واکسن گارداسیل و جلوگیری از ابتلا به ویروس اچ پی وی
واکسن گارداسیل بدن را در برابر ویروس اچ پی وی مقاوم میکند؛ این ویروس میتواند موجب بروز سرطان و زگیل تناسلی در زنان و مردان شود.
واکسن گارداسیل در سال 2006 ابداع شد و در دسترس مردم قرار گرفت. تا سال 2017 حداقل 71 کشور این واکسن را در واکسیناسیونهای معمولی خود گنجاندند. لازم به ذکر است که این واکسن را بعضی از کشورهای فقط برای دختران مهیا کردند.
واکسن گارداسیل از نظر سازمان بهداشت جهانی از جمله داروهای ضروری به شمار میآید. این واکسیناسیون در کشورهای کم درآمد نیز مقرون به صرفه است. در ادامه مطلب قصد داریم مواردی را پیرامون واکسن گارداسیل عنوان کنیم. با مجله پزشکی ژین طب همراه شوید.
نگاهی سریع به واکسن گارداسیل
- انواع پرخطر HPV را میتوان در بیش از 99درصد از سرطانهای دهانه رحم یافت
- این نکته نیز قابل ذکر است که عفونت اچ پی وی هیچ علائم خاصی ندارد و بیشتر افراد از آلوده بودن خود بیخبر هستند
- واکسیناسیون HPV برای همه نوجوانان (از جمله دختران و پسران) در سنین 11 تا 12 سال توصیه میشود
اچ پی وی چیست؟
اچ پی وی نامی است که به گروه بسیار رایجی از ویروسها داده شده است. انواع مختلفی از HPV وجود دارد که برخی از آنها را پرخطر مینامند، زیرا با ایجاد سرطانهایی مانند سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطانهای تناسلی و سرطانهای سر و گردن مرتبط هستند. انواع پرخطر HPV را میتوان در بیش از 99درصد از سرطانهای دهانه رحم یافت.
همچنین ارتباط معنی داری بین HPV و برخی از سرطانهای مقعد و دستگاه تناسلی و همچنین سرطانهای سر و گردن وجود دارد. انواع دیگر میتوانند باعث ایجاد بیماریهایی مانند زگیل شوند. بیش از 100 نوع مختلف اچ پی وی وجود دارد که حدود 40 نوع آن بر ناحیه تناسلی تاثیر میگذارد.
اکثر افراد در مقطعی از زندگی خود به عفونت HPV مبتلا میشوند و بدن آنها به طور طبیعی بدون درمان از شر آن خلاص میشود، اما برخی از افراد مبتلا به یک نوع پرخطر اچ پی وی میشوند که بدن قادر به پاکسازی آن نیست. با گذشت زمان، این ویروس میتواند باعث رشد غیر طبیعی بافت و همچنین تغییرات دیگری شود که در صورت عدم درمان احتمال ابتلا به سرطان را در خواهد داشت.
این نکته نیز قابل ذکر است که عفونت اچ پی وی هیچ علائم خاصی ندارد و بیشتر افراد از آلوده بودن خود بیخبر هستند.
عفونت اچ پی وی باعث بروز چه سرطانهایی میشود؟
- برخی از سرطانهای سر و گردن
- سرطان دهانه رحم
- سرطان آلت تناسلی
- سرطان واژن
- سرطان فرج
- سرطان مقعد
عفونت اچ پی وی باعث بروز چه بیماریهایی میشود؟
این ویروس باعث بروز انواع زگیل در قسمتهای مختلف بدن میشود که عبارتند از:
- زگیل تناسلی؛ رشد کوچک یا تغییرات پوستی در ناحیه تناسلی یا مقعد و اطراف آن. این بیماری ویروسی شایعترین عفونت مقاربتی است
- زگیلهای پوستی و وروکا؛ نه تنها در ناحیه تناسلی، بلکه در سایر نقاط بدن
- زگیل روی حنجره یا تارهای صوتی (پاپیلوم حنجره)
تزریق واکسن گارداسیل به چه افرادی پیشنهاد میشود؟
- واکسیناسیون HPV برای همه نوجوانان (از جمله دختران و پسران) در سنین 11 تا 12 سال توصیه میشود.
- همه نوجوانان به واکسیناسیون HPV نیاز دارند، زیرا از ابتلا به عفونتهای HPV که میتواند باعث بروز سرطان در آینده شود، محافظت میشوند. اغلب پزشکان توصیه میکنند که کودکان 11 تا 12 ساله دو دوز واکسن HPV را با فاصله 6 تا 12 ماه دریافت کنند. اولین دوز به طور معمول در سنین 11-12 سالگی تزریق میشود. تزریق واکسن گارداسیل را میتوان در سن 9 سالگی نیز شروع کرد.
- اگر واکسیناسیون در سن 9 تا 14 سالگی انجام شود؛ تنها تزریق دو دوز کافی است و نیازی به دوز سوم نیست. این در حالی است که نوجوانان و جوانانی که از سن 15 تا 26 سالگی تزریق را آغاز میکنند نیاز به تزریق سه دوز واکسن دارند.
- گفتنی است که جوانان تا سن 26 سال که تزریق سری واکسن HPV را شروع یا به پایان نرساندهاند نیز به واکسیناسیون HPV نیاز دارند.
- واکسیناسیون برای افراد بالای 26 سال توصیه نمیشود. با این حال، برخی از بزرگسالان 27 تا 45 ساله که قبلا واکسینه نشدهاند، ممکن است پس از صحبت با پزشک خود در مورد خطر ابتلا به عفونتهای HPV جدید و مزایای احتمالی واکسیناسیون، تصمیم به دریافت واکسن HPV بگیرند. واکسن گارداسیل در این محدوده سنی مزایای کمتری دارد، چراکه افراد پیش از این در معرض ابتلا به ویروس HPV قرار گرفتهاند.
چه افرادی نباید واکسن گارداسیل را دریافت کنند؟
در حالی که استفاده از واکسنهای گارداسیل میتواند تا دو سوم به کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در سراسر جهان کمک کند، اما همه واجد شرایط دریافت واکسیناسیون نیستند. عواملی وجود دارد که افراد را از دریافت واکسن اچ پی وی محروم میکند. این عوامل عبارتند از:
- افرادی که تا به حال یک واکنش آلرژیک تهدید کننده زندگی به هر یک از مواد تشکیل دهنده واکسن HPV یا دوز قبلی واکسن HPV داشتهاند
- واکسنهای HPV برای کودکانی که بیماری خفیف دارند بیخطر است. مثل:سرماخوردگی، آبریزش بینی یا سرفه
- افراد مبتلا به بیماری متوسط یا شدید باید تا بهبودی صبر کنند
- افرادی که به مخمر حساسیت دارند
- افرادی که باردار هستند
چرا واکسن گارداسیل در سنین پایین تزریق میشود؟
عفونتهای HPV میتوانند از طریق هر تماس پوستی منتقل شده و معمولا در انگشتان، دستها، دهان و اندام تناسلی دیده میشوند. این بدان معنی است که ویروس میتواند در طول هر نوع فعالیت جنسی، از جمله لمس کردن پخش شود. بنابراین دریافت واکسن در دوران نوجوانی و پیش از شروع فعالیتهای جنسی توصیه میشود تا از فرد در مقابل ابتلا به عفونت اچ پی وی محافظت کند.
گفتنی است که اکثر افراد واکسینه نشده در طول زندگی خود به نوعی از HPV آلوده میشوند. این ویروس معمولا هیچ آسیبی ندارد، زیرا سیستم ایمنی فرد توان این را دارد که عفونت اچ پی وی را پاک کند. با این وجود در همه موارد هم به این خوبی پیش نمیرود و گاهی اوقات عفونت سالها در بدن باقی میماند و بعد از مدتی ممکن است شروع به ایجاد آسیب به قسمتهای مختلف بدن کند.
واکسن گارداسیل چگونه تزریق میشود؟
- واکسن اچ پی وی یا گارداسیل به صورت 2 تزریق در بازو با فاصله حداقل 6 ماه تزریق میشود
- مهم است که هر دو دوز واکسن تزریق شود تا به درستی از بدن محافظت کند
- در صورتی که فرد موفق به تزریق واکسن اچ پی وی نشود، میتواند آن را تا 25 سالگی دریافت کند
- اما اگر افراد اولین دوز واکسن خود را در سن 15 سالگی یا بیشتر دریافت کنند، باید 3 دوز تزریق کنند
در صورتی که نیاز به تزریق سه دوز واکسن شود؛ واکسنهای باید به صورتی که در زیر گفته شده دریافت شوند:
- دوز دوم باید حداقل 1 ماه پس از دوز اول تزریق شود
- دوز سوم باید حداقل 3 ماه پس از دوز دوم تزریق شود
- داشتن هر 3 دوز واکسن برای محافظت مناسب از بدن بسیار مهم است
واکسن گارداسیل چه مدتی از بدن محافظت می کند؟
اگرچه کارشناسان انتظار دارند که محافظت برای مدت طولانیتری دوام بیاورد؛ اما مطالعات نشان دادهاند که این واکسن حداقل 10 سال از بدن در برابر عفونت اچ پی وی محافظت میکند.
اما از آنجایی که واکسن گارداسیل در برابر همه نوع عفونت اچ پی وی که میتواند باعث سرطان دهانه رحم شوند محافظت نمیکند، توصیه میشود که همه زنانی که واکسن HPV دریافت میکنند پس از رسیدن به سن 25 سالگی غربالگری منظم دهانه رحم را انجام دهند.
بنابراین زنان حتی اگر واکسن اچ پی وی را دریافت کردهاند، باید هر بار در موعد مقرر، آزمایش غربالگری دهانه رحم (تست اسمیر) را انجام دهند. به دلیل که واکسن گارداسیل محافظت کاملی در برابر سرطان دهانه رحم و بیماریهای زنان انجام نمیدهد.
گفتنی است که در حال حاضر هیچ غربالگری اچ پی وی برای مردان در دسترس نیست. واکسن گارداسیل بهترین گزینه است که مردان برای محافظت از خود در برابر زگیل تناسلی و سرطانهای مرتبط با ویروس اچ پی وی از آن بهره ببرند.
عوارض جانبی تزریق واکسن گارداسیل
عوارض جانبی طولانی مدت
همه نهادهای بین المللی به طور مداوم گزارش دادهاند که واکسنهای مورد استفاده در ایرلند هیچ عارضه جانبی طولانی مدتی ندارند.
عوارض جانبی کوتاه مدت
اکثر افراد بعد از واکسن هیچ مشکلی ندارند. واکسن HPV بسیاری از عوارض جانبی خفیف و مشابه واکسنهای دیگر را دارد، از جمله:
- برخی از افراد احساس درد، تورم و قرمزی در بازوی خود در همان قسمتی که در آن تزریق انجام شده را دارند. این مورد جای نگرانی ندارد زیرا معمولا بعد از یک یا دو روز از بین میرود
- برخی از افراد ممکن است احساس سردرد، تب و یا درد شکم داشته باشند، اگر این علائم بروز کند، پاراستامول یا ایبوپروفن کمک خواهد کرد
- گاهی اوقات، برخی از افراد ممکن است پس از تزریق خود احساس ناخوشی و غش کنند. برای جلوگیری از این امر، هنگامی که فردی واکسن را دریافت میکند، از او خواسته میشود تا 15 دقیقه پس از واکسیناسیون بنشیند و استراحت کند
- واکنشهای آلرژیک شدید به واکسنها بسیار نادر است، با این حال تیمهای تخصصی واکسیناسیون در هنگام تزریق در کنار افراد هستند تا از بروز هر نوع واکنشی جلوگیری کنند و در صورت بروز مشکل اقدامات لازم را انجام دهند
یادداشت پایانی
واکسن مادهای است که ایمنی بدن را در برابر یک بیماری خاص افزایش میدهد. واکسن گارداسیل جز واکسنهای ضروری است که سازمان بهداشت جهانی تزریق آن را ضروری اعلام کرده است، تا اینگونه از شیوع انواع عفونتهای مقاربتی و بروز بیماریها و سرطانهای مختلف جلوگیری شود. این واکسن برای حفظ بهداشت و سلامت زنان بسیار مفید است و تزریق آن به مردان نیز توصیه میشود. در این نوشتار سعی کردیم پیرامون واکسن گارداسیل مطالبی را عنوان کنیم. امیدواریم مفید فایده واقع شود.
