مصرف الکل نوجوانان و تاثیرات آن بر سلامتی+ نحوه مقابله
مصرف الکل نوجوانان یکی از هزاران نگرانی والدین برای فرزندانشان در این دوران حساس و پر تنش است. نوجوانی مرز بین کودکی و بزرگسالی است که با تحولات شخصیتی همراه می‌شود؛ یکی از عوامل نگرانی والدین مصرف الکل نوجوانان است. متاسفانه در سال‌های اخیر سن مصرف الکل نوجوانان به شدت پایین آمده است و خطرات زیادی نوجوانان را تهدید می‌کند.
در ادامه این مطلب از مجله پزشکی ژین طب قصد داریم مطالبی را در باب مصرف الکل نوجوانان عنوان کنیم. با ما همراه شوید.
نگاهی سریع به مقاله مصرف الکل نوجوانان
- مصرف الکل نوجوانان یکی از پرمصرف‌ترین مواد مخدر در جهان بشمار می‌رود
- بروز رفتارهای غیرطبیعی و پرخاشگری از جمله علائم مصرف الکل نوجوانان است
- مصرف الکل نوجوانان تاثیرات منفی بر قلب، کبد، مغز و دیگر قسمت‌های بدن می‌گذارد
- مصرف الکل نوجوانان باعث بروز رفتارهای پرخطر در آن‌ها می‌شود، از جمله برقراری رابطه جنسی نا ایمن
- ترک مصرف الکل نوجوانان با دارو و حمایت خانواده امکان‌پذیر است
الکل چیست و چگونه در بدن عمل می‌کند؟
الکل یا اتانول ماده‌ای است که از تخمیر غلات، میوه‌ها یا سایر منابع قندی تولید می‌شود. نوشیدنی الکلی نوشیدنی حاوی اتانول است که مصرف آن ایجاد مستی و حالت ناهشیاری می‌کند.
الکل افسرده کننده‌ای است که در دوزهای کم باعث سرخوشی کاذب و کاهش اضطراب موقتی می‌شود و در دوزهای بالاتر باعث مستی، بی‌حالی، بیهوشی یا مرگ می‌شود. مصرف طولانی مدت الکل می‌تواند منجر به اختلال شدید عملکرد کبد، افزایش خطر ابتلا به چندین نوع سرطان، اعتیاد و غیره شود.
قوانین استفاده از الکل در کشورهای مختلف متفاوت است. متاسفانه الکل یکی از پرمصرف‌ترین مواد مخدر در جهان بشمار می‌رود. نوشیدنی‌های الکلی معمولا به سه دسته تقسیم می‌شوند – آبجو، شراب و الکل – و معمولا محتوای الکل آن‌ها بین 3درصد تا 50درصد است.
زمانی که فردی یک نوشیدنی الکلی می‌نوشد، حدود 20درصد الکل در معده و حدود 80درصد در روده کوچک جذب می‌شود. سرعت جذب الکل به چند مورد بستگی دارد:
- جنسیت: الکل در زنان و مردان به دلیل عواملی مانند ساختار بدن به طور متفاوتی متابولیزه می‌شود
- غلظت الکل در نوشیدنی: هر چه غلظت بیشتر باشد، جذب سریع‌تر می‌شود
- نوع نوشیدنی: نوشیدنی‌های گازدار جذب الکل را تسریع می‌کنند
الکل پس از جذب وارد جریان خون شده و در خون حل می‌شود. خون الکل را در سراسر بدن حمل می‌کند. سپس الکل خون وارد هر بافت بدن شده و در آب حل می‌شود (به جز بافت چربی، زیرا الکل نمی‌تواند در چربی حل شود). وقتی الکل وارد بافت‌ها می‌شود، اثرات خود را بر بدن اعمال می‌کند. اثرات مشاهده شده مستقیما به غلظت الکل خون (BAC) بستگی دارد که به میزان الکلی که شخص مصرف کرده است مربوط می‌شود. BAC یک فرد می‌تواند در عرض 20 دقیقه پس از نوشیدن به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
علائم مصرف الکل نوجوان چیست؟
علایم اعتیاد به الکل در نوجوانان شامل موارد زیر است:
- رفتارهای غیرطبیعی
- اختلالات حافظه و نداشتن تمرکز کافی
- حرف‌های نامربوط
- پرخاشگری
- عدم کنترل روانی و جسمی
مصرف الکل نوجوانان در طولانی مدت عوارض شدیدی همراه دارد و می‌تواند آسیب جدی به سلامت آن‌ها وارد کند.
عوارض مصرف الکل نوجوانان چیست؟
همان‌طور که گفتیم مصرف الکل نوجوانان می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری را بر آن‌ها بگذارد از جمله:
تاثیرمصرف الکل نوجوانان روی مغز
الکل روی مسیرهای ارتباطی مغز مشکل ایجاد می‌کند و می‌تواند بر ظاهر و عملکرد مغز تاثیر بگذارد. این اختلالات می‌تواند خلق و خو و رفتار را تغییر دهد و تفکر واضح و حرکت با هماهنگی را دشوارتر کند. ترتیب تاثیر الکل بر مراکز مختلف مغز به شرح زیر است:
- غشاء مغزی
- سیستم لیمبیک
- مخچه
- هیپوتالاموس و غده هیپوفیز
- مدولا (ساقه مغز)
مصرف الکل نوجوانان و کمبود ویتامین B
الکل یک نوروتوکسین است، به این معنی که می‌تواند به مغز آسیب برساند. یکی از عوارض مصرف بیش از حد الکل این است که در جذب ویتامین B اختلال ایجاد کرده و از عملکرد صحیح مغز جلوگیری می‌کند.
عوارض مصرف الکل نوجوانان روی قلب
نوشیدن زیاد الکل در نوجوانان در مدت زمان طولانی یا بیش از حد در یک نوبت می‌تواند به قلب آسیب برساند و باعث مشکلاتی از جمله:
- کاردیومیوپاتی
- کشش و افتادگی عضله قلب
- آریتمی
- ضربان قلب نامنظم
- سکته و فشار خون بالا
عوارض مصرف الکل نوجوانان بر کبد
نوشیدن زیاد الکل به ویژه در نوجوانان به کبد آسیب می‌زند و می‌تواند منجر به انواع مشکلات و التهابات کبدی شود از جمله:
- استئاتوز یا کبد چرب
- هپاتیت الکلی
- فیبروز
- سیروز
مصرف الکل نوجوان و آسیب به پانکراس
الکل باعث می‌شود که پانکراس مواد سمی تولید کند که در نهایت می‌تواند منجر به پانکراتیت شود، التهاب خطرناک و تورم رگ‌های خونی در پانکراس از هضم صحیح جلوگیری می‌کند.
مصرف الکل نوجوان و ابتلا به انواع سرطان‌ها
الگوهای واضحی بین مصرف الکل و افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان ظاهر شده است:
- سرطان سر و گردن: از جمله سرطان‌های حفره دهان، حلق و حنجره و مری
- سرطان کبد: مصرف الکل میزان چربی در کبد را بالا میبرد و باعث آسیب‌های جدی به کبد و در طولانی مدت به سرطان کبد منجر می‌شود
- سرطان سینه: مطالعات به طور مداوم افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه را در زنان با افزایش مصرف الکل نشان داده‌اند. زنانی که حدود یک بار در روز الکل مصرف می‌کنند، 5 تا 9درصد بیشتر از زنانی که اصلا الکل مصرف نمی‌کنند، در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند
- سرطان روده بزرگ: مهم‌ترین علت سرطان کولون، رژیم غذایی نامناسب و مصرف الکل است
عوارض ناشی از مصرف الکل نوجوان در کوتاه مدت چیست؟
استفاده از الکل در کوتاه مدت می‌تواند باعث به وجود آمدن مشکلات زیر شود. از جمله:
- پوشش داخلی معده و روده را تحریک می‌کند: این اتفاق می‌تواند منجر به استفراغ شود
- جریان خون را به معده و روده‌ها افزایش می‌دهد: این امر باعث افزایش ترشحات این اندام‌ها، به ویژه ترشح اسید معده می‌شود
- جریان خون را در پوست افزایش می‌دهد: که باعث می‌شود فرد عرق کند و برافروخته به نظر برسد. تعریق باعث از بین رفتن حرارت بدن می‌شود و دمای بدن فرد ممکن است در واقع کمتر از حد نرمال باشد
- جریان خون به عضلات را کاهش می‌دهد: این مورد می‌تواند منجر به دردهای عضلانی شود، به ویژه زمانی که اثرات مصرف الکل از بین می‌رود(خماری)
- تضعیف سیستم ایمنی: نوشیدن بیش از حد الکل خصوصا در نوجوانان می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف و زمینه ایجاد بیماری را در آن‌ها بیشتر کند. مصرف کنندگان همیشگی الکل نسبت به افرادی که کمتر الکل می‌نوشند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هستند. نوشیدن مقدار زیادی الکل در یک وعده توانایی بدن را برای دفع عفونت‌ها را کاهش می‌دهد.
تمام اثرات الکل تا زمانی که الکل مصرف شده و توسط بدن دفع شود ادامه می‌یابد.
سایر عوارض و خطرات مصرف الکل نوجوانان چیست؟
نوشیدن بیش از حد الکل ممکن است منجر به طیفی از اختلالات شود که در مجموع به عنوان آسیب مغزی مرتبط با الکل (ARBI) شناخته می‌شود. علائم می‌تواند شامل مشکلات یادگیری و حافظه و مشکلات تعادل باشد.
علاوه بر افزایش خطر ابتلا به مشکلات سلامتی کوتاه مدت و بلندمدت، مصرف زیاد الکل می‌تواند منجر به ریسک کردن و بروز رفتارهای پر خطر نوجوانان شود که در نهایت موجب قرار دادن خود در موقعیت‌های خطرناک می‌شود، مانند:
رانندگی در حالت مستی
رانندگی در حالت مستی و سایر رفتارهای پرخطر، آسیب ناشی از مصرف الکل (مانند جراحت یا مرگ) را افزایش می‌دهد. تصادفات رانندگی و رانندگی در حالت مستی عامل اصلی مرگ و میر جوانان است.
الکل و رابطه جنسی ناامن
الکل تصمیم‌گیری درست را مختل می‌کند. کسی که تحت تاثیر الکل یا سایر مواد مخدر قرار گرفته باشد نمی‌تواند آزادانه عمل کند و رفتارهای نامناسبی از خود بروز می‌دهد.
نوجوانان زمانی که از مشروبات الکلی استفاده می‌کنند بیشتر به اعمال جنسی ناایمن روی می‌آورند. خطرات مرتبط با رابطه جنسی ناایمن عبارتند از:
- تجاوز کردن یا مورد تجاوز قرار گرفتن به دلیل نداشتن قدرت تصمیم‌گیری
- قرار گرفتن در معرض بیماری‌های مقاربتی (STIs)
- بارداری ناخواسته
- خودکشی
- افت تحصیلی
ترکیب الکل با سایر مواد مخدر
گاهی نوجوانان از روی کنجکاوی دست به این کار می‌زنند که خطرات مصرف آن را دو چندان می‌کند. مصرف الکل با سایر داروهایی که سیستم عصبی مرکزی را سرکوب می‌کنند (مانند هروئین و بنزودیازپین‌ها) به شدت خطرناک است و می‌تواند باعث شود تنفس و ضربان قلب فرد به سطوح خطرناک کاهش یابد.
اثرات مصرف الکل نوجوانان چه مدت در بدن باقی می‌ماند؟
در این مورد زمان مشخصی نمی‌توان در نظر گرفت. سرعت متابولیسم الکل در بدن انسان‌ها با هم متفاوت است. گاهی چند ساعت طول می‌کشد و گاهی چند روز.
ممکن است حل شدن الکل در ادرار ۱۲ تا ۴۸ ساعت طول بکشد ولی در خون حدود ۶ ساعت زمان ببرد.
علل گرایش نوجوانان به مصرف الکل چیست؟
اغلب نوجوانان تمایل دارند برای یک بار هم که شده، مصرف الکل را تجربه کنند،ع لل گرایش نوجوانان به الکل می‌تواند :
تشویق و ترغیب همسالان به استفاده از الکل
در واقع نوجوانان استفاده از الکل را نوعی تفریح و سرگرمی می‌دانند. بدون اینکه با عوارض آن آشنا باشند.
تخلیه هیجانات
گاها نوجوانان در مهمانی‌ها به بهانه تخلیه انرژی از الکل استفاده می‌کنند.
کنجکاوی
نوجوانان و گاهی کودکان متوجه تغییر رفتار بزرگسالان پس از نوشیدن الکل می‌شوند و بعضا از سر کنجکاوی الکل مصرف می‌کنند.
مشکلات و اختلالات جنسی
متاسفانه باورهای اشتباهی درباره درمان اختلال نعوظ با الکل وجود دارد که سبب روی آوردن بسیاری از نوجوانان به سمت این نوشیدنی مضر شده است.
ترک اعتیاد به الکل در نوجوانان
اولین و مهم‌ترین راه برای درمان ترک اعتیاد به الکل به ویژه در نوجوانان مشاوره با فردی دلسوز و با مهارت است. مشاور با توانایی‌های خود عوارض الکل را گوشزد می‌کند و راهنمایی‌های لازم را انجام می‌دهد.
اگر مصرف الکل منجر به اعتیاد شدید شده، احتمالا مشاور پزشکی سم‌زدایی را تجویز می‌کند و ممکن است از داروهایی برای ترک الکل استفاده کنند.
مصرف دارو
تعدادی از داروها توسط موسسه ملی بهداشت و مراقبت عالی (NICE) برای درمان سوء مصرف الکل توصیه می‌شود. داروهایی مانند:
- آکامپروز کردن
- دی سولفیرام
- نالترکسون
- نالمفن
- آکامپروسات
Acamprosate (با نام تجاری Campral) برای کمک به جلوگیری از عود در افرادی که با موفقیت به ترک الکل دست یافته‌اند استفاده و معمولا همراه با مشاوره برای کاهش ولع مصرف الکل استفاده می‌شود.
آکامپروسات با تاثیر بر سطح یک ماده شیمیایی در مغز به نام اسید گاما آمینو بوتیریک (GABA) عمل می‌کند. تصور می‌شود که GABA تا حدی مسئول القای ولع مصرف الکل است.
علاوه بر نوشیدنی‌های الکلی، مهم است که از تمام منابع الکلی خودداری کنند، زیرا ممکن است باعث حس ناخوشایندی شوند. محصولاتی که ممکن است حاوی الکل باشند عبارتند از:
- افتر شیو‌ها
- دهانشویه‌ها
- برخی از انواع سرکه‌ها
- و عطرها
همچنین باید از موادی که بخار الکلی تولید می‌کنند مانند رقیق کننده‌های رنگ و حلال‌ها اجتناب کرد.
خانواده درمانی
وابستگی به الکل در نوجوانان فقط روی یک فرد تاثیر نمی‌گذارد، بلکه می‌تواند کل خانواده را دچار بحران کند. حمایت و پشتیبانی از نوجوانان برای ترک الکل می‌تواند بسیار مفید باشد و نوجوانان را از استرس برهاند.
سخن پایانی
مصرف الکل نوجوانان می‌تواند بر نحوه رشد مغز به ویژه در افراد زیر 25 سال تاثیر منفی بگذارد. جوانان زیر 15 سال نیز به شدت در معرض خطر هستند. والدین باید با آگاهی مراقبت‌های لازم را انجام دهند. اگر نوجوان شما مشکوک به استفاده از الکل بود و علایم اعتیاد به الکل در او دیده می‌شد فورا او را به مراکز توانبخشی هدایت کنید تا به سرعت مراحل ترک الکل انجام گیرد.
در این نوشتار سعی کردیم مطالبی را در باب مصرف الکل نوجوان عنوان کنیم امیدواریم مفید واقع شده باشد.
