علت کبودی بدن؛ کبودی های گاه و بیگاه نشانه چیست؟

علت کبودی بدن چیست؟ آیا این لکه‌ها می‌توانند نگران کننده باشند؟ کوفتگی همان لکه‌های سیاه، قرمز و گاهی آبی تیره هستند که به دلیل ضربه، روی پوست ظاهر می‌شوند. به‌ طور کلی این کبودی‌ها در اثر شکستن یا پاره شدن مویرگ‌های کوچک در زیرپوست به پدید می‌آیند. پاره شدن مویرگ‌ها باعث خونریزی در زیرسطح پوست و جمع‌شدن خون در آن ناحیه می‌شود.  در این مقاله از مجله پزشکی ژین طب به بررسی علل ایجادکننده کبودی بدن خواهیم پرداخت.

علت کبودی بدن بدون ضربه یا با ضربه

هنگامی که رگ های خونی آسیب می بینند، کبودی ایجاد می شود و خون به بافت های زیر پوست نشت می کند. این باعث ایجاد رنگ سیاه یا بنفش مشخص یک کبودی می شود. در پوست تیره، کبودی نیز ممکن است قرمز یا بنفش به نظر برسد، یا بسته به رنگ پوست فرد، ممکن است به صورت ناحیه تیره‌تری نسبت به پوست اطراف ظاهر شود. با گذشت زمان، بافت‌های بدن خون را جذب می‌کنند و رنگ از بین می‌رود.

کبودی بدن با چه گونه هایی ظاهر می‌شود؟

کبودی را گاهی بر اساس محل ایجاد در بدن طبقه بندی می‌کنند:

• کبودی‌های زیرجلدی که درست در زیر پوست شکل می گیرد
• کبودی‌های داخل عضلانی که در عضلات زیرین مشاهده می شود
• کبودی‌های پریوستال که روی استخوان‌ها دیده خواهد شد

احتمال دارد که در مواردی پزشک معالج برای توضیح شرایط بیمار از اصطلاحات پزشکی این نوع آسیب استفاده کند. به کبودی بدن، کوفتگی یا اکیموز (ech-e-moe-si) نیز می‌گویند.

گاهی کبودی را با این نام ها نیز می‌شنوید:

چه بیماری‌هایی باعث کبودی بدن می‌شود؟

بیشتر کبودی‌ها در اثر آسیب‌های فیزیکی ایجاد می‌شوند. بعضی از شرایط زمینه‌ای ممکن است کبودی بدن را شایع‌تر کنند. در این قسمت با عواملی که باعث کبودی بدن می‌شوند آشنا خواهیم شد:

آسیب‌های ورزشی؛ علت کبودی بعد از ورزش

آسیب‌های ورزشی صدماتی هستند که در حین ورزش رخ می‌دهند. این آسیب‌ها شامل شکستگی استخوان، کشیدگی و رگ ‌به ‌رگ شدن، دررفتگی، پارگی تاندون و تورم عضلانی هستند.

امکان دارد که آسیب‌های ورزشی در اثر ضربه یا تمرین بیش‌ازحد ایجاد شوند و کبودی ناگهانی بدن را ایجاد کنند.

ضربه مغزی و علت کبودی بدن بعد از سکته مغزی

این یک آسیب تروماتیک مغزی خفیف است که می‌تواند پس از ضربه به سر یا پس از یک آسیب از نوع ضربه‌ای رخ دهد. علائم ضربه مغزی بسته به شدت آسیب و فرد آسیب‌دیده متفاوت است. از علائم احتمالی این نوع آسیب‌دیدگی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• مشکلات حافظه
• گیجی
• خواب‌آلودگی یا احساس تنبلی
• سرگیجه
• دوبینی یا تاری دید
• سردرد
• تهوع یا استفراغ
• حساسیت به نور یا صدا
• مشکلات تعادلی
• کند شدن واکنش به محرک‌ها

این علائم ممکن است بلافاصله شروع شوند یا ساعت‌ها، روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها پس از آسیب سر ایجاد نشوند.

سرطان خون و کبودی بدن؛  داستان پلاکت‌های خون

سرطان خون یا لوسمی (Leukemia) برای توصیف انواع مختلفی از سرطان خون استفاده می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که گلبول‌های سفید خون در مغز استخوان خارج از کنترل رشد می‌کنند.

لوسمی‌ها بر اساس شروع (مزمن یا حاد) و انواع سلول‌های درگیر (سلول‌های میلوئید و لنفوسیت‌ها) طبقه‌بندی می‌شوند. علائم شایع این بیماری عبارتند از:

• تعریق بیش از حد، به ‌ویژه در شب
• خستگی و ضعف که با استراحت از بین نمی‌رود
• کاهش وزن ناخواسته
• درد استخوان
• کبودی بدن

پیچ‌خوردگی مچ پا، دست یا زانو

این نوع آسیب‌ها به نوارهای سخت و محکم (رباط‌ها) که استخوان‌ها را احاطه کرده و به مفصل متصل می‌کنند وارد می‌شوند. زمانی پیچ‌خوردگی اتفاق می‌افتد که استخوان موردنظر به طور ناگهانی بپیچد یا بغلتد و مفصل مجبور به خارج‌شدن از موقعیت خود شود.

در این حالت علائمی همچون تورم، حساسیت، کبودی بدن در ناحیه آسیب‌دیده، درد، ناتوانی در حرکت و قراردادن وزن بدن روی عضو آسیب‌دیده، تغییر رنگ پوست و سفتی ایجاد می‌شود.

بیماری هموفیلی A؛ علت کبودی های خطرناک

بیماری هموفیلی A یک اختلال خون‌ریزی ارثی است که در آن فرد پروتئین‌های خاصی به نام فاکتورهای انعقادی را ندارد یا سطح پایینی از آن‌ها را دارد. در اثر کمبود یا نداشتن این فاکتور انعقادی، بدن نمی‌تواند به ‌درستی خون را لخته کند.

این بیماری ناشی از نقص در ژن‌هایی است که تعیین می‌کنند بدن چگونه فاکتورهای انعقادی VIII،IX  یا XI را بسازد. کمبود این عوامل باعث خونریزی بسیار و مشکل در لخته شدن و بند آمدن خون در افراد مبتلا می‌شود.

از علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی خود به ‌خودی
• کبودی بدن به ‌صورت آسان
• خونریزی از بینی و لثه
• خونریزی طولانی‌مدت پس از جراحی یا آسیب
• خونریزی در مفاصل
• خونریزی داخلی یا خونریزی در مغز

رگ‌های واریسی، دلیلی برای کبودی

واریس زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌ها به ‌درستی کار نمی‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که خون در داخل رگ جمع شده و باعث بزرگ‌شدن، گشاد شدن و پرشدن بیش از حد خون در رگ‌ها شود.

از علائم اولیه آن، بدشکلی و قابل‌مشاهده شدن رگ‌ها است. در موارد شدید درد، تورم، سنگینی و کبودی بدن در اطراف رگ‌ها ایجاد خواهد شد.

کمبود کدام ویتامین باعث کبودی بدن می‌شود؟

بعضی از ویتامین‌ها به بدن کمک می‌کنند تا در صورت خونریزی، بهبود یافته و خون را لخته کند.  ویتامین‌ها‌ی  C و K از این دست هستند.

کمبود ویتامین C می‌تواند باعث بیماری به نام اسکوربوت شود. اسکوربوت باعث خونریزی لثه و زخم‌هایی که بهبود و کاهش نمی‌یابند می‌شود.

سایر علل رایج در کبودی بدن عبارتند از:

• تصادف با اتومبیل، موتورسیکلت و دوچرخه
• افتادن، لیز خوردن یا ضربه به بدن
• فشار عضلانی
• ضربه با یک وسیله خارجی مانند توپ
• داروهایی که خون را رقیق می‌کنند مانند آسپرین یا وارفارین (کومادین)
• جراحت

آیا کبودی بدن خطرناک است؟

همه افراد دچار کبودی بدن می‌شوند؛ اما در این بین افراد خاصی بیشتر در معرض آن قرار دارند. از این افراد می‌توان به گروه‌های زیر اشاره کرد:

• افراد مسن: در افراد مسن کبودی بدن بیشتر دیده می‌شود؛ زیرا با افزایش سن، پوست نازک‌تر شده و مویرگ‌های زیر پوست بیشتر مستعد شکستن و پاره شدن می‌شوند
• زنان: زنان و برخی افراد به راحتی دچار کبودی می‌شوند، با این حال این موضوع جای نگرانی ندارد.
• افرادی که بیماری‌های خونی دارند مانند هموفیلی یا کمبود فاکتورهای VII و X
• مصرف بعضی داروها مانند وارفارین، هپارین، ریواروکسابان و آسپرین
• مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی (استروئیدها): این داروها می‌توانند باعث نازک شدن پوست شوند، بنابراین بافت کمتری بین هر چیزی که به پوست برخورد می‌کند و رگ‌های خونی کوچک زیر پوست وجود دارد. زمانی که محافظت کمتری وجود داشته باشد، احتمال شکستگی و خونریزی مویرگ‌ها نیز بیشتر خواهد شد.
• افرادی که پلاکت خون کمی دارند (به دلیل مصرف داروهای خاص یا یک بیماری)
• کمبود ویتامین C یا ویتامین K

علائم و نشانه‌های کبودی بدن چیست؟

علائم کبودی بدن بسته به علت آن متفاوت خواهد بود. تغییر رنگ پوست اغلب اولین علامت است و شامل رنگ‌های سیاه و آبی می‌شود؛ اما کبودی می‌تواند با رنگ‌های دیگر نیز ایجاد شود:

• قرمز
• سبز
• بنفش
• قهوه‌ای
• کبودی مایل به زرد که اغلب در اثر بهبود ایجاد می‌شود

همچنین در بیشتر موارد، درد و حساسیت به لمس در ناحیه کبودی بدن نیز تجربه می‌شود.

چه زمانی با پزشک تماس بگیرید

افراد باید کبودی‌ها به ویژه کبودی‌های بی دلیل را به پزشک گزارش دهند. اگر این شرایط را داشتید خیلی زود با پزشک تماس بگیرید:

·        کبودی بیشتر یا شدیدتر از قبل رخ می‌دهد

·        علائم دیگری مانند تب، انرژی کم یا تغییرات پوستی

·        کسانی که دارو مصرف می‌کنند

·        کبودی ها دیر بهبود می یابند

·        اگر متوجه لکه‌های قرمز کوچک شبیه به بثورات در زیر پوست شدید

·        اگر یک کبودی بزرگ پس از ضربه ایجاد شود، به خصوص اگر سبک سر یا سرگیجه نیز داشته باشد، فرد باید به دنبال کمک اورژانسی باشد. اینها نشانه‌های خونریزی داخلی هستند.

آیا علت کبودی بدن قابل تشخیص است؟

در مواردی که آسیب وارد شده شدید باشد، برای بررسی علت و شدت آسیب نیاز است که اقداماتی انجام شود. همچنین در مواردی که علت مشخصی برای کبودی بدن وجود ندارد، تشخیص بیماری و علت زمینه‌ای بسیار مهم خواهد بود.

از اقدامات لازم برای تشخیص علت، شدت و میزان آسیب می‌توان موارد زیر را نام برد:

• گرفتن اشعه ایکس برای بررسی شکستگی استخوان
• آزمایش خون برای بررسی اختلالات لخته شدن خون و کمبود ویتامین‌ها

کبودی بدن چگونه درمان می‌شود؟

در بیشتر موارد می‌توان کبودی بدن را در خانه با انجام برخی اقدامات ساده درمان کرد. اقداماتی مثل:

استفاده از کمپرس یخ

برای کاهش تورم و درد می‌توان از کیسه یخ استفاده کرد. در این حالت کمپرس یا کیسه یخ را در پارچه بپیچید تا مستقیما روی قسمت کبودی پوست قرار نگیرد. کمپرس یخ را به مدت 15 دقیقه روی کبودی خود بگذارید. در صورت نیاز هر ساعت این کار را تکرار کنید.

استراحت دادن به ناحیه آسیب‌دیده و کبود شده

در صورتی که دست یا پا دچار کبودی شود، برای حداکثر یک تا دو روز به آن استراحت داده و در کارهای سخت از آن استفاده نکنید.

مصرف مسکن‌های ساده

در صورت داشتن درد از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن استفاده کنید. همچنین از مصرف آسپرین یا ایبوپروفن خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث افزایش خونریزی شوند.

لکه‌های کبود و دلایل ایجاد آن ها؛ خطرناک یا طبیعی؟

 گفتیم  که جمع شدن خون باعث می شود کبودی قابل مشاهده باشد. کبودی ها روی پوست شما علامتی ایجاد می کنند که رنگ آن از سیاه، آبی، بنفش، قهوه ای یا زرد متغیر است. سلول های خونی بدن شما رگ های خونی آسیب دیده را ترمیم می کنند تا به بهبودی شما کمک کنند. امید که این مقاله برایتان مفید بوده باشد.

پرتکرارترین پرسش‌ها درباره علت کبودی بدن