علائم سرطان روده؛ پیشگیری و درمان
سرطان روده که به عنوان سرطان کولورکتال نیز شناخته می‌شود، نوعی سرطان است که روده بزرگ یا رکتوم را که بخشی از دستگاه گوارش هستند، درگیر می‌کند. علائم سرطان روده، از فردی به فردی دیگر متفاوت هستند؛ اما ممکن است شامل تغییرات مداوم در عادات روده مانند اسهال یا یبوست، خون در مدفوع، درد یا ناراحتی شکمی، کاهش وزن غیرقابل توضیح، خستگی و احساس تخلیه ناقص روده باشد.
توجه به این نکته مهم است که این علائم می‌توانند با شرایط دیگر نیز همراه باشند، اما اگر برای مدت طولانی ادامه پیدا کردند، بسیار مهم است که برای ارزیابی و تشخیص مناسب با یک پزشک متخصص مشورت کنید. غربالگری سرطان روده، به ویژه برای افراد بالای 50 سال یا کسانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، برای تشخیص زودهنگام هر گونه ناهنجاری برای نتایج بهتر درمان توصیه می‌شود. در این مطلب از ژین طب با ما همراه شوید تا نگاهی به علائم سرطان روده و روش‌های پیشگیری و درمان آن، بیندازیم.
سرطان روده چیست؟
سرطان کولون که به عنوان سرطان کولورکتال نیز شناخته می‌شود، نوعی سرطان است که از روده بزرگ یا رکتوم که بخشی از دستگاه گوارش هستند، منشا می گیرد. این نوع سرطان معمولاً به صورت توده‌های کوچک و غیرسرطانی سلولی به نام پولیپ شروع می‌شود که می‌توانند در طول زمان به سرطان تبدیل شوند. سرطان روده بزرگ، ممکن است هم مردان و هم زنان را مبتلا کند و یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در سراسر جهان است.
علائم سرطان روده بزرگ ممکن است شامل تغییر در عادات روده، خون در مدفوع، درد شکم، خستگی، کاهش وزن غیر قابل توضیح و احساس تخلیه ناقص روده باشد. تشخیص زودهنگام از طریق تست‌های غربالگری مانند کولونوسکوپی، می‌تواند به درمان موثر سرطان روده بزرگ کمک کند. بسته به مرحله و شدت سرطان، گزینه های درمانی سرطان روده بزرگ ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی باشد. در صورت وجود علائم یا در صورت وجود سابقه خانوادگی بیماری، مشورت با پزشک متخصص، برای تشخیص و درمان مناسب بسیار مهم است.
علائم سرطان روده: زنگ خطری که باید جدی گرفته شود
شناخت علائم و نشانه‌های سرطان روده ابتدایی، می‌تواند تشخیص زودرس بیماری و افزایش فرصت‌های درمانی را تسهیل کند. یکی از اصلی‌ترین علائم سرطان روده، تغییرات در الگوی تخلیه مدفوع است. اگر تحت تاثیر سرطان قرار گرفته باشید، ممکن است نحوه تخلیه مدفوع شما تغییر کند. این مورد شامل تخلیه کمتر به همراه افزایش زردی طول مدت و تخلیه به شکل نخودی یا انگلی تيره می‌شود. همچنین، گاهی مدفوع اوقات حاوی خون یا رنگ قرمز تیره می‌شوند که منجر به افزایش درصد خطر بروز سرطان می‌شود.
علاوه بر تغییرات در الگوی تخلیه، برخی افراد ممکن است احساس درد یا درد ناشی از فشاری در منطقه شکم و روده را تجربه نمایند. این درد معمولا پایدار نیست و ممکن است با کم و کیف حرکت بدتر یا بهتر شود. اگر این نوع درد را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا علت اصلی آن را تشخیص دهد.
بیشتر بدانید: علائم سرطان سینه در زنان؛ گام اول به سوی تشخیص و درمان موثر
به علاوه، بیماران ممکن است حالت تهوع، استفراغ، لرزش، از دست‌دادن وزن ناگهانی، خستگی بیش‌ازحد و کاهش اشتها را تجربه نمایند. این علائم به طور معمول نشانه‌های پیشرفته‌تر سرطان روده هستند و نیازمند بررسی دقیق توسط پزشک متخصص می‌باشند.
علائم رایج سرطان روده کدامند؟
در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع سرطان روده بزرگ یا کولورکتال می‌تواند عواقب وخیمی به همراه داشته باشد. آشنایی با علائم اولیه این بیماری، نقشی کلیدی در تشخیص زودهنگام و افزایش شانس بهبودی دارد.
تغییر در عادات روده‌ای از علائم سرطان روده
تغییر در عادات روده‌ای اولین زنگ خطر برای علائم سرطان روده است که باید به آنها توجه نمایید. این تغییر در عادات روده‌ای شامل موارد زیر می‌شوند:
- اسهال یا یبوست مداوم
- تغییر در قوام مدفوع (باریک شدن مدفوع)
- احساس دفع ناقص
- خونریزی مقعدی
درد شکمی را جدی بگیرید
دردهای شکمی مبهم همیشه از نشانه‌هایی از بیماری‌هایی است که ممکن است خطرناک باشند. یکی از همین بیماری‌ها که امکان دارد با دردهای شکمی همراه باشد، سرطان روده است:
- درد مبهم و مداوم شکم
- نفخ و گاز
- احساس پری شکم
بیشتر بدانید: علائم سرطان رحم چیست؟
سرطان روده با علائم ظاهری همراه است
مانند سایر سرطان‌ها، سرطان روده با علائم ظاهری همراه خواهد بود. این علائم در اغلب موارد شامل موارد زیر می‌شود:
- کاهش وزن بدون دلیل
- خستگی و ضعف
- کمبود اشتها
- تهوع و استفراغ
علائم هشدار دهنده‌ای که باید جدی بگیرید
بروز علائمی که در بالا به آنها اشاره کرده‌ایم، لزوما به معنی ابتلا به سرطان روده نیست. اما برخی از علائم را باید به مثابه علائم هشدار دهنده سرطان روده در نظر بگیرید. این علائم به شرح زیر هستند:
- خونریزی رکتوم: مشاهده خون روشن یا تیره در مدفوع، خونریزی رکتوم بدون درد
- تغییر در حرکات روده: افزایش یا کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج، احساس نیاز فوری به دفع مدفوع
- درد شدید شکم:ذدرد ناگهانی و شدید شکم، گرفتگی عضلات شکم
- کاهش وزن ناگهانی: کاهش وزن بدون دلیل و تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی
علت سرطان روده کدام است؟
علت دقیق سرطان روده بزرگ به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی برای افزایش خطر ابتلا به این نوع سرطان شناخته شده است. برخی از عوامل خطر رایج برای سرطان روده بزرگ عبارتند از:
- سن، فاکتور مهم در سرطان روده: سرطان روده بزرگ در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است و با افزایش سن، این خطر افزایش می‌یابد.
- سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا پولیپ، می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- سابقه شخصی سرطان کولورکتال یا پولیپ: افرادی که قبلاً سرطان کولون یا انواع خاصی از پولیپ داشته‌اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلای مجدد به این بیماری هستند.
- بیماری‌های التهابی روده: شرایطی مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو، ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
- رژیم غذایی: رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز یا فرآوری شده و کم فیبر، میوه‌ها و سبزیجات ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
- سبک زندگی بی تحرک: کمبود فعالیت بدنی و چاقی با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط است.
- سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل: مصرف دخانیات و مصرف بیش از حد الکل باعث افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان روده بزرگ می‌شود.
- ژنتیک و سندرم‌های ارثی: برخی جهش‌های ژنتیکی، مانند جهش‌های ژنتیکی که در سندرم لینچ یا پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) یافت می‌شود، می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به سرطان روده بزرگ کند.
بیشتر بدانید: راه‌های ترک سیگار؛ بررسی ۶ روش درمانی موثر
توجه به این نکته مهم است که داشتن یک یا چند عامل خطر لزوما به این معنی نیست که فرد به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شود و افرادی که هیچ فاکتور خطر شناخته شده‌ای ندارند، همچنان ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. غربالگری منظم، شیوه زندگی سالم و تشخیص زودهنگام در کاهش خطر و بهبود نتایج سرطان روده بزرگ ضروری است.
عوامل خطر سرطان روده
مطابق چیزی که در بالا هم در مورد علائم سرطان روده دیدیم، عوامل خطر سرطان روده یا همان ریسک فاکتورهای سرطان کولورکتال، سن بالای 50 سال، سابقه خانوادگی و ریشه ژنتیکی، بیماری‌های التهابی روده و رژیم غذایی و رفتارهای ناسالم تغذیه و استعمال الکل و دخانیات هستند. با این حساب می‌توان برخی از این فاکتورها چون رژیم غذایی و ترک سیگار را رعایت کرده و عوامل خطر سرطان روده را به حداقل رساند. اگر چه برخی از عوامل دیگر مانند فاکتورهای ژنتیکی و افزایش سن، قابل کنترل نیستند، اما می‌توان با رعایت برخی نکات، ریسک ابتلا را به حداقل رساند.
توجه به این نکته مهم است که داشتن یک یا چند عامل خطر توسعه سرطان روده بزرگ را تضمین نمی‌کند و افراد بدون این عوامل خطر همچنان می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. غربالگری منظم، حفظ یک سبک زندگی سالم و بحث در مورد عوامل خطر فردی با یک متخصص، به پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ کمک خواهد کرد.
نحوه پیشگیری از سرطان روده
اگر چه همیشه نمی‌توان از ابتلا به سرطان روده یا دیگر سرطان‌ها، پیشگیری به عمل آورد، اما با برخی رفتارها و اقدامات، شما می‌توانید خطر را به حداقل برسانید. اقدامات مختلفی برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد. در اینجا برخی از اقدامات پیشگیرانه وجود دارد که می‌توانید در نظر بگیرید:
رژیم غذایی سالم نقش موثری در پیشگری از سرطان روده دارد
داشتن یک رژیم غذایی غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و فیبر بالا می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک کند. محدود کردن مصرف گوشت‌های قرمز و فرآوری شده و همچنین غذاهای پر از چربی‌های اشباع شده نیز توصیه می‌شود.
برای جلوگیری از ابتلا به سرطان روده ورزش منظم را جدی بگیرید
درگیر شدن در فعالیت بدنی منظم ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده کمک کند. حداقل 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط در هفته را هدف قرار دهید. ورزش و تحرک کافی، یکی از عواملی است که کمک خواهد کرد تا ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ کاهش پیدا کرده و همین طور فرایند درمانی آن، به مراتب بهتر پیش برود.
بیشتر بدانید: ۵ تاثیر دویدن برای لاغری: تناسب اندام با کمی ورزش و تحرک!
حفظ وزن سالم و تاثیر آن بر پیشگیری از سرطان روده
اضافه وزن یا چاقی یک عامل خطر برای سرطان روده بزرگ است. حفظ وزن سالم از طریق یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند. به خاطر داشته باشید که افزایش و کاهش وزن ناگهانی نیز ممکن است به عنوان یک عامل ریسک در نظر گرفته شود.
اجتناب از استعمال دخانیات بر پیشگیری از انواع سرطان روده تاثیر دارد
اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید. سیگار کشیدن با انواع مختلف سرطان از جمله سرطان روده بزرگ مرتبط است. اگر چه لزوما افراد سیگاری به سرطان روده بزرگ مبتلا نمی‌شوند، اما همیشه سیگار کشیدن را باید به عنوان یک ریسک فاکتور مهم در نظر گرفت که حتی مراحل درمانی را نیز سخت‌تر خواهد کرد.
قطع مصرف الکل به پیشگیری از ابتلا به سرطان کمک می‌کند
قطع کردن مصرف الکل، به ویژه برای افرادی که عادت به نوشیدن زیاد الکل دارند، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده کمک کند.
بیشتر بدانید: مصرف الکل نوجوانان و تاثیرات آن بر سلامتی+ نحوه مقابله
برای پیشگیری از سرطان روده غربالگری سالیانه را در برنامه زندگی قرار دهید
غربالگری منظم برای سرطان روده بزرگ برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری بسیار مهم است. دستورالعمل‌ها توصیه می‌کنند در صورت داشتن عوامل خطر خاص، غربالگری‌های منظم را در سن 45 سالگی یا زودتر شروع کنید. از سرطان روده بزرگ و عوامل خطرساز آن مطلع باشید. به طور مرتب در مورد آخرین توصیه‌ها برای پیشگیری و غربالگری، اطلاعات مناسبی به دست بیاورید.
بررسی وضعیت سابقه خانوادگی و احتمال ابتلا به سرطان روده
اگر سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا سندرم‌های ژنتیکی خاصی دارید، با پزشک خود در مورد توصیه‌های غربالگری مناسب صحبت کنید.
مدیریت شرایط مزمن از احتمال ابتلا به انواع سرطان روده می‌کاهد
اگر شرایطی مانند دیابت یا بیماری التهابی روده دارید، با پزشک خود برای مدیریت موثر آنها همکاری کنید.
مصرف آسپرین و تاثیر آن بر کاهش ابتلا به سرطان روده
برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف منظم آسپرین با دوز پایین ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد خاص کمک کند، اما این موضوع باید با یک پزشک در میان گذاشته شود.
انجام این اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک کند. به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام و درمان کلیدی برای بهبود نتایج است، بنابراین غربالگری و معاینات منظم ضروری است.
بهترین روش‌های درمان سرطان روده
درمان سرطان روده، بسته به مرحله سرطان، محل تومور، سلامت کلی فرد و سایر عوامل می‌تواند متفاوت باشد. در اینجا چند گزینه درمانی رایج برای سرطان روده آورده شده است:
جراحی؛ اولین گام درمان سرطان روده
جراحی اغلب درمان اولیه سرطان روده است. جراح تومور را همراه با حاشیه‌ای از بافت سالم برمی دارد. در برخی موارد، غدد لنفاوی مجاور نیز ممکن است برداشته شوند. وسعت جراحی بستگی به مرحله و محل سرطان دارد. در بعضی موارد با عود مجدد سرطان، جراح ناچار است که بخش دیگری از روده را نیز در جراحی دوم بردارد.
شیمی درمانی؛ درمان پیشنهادی سرطان روده
شیمی درمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی یا در مواردی که سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته باشد توصیه می‌شود. شیمی درمانی از داروها برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از تقسیم آنها استفاده می‌کند.
پرتودرمانی؛ درمانی برای از نابود کردن سلول‌های سرطانی
پرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. ممکن است قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور، بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده یا در مواردی که جراحی گزینه‌ای نیست، استفاده شود.
بیشتر بدانید: بیماری بهجت روده، جزو سخت‌ترین بیماری‌ها؛ ۱۲ درمان متفاوت
روش‌های درمانی ترکیبی هدفمند برای شکست سرطان روده
داروهای درمانی هدفمند مولکول های خاصی را هدف قرار می‌دهند که به رشد و گسترش سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند. آنها ممکن است در ترکیب با شیمی درمانی یا به عنوان یک درمان مستقل استفاده شوند.
ایمونوتراپی برای تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل سرطان روده
ایمونوتراپی با تقویت سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و حمله به سلول‌های سرطانی عمل می‌کند. این دارو در برخی موارد سرطان روده، به ویژه در مراحل پیشرفته یا زمانی که سایر درمان‌ها مؤثر نبوده‌اند، استفاده می‌شود.
مراقبت تسکینی یا همان مدیریت علائم برای مبارزه با سرطان روده
برای افراد مبتلا به سرطان روده پیشرفته که قابل درمان نیست، مراقبت تسکینی بر مدیریت علائم، تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی تمرکز دارد.
کارآزمایی‌های بالینی از روش‌های درمان تجربی سرطان روده
شرکت در کارآزمایی‌های بالینی می‌تواند دسترسی به درمان‌های تجربی را فراهم کند و به تحقیقات مداوم در بهبود درمان سرطان روده کمک کند.
مهم است که در مورد گزینه‌های درمانی با یک تیم پزشکی متشکل از انکولوژیست‌ها، جراحان و سایر متخصصان صحبت کنید تا مناسب‌ترین رویکرد را برای هر مورد مشخص کنید. برنامه‌های درمانی شخصی هستند و ممکن است شامل ترکیبی از درمان‌های متناسب با شرایط خاص باشد. پیگیری و نظارت منظم برای پیگیری اثربخشی درمان و رفع عوارض جانبی بسیار مهم است.
سوالات متداول درباره علائم سرطان روده
سرطان روده بزرگ چطور تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص سرطان کولون، معمولا شامل ترکیبی از آزمایش‌ها، از جمله کولونوسکوپی، آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا MRI و آزمایش خون و بیوپسی است.
مراحل سرطان روده بزرگ کدامند؟
سرطان روده بزرگ بر اساس میزان گسترش آن، مرحله بندی می‌شود. مراحل از 0 تا IV، متغیر هستند.
گزینه‌های درمانی برای سرطان روده بزرگ چیست؟
گزینه‌های درمانی برای سرطان روده بزرگ شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، درمان هدفمند، ایمونوتراپی و مراقبت‌های تسکینی است.
آیا سرطان روده بزرگ، قابل پیشگیری است؟
در حالی که نمی‌توان از همه موارد سرطان روده پیشگیری کرد، اما اتخاذ یک سبک زندگی سالم که شامل رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، حفظ وزن مناسب، عدم مصرف الکل و عدم استعمال دخانیات باشد، خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش خواهد داد.
