تشخیص رنگ کودکان و 7 راه موثر در یادگیری آن‌ها

تشخیص رنگ کودکان از جمله دغدغه‌های والدینی است که به مسائل رشدی کودک خود توجه می‌کند. والدین برای اینکه بدانند فرزندشان رشد و نمو کافی داشته است یا خیر نیاز دارند سن تشخیص رنگ کودکشان را بدانند.

پدر و مادرھا برای اطمینان از سلامت جسم و ذھن کودک خود، کارھای او را به دقت زیر نظر ‌می‌گیرند و قدرت کودک در یادگیری شعرھا، رنگ‌‌ها، اشکال و …را می‌سنجند.

تشخیص رنگ ھم یکی از مھارت‌‌های کودکان محسوب ‌می‌شود. کودکان قبل از یادگیری اسم رنگ‌‌ها، ‌می‌توانند رنگ‌‌ها را از ھم تشخیص دھند و تفاوت بین آن‌‌ها را به خوبی بفھمند.

مربیان نیز در مھدھای کودک و پیش دبستانی‌‌ها بر آموزش رنگ‌‌ها تاکید زیادی دارند و معمولا قبل از آموزش حروف و اعداد روی رنگ‌‌ها تمرکز ‌می‌کنند.

در ادامه این مطلب از مجله پزشکی ژین طب قصد داریم مواردی را در باب سن تشخیص رنگ کودکان و ھمچنین چند ایده برای آموزش تشخیص رنگ‌‌ها به کودکان عنوان کنیم. با ما همراه شوید.

نگاهی سریع به مقاله سن تشخیص رنگ کودکان

• تشخیص رنگ کودکان از مھارت‌‌های اساسی برای خردسالان محسوب ‌می‌شود
• کودکان ‌می‌توانند از حدود 18 ماھگی تمایز بین رنگ‌‌ها را تشخیص دهند
• کودکان کوررنگ پس از چھار سالگی در تشخیص تفاوت بین رنگ‌‌های قرمز، سبز، قھوه‌ای و نارنجی مشکل پیدا می کنند

در مورد رنگ‌ها چه می‌دانید؟

رنگ  ویژگی ادراکی بصری است که در انسان به دسته‌‌هایی به نام‌‌های آبی، سبز، قرمز و غیره تقسیم ‌می‌شود. رنگ‌ها از طیف نور (توزیع قدرت نور در مقابل طول موج) در تعامل با حساسیت طیفی گیرنده‌‌های نوری در چشم ناشی ‌می‌شوند.

علم رنگ را رنگ شناسی یا رنگ سنجی می‌نامند. این علم شامل درک رنگ توسط چشم و مغز انسان، منشا رنگ در مواد، نظریه رنگ در ھنر و غیره را شامل ‌می‌شود.

تشخیص رنگ در کودکان؛ کسب مهارتی مهم

جھان ما به معنای واقعی کلمه از رنگ‌‌های مختلف تشکیل شده است و این چیزی است که در اطراف خود می‌بینیم. بنابراین تشخیص رنگ کودکان از مھارت‌‌های اساسی برای خردسالان محسوب ‌می‌شود.

ھمان‌طور که مشخص است، رنگ‌‌ها شاه کلیدی برای توصیف و دسته‌بندی دنیای اطراف کودکان ھستند. کودکان متوجه این خواھند شد که یک گل قرمز با گل زرد متفاوت است یا یک توپ سبز با یک توپ نارنجی فرق ‌می‌کند.

آموزش رنگ‌‌ها به کودکان راه بسیار خوبی برای ارائه واژگانی برای توصیف دنیای اطرافشان است. تشخیص رنگ کودکان راه جدید و ھیجان‌انگیزی را برای ارتباط کلامی باز ‌می‌کند.

تشخیص رنگ کودکان باعث ‌می‌شود آن‌ها اشیا اطراف خود را براساس رنگ‌‌هایشان مرتب و طبقه‌بندی کنند.

سن تشخیص رنگ کودکان

اکثر کودکان حداقل تا 18 ماھگی قادر به تمایز بین رنگھای مختلف نیستند، که تقریبا ھمان زمانی است که کودکان متوجه تفاوت‌‌ها و شباهت‌‌های بین بافت، اندازه و شکل اشیا ‌می‌شوند.

در حالی که آن‌ها ‌می‌توانند از حدود 18 ماھگی تمایز بین رنگ‌‌ها را تشخیص دهند، ممکن است تا 3 سالگی طول بکشد تا به طور کامل تفاوت بین رنگ‌‌ها را درک کنند و آن‌‌ها را نام ببرند.

اگرچه نام‌گذاری رنگ‌‌ها برای بیشتر بزرگسالان کاری ساده و پیش پا افتاده است، اما در واقع یک کار شناختی پیچیده برای کودکان خردسال محسوب ‌می‌شود.

در این بین کودک دوست دارد تمرین داشته باشد و رنگ‌‌های جدیدی را به پالت ذھنی خود اضافه کند و ممکن است با دانستن و شناسایی رنگ‌‌ها شما را شگفت‌زده کند حتی اگر نتواند آن‌‌ها را به صورت شفاھی نام ببرد.

پیچیدگی تشخیص رنگ کودکان تا حدی به این دلیل است که طیف رنگ‌‌هایی که به عنوان یک رنگ خاص به حساب می‌آیند در بین ھمه فرھنگ‌‌ها یکسان نیستند. در واقع، فرھنگ‌‌ها و زبان‌‌های مختلف در سراسر جھان از نظر تعداد رنگ‌‌های متمایز که تشخیص می‌دھند، از دو رنگ تا بیش از ٢٠ رنگ متفاوت است!

آموزش تشخیص رنگ کودکان

آموزش تشخیص رنگ کودکان در بهترین حالت از طریق تجربیات و بازی‌‌های روزمره انجام ‌می‌شود. به عبارت دیگر هنگامی که کودکان از نظر رشدی آماده ھستند. بسیاری از کودکان به راحتی رنگ‌‌های اطراف خود را یاد می‌گیرند، زیرا والدین و مربیان به ویژگی‌‌های رنگی اشیا در محیط کودکان اشاره ‌می‌کنند مثلا توپ سبز را به من پرتاب کن، پیراھن قرمز را می‌خواھی یا پیراھن زرد؟

انواع روش‌های آموزش رنگ به خردسالان

• ‌می‌توانید از فرزند خود بخواھید که اشیا را بر اساس رنگ مطابقت دھند. یا ھنگام انجام کارھای ھنری، رنگ‌‌هایی را که کودک برای استفاده انتخاب کرده است یادداشت کنید و از کودک بخواھید رنگ‌‌های نقاشی خود را نام ببرد. مثلا بپرسید خورشید را چه رنگی کردی؟ یا درختی که نقاشی کشیدی چه رنگی است؟
• ‌می‌توانید از میوه‌‌های مورد علاقه کودک کمک بگیرید. مثلا به کودک‌تان بگویید بیا موز زرد بخوریم که خیلی خوشمزه است، یا بیا توت فرنگی قرمز را با ھم بخوریم
• ‌می‌توانید از کتاب‌‌هایی که در مورد آموزش رنگ‌‌ها برای تشخیص رنگ کودکان منتشر شده استفاده کنید
• وقتی بیرون از خانه مشغول انجام کارھای مشترک ھستید، بازی‌‌های اشاره و تطبیق را انجام دھید. بگویید: من یک گل قرمز می‌بینم و قبل از اشاره به آن صبر کنید تا ببینید آیا کودک به آن اشاره ‌می‌کند یا خیر
• اگر پیراھن آبی پوشیده است، از او بپرسید که آیا شی دیگری ھمرنگ اطراف خود می‌بیند
• کودکان دو ساله دوست دارند به کتاب‌‌های تصویری اشیا که بر اساس شکل و رنگ سازماندھی شده‌اند نگاه کنند. با درخواست از او برای شناسایی اشیا به صورت غیرکلامی شروع کنید. بگویید ‌می‌توانی مربع قرمز را به من نشان دھی و اجازه دھید به آن اشاره کند
• زمانی که کودک شروع به یادگیری نام رنگ‌‌ها می‌کند، ‌می‌توانید بازی را معکوس کنید، خودتان به اشیا اشاره کنید و بپرسید: این مثلث چه رنگی است؟ در ھر صورت او از نشان دادن دانش خود به اطرافیان لذت خواھد برد. مراقب باشید وقتی کودک اشتباه می‌کند او را از یادگیری تشخیص رنگ کودکان دلسرد نکنید و فقط نام صحیح رنگ را با لحنی دلگرم کننده بگویید

بازی‌‌های تشخیص رنگ کودکان

بازی‌‌هایی برای کودکان وجود دارد که به شناخت بهتر رنگ‌‌ها کمک ‌می‌کند که عبارتند از:

بازی با توپ‌‌های رنگی

توپ بازی در کودکان باعث ھماھنگی چشم و بدن ‌می‌شود. والدین ‌می‌توانند با استفاده از توپ‌‌های رنگی حس تشخیص رنگ کودکان را افزایش دھند. توپ‌‌های رنگی را روی زمین بچینید و از کودک بخواھید رنگ مورد نظر را برایتان بیاورد.

خمیر بازی‌‌های رنگارنگ

خمیر بازی یکی از بازی‌‌های مورد علاقه کودکان محسوب ‌می‌شود که علاوه بر تقویت عضلات دست، موجب می‌شود کودک به خوبی تفاوت رنگ‌‌ها را درک ‌می‌کند.

بازی‌‌های رایانه‌ای

امروزه بازی‌‌های رایانه‌ای علاوه بر ایجاد سرگرمی برای کودکان و بزرگسالان، شامل بازی‌‌های آموزشی نیز می‌شود. یکی از این بازی‌‌های تشخیص رنگ کودکان و آموزش آن به کودکان است. ھر چند گاھی این بازی‌‌ها تاثیرات منفی روی کودکان دارند اما از نکات مثبت آن نیز نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.

آموزش رنگ با شعر و آھنگ

شعرھا و ترانه‌‌های کودکانه باعث شور و اشتیاق در خردسالان ‌می‌شود و به آن‌‌ها کمک ‌می‌کند مھارت‌‌های بیشتر و بهتری را کسب کنند. آموزش با شعر برای کودکان ساده‌تر و دلنشین‌تر بوده و قدرت یادگیری را بالا می‌برد.

جورچین رنگ‌‌ها

جورچین رنگ‌‌ها شامل تعدادی کارت با رنگ‌‌های متفاوتی است که این کارت‌‌ها به صورت دو به دو قرار می‌گیرند. کودک باید کارت‌‌های ھم رنگ را کنار ھم بگذارد. والدین ‌می‌توانند با خواندن اسم رنگ‌‌ها، علاوه بر تشخیص یکسانی کارت‌‌ها، به نام رنگ‌‌ها نیز اشاره کنند.

فلش کارت‌‌های رنگی

از آنجایی که یادگیری رنگ‌‌ها بخش مھمی از آموزش اولیه ھر کودک است، مدارس و والدین اغلب به فلش کارت‌‌های رنگی با ذھنیت آموزشی روی می‌آورند. در اغلب فلش کارت‌‌های رنگی از اشکال رنگی استفاده ‌می‌شود و مھارت‌‌های اولیه شمارش را ھمراه با تشخیص رنگ آموزش می دھند. انواع مختلفی از فلش کارت‌‌ها برای آموزش رنگ به کودکان وجود دارد. آن‌‌ها را ‌می‌توان خریداری کرد یا والدین ‌می‌توانند کارت‌‌های رنگی را به صورت کاردستی خودشان درست کنند.

بازی با غذاھا و میوه‌‌های رنگی

یکی از راه‌‌های آموزش تشخیص رنگ کودکان این است که ھر ھفته یک رنگ جدید انتخاب کنید و با انتخاب غذا یا میوه یا فعالیت‌‌های خاص روی آن رنگ تمرکز کنید. مھم نیست که چه رنگی را برای ھفته انتخاب ‌می‌کنید، مهم این است که کودکتان به مرور رنگ‌‌ها را به خوبی یاد می‌گیرد.

اختلال در تشخیص رنگ کودکان یا کوررنگی

سلول‌‌های مخروطی در شبکیه به ما کمک ‌می‌کنند تا تفاوت بین رنگ‌‌ها را ببینیم. سه نوع سلول مخروطی وجود دارد. ھر نوع به رنگ متفاوتی پاسخ می دھد: قرمز، سبز و آبی. در فردی که کوررنگ است، تنھا دو مورد از این نوع مخروط‌‌ها به طور معمول کار ‌می‌کنند.

انواع کوررنگی را بشناسید

کوررنگی معمولا در دو نوع وجود دارد که عبارتند از:

• کوررنگی قرمز و سبز شایع‌ترین نوع است. این نوع کوررنگی زمانی رخ ‌می‌دهد که در تشخیص تفاوت بین رنگ‌های سبز، قھوه‌ای، قرمز و نارنجی مشکل وجود دارد.
• کوررنگی آبی و زرد که نوع نادر این اختلال است. افراد مبتلا به این نوع کوررنگی در تشخیص تفاوت بین آبی و زرد مشکل دارند.

تقریبا اغلب کودکان مبتلا به کوررنگی پسر ھستند. حدود 8درصد از پسران کوررنگی قرمز-سبز دارند.

این نیز گفتنی است که وراثت در اختلال کوررنگی نقش دارد و پسرھا معمولا کوررنگی را از طرف مادرشان به ارث می‌برند.

کوررنگی در چه زمانی تشخیص داده می‌شود؟

اگر کودک شما دچار کوررنگی باشد، ممکن است پس از چھار سالگی در تشخیص تفاوت بین رنگ‌‌های قرمز، سبز، قھوه‌ای و نارنجی مشکل داشته باشد.

در اغلب موارد کوررنگی در پیش دبستانی یا مدرسه آشکار ‌می‌شود و مربیان و معلمان متوجه ‌می‌شوند که تشخیص رنگ کودک کامل نشده و دچار مشکل است، به خصوص زمانی که کودک در حال انجام فعالیت‌‌هایی مانند مرتب کردن بلوک‌‌ها، رنگ آمیزی یا نوشتن و نقاشی کشیدن با رنگ‌‌های مختلف است.

اگرچه کودکان مبتلا به کوررنگی برخی رنگ‌‌ها را اشتباه می‌گیرند، اما دید آن‌‌ها باید واضح باشد.

درمان کوررنگی چگونه انجام ‌می‌شود؟

ھیچ درمانی برای کوررنگی وجود ندارد. اما این اختلال یک وضعیت جدی و نگران‌کننده نیست، زیرا کودکان رنگ‌‌ها را با تداعی کردن یاد می‌گیرند.

والدین باید به معلمان فرزند خود اطلاع دھند که فرزندشان مشکلات بینایی رنگی دارد، بنابراین معلمان ‌می‌توانند فعالیت‌‌های آموزشی را انتخاب کنند که شامل تفاوت رنگ نیست.

ھمان‌طور که کودکان مبتلا به کوررنگی شدید بزرگ‌تر ‌می‌شوند، ممکن است انجام کارھایی که تشخیص رنگ در آن‌‌ها مھم است برای آن‌ھا سخت شود؛ به عنوان مثال دست زدن به سیم‌‌های برق یا تشخیص چراغ‌‌های ھشدار دھنده.

یادداشت پایانی

رنگ‌‌ها گاھی اطلاعاتی در مورد سلامت و ایمنی به ما می‌دھند. در این زمان است که تشخیص رنگ کودکان امری مهم ‌می‌شود. گاھی کودکان ‌می‌توانند با آگاھی از رنگ‌‌ها خود را در برابر خطرات حفظ کنند. برای مثال ما در فرھنگ خود از قرمز برای نشان دادن خطر یا ایست استفاده می کنیم، مانند چراغ ‌‌های راھنمایی و رانندگی.

با آموزش رنگ‌‌های قرمز، سبز و زرد و کاربرد ھر رنگ ‌می‌توانیم علاوه بر آموزش رنگ‌‌ها، به کودکمان قوانین عبور از خط عابر  پیاده و یا عبور از چراغ قرمز وقتی در اتومبیل ھستیم را یاد دھیم. استفاده از رنگ‌‌های شاد و متنوع علاوه بر راه‌‌های شناخت کودکان از محیط اطراف، باعث تقویت روحیه در کودکان ‌می‌شود و ‌می‌تواند فضای مناسبی برای رشد آن‌ها ایجاد کند و قدرت تفکر را بالا ببرد.

والدین باید با انجام تمرینات مربوط به تشخیص رنگ کودکان و همچنین مهارت بینایی و شنوایی کودک، می‌توانند مهارت‌های مختلف را به فرزند خود یاد دهند. کودکان وقتی مھارت خود را نشان می‌دھند و مورد تحسین قرار می‌گیرند اعتماد به نفس‌شان تقویت ‌می‌شود و ‌می‌توانند در آینده فعالیت‌‌های موثرتری داشته باشند.

در این نوشتار سعی کردیم مطالبی را در باب سن تشخیص رنگ کودکان عنوان کنیم. امیدواریم مفید واقع شده باشد.