود در آن جذب بدنتان شود، اما هرگز تخم مرغ را خام مصرف نکنید.

صبحانه ممنوعه برای مادران دیابتی

افرادی که به دیابت بارداری مبتلا هستند باید از مصرف کره و مربا در وعده صبحانه پرهیز کنند؛ زیرا مربا حاوی مقدار زیادی قند است که سطح قند خون را به‌شدت افزایش خواهد داد. اگر در برخی روزها هوس کره کردید بهترین گزینه برای شما در دوران بارداری کره گیاهی است. البته فراموش نکنید که از کره گیاهی نیز باید به مقدار کم (در حد رفع ویار) مصرف کنید.

مصرف فیبر را جدی بگیرید

متخصصین تغذیه مادران دیابتی توصیه می‌کنند که مواد غذایی پر فیبر مانند میوه‌ها و سبزیجات، نان‌های تهیه شده از غله کامل، نخود، لوبیا و سایر حبوبات خشک را در وعده غذایی خود قرار دهند؛ زیرا این مواد غذایی در بدن شکسته و آهسته‌تر از کربوهیدارت‌های ساده جذب بدن می‌شوند. همین امر از بالا رفتن بیش از حد قند خون شما پس از مصرف وعده‌های غذایی جلوگیری می‌کند.

میوه‌های مناسب برای دیابت بارداری

توت فرنگی

توت‌فرنگی معمولا یکی از میوه‌های مورد علاقه اکثر خانم‌های باردار است. این میوه دارای کربوهیدارت و قند پایینی است. به همین دلیل علاوه برای کنترل قند خون از افزایش وزن نیز جلوگیری می‌کند. اگر در طول رژیم بارداری هوس یک خوراکی شیرین کردید، توت‌فرنگی  گزینه مناسبی است. کربوهیدرات این میوه کم و شاخص گلوکز در آن برابر با 40 است. خوردن این میوه باعث ثبات قند خون و حفظ انرژی در بدن می‌شود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت توت‌فرنگی جزو خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری است که مادران می‌توانند از آن استفاده کنند.

 گریپ فروت

یکی دیگر از میوه‌های خوب دیگر که در رژیم غذایی مادران دیابتی قرار می­‌گیرد، گریپ فروت است. اگر مشکلات سوزش معده ندارید، می‌توانید از این میوه در وعده صبحانه نیز بهره ببرید؛ چرا که گریپ فروت حاوی فیبر محلول و همچنین ویتامین C و شاخص گلوکز آن 25 است و جزو خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری محسوب می‌شود.

تمشک

یکی از میوه‌های شگفت‌انگیز دیگری که مادران دیابتی می‌توانند از آن در میان‌وعده خود استفاده کنند، تمشک است. اگر هوس تارت کرده باشید  کمی تمشک را بدون شکر بجوشانید و به وعده‌های خود اضافه کنید.

توت سیاه

توت سیاه نیز جزو میوه‌های بسیار مفید و پرخاصیتی است که مادران باردار دیابتی می‌توانند از استفاده کنند. اگر در دوران بارداری ویار یک چیز شیرین کردید، توت سیاه جزو خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری است.

سیب

خوردن سیب در دیابت بارداری به جلوگیری از حملات قلبی، کاهش خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های چشم در مادران دیابتی کمک می‌کند. شاخص گلوکز سیب بین 30 تا 50 است.

پرتقال

پرتقال نیز در بین میوه‌ها گلوکز پایینی دارد و کمک می‌کند کلوگز به‌آرامی به خون منتقل شود. این میوه به کنترل یا کاهش وزن نیز کمک می‌کند. به همین دلیل خطر دیابت را کمتر خواهد کرد. به طور کلی شاخص گلوکز پرتقال بین 31 تا 51 بوده و جزو خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری است.

زغال اخته

زغال اخته منبع غنی از آنتی‌اکسیدان و فیبر است. این میوه جزو میوه‌هایی است که به طرق مختلف قند خون را در افراد دیابتی کاهش می‌دهد. آب زغال اخته جزو آن دسته از آب‌میوه‌های طبیعی است که مادران دیابتی می‌توانند به جای آب هرازگاهی استفاده کنند.

عناب

عناب یکی دیگر از خوراکی‌های مفید دیابت بارداری است. این میوه علاوه بر تنظیم قند خون به سایر اختلالات متابولیک نیز کمک می‌کند. برخی محققین بر این باورند که توانایی کاهش قند خون عناب از غلظت بالای ویتامین A ناشی می‌شود که  حساسیت به انسولین را بهبود می­بخشد. دیگر تحقیقات به تاثیرات مثبت عناب بر آدیپونکتین، هورمون تنظیم‌کننده قند خون و دیگر نشانگرهای متابولیکی اشاره دارند.

مصرف قند را در این دوران کنترل نمایید

در دوران بارداری، زنان مبتلا به دیابت بارداری باید از غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی مقدار زیادی قند ساده هستند اجتناب کنند. برخی موادغذایی عبارتند از: چای‌های طعم‌دار، آب‌های طعم‌دار و دسر. این مواد  قند خون را به‌سرعت افزایش می­دهند. متخصصین تغذیه نیز مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی و خوردنی‌های شیرین شده را ممنوع می‌کنند.

مصرف شیر را کمتر کنید

آیا شیر برای دیابت بارداری مضر است؟ این سوال بسیاری از مادران دیابتی است. همان­طور که می‌دانید شیر، لاکتوز بالایی دارد و لاکتوز یک قند ساده است. به همین دلیل در این دوران توصیه می‌شود، شیر مصرفی‌تان را محدود و منبع کلسیم جایگزینی را پیدا کنید. اگر در این دوران هوس یک نوشیدنی جدید کردید، می‌توانید آب‌های گازدار با چند قطره لیمو یا پرتقال را امتحان کنید. برخلاف تصور بسیاری از مادران شیر جزو خوراکی‌های مفید در دیابت بارداری نیست.

ورزش یک عامل مفید در کاهش قند خون

یکی دیگر از موارد موثر در کنار تغذیه و پیروی از رژیم غذایی سالم، ورزش و فعالیت بدنی است. باید گفت افزایش متوسط فعالیت بدن به طور طبیعی قند خون را  کاهش می­دهد. این روش به ثبات قند خون نیز کمک می‌کند. به همین منظور بهتر است از ورزش‌ها مناسب بارداری بهره ببرید.

یادداشت پایانی

تغذیه یک عامل مهم در کنترل و مدیریت قند خون در دوران بارداری است. به همین منظور مادران باردار با پیروی از یک سبک درست و رژیم غذایی مناسب و سالم می‌توانند به تعادل قند خون خود بسیار کمک کنند و از داشتن یک زایمان و نوزاد سالم در آینده لذت ببرند.

سوالات متداول