درمان فوری کراتینین بالا با چند روش ساده
کراتینین، یک ماده زائد است که در بدن تولید میشود و توسط کلیهها دفع میگردد. افزایش سطح کراتینین خون، احتمال دارد نشانهای از بیماری کلیه و یا مشکل در اندامهای دیگر باشد. در برخی موارد، میزان بالای این ماده در بدن خطرناک است و باید درمان به سرعت شروع شود.
بهترین روش درمانی کاهش سطح کراتینین خون به تشخیص پزشک و با توجه به شرایط جسمانی بیمار تعیین خواهد شد. با این کار بیمار از خطر جدی در امان خواهد ماند. در برخی موارد درمان و کنترل سطح کراتینین در خانه صورت میگیرد؛ اما در شرایط خاص و مقادیر بالا، بیمار به روشهای درمانی تخصصی نیاز خواهد داشت. در این مطلب از مجله سلامتی ژین طب به بررسی کراتینین بالا خواهیم پرداخت. ما را همراه کنید.
کراتین خون چیست؟ چرا سطح این ماده در خون بالا و پاین میشود؟
کراتین مادهای در عضلات بدن است که با فعالیت این بافتها تجزیه شده و ماده زائدی به نام کراتینین از آن ساخته میشود. باید اشاره کنیم که کراتین خون جز فاکتورهای مهمی است که عملکرد کلیه را نشان میدهد. یعنی با بررسی این ماده در خون میتوان فهمید که آیا کلیه خوب کار میکند یا خیر. اگر بخواهیم دقیقتر این ماده را بررسی کنیم باید کمی در مورد ساختار آن در کلیهها اشاره کنیم.
در کلیهها واحدهای کوچک تصفیه کننده خون به نام نفرون وجود دارند. این نفرونها از طریق رگهای خونی به نام گلومرون خون را تصفیه میکنند. بعد از انجام تصفیه خود آب و مواد زائدی جمع میشود که از طریق ادرار رفع خواهد شد. در بین مواد زائد کراتینین نیز وجود دارد که باید رفع شود.
میزان نرمال کراتین خون چقدر است؟
میزان نرمال این ماده در زنان و مردان متفاوت و به صورت زیر است:
میزان نرمال کراتین خون زنان: 0.5 تا 1.1 میلیگرم
میزان نرمال کراتین خون مردان: 0.6 تا 1.2 میلیگرم
البته سطح این ماده در افرادی که یک کلیه دارند بین 1.8 تا 1.9 میلیگرم است.
علت افزایش کراتین خون چیست؟
وقتی در آزمایش خون فاکتور کراتینین بالا باشد، به معنی عدم دفع این ماده و مشکل در کلیه است. اما چرا سطح این ماده در بدن افزایش پیدا میکند؟ از رایجترین علل میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- مسدود شدن دستگاه ادراری
- رژیم غذایی با پروتئین بیش از حد
- کم آبی
- مشکلات و بیماریهای کلیوی مانند عفونت یا آسیبدیدگی
- کاهش جریان خون به کلیه یا نارسایی احتقانی قلب
- عوارض دیابت
- مصرف برخی داروها مانند سایمتدیدین (داروی تجویزی برای کاهش اسید معده)
بیشتر بدانید: علائم سنگ کلیه در مردان، زنان، بارداری و کودکان با چه نشانههایی ظاهر میشود؟
معمولا بیماریهایی مانند فشار خون بالا و دیابت تاثیر زیادی در میزان کراتین خون دارند. اما رژیم غذایی به صورت موقت این ماده را در خون افزایش خواهد داد.
عوامل ایجاد کراتینین بالا را بشناسید!
همان گونه که اشاره شد، کراتینین بالا به جهت عوامل متعددی صورت میگیرد که دلیل آن در هر شخص بنا بر سن، وضعیت جسمانی و… متفاوت است. به همین منظور در ادامه متن به معرفی برخی از دلایل شایع افزایش سطح کراتینین میپردازیم. این عوامل شامل:
• بیماری کلیوی، تهدیدی برای سلامتی شما
بیماری کلیوی، شایعترین علت افزایش سطح کراتینین است؛ چرا که میتواند به دلایل مختلفی از جمله: دیابت، فشارخون بالا، بیماریهای خودایمنی و عفونتها ایجاد شود.
• کمآبی بدن، نشانهای که نباید نادیده گرفته شود
کمآبی بدن، میتواند باعث افزایش سطح کراتینین شود. هنگامی که بدن شما کم آب است، کلیهها نمیتوانند به طور مؤثر کراتینین را دفع کنند.
• عضلهسازی بیش از حد، عامل کراتینین بالا
عضلهسازی بیش از حد، یکی دیگر از دلایل افزایش سطح کراتینین است. عضلات کراتینین تولید میکنند؛ بنابراین اگر عضلات زیادی داشته باشید، سطح کراتینین خون شما نیز بالاتر خواهد بود.
بااینوجود، اگر سطح کراتینین خون شما بالا است، باید با پزشک خود مشورت کنید تا علت آن را تشخیص دهد. ناگفته نماند که در برخی موارد، میتوانید با انجام تغییراتی در سبک زندگی خود، سطح کراتینین خون خود را کاهش دهید.
علائم بالا بودن کراتین خون چیست؟
علائم بالا بودن سطح این ماده در بدن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس کمر آبی
- خستگی
- بی خوابی
- از دست دادن اشتها
- ادرار بیشتر یا کمتر از حد معمول
- تورم
- تنگی نفس
- سردرگمی
بیشتر بدانید: دلیل خستگی بعد از خواب و روشهای درمان آن
عوارض بالا بودن کراتینین؛ کراتین خون بالا چه خطراتی دارد؟
وجود کراتینین بالا در خون به تنهایی تهدید کننده خون نیست. زمانی این ماده مشکلساز و خطرناک است که نشانهای از یک بیماری باشد. به عنوان مثال با داشتن شرایط زیر، بالا بودن کراتین خطرناک است و باید درمان شود:
- عفونت کلیه
- گلومرولونفریت
- سنگ کلیه
- نارسایی کلیه
- سمیت داروی
- دیابت
- فشارخون بالا
- بیماری قلبی
- انسداد مجاری ادرار
در صورت ابتلا به یکی یا چند نمونه از این بیماریها، پزشک به صورت مرتب میزان کراتین خون را بررسی خواهد کرد.
کراتینین بالا را با این 9 روش ساده کاهش دهید
همان گونه که اشاره شد، درمان فوری کراتینین بالا راههای مختلفی دارد که میتوان به دو دسته خانگی و پزشکی تقسیم نمود. بیماران، بر حسب شرایط جسمی و موارد دیگر مورد بررسی قرار میگیرند و درمان متناسب، به آنها پیشنهاد میشود. این روشها عبارتاند از:
افزایش مصرف مایعات؛ درمان فوری کراتینین بالا بدون دارو
افزایش مصرف مایعات، یکی از بهترین راهها برای درمان فوری کراتینین بالا است. مایعات به رقیقشدن خون شما کمک میکنند و به کلیهها اجازه میدهند تا کراتینین را راحتتر دفع نمایند. هدف خود را این قرار دهید که روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان مایعات بنوشید. آب بهترین گزینه است، اما میتوانید از سایر مایعات بدون کافئین و الکل نیز استفاده کنید. برخی از گزینههای خوب عبارتاند از:
- آب
- آبمیوه بدون قند
- چای گیاهی
- آبگوشت
بیشتر بدانید: خواص چای ماسالا برای بدن چیست؟
اگر به دیابت یا سایر مشکلات پزشکی مبتلا هستید، قبل از افزایش مصرف مایعات با پزشک خود صحبت کنید. پس سادهترین راه درمان خانگی این مشکل، افزایش مصرف مایعات بهحساب میآید که هر فرد بهراحتی میتواند آن را انجام دهد.
کاهش سطح کراتینین با کنترل مصرف پروتئین
پروتئین، یکی از منابع اصلی تولید کراتینین است. سعی کنید مصرف پروتئین خود را به ۸ گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خود کاهش دهید. یکی از راههای درمان فوری کراتینین بالا، محدودکردن مصرف پروتئین است. زیرا کراتین در مواد حاوی پروتئین و مکمل کراتین وجود دارد. به همین دلیل مصرف بیش از حد پروتئین، به ویژه در ورزشکاران رشته بدنسازی به افزایش کراتین ختم میشود.
با کنترل مصر پروتئین خوراکی و مکملهای ورزشی، میتوان خیلی ساده مقدار کارتینین خون را کاهش داد. توجه داشته باشید که محدودکردن مصرف پروتئین، منجر به کمبود این ماده در بدن میشود. بنابراین، مهم است که با پزشک خود در مورد بهترین راه برای کاهش مصرف پروتئین، بدون خطر ابتلا به کمبود پروتئین صحبت کنید.
در صورت محدودکردن مصرف پروتئین، مهم است که از مصرف پروتئینهای باکیفیت مطمئن شوید. این پروتئینها، شامل پروتئینهای حیوانی هستند. پروتئینهای باکیفیت، نهتنها برای سلامت کلی شما مهم هستند؛ بلکه به حفظ عملکرد کلیهها نیز کمک میکنند.
درمان فوری کراتینین بالا با اجتناب از مصرف داروهای خاص
برخی داروها، میتوانند باعث افزایش سطح کراتینین خون شوند. اگر سطح کراتینین خون شما بالا است، با پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف میکنید، صحبت نمایید. پزشک شما ممکن است بخواهد برخی از داروهای شما را تغییر دهد یا دوز آنها را کم کند.
به عنوان مثال مصرف بیش از حد داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی باعث افزایش میزان کراتینین در بدن میشود. پس با عدم مصرف یا کاهش مصرف این داروها به کنترل سطح کراتینین در خون کمک کنید.
استراحت کنید و کراتینین خود را کاهش دهید
یکی از مؤثرترین راههای درمان فوری کراتینین بالا، استراحت است. در این زمان، بدن شما فرصت بیشتری برای بهبود و ترمیم دارد. این شامل کلیهها نیز میشود. استراحت کافی به بدن کمک میکند تا مواد زائد از جمله کراتینین دفع کند.
هدف خود را این قرار دهید که روزانه ۷ تا ۸ ساعت بخوابید. اگر سطح کراتینین خون شما بالا است، ممکن است احساس خستگی بیشتری داشته باشید. این طبیعی است و نشان میدهد که بدن شما نیاز به استراحت دارد. استراحت کافی میتواند سطح کراتینین خون شما را کاهش دهد و به شما کمک کند، تا احساس بهتری داشته باشید.
با این داروها، فشارخون و کراتینین خود را کنترل کنید
فشارخون بالا، ممکن است به کلیهها آسیب برساند. داروهای کاهشدهنده فشارخون، میتوانند به کاهش فشارخون و محافظت از کلیهها کمک کنند. در اینجا برخی از داروهای کاهشدهنده فشارخون که میتوانند به درمان فوری کراتینین بالا کمک نمایند، اشاره شده است:
بیشتر بدانید: بهترین دمنوش برای فشار خون بالا؛ ۷ دمنوش قاتل فشار خون بالا
• دیورتیکها
دیورتیکها باعث میشوند که بدن شما مایعات اضافی را از طریق ادرار دفع کند. این میتواند به کاهش فشارخون و کاهش سطح کراتینین خون کمک کند. پس با مصرف داروهای دیورتیکی میزان مصرف آب خود را افزایش دهید تا بدن شما دچار کم آبی نشود و کراتینین خون بالا نرود.
• آنتاگونیستهای گیرنده آنژیوتانسین
این دارو، به مسدودکردن گیرندههای آنژیوتانسین II کمک میکنند. آنژیوتانسین II یک ماده شیمیایی است که باعث انقباض رگهای خونی میشود. مسدودکردن گیرندههای آنژیوتانسین II میتواند، به شلشدن رگهای خونی و کاهش فشارخون کمک کند. اگر سطح کراتینین خون شما بالا است، مهم است که با پزشک خود در مورد داروهای کاهشدهنده فشارخون که میتوانند برای شما مفید باشند، صحبت کنید.
درمان فوری کراتینین بالا با این داروهای جدید و مؤثر
داروهای کاهشدهنده کلسترول مانند: استاتینها، میتوانند به کاهش سطح کراتینین خون در افراد مبتلا به بیماری کلیوی کمک نمایند. این داروها با کاهش تولید کلسترول در بدن از جمله کلسترول LDL که میتواند به کلیهها آسیب برساند، عمل میکنند.
درمان فوری کراتینین بالا با داروهای کاهشدهنده کلسترول شامل: تجویز این داروها به مدت ۳ تا ۶ ماه است. در این مدت، سطح کراتینین خون بیمار به طور منظم بررسی میشود تا اثربخشی درمان ارزیابی گردد. اگر سطح کراتینین خون بیمار پس از ۳ تا ۶ ماه درمان، با داروهای کاهشدهنده کلسترول همچنان بالا باشد، ممکن است پزشک سایر درمانها را نیز توصیه کند.
دیالیز، نجاتدهنده بیماران مبتلا به سطح بالای کراتینین
دیالیز، یک روش درمانی است که از دستگاهی برای فیلترکردن خون و حذف مواد زائد استفاده میکند. این روش درمانی به افرادی که کلیههای آنها بهاندازه کافی کار نمیکنند، کمک کرده تا سطح کراتینین خون خود را در حالت کنترل نگه دارند. دیالیز دو نوع اصلی دارد که عبارتند از:
همودیالیز: در همودیالیز، خون از بدن خارج میشود و از طریق یک دستگاه دیالیز فیلتر خواهد شد. سپس خون تمیز شده دوباره به بدن بازگردانده میشود.
دیالیز صفاقی: در دیالیز صفاقی، یک محلول دیالیز به داخل شکم بیمار تزریق میشود. سپس، این محلول از طریق غشای صفاقی که یک لایه نازک بافتی بین شکم و اندامهای داخلی است، جذب میشود.
مواد زائد از خون به داخل محلول دیالیز منتقل میشوند و محلول دیالیز، تخلیه شده و یک محلول جدید جایگزین آن میگردد. دیالیز به کاهش سطح کراتینین خون در عرض چند ساعت کمک میکند. بااینحال این روش، یک درمان موقت است و نمیتواند آسیب کلیوی را که باعث افزایش سطح کراتینین خون شده است، برطرف کند.
اگر تصمیم به انجام دیالیز برای درمان فوری کراتینین بالا خود دارید، مهم است که با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای این روش درمانی صحبت نمایید.
پیوند کلیه، فرصتی دوباره برای زندگی
پیوند کلیه، یک روش جراحی است که در آن یک کلیه سالم از یک اهداکننده به بیمار پیوند میشود. این پیوند، میتواند به افرادی که کلیههای آنها بهاندازه کافی کار نمیکنند، کمک نماید تا از دیالیز جلوگیری کنند.
پیوند کلیه یک روش جراحی پیچیده است که باید توسط یک تیم پزشکی مجرب انجام شود. این جراحی، معمولاً حدود ۴ تا ۶ ساعت طول میکشد. اگر سطح کراتینین خون شما بالا است، پیوند کلیه ممکن است یک گزینه درمانی خوب برای شما باشد.اگر سطح کراتینین خون شما بالا باشد، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی را برای شما تعیین نماید.
سوالات متداول در خصوص کراتینین
بالا بودن کراتینین خون چه علائمی دارد؟
احساس کمر آبی
خستگی
بی خوابی
از دست دادن اشتها
ادرار بیشتر یا کمتر از حد معمول
تورم
تنگی نفس
سردرگمی
چگونه کراتینین خون را کاهش دهیم؟
یکی از راه های کنترل سطح کراتینین خون، کاهش مصرف پروتئین هاست. مقدار مصرف پروتیئن را به ازای هر یک کیلو از وزن خود را به 8 گرم کاهش دهید.
میزان نرمال کراتین خون چقدر است؟
کراتین خون زنان در زنان 0.5 تا 1.1 میلیگرم و در مردان 0.6 تا 1.2 میلیگرم